'Tất tần tật' về Facebook các đội tuyển EURO 2016

Vì sao có hiện tượng đảo nhiệt đô thị?

Đây là hiện tượng khí hậu bị tăng cao bất thường ở khu vực trung tâm thành phố so với ngoại ô, hay nói cách khác là sự chênh lệch giữa nhiệt độ của đô thị lõi và khu vực ngoại thành, vùng nông thôn.

Trong những ngày hè nóng bức nhất, chạy xe ra ngoại thành khoảng vài chục km, chúng ta dễ dàng bắt gặp một bầu không khí "dễ thở" hơn rất nhiều. Nhiệt độ trung bình của các vùng nông thôn, ngoại thành thường thấp hơn trung tâm thành phố từ 2 đến 5 độ C. Điều này khiến các vùng trung tâm đô thị trông giống như những "ốc đảo" khi nhìn từ ảnh nhiệt vệ tinh.

Hiệu ứng đảo nhiệt đô thị đến từ nhiều lý do, đầu tiên là việc hấp thu bức xạ nhiệt của các bề mặt bê tông, asphalt. Trong những ngày nắng nóng, mặt đường nhựa và các mặt bê tông hấp thu tới 70-80% bức xạ nhiệt của mặt trời và sau đó lại chầm chậm "nhả" ra phần nhiệt lượng đó vào ban đêm, khiến nhiệt độ trung bình cả ngày đều cao.

Bên cạnh đó, các thành phố lớn hiện có hàng triệu phương tiện giao thông bao gồm: xe ô tô, xe gắn máy, xe buýt, xe cơ giới các loại... Con số này vẫn không ngừng tăng lên đã “góp phần” làm tăng nhiệt độ và ô nhiễm không khí tại thành phố.

Quy hoạch nội đô nhà cao tầng san sát cũng khiến việc lưu thông không khí bị hạn chế. Không khí nóng và khói xe bị "kẹt" giữa các khối nhà cao tầng, không thoát đi được và khiến bầu không khí oi bức cứ quanh quẩn mãi trong thành phố.

Hạ nhiệt không gian bằng giảm cơ giới hoá

Trong khi những giải pháp như tăng cường trồng cây xanh, tạo ra thêm nhiều khoảng không gian thoáng tại các trung tâm thành phố sẽ phải mất hàng chục năm để triển khai thì một trong những giải pháp tích cực cho vấn đề này đến từ việc cần thay thế dần lượng xe máy, ô tô chạy xăng sang phương tiện công cộng, phương tiện chạy điện.

Một ngày thành phố Hà Nội tiêu thụ khoảng 3 triệu lít xăng (số liệu năm 2018). Làm một phép tính đơn giản có thể thấy, nếu tập trung tất cả lượng xăng này lại và đốt, lượng nhiệt có thể nung nóng lớp không khí có chiều dày 50m trên toàn bộ diện tích 10 quận nội thành Hà Nội (khoảng 200km2) thêm khoảng 7 độ C. Chưa kể, khí thải độc hại từ lượng xăng xe này khiến bầu không khí trong thành phố cay mắt, ngột ngạt hơn rất nhiều.

Xe máy điện là một lời giải hữu hiệu cho vấn đề tăng nhiệt đô thị. Với đặc điểm hiệu suất cao, không phát thải khí gây ô nhiễm, ít sản sinh nhiệt lượng khi vận hành, xe máy điện có thể giúp nhiệt độ đô thị giảm xuống và bầu không khí cũng sẽ trong lành hơn.

Tuy nhiên, nhiều năm qua, xe điện ở Việt Nam thường bị nhìn với con mắt không mấy thiện cảm do hầu hết các sản phẩm đều có xuất xứ không rõ ràng, với chất lượng thấp, công nghệ lạc hậu. Hai năm gần đây, khi VinFast tham gia thị trường với loạt sản phẩm xe điện công nghệ cao, chất lượng châu Âu, suy nghĩ của nhiều người Việt với xe điện dần thay đổi.

Tuy nhiên, các sản phẩm của VinFast sử dụng công nghệ pin Lithium vốn có giá thành cao, khiến giá sản phẩm bị đội lên, cao hơn so với các loại xe sử dụng ắc quy trôi nổi trên thị trường.

Trong một nỗ lực nhằm đem sản phẩm xe máy điện chất lượng cao đến gần hơn với người tiêu dùng, VinFast cho ra mắt chương trình ưu đãi đặc biệt “Kiến tạo tương lai xanh”. Mục đích của chương trình là khuyến khích, thúc đẩy thế hệ trẻ sống xanh, có trách nhiệm hơn với môi trường và xã hội.

Theo đó, 50.000 học sinh đầu tiên mua xe máy điện Ludo và Impes kể từ ngày 1/7/2020, với mức giá tương ứng 12,9 và 14,9 triệu đồng sẽ được tặng kèm viên pin Lithium trị giá đến 8,6 triệu đồng. Tổng giá trị của chương trình ưu đãi lên tới 430 tỷ đồng.

Với chương trình này, giá bán xe Ludo, Impes hiện thấp hơn rất nhiều so với mặt bằng chung của các sản phẩm xe điện dùng pin Lithium cùng loại trên thị trường, thậm chí thấp hơn cả các xe sử dụng ắc quy.

Với nỗ lực của VinFast và sự chung tay, góp sức của đông đảo người dùng, những chiếc xe máy điện thông minh Ludo, Impes có thể sẽ góp phần xoa dịu cái nóng đang ngày càng gay gắt ở các đô thị lớn của Việt Nam.

Chi tiết về sản phẩm VinFast Ludo, Impes có thể xem thêm tại: https://bit.ly/2CQyzpr

Minh Tuấn

Tại khu vực phường Phúc Xá, quận Ba Đình, TP Hà Nội, có một xóm trọ với hàng trăm người dân làm nghề kéo xe, nhặt ve chai, bốc vác, bán hàng rong...

Nắng nóng gay gắt khiến cuộc sống của họ vốn khó khăn nay lại càng khắc nghiệt hơn.

Một bà cụ đi dạo giữa trưa vì không chịu được cái nóng trong phòng trọ.

Trời nóng, phòng trọ chật chội, đồ đạc ngổn ngang nên anh Nguyễn Anh quyết định mang chiếc giường gấp ra một gốc cây để nằm, ngồi.

Người đàn ông ngồi dưới gốc cây để tránh cái nóng trong căn phòng chật chội.

“Nằm ở đây, thỉnh thoảng mùi ở bãi rác bên cạnh bốc lên hôi thối lắm, nhưng như thế vẫn còn hơn là ở trong phòng. Vào trong phòng bây giờ nóng bức, cảm giác không chịu được”, anh Anh nói.

Để chỗ ngủ của mình được mát mẻ hơn, cứ chốc chốc, anh Anh lại đứng dậy, lấy nước làm ướt sũng người mình và chiếc giường. Theo anh, cách làm này khiến anh thấy mát ngay, nhưng cũng chỉ được một lúc, vì sau đó, cái nắng nóng gay gắt sẽ khiến nước bốc hơi nhanh.

Người đàn ông làm chiếc giường ướt sũng để khi nằm có cảm giác mát mẻ hơn.

Trong căn phòng rộng chừng 20m2, mái lợp bằng fibro xi măng, bà Nguyễn Thị Lĩnh (57 tuổi) và 3 cháu nhỏ lại có một cách làm mát khác. 

Bà Lĩnh cho biết, để giảm bớt nhiệt từ mái nhà, bà đi xin những tấm chăn bông rồi phủ lên. Cùng với đó, 3 bà cháu dọn gọn đồ đạc và liên tục lau nhà để không gian nhà được rộng rãi, cảm giác mát mẻ hơn.

Phòng trọ lợp bằng fibro xi măng, tường chắp vá bởi những tấm tôn, bạt ...

Tuy nhiên, những ngày vừa qua, vì nhiệt độ ngoài trời quá cao, nên những cách làm mát cho căn nhà mà bà vẫn làm dường như không có hiệu quả. 

"Sau bữa cơm trưa, các cháu đi học, tôi phải ra ngoài lang thang. Lúc thì ngồi gốc cây, khi ra ngồi quán nước chè để thấy dễ chịu hơn", bà Lĩnh bộc bạch. 

Phòng trọ của bà Lĩnh và 3 cháu nhỏ.

Căn phòng của anh Chiến (SN 1986, Ba Vì, Hà Nội) nằm cuối cùng trong khu trọ. Phòng nhỏ chưa đến 20m2 nên vợ chồng anh được thuê với giá 1,2 triệu đồng/tháng, rẻ hơn so với các phòng xung quanh (1,5 triệu đồng/tháng).

Anh chia sẻ: “Phòng trọ của vợ chồng tôi nằm dưới ngay một cây lớn (cây ngô đồng). Được tán cây phủ, che bớt nắng nóng nên giờ này - 12 giờ trưa, tôi vẫn có thể ngồi được trong phòng. Những phòng bên cạnh, nóng quá, người ta toàn phải ra bóng cây chờ cho qua cái oi bức”.

Khu trọ nằm ngay gần gầm cầu Long Biên.

Trong căn phòng phủ đầy đồ đạc, anh Chiến phải bật một lúc 2 cái quạt nhưng không giảm nổi nhiệt độ trong nhà.

“Giá điện cao (5000 đồng/số) nên 2 vợ chồng chỉ dám dùng một quạt. Cái quạt điều hòa này - tôi vừa mua với giá 1,5 triệu đồng để chiều nay mang về quê cho các con. Mình ở thuê nên phải chịu khó, chịu khổ. Nếu dùng quá nhiều thiết bị điện thì tiền làm thuê của hai vợ chồng chỉ vừa đủ trả tiền điện”, anh nói.

Anh Chiến (SN 1986) ngồi trong phòng trọ của mình.

Vợ chồng anh Chiến ở đây đã được 3 năm. Bình thường, ban ngày, 2 vợ chồng đều đi bán hoa quả rong nên họ tránh được cái nóng ở dãy trọ. Vào buổi tối, họ mới về nhà ăn bữa cơm chung.

Hôm nay, hoa quả đắt, anh không lấy được hàng để đi bán nên mới ở nhà. “Sờ vào tường, bàn tay đã nóng ran lên thì đủ biết là nhiệt độ kinh khủng như thế nào”, anh chia sẻ thêm.

Căn phòng của 4 người phụ nữ làm nghề bán hoa quả ở chợ Long Biên.

Căn phòng chừng 15m2 của Phạm Thị Thơm (47 tuổi) và 3 người phụ nữ làm nghề bán hoa quả cũng may mắn nằm dưới một tán cây mít.

“Buổi sáng, mình ngồi trong phòng thì chưa cảm nhận được cái nóng khủng khiếp. Tuy nhiên, từ khoảng 1h chiều đến 5h chiều, căn phòng sẽ hầm hập nóng. Người ngồi trong phòng, mồ hôi túa ra, có lúc ướt sũng quần áo. Mình phải lau giường liên tục bằng khăn ướt thì mới có thể ngả lưng”, chị Thơm nói.

Trong những ngày nắng nóng, căn phòng nằm dưới tán cây mít của chị Thơm trở thành niềm ao ước của nhiều người.

Cũng vì nắng nóng nên chị Thơm cho biết, cả tuần nay, chị ít khi ở nhà buổi chiều. 4 chị em cùng thuê trọ cũng chỉ dám nấu bữa tối ở nhà để giảm bớt nhiệt độ trong phòng. 

Những ông bố vật lộn với cô đơn, nuôi vợ con ở trời Tây

Có khoảng 1.900 phụ nữ Hàn Quốc đang nuôi dạy con một mình ở Montreal, Canada, trong khi chồng họ vẫn ở quê nhà, hỗ trợ họ về mặt tài chính.

Chúng tôi từng có 3 năm tìm hiểu trước khi về chung một nhà. Ngày ấy, anh chững chạc, đứng đắn. Ba mươi sáu tuổi anh mới kết hôn nên tôi tin hai vợ chồng sẽ hạnh phúc, hòa thuận.

Thế nhưng, kỷ niệm 1 năm ngày cưới, anh cắm cho tôi cặp sừng khi cô bồ đến ghen ngược. Lúc này, con gái tôi mới tròn 2 tháng.

Với bản tính cố chấp, đề cao chung thủy trong hôn nhân, tôi không tha thứ cho anh.

Anh van xin, níu kéo mãi không được đành chọn lựa giải pháp ly thân. Anh lấy lý do con còn nhỏ, cần có bố chăm sóc, khi nào con lớn, ly hôn chưa muộn.

Cứ thế, chúng tôi sống chung một nhà, mỗi người một phòng. Nhiều lần, tôi muốn tha thứ cho chồng nhưng thấy anh vẫn chứng nào, tật ấy, bay nhảy khắp nơi với bồ, nên lại thôi.

Kinh tế tôi thoải mái, công việc thuận lợi nên thừa điều kiện ăn diện, du lịch sang chảnh, tập yoga. Từ ngày ly thân, tôi thuê thêm bác giúp việc, hỗ trợ cơm nước.

Vóc dáng tôi ngày một thon gọn, đẹp hơn cả thời con gái. Đôi lần chạm mặt chồng ở nhà, tôi bắt gặp ánh mắt đắm đuối của anh. Tuy vậy, tôi vẫn làm ngơ.

Ly thân được 5 năm, tôi quyết định vào TP.HCM làm việc, định cư. Lúc này, con tôi cũng đã lớn, tình cảm dành cho chồng dần nguội lạnh.

Tôi hẹn chồng về trao đổi, đề nghị anh kí vào đơn ly hôn. Chồng bối rối, định từ chối nhưng sau đó, anh đồng ý ký với điều kiện, bán nhà chia đôi tiền.

Căn nhà vốn của bố mẹ tôi cho con gái trước khi kết hôn. Khi chúng tôi lấy nhau, anh bỏ ra 300 triệu sửa chữa, thiết kế lại. Bởi thế, tôi không đồng ý chia đôi mà chỉ chấp nhận hoàn trả anh 300 triệu.

Chồng tôi tỏ ra khó chịu, kể lể những gì đã đóng góp suốt 5 năm qua. Trong đó có cả việc anh đưa bố tôi đi viện cấp cứu, trông nom ông 1 tuần trời.

Anh cho rằng, mình xứng đáng nhận nhiều hơn 300 triệu, coi như là khoản tiền đền bù tuổi xuân.

Chưa kể, anh đòi chia cả đồ đạc, vật dụng trong nhà. Từ cái tivi, tủ lạnh đến tủ quần áo, tủ kệ…

Tôi nghe chồng kể, càng cảm thấy coi thường anh. Ai ngờ, ly hôn đàn ông lại đòi đền bù tuổi xuân, tôi càng nghĩ càng thấy nực cười.

Anh luôn nói yêu thương con nhưng khi ly hôn, thứ anh quan tâm nhất là tài sản, không nhắc một câu nào đến việc nuôi dưỡng hay trợ cấp con bé. Ngày trước, tôi vì yêu mà mù quáng, không nhìn rõ bản chất tủn mủn đó của chồng.

Hai vợ chồng thương lượng suốt 1 tuần chẳng giải quyết được. Cuối cùng, tôi đơn phương xin ly hôn, nhờ tòa phân xử.

Chồng liên tục gây khó dễ, ra tòa hòa giải lần thứ nhất, anh đóng vai hiền lành, yêu vợ tha thiết, xin hàn gắn. Vị chủ tọa nghe cũng phải động lòng, khuyên tôi bình tâm nghĩ lại, cho chồng cơ hội hàn gắn. 

Ra khỏi tòa, chồng giở đủ trò khiến tôi phát ngán. Tôi chỉ mong vụ ly hôn nhanh chóng kết thúc để giải thoát cho bản thân.

Tôi chết lặng khi biết mặt người tình của vợ

Vợ chồng tôi ly hôn khi việc cô ấy ngoại tình bị vỡ lở. Bên nhà vợ cũng trở mặt, không trả lại số tiền 600 triệu đã vay của tôi.   

Thưa ông, với vai trò là thành viên Đoàn giám sát tối cao về phòng chống xâm hại trẻ em, ông có ý kiến thế nào về mức độ nguy hại của loại tội phạm mới này?

Thời gian vừa qua, cùng với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, nhất là ứng dụng công nghệ số diễn ra mạnh mẽ trong mọi hoạt động của xã hội, những hành vi vi phạm pháp luật trên môi trường mạng cũng tăng lên. Mức độ nguy hại của các hành vi vi phạm pháp luật này nguy hiểm hơn nhiều so với vi phạm trên môi trường truyền thống, vì đối tượng gây hại không lộ diện mà hoạt động ẩn danh.

Trong các đối tượng tham gia sử dụng không gian mạng, có đối tượng rất đặc thù đó là trẻ em. Trẻ em ngày nay tham gia rất nhiều vào các hoạt động vui chơi, học tập, nghiên cứu trên không gian mạng. Trong khi đặc tính của các em là ham hiểu biết, tò mò với những cái mới lạ, nhưng lại rất cả tin. Do vậy, đây chính là đối tượng rất dễ trở thành nạn nhân của loại hình phạm tội này.

Các cuộc khảo sát về nạn nhân trẻ em cho đến nay vẫn chưa phản ánh hết được mức độ nghiêm trọng và nguy hiểm của sự việc, vì trẻ bị hại có chung một đặc điểm là sợ bị công bố danh tính và hình ảnh trên mạng xã hội, gây ảnh hưởng đến nhân phẩm và tương lai.

Qua giám sát cho thấy, tốc độ gia tăng của các hành vi vi phạm pháp luật trên không gian mạng đối với trẻ em tương đối nhanh và phức tạp, với rất nhiều hình thức khác nhau. Hậu quả để lại ngoài những tổn thất về tâm lý, tiền bạc, còn là tính mạng do có em không chịu được trước áp lực của dư luận, xã hội.

Vì vậy, tôi cho rằng việc nâng cao nhận thức trong toàn xã hội về vấn đề này để cùng chung tay bảo vệ thế hệ măng non là việc cần phải làm và làm quyết liệt ngay.

Đã có ý kiến cho rằng cần đưa ra những biện pháp xử phạt mạnh tay để răn đe các hành vi gây nguy hại tới trẻ em trên không gian mạng. Ông nghĩ sao về giải pháp này?

Chúng ta đang sống trong thời đại công nghệ số. Ở nước ta, các ngành nghề cũng đều dần số hóa để có thể tăng trưởng bắt nhịp với thế giới. Bởi vậy, trẻ em sinh ra trong giai đoạn này tiếp cận với công nghệ số là điều hiển nhiên giống như cơm ăn, nước uống hàng ngày.

Trong thời đại số như hiện nay thì môi trường mạng trở thành một kho tàng tri thức vô cùng phong phú, bởi mọi thông tin chúng ta cần để nghiên cứu, học tập đều có thể tìm kiếm trên mạng một cách nhanh chóng, dễ dàng.

Tôi cho rằng cần thiết phải tạo điều kiện cho trẻ em khai thác, sử dụng không gian mạng trong học tập, nghiên cứu và cả vui chơi, giải trí, đặc biệt đối với trẻ em Việt Nam được quốc tế đánh giá là có năng khiếu trong sử dụng công nghệ số. Do vậy cần tạo ra nhiều sân chơi công nghệ, thông qua các cuộc thi có thể phát hiện sớm những thần đồng công nghệ để đầu tư, nuôi dưỡng, dẫn dắt nền công nghệ số trở thành mũi nhọn thúc đẩy đất nước phát triển nhanh, mạnh.

Tuy nhiên, trước thực trạng tình trạng tội phạm mạng đang ngày một gia tăng thì điều quan trọng đầu tiên là phải trang bị hành trang cho trẻ em khả năng tự bảo vệ mình khi tham gia trên không gian mạng. Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng Đề án “Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng”, tôi kỳ vọng việc xây dựng Đề án này sẽ phát triển các công cụ tương tác, kết nối giữa người dân, trẻ em với các cơ quan có trách nhiệm để hình thành mạng lưới hữu hiệu bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng.

Về các biện pháp, chế tài đối với hành vi vi phạm pháp luật trên không gian mạng, có những băn khoăn, lo ngại là chưa đủ sức nặng, chưa tương xứng với hành vi vi phạm nên hiệu quả chưa cao. Tôi cho rằng, việc nâng cao hơn chế tài xử phạt chắc chắn sẽ được các cơ quan chức năng xem xét.

Tuy nhiên, quan trọng hơn cả là làm sao để những hành vi vi phạm đó phải được phát hiện kịp thời, xử lý nghiêm minh, phải được cả xã hội quan tâm, cả hệ thống chính trị vào cuộc, ít nhất như việc kiểm soát việc uống rượu bia trong tham gia giao thông thời gian qua thì mới có thể tạo được sự chuyển biến mang tính bước ngoặt.

Với đặc thù của môi trường mạng, việc phát hiện hành vi xâm hại trẻ em là rất khó. Thực sự đây là một thách thức lớn, bởi không ít trường hợp trình độ công nghệ của cha mẹ không bằng con cái. Chính vì vậy tôi mong rằng bên cạnh việc phát huy trách nhiệm của gia đình, cộng đồng thì các lực lượng chuyên trách về an ninh mạng nên có các biện pháp kỹ thuật để giám sát và phát hiện, ngăn chặn kịp thời các hành vi xâm hại. Nếu làm được như vậy, công tác phòng chống xâm hại trẻ em trên môi trường mạng mới có thể đạt được hiệu quả cao.

Xây dựng đề án 'Bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng' là vấn đề cấp bách

Cục An toàn thông tin đã triển khai nhiều hoạt động để xây dựng đề án ‘Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác sáng tạo, lành mạnh trên môi trường mạng’ giai đoạn 2020-2025.

Cá nhân tôi có lẽ cũng nằm trong 51% người cảm thấy không hạnh phúc khi đi làm. Làm cho các tổ chức tư nhân, người ta không thấy thực trạng này quá rõ, nhưng với nhiều khối nhà nước, bộ máy nhân sự có thể phình to khủng khiếp, nhưng thực tế hệ thống được vận hành chỉ bằng vài người.

Tôi vẫn nhớ mãi ngày mình còn đi làm cho một tổ chức như thế. Lắm lúc tôi muốn làm thật nhanh, hoàn thành thật tốt công việc ở cơ quan, để tranh thủ thời gian làm chuyện khác, hoặc đơn giản là không muốn phải chờ đợi mà thôi. Thế nhưng, tôi vẫn cứ bị tắc vì công việc yêu cầu sự kết hợp của nhiều cá nhân.

Khi tôi lên tiếng hối thúc thì họ bảo "muốn nhanh thì tự đi mà làm". Và đúng thật, vì muốn nhanh chóng hoàn thành công việc được giao nên tôi phải làm thay luôn công việc của chừng bốn người khác, ở bốn bộ phận khác nhau trong công ty. Nhưng vậy vẫn chưa hết, người ta thấy tôi một mình vẫn làm được việc nên về sau cứ mặc định luôn rằng đó là việc của tôi, đẩy hết việc sang cho tôi làm tất.

>> Gánh việc cho đồng nghiệp nghỉ xả hơi

Sau này, chịu không nổi nên tôi xin nghỉ để tự ra làm riêng. Càng ngày, tôi càng thấy rõ, đời này không có gì là công bằng tuyệt đối, ở bất cứ môi trường nào cũng vậy. Nhưng, người cố gắng sẽ không đòi hỏi mà tìm cách giành lấy, và quyết định luôn mọi việc. Kêu ca và đòi hỏi chỉ là dành cho những người thiếu bản lĩnh.

Ví dụ như trong cuộc thi chạy, bạn về Nhì. Người ta về nhất chỉ trước bạn có vài giây, có thể lợi thế hơn vì được mang giày phụ trợ tốt hơn cho việc chạy. Nhưng bạn cũng không thể đòi hỏi công bằng. Nếu bạn đủ nhanh để bỏ xa đối thủ, bất chấp lợi thế từ cái giày mang lại, thì bạn sẽ chẳng còn phải lo bị thua vì chút bất lợi ban đầu đấy nữa.

Với suy nghĩ như vậy, tôi đã tự tách ra và giành lấy những thứ mình xứng đáng nhận được. Chúc các bạn cũng sẽ tự quyết được cuộc đời mình, mà không phải trông chờ vào những thứ khách quan mang lại, để rồi khi không có được lại mải miết đòi hỏi sự công bằng.

* Bạn có đang cảm thấy hạnh phúc với công việc của mình?

Bài viết gửi về địa chỉ email: bandoc@vnexpress.net hoặc ấn vào box bên dưới.

Trọng tâm của chuỗi hoạt động là tuyên truyền, đưa tin về các hoạt động chuyển đổi số trên nhiều phương tiện thông tin, mạng xã hội, hệ thống màn hình LED, các cửa hàng công nghệ... Lãnh đạo địa phương sẽ trao đổi kinh nghiệm chuyên môn với Tổ công nghệ số cộng đồng tại các xã, phường, thị trấn đồng thời phát động chiến dịch "đi từng ngõ, gõ từng nhà" để hướng dẫn từng người dân sử dụng dịch vụ, ứng dụng phát triển kinh tế số, xã hội số.

Hiện tại, Long An duy trì khoảng 1.000 tổ, có vai trò hỗ trợ, tư vấn người dân tiếp cận các dịch vụ, sản phẩm số như cổng thông tin điện tử, các ứng dụng số, mua sắm trực tuyến, thanh toán không tiền mặt và phòng tránh rủi ro trên không gian mạng. Tỉnh xác định việc phát triển các tổ với quy mô rộng đóng vai trò quan trọng trong phổ cập đời sống số đến người dân, kể cả ở những xã, ấp vùng xa.

Tỉnh miền Tây Nam bộ dự kiến sẽ ra mắt đội "IT Xanh" hỗ trợ chuyên môn cho Tổ công nghệ cộng đồng. Trong đợt này, 188 đội sẽ được triển khai để hướng dẫn sử dụng dịch vụ công trực tuyến, cài đặt VneID, ứng dụng "Long An Số", cài đặt chữ ký số miễn phí.

Địa phương sẽ liên kết nhiều doanh nghiệp về công nghệ, tổ chức triển lãm trưng bày, giới thiệu các giải pháp, sản phẩm số. Trên ứng dụng Long An Số, người dân, thanh niên có thể tham gia cuộc thi trực tuyến với nhiều quà tặng. Trang thông tin số hóa lịch sử tuổi trẻ Long An dự kiến ra mắt tháng tới.

Tôi hỏi kỹ hơn, ngoài việc phải khai báo y tế, có giấy chứng nhận công tác, người lao động còn phải xuất trình giấy xét nghiệm 'âm tính' hàng ngày để qua các chốt giữa hai thành phố. Yêu cầu này khiến các doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn, phải hỗ trợ chi phí cho công nhân làm xét nghiệm, mất rất nhiều thời gian hàng ngày khi họ phải đợi xét nghiệm và qua những chốt chặn.

Nhưng quan trọng nhất là doanh nghiệp mất nguồn lao động, khoảng 50% nhân công của họ từ TP HCM do không làm được xét nghiệm nên không thể đến xưởng. Nhiều doanh nghiệp đành phải nghỉ vì không thể thực hiện các yêu cầu trong đó có xét nghiệm liên tục hai lần mỗi tuần.

Công ty của bạn tôi vừa khai trương tại Long An đầu năm, suốt ba tháng nay không làm gì được vì nhân công đòi nghỉ gần hết. "Hai, ba ngày ngoáy mũi một lần, giờ con sưng lỗ mũi hết rồi, không đi làm được sếp ơi" có người nói. Chị còn sợ các công xưởng tại TP HCM sẽ thu hút hết nhân công, vì nếu họ xin vào khu công nghiệp tại TP HCM thì không phải xét nghiệm hàng tuần để đi Long An.

Quy định mới nhấtđang là, công nhân, công chức, chuyên gia, người đi khám bệnh từ các tỉnh đến TP HCM và ngược lại phải đáp ứng điều kiện: đã tiêm vaccine phòng Covid-19 mũi thứ nhất đủ 14 ngày hoặc đã khỏi Covid-19; kết quả xét nghiệm âm tính với nCoV còn hiệu lực trong 72 giờ kể từ thời điểm lấy mẫu.

Các doanh nghiệp kể với tôi, người của họ hầu hết đã tiêm ít nhất một mũi vaccine, nhưng cán bộ chấp pháp tại địa phương nhất quyết: "Hoặc anh có giấy hoặc không đi. Giấy này sẽ đảm bảo cho tỉnh tôi không có người nhiễm Covid".

Điều ấy có thực sự đạt được không? Tôi xin nêu ra vài khía cạnh.

Quy định yêu cầu dù đã tiêm vaccine hoặc đã khỏi Covid-19 vẫn cần giấy thông hành xét nghiệm Covid -19 âm tính trong 72 giờ. Ta đều biết rằng, mẫu xét nghiệm nào cũng chỉ có giá trị tại thời điểm lấy mẫu. Việc xét nghiệm âm tính hôm nay chưa chắc ngày mai chúng ta thử lại vẫn âm tính. Ví dụ, hôm nay tôi tiếp xúc với F0, nếu tôi bị nhiễm virus thì khả năng dương tính được xác định vào khoảng từ ngày ba đến bảy ngày sau khi tiếp xúc. Nhưng vấn đề là không thể biết được người đang di chuyển đã tiếp xúc với F0 vào ngày nào. Do đó, khi người di chuyển nộp giấy xét nghiệm cách đó 72 giờ, rõ ràng không loại trừ được khả năng người đó âm tính với Covid-19 vào thời điểm họ đi vào tỉnh, và rõ ràng cũng không xác định được họ vẫn tiếp tục âm tính sau đó.

Ngoài ra, không phải có kết quả xét nghiệm âm tính nghĩa là người đó âm tính. Độ nhạy, độ chuyên của xét nghiệm test nhanh kháng nguyên chỉ trung bình tầm 80%. Vẫn có 20% dương tính giả hoặc âm tính giả, do đó vẫn có những trường hợp âm tính nhưng có thể có dương. Cách lấy mẫu không đúng cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm, có thể cho âm tính giả nếu lấy mẫu sai, nhất là trong những trường hợp lấy mẫu cho quá đông người trong một thời gian ngắn như nhiều nơi đang làm.

Lợi điểm của xét nghiệm như vậy chưa rõ ràng, nhưng nguy cơ lại khá nhiều. Ngoài việc gây phiền hà và tốn kém cho người lao động, khả năng lây nhiễm virus do phải lấy mẫu xét nghiệm rất cao.

Bình thường Sars Cov 2 chủ yếu lây qua giọt bắn và tiếp xúc gần, nhưng thao tác lấy mẫu xét nghiệm giúp cho virus có thể phát tán trong không khí, tạo nguy cơ cho những người đến lấy mẫu ngay cả khi đảm bảo khoảng cách hai mét. Nếu một người bị nhiễm trong khu vực lấy mẫu rất có khả năng lây lan cho những người xung quanh nhanh chóng.

Ngoài ra, áp lực phải lấy mẫu quá nhiều trong thời gian ngắn nên nhân viên lấy mẫu không thể tuân thủ đúng việc thay găng, rửa tay giữa mỗi lần lấy mẫu. Theo đúng quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn, mỗi nhân viên y tế khi lấy mẫu phải mang găng và sau đó tháo găng, rửa tay trước khi chuyển qua lấy mẫu cho người kế tiếp. Tuy nhiên, đa phần các điểm xét nghiệm đều không thể thực hiện được yêu cầu này. Do đó, nguy cơ lây nhiễm cho người đến lấy mẫu hàng tuần hay mỗi ba ngày rất cao.

Có ý kiến cho rằng người tiêm vaccine rồi vẫn có khả năng nhiễm Covid-19 và lây cho người khác, nên tiêm rồi vẫn cần giấy xác nhận 'âm tính'. Khả năng bảo vệ của vaccine cao nhất chỉ khoảng 80%, nghĩa là có xác suất đã chích ngừa vẫn bị nhiễm. Tuy nhiên, nghiên cứu tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới và các nghiên cứu quốc tế khác trên người đã chích ngừa hai mũi cho thấy tải lượng virus của những người này rất thấp, gần như không có khả năng lây nhiễm.

Mỗi giai đoạn dịch phải có một chiến thuật khác nhau, dù chiến thuật nào, cần chọn phương án hiệu quả và ít tốn kém cho dân nhất. Tôi hy vọng chúng ta sẽ tinh gọn chiến lược chống Covid bằng mục tiêu phủ vaccine càng nhanh, càng nhiều càng tốt. Nguồn vaccine đang về dồi dào hơn, nếu quyết liệt, sẽ sớm thôi để Việt Nam đạt được đa số dân được tiêm mũi một vaccine.

Chính quyền cũng làm sao để quản lý tốt người tiêm vaccine, F0 đã khỏi để cấp giấy đủ chứng nhận cho họ. Vì đến nay, vẫn còn rất nhiều người đã tiêm đủ nhưng trên hệ thống không cập nhật, nhiều ca nhiễm Covid đã khỏi nhưng không được xác nhận.

Riêng với giấy thông hành xét nghiệm 'âm tính', như đã phân tích, chỉ làm tăng thêm gánh nặng kinh tế, tăng nguy cơ lây nhiễm cho người có nhu cầu phải đi lại. Theo tôi, đây là lúc cả nước dần sử dụng chứng nhận tiêm vaccine như một giấy thông hành mới.

Lê Thị Anh Thư

Giấy thông hành ‘âm tính’