Ngủ không cần khoá cửa

Lúc mở khóa tủ giữ đồ,ủkhôngcầnkhoácửlịch thi dấu ngoại hạng anh tôi giật mình vì không thấy cái quần tây đâu. Trong các túi quần là một smart phone, một cái bóp chứa thẻ căn cước UAE, hai bằng lái xe, giấy chủ xe, nhiều thẻ ngân hàng, thẻ tín dụng, thẻ ra vào nơi ở, và một lượng tiền mặt không nhỏ.

Tôi nhớ ra, khi thay quần bơi, tôi treo quần tây trong phòng thay đồ công cộng và có thể đã để quên. Tôi vội vàng trở lại phòng thay đồ. Nó vẫn còn ở đấy. Cẩn thận kiểm tra, mọi thứ còn nguyên.

Một lần khác, khi chờ lấy hành lý ở sân bay Dubai, tôi thấy một tập hồ sơ giấy tờ ai đó để quên trên một thùng rác bằng inox có nắp lật. Tôi báo cho một nhân viên an ninh gần đó. Cô này trả lời là không cần lo lắng, vật ở đâu cứ để yên đấy, người chủ sẽ biết tìm đến.

UAE là một trong các quốc gia có tỷ lệ tội phạm thấp nhất thế giới. Suốt hơn 5 năm sống và làm việc ở Dubai, tôi chưa lần nào bị mất cắp. Khi ngủ tôi cũng không cần khoá cửa. Người dân sinh sống và làm việc ở đây, dù có nguồn gốc đa dạng từ nhiều quốc tịch, đều chia sẻ giá trị chung: tính trung thực.

Tôi để ý thấy mọi người ở UAE ít to tiếng. Đồng nghiệp trong công ty hay hàng xóm luôn chào hỏi nhau thân thiện. Cuối tháng 7/2023, một cô gái người Mỹ bị giam hai tháng vì la hét ồn ào nơi công cộng. Luật UAE còn quy định, nếu xúc phạm người khác bằng những từ như "stupid" (đần độn) bạn có thể bị phạt đến nửa triệu dirhams (3,3 tỷ đồng). Các mâu thuẫn đều được nhẹ nhàng giải quyết. Một lần, tôi gây tai nạn xe hơi. Hai bên điềm tĩnh xuống xe hỏi thăm, xin lỗi, chụp hình chỗ va chạm... và trao đổi thông tin về bảo hiểm. Khi thấy xe tôi có vấn đề, chủ xe kia còn cho tôi quá giang.

Theo tôi, an toàn, trung thực, lịch sự... là những yếu tố góp phần thu hút khách du lịch quay lại Dubai. Năm 2022, số khách quốc tế đến Dubai phục hồi tốt sau đại dịch, tăng 55% so với năm 2021. Dubai cũng là nơi được đánh giá an toàn nhất cho du khách, và được nhận giải thưởng Điểm đến số một toàn cầu hai lần liên tiếp của Tripadvisor (Global Destination in the Tripadvisor Travellers' Choice Awards).

Xây dựng chiến lược tốt và cam kết thực hiện chiến lược của chính phủ, đầu tư cơ sở hạ tầng hiện đại, coi trọng các ý tưởng sáng tạo, ưu đãi về thuế... đã biến Dubai thành thỏi nam châm thu hút đầu tư. Cam kết đảm bảo an toàn cho người dân của Sở Cảnh sát Dubai, cùng văn hóa trung thực của người dân mang lại sự an tâm cho khách du lịch cũng như doanh nghiệp tìm đến. Hiện nay, 85% dân số Dubai là người nước ngoài và gia đình đến làm việc.

Ngoài chất lượng cuộc sống, cơ sở hạ tầng hiện đại, dịch vụ chăm sóc sức khoẻ, chất lượng giáo dục tốt... thì tỷ lệ tội phạm thấp, và tính trung thực đã củng cố thêm danh tiếng của Dubai, biến thành phố này trở thành một thiên đường yên bình. Ước tính năm 2023 sẽ có khoảng 4.500 triệu phú đến định cư tại UAE.

Lòng tin (chữ tín) là một loại "nguồn vốn" cho kinh doanh. Đây cũng là đức tính được đề cao trong văn hóa truyền thống người Việt Nam. Ông ngoại tôi, thời thanh niên vào Sài Gòn lập nghiệp với hai bàn tay trắng. Ông tìm đến các thương lái để xin bán lẻ. Lần đầu ông xin gối đầu và hứa trả đủ tiền bất chấp lời lỗ. Sài Gòn là vùng đất của dân nhập cư tứ phương, không hề quen biết hay có mối quan hệ từ trước, nên cư xử với nhau dựa trên nền tảng Tín và Nghĩa. Đúng hạn ông ngoại tôi đến trả đủ tiền và xin tiếp tục gối đầu. Cứ như thế nhưng lần sau tiền gối đầu cao hơn lần trước và ông luôn đúng hẹn. Nhờ chữ tín, chăm chỉ, và tiết kiệm, ông ngoại tích luỹ được ít vốn, lập ra một doanh nghiệp nhỏ sản xuất yên xe đạp và xe gắn máy có tên là Đồng Lợi, với ý nghĩa lợi ích của chủ doanh nghiệp và khách hàng là hài hòa.

Theo tôi, có mẫu số chung giữa trung thực và sự phát triển. Trong đó nguồn vốn con người (human capital) là tâm điểm. Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore và Đài Loan là một số ít các nước và khu vực vượt qua được "bẫy" thu nhập trung bình. Một trong những việc các tổng thống Park Chung Hy và Lý Quang Diệu ưu tiên và triệt để thực hiện là thay đổi văn hóa công sở bằng cách tăng tính minh bạch, tính giải trình, trung thực, trách nhiệm trong các bộ ngành chính phủ, nhờ vào việc xây dựng các bộ luật chặt chẽ kết hợp lương thưởng tốt, đảm bảo cuộc sống dư dả cho công chức.

Việt Nam còn rất nhiều việc phải làm để vượt ngưỡng thu nhập trung bình. Một trong số đó là học tập con đường mà các nước và khu vực như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, UAE, Đài Loan đã đi qua để xây dựng nguồn vốn con người.

Bùi Mẫn