Theo Cục An toàn thông tin, lừa đảo giả mạo thương hiệu là hình thức không mới và đang tiếp tục được các đối tượng lừa đảo sử dụng phổ biến. Với hình thức này, đối tượng lừa đảo tạo lập nhiều website, trang mạng xã hội giả mạo vô cùng tinh vi và chuyên nghiệp. Các đối tượng dùng những tên miền tương tự hoặc thay đổi vài ký tự khiến người dùng dễ bị nhầm lẫn.

Để tăng mức độ uy tín, đối tượng lừa đảo còn tạo ra các tài liệu, quảng cáo, hoặc sản phẩm với tên và logo của thương hiệu nổi tiếng, đồng thời đăng tải những nội dung về các cuộc thi có tính hấp dẫn nhằm thu hút sự chú ý và đánh lừa người dân; từ đó dẫn dụ nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân và nộp phí tham gia các cuộc thi, chương trình ưu đãi không có thật để chiếm đoạt tài sản.

Cục An toàn thông tin đề nghị người dân cẩn trọng khi chọn tham gia các cuộc thi trên mạng xã hội; xác minh danh tính của đối tượng, tổ chức trước khi tham gia bất cứ hình thức dịch vụ hay cuộc thi nào. Người dân cũng cần xác minh tính xác thực của các website, email bằng cách kiểm tra địa chỉ URL, liên hệ trực tiếp với thương hiệu, tổ chức qua các kênh chính thức; không cung cấp thông tin cá nhân, thông tin tài khoản ngân hàng dưới mọi hình thức. 

Chiêu lừa bán điện thoại di động 4G giả cho người dùng

Lợi dụng chính sách tắt sóng 2G và nhu cầu đổi điện thoại hỗ trợ công nghệ 2G lên 4G của một bộ phận người dân, thời gian gần đây, một số đối tượng đã lừa đảo người dân mua máy 2G nhưng "đội lốt" 4G với giá 400.000 - 500.0000 đồng/máy.

Các đối tượng thường sử dụng mạng xã hội hoặc thông qua bán trực tiếp để tiếp cận, lừa đảo bán điện thoại 4G giả cho người dùng. Sau khi bán sản phẩm giả, đối tượng sẽ xóa tài khoản bán hàng hoặc chặn tài khoản của người mua. Nhiều người dùng ham rẻ, thiếu kiến thức đã đặt mua điện thoại của các đối tượng lừa đảo; đến khi nhận máy, lắp SIM mới phát hiện bị lừa.

Nhận định người tiêu dùng sẽ khó nhận biết điện thoại Feature Phone 4G, Cục An toàn thông tin khuyên người dân không nên mua hàng trôi nổi trên mạng xã hội mà nên chọn sử dụng dịch vụ của các hệ thống phân phối uy tín. Trường hợp nghi ngờ bị lừa đảo, người dân cần báo cáo ngay cho cơ quan chức năng hoặc tổ chức bảo vệ người tiêu dùng để được hỗ trợ, giải quyết và ngăn chặn kịp thời.

Giả danh nhân viên giao hàng để lừa chiếm đoạt tài sản

Gần đây, với mục đích chiếm đoạt tài sản của người dân, nhiều đối tượng đã giả danh nhân viên giao hàng - shipper của các thương hiệu chuyển phát uy tín và thực hiện hành vi lừa đảo. Thủ đoạn của các đối tượng là gọi điện thoại tự xưng nhân viên giao hàng và thông báo người dân có đơn hàng cần giao, đồng thời yêu cầu họ chuyển khoản để thanh toán tiền hàng.

Sau khi người dân chuyển khoản thành công, đối tượng liền thông báo do nhầm lẫn nên số tài khoản vừa gửi là số đăng ký thẻ hội viên shipper, khi chuyển tiền vào đó trung tâm sẽ kích hoạt gói cước hội viên, mỗi tháng tự động bị trừ 3,5 triệu đồng từ tài khoản. Lúc này, chúng tiếp tục gửi cho nạn nhân đường link trang Facebook và số điện thoại giả mạo trung tâm vận chuyển để liên hệ hủy đăng ký hội viên. Khi bấm vào đường link giả mạo và nhập các thông tin cá nhân, nạn nhân sẽ có nguy cơ bị đánh cắp tiền trong tài khoản ngân hàng.

Cục An toàn thông tin khuyến cáo người tiêu dùng nâng cao ý thức cảnh giác khi thanh toán nhận hàng online; luôn xác minh thông tin liên quan đến các dịch vụ hoặc chương trình khuyến mãi; không chuyển tiền cho bất kỳ ai yêu cầu phải thanh toán trước khi nhận hàng hoặc trước khi đăng ký dịch vụ; không truy cập vào các đường dẫn được đối tượng lạ gửi đến.

Cảnh giác chiêu trò lừa đảo đầu tư liên quan bất động sản

Theo Cục An toàn thông tin, đơn vị chủ đầu tư dự án QMS TOP TOWER (Hà Nội) vừa cho biết họ đã phát hiện 2 vụ lừa đảo khách hàng quan tâm tới căn hộ chung cư của dự án. Nhiều nạn nhân đã thực hiện theo hướng dẫn của đối tượng lừa đảo, đặt cọc tiền trước khi ký hợp đồng mua bán, dẫn đến việc bị chiếm đoạt tài sản lên đến hàng trăm triệu đồng.

Về thủ đoạn, đối tượng lừa đảo đã lập kế hoạch tinh vi. Theo đó, đối tượng đăng tải các thông tin sai sự thật về việc có thể mua được căn hộ có giá rất tốt để thu hút khách hàng. Khi có khách hàng liên hệ, chúng yêu cầu họ chuyển tiền đặt cọc vào tài khoản của chủ đầu tư. Tin tưởng và làm theo hướng dẫn của đối tượng, nạn nhân chuyển tiền nhưng ngay sau đó đối tượng đã ngắt liên lạc và chiếm đoạt toàn bộ số tiền đặt cọc.

Clip truyền thông về phòng chống lừa đảo đầu tư có sự tham gia của Tun Phạm, nhà sáng tạo nội dung. Nguồn: NCSC

Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân, đặc biệt là những ai đang quan tâm đến các khoản đầu tư bất động sản, cần đặc biệt cẩn trọng với những dịch vụ môi giới trên mạng xã hội. Người dân không nên nộp tiền mua căn hộ khi chưa có xác nhận chấp thuận số căn hộ từ chủ đầu tư hoặc thông báo từ đối tác bán hàng cho chủ đầu tư; không chuyển tiền cọc khi chưa xác nhận rõ ràng danh tính đối tượng, tổ chức, doanh nghiệp.

Hàng loạt người dân thành nạn nhân của lừa đảo đầu tư trực tuyến

Cục An toàn thông tin cho hay, cảnh sát Singapore mới đây cho biết trong chưa đầy 2 tháng qua, tại nước này đã xảy ra 897 vụ lừa đảo đầu tư tài chính, và các nạn nhân đã mất ít nhất 36 triệu USD do các vụ lừa đảo đầu tư trên những nhóm trò chuyện và nền tảng mạng xã hội.

Cụ thể, các đối tượng lừa đảo thường đưa nạn nhân vào các nhóm trò chuyện trên các nền tảng nhắn tin như Telegram, hoặc kết bạn với nạn nhân trên các nền tảng mạng xã hội. Thủ đoạn của chúng là mạo danh người nổi tiếng hoặc nhân viên các công ty có uy tín. Trong vai thành viên nhóm trò chuyện, kẻ lừa đảo sẽ chia sẻ cách đầu tư sinh lời và gửi ảnh chụp màn hình chứng minh các khoản lợi nhuận để dụ dỗ nạn nhân.

Sau khi nạn nhân ‘sập bẫy’ và liên hệ với những kẻ lừa đảo, họ được giới thiệu một loạt kế hoạch đầu tư và được yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân như số tài khoản ngân hàng, họ tên và số điện thoại. Các nạn nhân cũng được hướng dẫn chuyển tiền đầu tư vào các tài khoản ngân hàng và PayNow. Không những thế, một số website hoặc ứng dụng đầu tư giả mạo còn hiển thị lợi nhuận ảo để dẫn dụ nạn nhân. Ngoài ra, các đối tượng lừa đảo cũng tìm cách liên hệ với nạn nhân thông qua các nền tảng truyền thông xã hội như Facebook, WhatsApp hoặc các ứng dụng hẹn hò như Coffee Meets Bagel.

Trước thông tin trên, Cục An toàn thông tin khuyến nghị người dùng mạng xã hội cần thiết lập các tính năng bảo mật, chẳng hạn như: Không cho phép người lạ đưa bạn vào các nhóm trò chuyện, đặt giới hạn giao dịch cho các giao dịch ngân hàng trực tuyến, bật xác thực 2 yếu tố. Người dùng cũng cần xác minh tính xác thực của thông tin bằng cách đặt nhiều câu hỏi nhất có thể để hiểu về các cơ hội đầu tư và xác minh uy tín của công ty.

Telegram phủ nhận trách nhiệm khi nền tảng bị lạm dụng

Gần đây người ta bàn tán nhiều về việc dạy chữ Hán ở trường phổ thông, nhằm “bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt”. Theo tôi, ý tưởng này thú vị, nếu hạn chế ở mức làm thành môn học tự chọn ở một số trường điểm. Nhưng đây là thứ xa xỉ phẩm - có mấy ai dùng hàng ngày đâu, và cũng mấy ai biết đâu - biến thành môn học bắt buộc thì sẽ thất bại. Đó là điều bất khả thi, vì bản thân giáo viên cũng chẳng có, học sinh cũng chẳng theo nổi, và còn có bao nhiêu thứ khác có khi còn cần hơn mà chưa được học, ví dụ như triết học của thế giới.

Ảnh Đinh Quang Tuấn

"Bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt" ra sao?

Muốn bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt, theo tôi cách hiệu quả hơn là  làm ra bộ từ điển giải nghĩa tiếng Việt thật hoàn chỉnh cho mọi người dùng (với mỗi từ, giải thích gốc của nó, Hán tự của nó ra sao nếu có, sự hình thành và thay đổi nghĩa của nó theo thời gian...).

Có thể ở Việt Nam đã có từ điển như vậy mà tôi chưa biết (ít ra trên mạng không thấy), nhưng đối với tiếng Anh, tiếng Pháp... thì chắc chắn có những từ điển giải nghĩa như vậy, không hiểu từ hay cụm từ nào có thể tìm giải nghĩa của nó (thông qua vẫn chính thứ tiếng đó) trên mạng.

Mọi người, đặc biệt là các giáo viên tiếng Việt, cần có từ điển như vậy để kiểm tra nghĩa của các từ. Còn bản thân các ký tự Hán là thứ  rất khó nhớ nếu không dùng thường xuyên. Tôi cũng từng học 2 năm, được mấy nghìn từ, có thể cầm từ điển đọc báo Đài Loan, mà giờ hầu như chẳng nhớ gì, tôi không nghĩ là nhiều giáo viên sẽ nhớ được chứ chưa nói đến học sinh.

Khi khó nhớ như vậy, thì cái ta cần là công cụ tra cứu cho tốt, chứ không phải cố ép nhớ. Chẳng hạn, đối với tiếng Trung có phần mền Pleco (chạy trên phone, máy tính bảng) rất tốt, viết chữ Trung nào ra trên màn hình nó sẽ đọc cho nghe, giải thích nghĩa cho... Nếu làm được applet tương tự như vậy đối với chữ Hán Nôm, thì chúng ta vào đền chùa Việt Nam có thể tra được nghĩa của mọi chữ ghi trên các tấm biển, không cần phải cố nhớ. Tất nhiên, ai nhớ được thì tốt, người đó giỏi,  nhưng không thể bắt đa số mọi người đều phải như vậy, trong khi trình độ văn hoá chung của dân ta còn thấp về nhiều mặt chứ chẳng riêng về tiếng.

Nhân đây, tôi muốn bàn đến việc bảo vệ sự trong sáng của tiếng … Anh, là cái không kém phần quan trọng cho tương lai của các bạn trẻ Việt Nam muốn “vươn ra biển lớn”.

Bảo vệ nghĩa của từ tiếng Anh khi dịch ra tiếng Việt

Sao người Việt lại phải đi bảo vệ tiếng Anh?! Ý của tôi là: Phải bảo vệ sự trong sáng về nghĩa của các cụm từ tiếng Anh khi chúng ta học nó hay khi dịch nó ra tiếng Việt! Còn bản thân người Anh lại rất “thoáng”, sẵn sàng nhập khẩu các từ mới từ bất cứ thứ tiếng nào vào tiếng Anh chứ không bảo thủ. Bởi vậy tiếng Anh trở thành một trong những thứ tiếng có tù vựng phong phú nhất thế giới, dễ diễn đạt nhất.

Có hai điều khiến tôi viết những dòng này về tiếng Anh. Thứ nhất là tình trạng sách dịch từ tiếng Anh sang tiếng Việt bị dịch sai hay tối nghĩa quá nhiều, và thứ hai là ngay cả những sách học hay từ điển giải nghĩa tiếng Anh sang tiếng Việt cũng có vấn đề, hay làm chệch đi nghĩa của các cụm từ tiếng Anh.

Cách tốt nhất để hiểu một cụm từ tiếng Anh chưa quen là tra nghĩa của nó trên mạng theo chính tiếng Anh. Khi hiểu nghĩa rồi ta mới tìm các từ tiếng Việt tương ứng, chứ dùng ngay theo nghĩa trong từ điển Anh - Việt là dễ sai, vì từ điển có thể dịch sót nghĩa hoặc chệch nghĩa, không còn trong sáng.

Sau đây là một ví dụ về từ điển “thiếu trong sáng” như vây: Trang sách này là tình cờ lấy được từ FB của một nhóm bạn trẻ làm sách cho học sinh ở Việt Nam:

Các cụm từ tiếng Anh trong trang sách trên thì không có vấn đề gì, nhưng phần giải nghĩa tiếng Việt thì nhiều khi không được trong sáng, làm nghĩa chệch đi.

Ví dụ đầu tiên là “act up”. Từ điển Anh - Anh Meriam - Webster giải thích như sau:

   1. : to act in a way different from that which is normal or expected: as

    a :  to behave in an unruly, recalcitrant, or capricious manner <the children were acting up>

    b :  show off

    c :  to function improperly <this typewriter is acting up again>

   2. to become active or acute after being quiescent <her rheumatism started to act up>

Nó gồm hai từ act(hành động, đóng vai) và up(lên) gộp với nhau và thành cụm động từ với nghĩa được giải thích như từ điển Anh - Anh là: giở quẻ, giở chứng, khoe mẽ, bị nặng lên. Cái nghĩa “hoạt động không hiệu quả” mà trang sách trên ghi là hơi quá xa rồi.

Như vậy, “it’s acting up again” trong ví dụ có thể dịch thành “nó lại giở chứng” sẽ sát nghĩa hơn thay vì “nó hỏng” (nó chưa hỏng hẳn đâu, vẫn chạy), hay “nó hoạt động không hiệu quả” (ở đây đâu có nói đến hiệu quả) hay “nó hoạt động không đúng” (nghe ngang) như các nghĩa viết trong trang sách.

Ví dụ khác: “back out”. Nếu dịch “Sam backed out of the agreement at the last second” thành “Sam không giữ lời thoả thuận vào giây cuối” là không chính xác. Ở đây có lẽ không phải là “không giữ lời” (thoả thuận đã ký đâu?), mà là “rút lui” thì đúng hơn. Back là lùi lại, out là ra, hợp lại thành “lùi ra”, có nghĩa là “rút lui” (khỏi cái gì đó). Như vậy, hiểu một cách trong sáng sẽ thành anh ta rút lui khỏi thoả thuận tại giây phút cuối cùng (như là lúc phải ký).

Nhiều cụm từ khác trong trang sách trên, phần giải nghĩa tiếng Việt cũng bị chệch đi (bạn thử tự kiểm tra nghĩa xem).

Vậy nên cần hết sức cẩn thận trong việc học  tiếng Anh và chọn sách học, sách dịch, không sẽ bị hiểu sai ý của người ta từ trong sáng thành tối tăm :)

Nếu nắm tiếng Anh thật vững, đọc được trực tiếp bằng tiếng Anh là tốt hơn cả, trong tình trạng sách dịch bị chệch nghĩa quá nhiều.