Trong buổi lễ, nhiều đại biểu xúc động khi nghe bài phát biểu tham luận của cô giáo không tay Lê Thị Thắm (SN 1998), trú xã Đông Thịnh, huyện Đông Sơn, Thanh Hóa.

Thắm chia sẻ: “Cháu sinh ra trong một gia đình thuần nông và từ khi sinh ra, cháu đã không được may mắn, hoàn thiện như bạn bè cùng trang lứa. Khi mới chào đời, cháu chỉ nặng hơn 1 kg và không có hai tay.

Cháu lớn lên trong tình yêu thương của gia đình, đặc biệt là sự chăm sóc của mẹ. Khi cháu được 4 tuổi, mẹ cho cháu đi mẫu giáo, nhờ cô giáo trông nom để mẹ tìm việc làm thêm mưu sinh.

Sau 6 tháng đến trường mầm non, thấy tất cả các bạn được cô giáo cho tập viết mà cô lại chỉ trừ cháu ra, nên cháu cũng đòi bằng được tập viết. Cô giáo nghĩ cháu không có tay thì viết làm sao nên cũng chỉ đành đưa cho cháu tờ giấy và cây bút chì để vẽ nguệch ngoạc.

Thấy các bạn kẹp bút vào tay, cháu cũng lấy bút kẹp vào ngón chân trái của mình để tập viết theo các bạn. Vì chân phải của cháu ngắn hơn chân trái nên việc kẹp bút để viết thành chữ đã khó lại càng khó hơn. Những ngón chân của cháu nhiều hôm trầy xước, phồng rộp khiến cháu rất đau và đêm về không thể ngủ được.

Không nản chí, dù ở trên lớp hay ở nhà, cháu đều tập viết rất miệt mài, chăm chỉ. Thấy cháu kiên trì như vậy nên ở lớp cô giáo cũng rất thương và cô luôn cầm chân của cháu để dạy cháu tập viết. Ở nhà, mẹ cũng mua vở, bút và cũng dạy cháu…

Quả là ông trời không phụ công sức, lên 5 tuổi, cháu không chỉ viết thành thạo mà còn đọc được số và chữ cái. Bố mẹ và gia đình rất vui, không nghĩ cháu có thể làm được. Vì vậy, khi cháu lên 6 tuổi, mẹ cho cháu vào lớp 1 trường làng như bao bạn trẻ xung quanh.

Cứ như vậy, với sự trợ giúp của gia đình, công lao của mẹ, của thầy cô, như bao học sinh bình thường khác, cháu đã hoàn thành việc học của 12 năm học và tiếp tục phấn đấu để thực hiện ước mơ của mình - ước mơ được ngồi học ở giảng đường đại học.

Năm 2016, cháu - một thí sinh "đặc biệt" cũng tham dự kỳ thi THPT Quốc gia. Cháu may mắn được thầy Nguyễn Mạnh An - Hiệu trưởng Trường Đại học Hồng Đức - đặc cách vào trường và vào khoa Sư phạm Tiếng Anh, hệ đại học, đúng như ước mơ của cháu. Dù được nhà trường đặc cách nhưng cháu vẫn đăng ký dự thi và đi thi giống tất cả các bạn bình thường khác và cháu đã trúng tuyển vào trường Đại học Hồng Đức.

Sau khi tốt nghiệp đại học, cháu về quê mở lớp dạy tiếng Anh miễn phí, bổ trợ Tiếng Anh cho các em gần nhà. Thời gian đầu, cháu mở lớp dạy miễn phí cho trẻ em trong làng, sau này một số phụ huynh gửi con học thêm, nâng cao kiến thức nên cháu quyết định mở lớp dạy thêm tại nhà, rồi xin bố mẹ mua thêm trang thiết bị để thuận tiện cho việc giảng dạy.

Với cháu, đó là một công việc - thay lời cảm ơn của cháu đến bố mẹ, hàng xóm, bạn bè và thầy cô đã đồng hành và giúp đỡ trong suốt những năm qua…

Mặc dù thân hình khiếm khuyết và nhỏ bé nhưng mong muốn, ước mơ, quyết tâm và nỗ lực của bản thân cháu rất to lớn.

Hiện tại, ước mơ có một lớp học tại nhà của riêng mình đã được hoàn thành nhưng mơ ước lớn nhất của cháu là một ngày được đứng trên bục giảng, quan sát và giảng dạy cho học sinh trên lớp và được cống hiến trong một môi trường giáo dục.

Cháu sẽ luôn hoàn thiện bản thân, luôn cố gắng trau dồi kiến thức, kinh nghiệm, dù bản thân có nhiều hạn chế nhưng cháu tự tin sẽ nỗ lực, sẽ tận tâm tận lực cống hiến nếu được trao cơ hội.

Vì cháu nghĩ rằng: "Trước khi mặt trời mọc là khoảng thời gian tăm tối nhất. Bạn của tương lai đừng quên mình ở hiện tại. Cứ đi về phía mặt trời, bóng tối sẽ ngả sau lưng bạn. Bây giờ dù bạn đang đứng ở đâu cũng đừng quên rằng bản thân bạn sẽ luôn tiến về phía trước".

Sau khi nghe bài tham luận của Thắm, nhiều đại biểu xúc động và ngưỡng mộ sự vươn lên trong mọi hoàn cảnh của em.

Trước nghị lực phi thường của cô gái không tay Lê Thị Thắm, ngay trong buổi lễ tuyên dương, Bí thư Tỉnh uỷ Thanh Hóa - ông Đỗ Trọng Hưng, đã chỉ đạo tiến hành tuyển dụng đặc cách Thắm vào Trường Tiểu học hoặc THCS (xã Đông Thịnh hoặc xã Đông Yên, huyện Đông Sơn).

Đồng thời, Bí thư Thanh Hóa giao nhiệm vụ cho ông Lê Trọng Thụ, Bí thư Huyện uỷ, Chủ tịch UBND huyện Đông Sơn, phối hợp với Sở Nội vụ để thực hiện việc tuyển dụng và bố trí công tác cho cô giáo Thắm ngay trong năm học mới (2023-2024).

Đêm trắng của cô giáo không tay được bí thư tỉnh đặc cách tuyển dụng

Hoàng Thùy Linh được giới thiệu trong chương trình vinh danh là ca sĩ tạo ra xu hướng, kết nối khán giả trẻ với âm nhạc đương đại. Cô có nhiều sáng tạo trong hành trình nghệ thuật.

Hoàng Thùy Linh được vinh danh Ca sĩ nổi bật của năm.

Sau lùm xùm về phát ngôn, thái độ thiếu chuẩn mực ở họp báo concert, Hoàng Thùy Linh được vinh danh là ca sĩ nổi bật - kết quả tạo dư luận trái chiều.

Trả lời Tiền Phong, ông Trần Hướng Dương - Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, Trưởng ban tổ chức - cho biết Hội đồng bình chọn đã làm việc công tâm, không có sự ưu ái nào dành cho ca sĩ được vinh danh.

Các thành viên hội đồng gồm Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam Trịnh Thúy Mùi... Chủ tịch hội đồng là nhà báo Lê Quốc Minh - Tổng Biên tập báo Nhân dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam.

"Hoàng Thùy Linh được vinh danh vì hoạt động âm nhạc có sức lan tỏa, ảnh hưởng. Cô ấy không vi phạm luật pháp, không vi phạm Nghị định 144/2020/NĐ-CP về hoạt động nghệ thuật biểu diễn. Ngoài ra, Ban tổ chức chương trình hướng đến mục đích vinh danh nghệ sĩ nổi bật, không phải cuộc thi thố giữa các ca sĩ", ông Trần Hướng Dương nói.

Hoàng Thùy Linh đăng tải chiếc cúp vinh danh trên trang cá nhân. Ảnh: FBNV.

Về lùm xùm trong họp báo hồi tháng 9/2023 của Hoàng Thùy Linh, đại diện ban tổ chức chương trình vinh danh cho rằng điều này không ảnh hưởng nhiều đến kết quả bình chọn.

"Chúng ta nên nhìn nhận sự việc bằng con mắt nhân ái, nên ủng hộ hoạt động nghệ thuật có sức lan tỏa. Thực tế, khó có ca khúc nào trong năm qua vượt được See tìnhvề sự lan tỏa", lãnh đạo Cục Nghệ thuật biểu diễn nói.

Một số khán giả cho rằng sự vinh danh dành cho Hoàng Thùy Linh cũng giống như lời nhắc nhở để nữ ca sĩ rút kinh nghiệm trong thái độ, hành vi ứng xử sao cho phù hợp chuẩn mực của nghệ sĩ.

Về phía Hoàng Thùy Linh, ngay tại sân khấu vinh danh, cô bày tỏ sự ghi nhận này khiến cô càng phải cố gắng hơn nữa. "Tôi sẽ nhìn những nhược điểm của bản thân để thay đổi, những ưu điểm để tiếp tục phát huy. Sự trưởng thành cần bài học và thời gian", giọng ca See tìnhnói.

Hoàng Thùy Linh cho biết sẽ nhìn vào điểm yếu để khắc phục, trân trọng điểm mạnh để phát huy.

Nữ ca sĩ cho rằng vinh dự này là dành cho một quá trình cố gắng nhiều năm qua. Cô nói giải thưởng này không chỉ là sự tự hào, mà còn là trách nhiệm mà cô sẽ luôn mãi ghi nhớ trên hành trình của mình.

"Xin được cảm ơn các cấp lãnh đạo đã tạo điều kiện để anh chị em nghệ sĩ nói chung, Hoàng Thuỳ Linh nói riêng được lao động và tận hiến, trước hết là cho bản thân và đam mê, tiếp theo là vì gia đình và những người thân quý, để bố mẹ được tự hào. Và sẽ thật tuyệt vời nếu những kết quả ấy trở thành đóng góp nho nhỏ trong đời sống văn hóa tinh thần của cộng đồng và người dân Việt Nam", nữ ca sĩ bộc bạch.

Cũng tại chương trình vinh danh, Ban tổ chức thông qua Hội đồng bình chọn là những nhà báo, nhạc sĩ, đạo diễn… có uy tín vinh danh ở những hạng mục: Ca sĩ nổi bật của năm, Diễn viên truyền hình nổi bật của năm, Nữ diễn viên điện ảnh nổi bật của năm, Nghệ sĩ vì cộng đồng, Live show ca múa nhạc nổi bật của năm.

Sự lơ là yếu tố "đạo đức nghiên cứu" dễ trở thành lực cản cho nỗ lực tăng khả năng xuất bản quốc tế của nhiều trường đại học Việt Nam.

Làm thế nào để yếu tố này được lưu tâm xứng đáng, VietNamNet đã ghi nhận ý kiến những người đang làm công tác nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước.

GS Vũ Hà Văn (áo trắng, giữa)

GS Vũ Hà Văn(ĐH Yale, Mỹ): Xây dựng điều khoản về đạo đức nghiên cứu theo mẫu quốc tế

Đạo đức khoa học có nhiều phương diện. Có thể là y đức nhưtrong trường hợp này, cũng có thể là các tiêu chuẩn về việc sử dụng kết quảnghiên cứu của những người đi trước. Đây là vấn đề này quan trọng ở mọi nơi,khoa học cần có những tiêu chuẩn như vậy để đảm bảo sự trong sạch và tínhchuyên nghiệp trong việc nghiên cứu.

Ở phương Tây, bất kì trường, cơ quan nghiên cứu nào cũng cómột bộ tiêu chuẩn về đạo đức nghiên cứu khoa học. Các nhà nghiên cứu thườngthực hiện nghiên cứu của mình trong một chương trình được tài trợ bởi một cơquan nào đó, chẳng hạn trường ĐH, hay quỹ nghiên cứu của chính phủ (nhưNAFOSTED ở Việt Nam).

Khi nhà nghiên cứu nhận tài trợ, cơ quan tài trợ sẽ nêu rõcác quy định. Các cơ quan này thường có một văn bản bắt buộc nhà nghiên cứu phảikhai, chẳng hạn như chương trình nghiên cứu có thực hiện, thực nghiệm trênngười hay động vật hay không.

Nếu nhà nghiên cứu vi phạm, điều đầu tiên tài trợ sẽ bị đìnhlại cho đến lúc sự việc sáng tỏ. Đây là điều người làm nghiên cứu hết sức kiêngkị, nên chắc chắn những nhà nghiên cứu nghiêm túc sẽ tránh vi phạm. Ngoài ra sẽxử lý hành chính tuỳ trường hợp.

Nếu các trường Việt Nam muốn gia tăng tính xuất bản quốc tế,nên xây dựng điều khoản quy định về đạo đức nghiên cứu khoa học. Bộ điều khoảnnày làm theo mẫu quốc tế, không nên sáng tạo thêm.

Thật ra, phần lớn các điều khoản trong các quy định này là"common sense". Ví dụ, nếu dùng số liệu của bệnh nhân thì phải hỏi ýkiến của họ, hay dùng kết quả của người khác thì phải ghi rõ. Trong giới khoahọc, số người không biết những qui định tối thiểu không nhiều, tôi không nghĩviệc này sẽ gây ra những cản trở đánh kể trong tương lai gần.

TS Lê Thị Nam Giang(Tổng Thư kí Hội Sở hữu trí tuệ TP.HCM):Cần giới thiệu chuẩn quốc tế của từng lĩnh vực

Luật Dược, rồi Thông tư hướng dẫn về thử thuốc trên lâm sàngquy định rất chặt chẽ về trình tự, thủ tục tiến hành thử nghiệm thuốc trênngười, về điều kiện thử nghiệm và điều kiện để đưa dược phẩm ra thịtrường.  Bộ Y tế cũng có Hội đồng Đạo đứctrong nghiên cứu y sinh học để thẩm định các điều kiện nêu trên.

TS Lê Thị Nam Giang

Tôi nghĩ rằng, trong một công bố quốc tế, không nhà nghiêncứu nào cố tình vi phạm các quy định về đạo đức để bị rút bài và bị quy kết vềđạo đức.

Tuy nhiên, vì nhiều lý do (như thiếu kinh nghiệm, không tìmhiểu kỹ các điều kiện đăng bài hay điều kiện nghiên cứu trong lĩnh vực chuyênngành, thiếu kiến thức về pháp luật sở hữu trị tuệ nói riêng, pháp luật nóichung) nên có hiện tượng kết quả nghiên cứu không được công bố hoặc bị rút khỏitạp chí đã công bố. Vì vậy, các nhà khoa học cố gắng trang bị cho mình nhữngkiến thức tối thiểu nhất về quy định của pháp luật cũng như tiêu chuẩn ngànhliên quan đến vấn đề nghiên cứu khoa học.

Theo tôi, có 2 vấn đề để giảm thiểu những "vi phạm đạođức nghiên cứu" trong bối cảnh nhiều đại học ở Việt Nam đang tìm cách tăngkhả năng xuất bản quốc tế.

Thứ nhất, bản thân các nhà nghiên cứu khi muốn công bố tácphẩm của mình ở ấn phẩm nào phải tìm hiểu điều kiện để có thể công bố. Bên cạnhđó, phải tuân thủ các quy định liên quan đến vấn đề trích dẫn, đạo văn, đến đạođức trong nghiên cứu và công bố kết quả nghiên cứu.

Thứ hai, các viện nghiên cứu, các trường đại học nên cónhững hoạt động hỗ trợ tăng khả năng công bố quốc tế những ấn phẩm của giảngviên, nhà nghiên cứu bằng cách giới thiệu những chuẩn quốc tế được áp dụng rộngrãi trong lĩnh vực chuyên ngành của viện, trường để các nhà khoa học có điềukiện tìm hiểu thêm. Đặc biệt vai trò của các nhà nghiên cứu kì cựu trong việchỗ trợ các nhà nghiên cứu trẻ  là vấn đềnên lưu tâm.

Các trường nên cố gắng ban hành những quy định về quản lý,khai thác các tài sản trí tuệ, bao gồm các kết quả nghiên cứu khoa học phù hợpvới pháp luật, không trái với quy định của Bộ GD-ĐT và các bộ chủ quản . Trongđó cần quy định cụ thể hoạt động tạo lập, quản lý, khai thác các tài sản trítuệ của trường.

Cũng cần có quy định các vấn đề liên quan hoạt động nghiêncứu khoa học như quy chuẩn về trích dẫn, về tránh “đạo văn”. Đây không phải làbộ tiêu chuẩn về đạo đức, nhưng sẽ hỗ trợ cho việc đảm bảo các chuẩn mực đạođức trong nghiên cứu khoa học, phản ánh đặc thù riêng của từng trường.

• Lê Huyền(Ghi)