“Giáo viên muốn phát hiện và xử lý vấn đề của học sinh mất nhiều thời gian và tâm trí; chưa nói tới ngăn chặn khi sự việc chưa xảy ra. Có bao nhiêu bố mẹ biết con cái đang nghĩ gì, làm gì mà lại muốn thầy cô như thần thánh nắm bắt ngay mọi tâm tư cảm xúc của học sinh?"
Chưa kể, để đưa ra những quyết định xử phạt học trò cũng không phải là chuyện dễ dàng, thậm chí phải đấu tranh nội tâm gay gắt.
Cô Diệp đã từng ngồi vào hội đồng kỷ luật ngay trước ngày thi THPT quốc gia để xử lý trường hợp một học sinh lớp 12 - lúc ấy dù đã kết thúc năm học chờ thi - nhưng lại đánh nhau bên ngoài trường.
![]() |
Cô Nguyễn Phương Diệp |
“Để ra cái án hạ hạnh kiểm, nghĩa là em sẽ không đủ điều kiện dự thi tốt nghiệp, phải chờ sang năm sau thi, hội đồng kỷ luật cũng phải suy nghĩ, đấu tranh gay gắt lắm. Ranh giới giữa bao che với khắt khe khô cứng quá đôi khi rất mong manh. Trong khi đó, những đứa trẻ còn cả cuộc sống còn rất dài phía trước. Không phải lúc nào cũng là thầy cô muốn che giấu cho mình đâu”, cô Diệp tâm sự.
Cô Diệp cũng thừa nhận thực trạng giáo viên ít quan tâm và sát sao tới học sinh.
Theo cô, có rất nhiều lý do để dẫn tới hiện tượng này.
Giáo viên thiếu tinh thần trách nhiệm, thiếu sự nhiệt tình, giáo viên thiếu cả chuyên môn nghiệp vụ.
Thực tế là giáo viên được đào tạo để dạy kiến thức cụ thể của môn học nào đó. Còn làm giáo viên chủ nhiệm là quá trình tự học, đòi hỏi rất nhiều kiến thức liên môn, liên ngành và cả sự hiểu biết rất sâu về tâm lý học.
Chưa kể, để quan tâm được học sinh, còn cần sự nhạy cảm đặc biệt của người làm giáo dục mà điều này thì không phải ai cũng có.
Một nguyên nhân, theo cô Diệp cũng cần phải kể đến là lương giáo viên thấp.
“Để duy trì cuộc sống, giáo viên phải dạy thêm. Mà đã dạy thêm thì sẽ bị chia nhỏ thời gian và khó toàn tâm toàn ý, dốc sức dốc lòng cho những gì ngoài giờ dạy. Công việc của giáo viên có đặc thù là thời gian lên lớp không phải quá nhiều. Nhưng để quan tâm tới học sinh, không chỉ dạy kiến thức mà còn uốn nắn suy nghĩ hành vi thì cần rất nhiều thời gian ngoài giờ lên lớp. Khi phải làm thêm để mưu sinh thì chính thời gian cuộc sống của họ bị thu hẹp, tâm trí không thể tập trung và năng lượng đương nhiên bị hao hụt”, cô Diệp phân tích.
![]() |
Làm học sinh hạnh phúc: Điều thiếu vắng ở các trường công lập? |
Theo cô, đừng chỉ yêu cầu các thầy cô làm phép thắng lợi tinh thần vượt qua khó khăn mà chuyên tâm. Ai cũng muốn nỗ lực, nhưng đừng phủ nhận những yêu cầu vật chất chính đáng đủ để yên tâm làm nghề.
Dẫu vậy, cô Diệp vẫn nhắc lại rằng lương thấp không phải lý do để giáo viên cho phép mình vô trách nhiệm.
Theo cô, xã hội "cũng đang tước đi của giáo viên" những quyền cần thiết để duy trì trật tự, tước đi cảm giác an toàn để nhiệt tình hết tâm sức với học sinh.
“Sẽ làm gì khi bất kỳ sự việc gì xảy ra bạn cũng trở thành tâm điểm của những cuộc "lên đồng tập thể" của xã hội. Sẽ làm gì khi mọi lời nói của bạn đều có thể bị ghi âm, ghi hình và thành vũ khí tấn công mình. Vậy liệu có còn dám phạt học sinh khi các em láo, hư? Thiếu sự tôn trọng và thiện chí khiến các bên đang phải đề phòng nhau, thay vì hợp tác cùng nhau để giáo dục trẻ”, cô Diệp buồn bã.
Không né tránh trách nhiệm của ngành giáo dục, nhưng cô Diệp vẫn thẳng thắn:
"Đừng quên mỗi chúng ta đang góp phần không nhỏ làm hỏng đi đạo đức xã hội. Chúng ta sẽ chê những đứa trẻ cứng nhắc, không biết cách linh hoạt lách luật để thuận lợi. Chúng ta nói với nhau về những tấm gương kiếm tiền bằng mọi cách. Chúng ta định giá người xung quanh bằng khả năng kiếm tiền của họ. Chúng ta không dám đấu tranh với những điều sai trái. Thậm chí, không dám nói lên chính suy nghĩ của mình. Một xã hội với nhiều thành viên có những phẩm chất như thế thì có giá trị cốt lõi nào được xây dựng để giới trẻ có định hướng mà noi theo”.
Thanh Hùng
Từng là học sinh giỏi nhưng sa vào ăn chơi quá đà, T. liều trộm điện thoại iPhone của bạn mang bán. Khi chuyện vỡ lở, cô giáo chủ nhiệm đã chuộc chiếc điện thoại.
" alt=""/>'Sao cứ bắt giáo viên phải như thánh!'Vô số nghiên cứu trong quá khứ, bao gồm cả nghiên cứu của Đại học Tây Bắc Evanston và Trung tâm Y Tế Tây Bắc Evanston, đã chỉ ra sự khác biệt giữa hai giới khi bắt đầu học một ngôn ngữ mới.
Thế truyền lại ngôn ngữ thì sao? Giới tính đóng vai trò thế nào trong việc dạy trẻ em học nói? "Tiếng mẹ đẻ" thường được định nghĩa là ngôn ngữ đầu tiên chúng ta nói, và hầu hết trẻ em tiếp thu ngôn ngữ từ mẹ mình, nhưng suy nghĩ đó đang dần trở nên lạc hậu.
Một nhóm các nhà nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm Nhân chủng học đương đại của Đại học Fudan do Menghan Zhang dẫn đầu đã phát hiện cả bố và mẹ đều ảnh hưởng tới quá trình tiếp thu của trẻ nhỏ, và ảnh hưởng lên những lĩnh vực ngôn ngữ khác nhau.
Người ta từng cho rằng con trẻ chỉ tiếp nhận ngôn ngữ từ mẹ - nhưng điều này hoàn toàn không đúng.
Năm 1997, các nhà nghiên cứu cũng từng đưa ra một lý thuyết trái ngược với khái niệm "tiếng mẹ đẻ'', đề ra một giả thiết rằng trẻ em cũng học ngôn ngữ từ cha chúng.
Trái ngược với "Giả thuyết tiếng mẹ đẻ", "Giả thuyết tiếng bố đẻ" cho rằng con người có khuynh hướng tiếp thu ngôn ngữ của bố chứ không phải mẹ.
Estella Poloni và các nhà nghiên cứu khác tại Đại học Geneva đã tiến hành một nghiên cứu dựa trên Giả thuyết tiếng bố đẻ để xem xét mối tương quan giữa đa dạng ngôn ngữ và gene di truyền từ cả bố và mẹ.
Người đứng đầu nghiên cứu, Estella Poloni xác nhận rằng đa dạng ngôn ngữ có tương quan với nhiễm sắc thể Y từ người bố và không hề tương ứng với DNA ty thể chỉ có ở người mẹ.
![]() |
Ty thể mẹ di truyền cho trẻ có thể giải thích lí do tại sao trẻ cố gắng bắt chước âm thanh của mẹ, chứ không phải từ vựng mẹ chúng sử dụng. Ảnh: warapong chodokmai/Shutterstock |
Tuy nhiên, thuật ngữ 'tiếng mẹ đẻ' không hoàn toàn sai, vì những người mẹ có ảnh hưởng lớn tới cách trẻ em tiếp nhận ngôn ngữ như thế nào.
Trước tiểu thành niên, trẻ em thường ở cùng mẹ hơn là ở cùng bố, thực tế, chúng đã bắt đầu học 'tiếng mẹ đẻ' trước cả khi được sinh ra.
Lúc này, trẻ em đã có thể phân biệt được 'tiếng mẹ đẻ' và ngoại ngữ, và có thể nhận biết tới 800 từ.
Không phải ngẫu nhiên mà trẻ em song ngữ có thể nhanh chóng nhận ra âm thanh của hai ngôn ngữ khác nhau.
Về cơ bản, người mẹ không chỉ truyền đạt lời nói, mẹ cũng truyền đạt cả truyền thống, hành vi, trách nhiệm và tất cả mọi thứ cấu tạo nên một nền văn hóa.
Về bản chất, người mẹ không chỉ truyền lại ngôn ngữ cho con, mà còn truyền lại cả nền văn hóa.
![]() |
Nhóm nghiên cứu của tiến sĩ Zhang cho hay nhiễm sắc thể Y của bố có thể là lý do tại sao trẻ em có xu hướng học từ vựng từ cha mình. Ảnh: Picsea / Unsplash |
Để trả lời câu hỏi hóc búa: "Ngôn ngữ được truyền lại do bố hay mẹ?", đội ngũ nghiên cứu của tiến sĩ Zhang đã thực hiện một nghiên cứu ngôn ngữ di truyền trong 34 quần thể Ấn-Âu, tập trung vào liên kết giữa từ vựng và nhiễm sắc thể Y của bố, cũng như mối quan hệ giữa âm thanh và DNA ty thể từ mẹ.
Khác với những nghiên cứu trước, lần này các nhà nghiên cứu đã phân loại ngôn ngữ dựa trên hệ thống từ vựng (từ ngữ) và ngữ âm (âm thanh) riêng biệt.
Kết quả nghiên cứu cho thấy chúng ta bắt chước phát âm của mẹ mình, nhưng đã học được vốn từ vựng từ bố - một phát hiện hoàn toàn trái ngược với những tư tưởng về tiếp nhận ngôn ngữ từ xưa tới nay.
Những nhà nghiên cứu đã đưa ra kết luận rằng có một mối liên hệ chặt chẽ giữa gen của cha và đặc điểm từ vựng; tương tự, có bằng chứng chứng minh gen từ mẹ liên quan tới đặc tính ngữ âm.
Bằng cách hợp nhất hai Giả thuyết về 'tiếng mẹ đẻ' và 'tiếng bố đẻ', các nhà nghiên cứu đã bác bỏ được cả 2 giả thuyết này.
Hà Dung (Theo Bussiness Insider)
Chúng ta có thể trau dồi từ vựng ngoại ngữ trong giấc ngủ sâu; từ vựng học được trong giấc ngủ có thể được bộ não vô thức ghi nhận khi ta thức dậy.
" alt=""/>Trẻ em học nói từ bố