Ngành nội dung số trong nước kêu bị đối xử “bất bình đẳng”

Tại buổi tọa đàm "Luật CNTT và định hướng phát triển trong thời gian tới" do Bộ TT&TT tổ chức hôm 15/8/2017,ànhnộidungsốtrongnướckêubịđốixửbấtbìnhđẳty gia do la trao đổi về bất cập trong lĩnh vực nội dung số tại Việt Nam, ông Nguyễn Thế Tân, Tổng Giám đốc VCCorp cho rằng: tổng doanh thu của các công ty vào khoảng 8.000 - 10.000 tỷ đồng mỗi năm tại thị trường Việt Nam. Nếu tính công ty “giả” Việt Nam (như công ty Trung Quốc vào Việt Nam làm) thì lên đến 15.000 - 20.000 tỷ đồng mỗi năm. Trong đó có nguồn thu đến từ quảng cáo và game, phim đang lên. Ngành nội dung số có đặc điểm quan trọng là cạnh tranh với công ty xuyên biên giới nhiều. Như Facebook họ có ứng dụng từ Mỹ, được phân phối tại Việt Nam. Vậy là đánh nhau ngay trên sân nhà, doanh nghiệp Việt Nam đang mất dần sân nhà. Thua đến mức chết thì chưa phải, vẫn gượng được, nhưng nếu tiếp tục diễn biến như hiện nay thì mất hết.

Nói về lý do các doanh nghiệp nội dung số trong nước thua ngay trên sân nhà, ông Tân cho rằng, đó là cơ chế bảo hộ ngược. Thay vì hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam thì doanh nghiệp Việt Nam lại khó khăn hơn, dù tất nhiên đó không phải là ý muốn của nhà quản lý. Ví dụ về cấp phép, bình thường doanh nghiệp Việt Nam phải làm theo quy định, sai thì phạt rồi thanh kiểm tra. Nhưng ngược lại, doanh nghiệp nước ngoài lại không cần như vậy, chẳng hạn như Facebook không phải kiểm duyệt, giải trình khi có nội dung phản động… Ngành nội dung số là ngành cấp phép. Nếu cấp phép làm con cá thì chỉ được phép làm con cá. Nếu làm trang tin điện tử thì không làm mạng xã hội. Đã làm nhạc trực tuyến thì không được làm thông tin tổng hợp. Tuy nhiên, trong ngành Internet thì ứng dụng như Facebook không biết gọi là gì khi vừa là mạng xã hội, vừa đọc báo hay livestream… Còn doanh nghiệp Việt Nam nếu làm sai giấy phép chịu phạt vài chục triệu đồng, nếu sai 3 lần thì đóng cửa. Không doanh nghiệp nào dám bỏ ra 10 triệu USD đầu tư vào cái không có giấy phép. Như VCCorp, ném ra 100 tỷ để làm thì ngày mai không biết có tương lai hay không, hay lại thành vi phạm quy định đi tù. Dù đó không phải là ý định của nhà quản lý mà lại là bảo hộ ngược, trói tay doanh nghiệp. Bảo hộ ngược thứ hai là liên quan đến thuế. Doanh nghiệp Việt Nam đóng tất cả các loại thuế. Trong khi doanh nghiệp xuyên biên giới lại không: không thuế thu nhập cá nhân VAT, không thuế thu nhập doanh nghiệp, không bảo hiểm… Việc phải đóng nhiều loại thuế khiến chúng tôi khi bán một mặt hàng lại bị đội giá lên vài chục %. Những bất lợi đó càng ngày càng khiến doanh nghiệp Việt Nam teo tóp.

Ông Tân cho biết: "Hiện thị trường nội dung số Việt Nam có quy mô khoảng 1 tỷ USD - đó là dịch vụ xuyên biên giới do doanh nghiệp nước ngoài cung cấp tại Việt Nam. Còn doanh nghiệp Việt Nam nếu có dịch vụ tốt thì cung cấp ra nước ngoài như Flappy Bird của Nguyễn Hà Đông. Hay doanh nghiệp nhỏ lẻ có doanh thu vài trăm tỷ đồng mỗi năm nhưng phải ẩn mình đi. Tại sao họ phải trốn? Bởi với tình trạng pháp luật hiện nay thì ẩn mình đỡ rắc rối. Quy mô của thị trường này trong khoảng 5 năm đạt 1 tỷ USD, trong 20 năm là 5 tỷ USD thì 1 tỷ USD và 5 tỷ USD này ý nghĩa thế nào? Như ngành dệt may, nếu xuất khẩu 5 tỷ USD thì Việt Nam thu về 10%, khoảng 500 triệu USD. Còn 1 tỷ USD xuất khẩu nội dung số ra nước ngoài thì thu về khoảng 700 triệu USD, trừ ra các chi phí thì khoảng 500 triệu USD. Như vậy, xuất khẩu 1 tỷ USD của nội dung số thì giá trị mang về cho Việt Nam tương xứng với 5 tỷ USD của dệt may. Cho nên tôi mạnh dạn dự báo trong 5-10 năm tới, nếu ngành nội dung số phát triển thì chỉ đứng sau du lịch, còn lại vượt qua dệt may, xăng dầu… về giá trị kinh tế mang lại cho Việt Nam. Cùng đó ước chừng có 1 triệu lao động sẽ tham gia lĩnh vực này".

"Tất cả các công ty nội dung số Việt Nam hầu hết đi lên từ tay không, dùng nguồn lực duy nhất là con người. Tuyển dụng về CNTT, nội dung, người thiết kế… rồi kinh doanh. Vốn chưa bao giờ xin của Nhà nước mà tự làm hoặc gọi đầu tư từ nước ngoài. Nhiều anh em làm nội dung số phát biểu nhiều lần rằng không hy vọng được ưu đãi, chỉ mong gỡ các bảo hộ ngược. Theo nguyên tắc cái gì không thu của doanh nghiệp nước ngoài thì đừng thu của doanh nghiệp Việt Nam. Bộ TT&TT nên đề xuất với nhà nước gọi ngành nội dung số là ngành kinh tế trọng điểm, khi có tư tưởng như vậy thì sẽ biết được là làm ưu đãi gì. Điều đáng buồn là quá ít người hiểu ngành nội dung số là gì, các chính sách ưu đãi thì như đứa con bị bỏ rơi. Nếu xin chứng chỉ công nghệ cao thì xin Bộ KH&CN. Còn xin chứng chỉ tôi là doanh nghiệp nội dung số có lợi cho quốc gia cần ưu đãi thì không biết gặp ai", ông Tân chia sẻ