Từng rất ghét đàn cello

- Cơ duyên nào đưa chị đến với cây đàn cello?

Tôi bắt đầu học đàn cello năm 12 tuổi khi chú hàng xóm gợi ý cho bố, giờ đã hơn 50 năm gắn bó. Hồi đó, tôi không thích vì cây đàn thô, to và xấu. Tốt nghiệp lớp 7, tôi đỗ vào Nhạc viện, nay là Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam. Khi mới vào học, tôi thấy mọi người đánh đàn giỏi lắm, mình kém xa quá vì họ được học trước rất lâu. 

Hồi đó, tôi ăn không đủ no nhưng quyết tâm, phấn đấu đánh đàn giỏi như các anh các chị đi trước. Năm đầu, tôi cố gắng theo kịp những bạn cùng năm. Năm thứ 2, tôi "bỏ rơi" từ từ các bạn học trước tôi 7 năm. Năm thứ 3, tôi vượt lên top đầu và năm thứ 4 được đi thi quốc tế, được tuyển thẳng vào đại học. Cứ như vậy, tôi say mê cây đàn cello từ lúc nào không hay.

- Kể như vậy, có lẽ kỷ niệm của chị với đàn cello lúc nhỏ rất đáng nhớ?

Trước kia, tôi ghét học cello lắm nhưng có lẽ thừa hưởng năng khiếu từ gia đình nên học khá nhanh. Có đợt, mỗi ngày tôi bị một trận đòn của bố vì không chịu tập. Tôi ghét đàn tới nỗi đập vỡ cả cây đàn. Bố giận lắm, bắt tôi tìm cách gắn đàn lại mới cho về nhà. Tôi sợ nên lấy vỏ cây sắn thuyền giã nát rồi tìm cách gắn lại. Nghĩ lại, tôi luôn biết ơn bố vì ông đã lựa chọn hướng đi đúng đắn cho cuộc đời tôi.

- Đàn cello khác với nhạc cụ khác thế nào?

Cello thuộc bộ nhạc cụ đàn dây, không có phím. Người chơi đàn cần có một đôi tai cảm âm tốt và một đôi tay khéo léo để nhận biết các nốt nhạc trên cái cần trơn tuột đó. Để chơi giỏi, năng khiếu chỉ đóng góp 50%, còn lại là sự khổ luyện.

- Hơn 50 năm gắn bó với cây đàn có ý nghĩa thế nào với chị?

Năm tôi 20 tuổi, mẹ mất, bố đi diễn theo đoàn nên không thể lo cho tôi nhiều. Tôi nhận thu thanh đàn cello trong các dàn nhạc cho đài phát thanh và nhạc phim. Đàn cello nuôi sống tôi nhiều năm, gắn bó từ những lúc khó khăn nhất đến khi đi thi quốc tế, thành danh. Nó vui buồn cùng tôi, chung thủy cùng tôi trong rất nhiều thăng trầm của cuộc đời.

- Có khán giả nào làm NSND Trần Thị Mơ ấn tượng mãi?

Khoảng năm 2008, tôi biểu diễn cho các em bị khuyết tật tại Đà Nẵng, nhiều em có năng khiếu nhưng khó phát triển. Lúc tôi ra về, các bạn ôm tôi khóc và bày tỏ muốn học đàn, muốn ra Hà Nội học. Tôi lực bất tòng tâm nên thương lắm. Tôi chỉ mong, mỗi thành phố lớn đều có những trường nhạc nho nhỏ, có đầy đủ nhạc cụ để những em yêu âm nhạc được học, tiếp xúc, ươm mầm. Em nào có năng khiếu sẽ được gửi ra những trung tâm âm nhạc lớn để có thể phát triển tốt khả năng của mình.

Người theo học cello quá ít ỏi

- Chị nhận định ra sao về đầu ra của việc học cello hiện nay?

Vài năm qua, số người học đàn cello trong các đợt tuyển sinh ở trường nhạc rất ít. Mỗi năm, bộ môn này chỉ tuyển được 2-3 em. Số sinh viên đầu ra để cung cấp cho các dàn nhạc vì vậy cũng ít theo. Chính vì vậy, các em có thể xin việc rất dễ vì cung không đủ cầu.

- Số lượng người theo học đàn cello ít là bởi điều gì, thưa chị?

Có thể mọi người thấy đàn cello dù trông quý tộc nhưng hơi cồng kềnh, không tiện lợi như violin, không sang trọng như piano. Hơn nữa, người theo ngành phải học rất lâu, để thành danh vô cùng khó khăn. Gia đình nào phải kiên trì lắm mới có thể cho con theo học cả quá trình.

Người ta vẫn bảo, âm nhạc như trang sức cho cuộc sống của con người. Nhiều phụ huynh thường tìm “trang sức” đẹp như piano hay violin để cho con theo học thêm, chứ chưa nghĩ tới học chuyên nghiệp. Khi họ phát hiện con có năng khiếu tốt mới cho theo đuổi nghiêm túc. Nhiều phụ huynh không chọn đàn cello làm “trang sức” cho con.

- Chị có buồn vì thực trạng đó?

Tôi rất buồn và lo ngại. Tôi đi đâu cũng động viên bạn bè, người quen cho con cháu học cello. Tôi muốn quảng bá để nhiều người theo học hơn, bởi một thời gian nữa, người chơi đàn cello chuyên nghiệp sẽ hiếm dần ở Việt Nam. Mỗi dàn nhạc cần ít nhất 8 nghệ sĩ cho bè cello. Họ rất cần người mà lại không có để cung cấp. 

Tuy nhiên, một số gương mặt trẻ du học về đã khơi dậy sức hấp dẫn mới cho đàn cello nên có nhiều tín hiệu đáng mừng. Có khá nhiều học sinh theo học đàn cello từ những người này. Thêm nữa, theo xu thế của thế giới, các loại nhạc cụ phương Tây cổ điển, đặc biệt là cello rất được yêu thích và được biểu diễn nhiều trên các sân khấu, các kỳ thi quốc tế. Tôi nghĩ rằng tương lai cello của Việt Nam cũng sẽ tươi sáng như vậy.

- Chị có trăn trở thế nào để cello ở Việt Nam phổ biến hơn?

Đàn cello đã phổ biến, được nhiều người biết ở Việt Nam nhưng không phải ai cũng dũng cảm cho con theo học.

Ngoài việc biểu diễn ở những sân khấu lớn trong và ngoài nước, tôi cũng thu thanh đàn cello cho đài phát thanh. Đó cũng là một cách quảng bá tới mọi người. Trong đợt tuyển sinh ở Nghệ An, có thí sinh nói thích chơi đàn cello vì em ấy cũng muốn sẽ chơi được như tôi. Tôi mừng vì mình cũng thành công phần nào trong việc quảng bá, đưa cello đến mọi miền.

Bộ môn đàn cello đang chưa khởi sắc lắm nên tôi hy vọng giai đoạn phát triển sẽ đến sớm. Hiện tại, tôi vẫn tiếp tục truyền lửa nghề cho thế hệ sau.

Thầy Tabichi dự định sẽ bắt đầu các dự án nông nghiệp nhằm giải quyết vấn đề lương thực cho cộng đồng xung quanh.

"Tôi biết mình không thể giải quyết tất cả vấn đề của đất nước, nhưng tôi muốn mang lại ảnh hưởng tích cực lên quê nhà. Trước hết, tôi sẽ thúc đẩy xây dựng vườn rau sạch và trồng thêm các loại cây chịu hạn." Anh cho biết.

Thầy Tabichi là giáo viên dạy Toán và Vật lý tại Trường trung học cơ sở Keriko ở làng Pwani, và cũng là người giành được giải thưởng danh giá vì đã cống hiến cuộc đời để giúp đỡ những người khác.

Thầy còn quyên tặng 80% lương của mình để hỗ trợ các dự án giáo dục, thúc đẩy nông nghiệp bền vững và xây dựng hòa bình ở địa phương.

Thầy cũng đã mở những câu lạc bộ khoa học và thúc đẩy tình hữu nghị giữa những nhóm sắc tộc và tôn giáo khác nhau để học sinh mình có thể sống một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Thầy luôn tin rằng dù quê mình nghèo khó, tài năng của học sinh vẫn sẽ được tỏa sáng. Theo tổ chức Varkey, đơn vị thành lập giải thưởng Giáo viên Toàn cầu, tinh thần cống hiến, sự chăm chỉ và niềm tin mãnh liệt vào học sinh của thầy Tabichi chính là một trong những lí do giúp thầy nhận được giải thưởng danh giá này.

Hà Dung

Cô giáo "chẳng có gì ngoài máu liều”

Tự nhận mình “không thông minh, tuổi đã lớn, ‘gà mờ’ tiếng Anh”, để kết nối với các lớp học ở 27 quốc gia, tất cả những gì cô giáo tiểu học Quảng Trị mang theo là “máu liều”.  

Thủ tướng và Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam có chỉ đạo “phải xử lý nghiêm”, Bộ trưởng GD-ĐT và Chủ tịch UBND tỉnh trực tiếp giải quyết “luôn và ngay” cho thấy đây là một vụ đặc biệt nghiêm trọng, hết sức đau lòng không chỉ đối với ngành giáo dục.

Việc Chủ tịch UBND Tỉnh Hưng Yên chỉ đạo thực hiện quy trình và xử lý cách chức hiệu trưởng, toàn bộ ban giám hiệu, chi ủy, hội đồng kỷ luật nhà trường, cán bộ Đoàn-Đội, xem xét công việc của giáo viên chủ nhiệm; đồng thời xem xét xử lý các em học sinh đánh bạn; những học sinh không đánh nhưng có biết hay chứng kiến sự việc mà không can ngăn hay bảo vệ bạn cũng như không báo cáo cho nhà trường và xem xét xử lý... là rất kịp thời, nghiêm minh và cần thiết.

Có thể từ nay, trở đi trường nào ở Hưng Yên nói riêng và cả nước nói chung để xảy ra trường hợp tương tự cũng sẽ bị xử lý như vậy.

Ngày 6/4, Sở GD-ĐT Hưng Yên tổ chức hội nghị trực tuyến về phòng chống bạo lực học đường với sự tham gia của hơn 16.000 giáo viên ở gần 600 điểm cầu trên toàn tỉnh. Ảnh: Quang Vinh

Tuy nhiên, là một cựu giáo viên có gần 40 năm trực tiếp giảng dạy, công tác ở trường phổ thông, tôi nghĩ như vậy là mới xử lý phần "ngọn".

Nguyên nhân sâu xa của vấn đề là do cơ cấu tổ chức bộ máy và cơ chế hoạt động lâu nay của trường phổ thông nhìn bề ngoài và nghe báo cáo thì rất khoa học, trách nhiệm, kỷ cương, nề nếp, hiệu quả, thân thiện…và hàng loạt mỹ từ khác; nhưng thực tế thì không phải vậy.

Xin được nêu ra đây một vài ý kiến, hy vọng lãnh đạo Bộ GD-ĐT và cơ quan quản lý giáo dục các cấp quan tâm.

Tất cả chưa "vì học sinh thân yêu"

Bộ máy quản lý nhà trường phổ thông của ta lâu nay quá cồng kềnh, nhiều ban thường trực, ban chỉ đạo, hội đồng chính thức và không chính thức - xin tạm gọi là “hệ thống chính trị”nhưng trách nhiệm thì không rõ ràng, hoạt động thì rời rạc, không hiệu quả chỉ nhằm mục đích duy nhất là đáp ứng những yêu cầu của các phong trào, chỉ tiêu thi đua; của sự chỉ đạo của cơ quan quản lý cấp trên và sự “điều động” của địa phương nơi trường đóng chứ không phải lúc nào cũng “tất cả vì học sinh thân yêu”.

Trong quản lý của hiệu trưởng (HT) và ban giám hiệu (BGH) thì tập trung chủ yếu cho công tác tổ chức nhân sự và tổ chức dạy - học, cả chính khóa và dạy thêm - học thêm. Có nhiều trường dạy thêm - học thêm trở thành mũi nhọn, thành việc chính.

Rồi, mất nhiều thời gian cho những việc thuộc về hậu cần như chạy ngân sách Nhà nước, vận động xã hội hóa, họp hành, hiếu hỷ, quan hệ…

Công tác giáo dục đạo đức cho học sinh thường thì khoán trắng cho tổ chức Đoàn - Đội và giáo viên chủ nhiệm (GVCN) mà công tác Đoàn, Đội những năm gần đây cũng có biểu hiện “mất lửa”, hành chính hóa, nặng về hình thức, chủ yếu là theo phong trào kiểu “đến hẹn lại lên”, đối phó, chiếu lệ.

Còn GVCN thì cả tuần chỉ được làm việc với lớp mỗi tiết sinh hoạt vì thời gian còn lại cả thầy và trò đều tập trung cao độ cho dạy và học; đã vậy còn bị trừ đi 1 tiết tiêu chuẩn để nuôi giám thị thì làm sao có hiệu quả.

Tiết sinh hoạt đầu tuần hầu hết các trường dành cho sự vụ, phong trào, hiếm khi HT lên bục làm công tác tuyên giáo cho HS. Thậm chí, có HT suốt 20 năm tại vị không làm công tác tuyên giáo với tập thể HS lần nào.

Kỷ luật học đường bị coi nhẹ

Kỷ luật học đường lâu nay bị coi nhẹ. Sự coi nhẹ thể hiện trước hết ở chỗ cho tới thời điểm này (4/2019) mà vẫn còn áp dụng Thông tư 08/TT được ban hành cách nay 31 năm (ngày ký 21/3/1988) để xử lý kỷ luật học sinh trong khi chờ đợi Bộ nghiên cứu sửa chữa, bổ sung (!).

Đã vậy, nhiều trường lại không xử lý khi có HS vi phạm hoặc có xử lý nhưng không nghiêm minh làm cho HS lờn. Liệu chúng ta hiểu nhầm nội hàm của quan điểm kỷ luật tích cực không?

Đặc biệt là sức ép của xã hội, của công luận, của chính bản thân cán bộ giáo viên sau những vụ bạo hành học đường trong thời gian qua (thầy bạo hành trò, trò và gia đình bạo hành thầy) làm cho phần lớn CBGV có tâm lý “sợ” HS và gia đình HS, nhắm mắt trước những lỗi lầm, khuyết điểm của HS theo kiểu “mắc-kê-nô” (mặc kệ nó) với cái quy trình hoạt động được mặc định là: Tới giờ lên lớp - hết giờ rời bục, có thông báo thì họp - BGH bảo sao thì làm vậy - về nhà.

Có một lực lượng trong các trường phổ thông phụ trách chính cho công tác duy trì kỷ luật học đường, nhất là việc tuần tra, giám sát học sinh trong khuôn viên nhà trường kịp thời ngăn chặn, xử lý việc vi phạm trật tự, kỷ luật nhất là tụ tập đánh nhau từng tồn tại trong nhà trường một thời gian dài và rất có hiệu quả là đội ngũ giám thị.

Lúc đầu, đội ngũ này hoạt động rất có hiệu lực, hiệu quả nhưng hiện nay thì không thể phát huy được vai trò vì nó không có vị trí việc làm trong biên chế nhân sự nhà trường mà phải “ ký sinh” bằng chế độ của GVCN, và do đó không có tư cách pháp nhân… Họ là những GV thiếu tiết tiêu chuẩn “bị” phân công làm giám thị nên làm cũng lấy có, có mặt cho hết giờ rồi về.

Công việc chủ yếu của giám thị bây giờ là đánh trống báo tiết, điểm danh đầu buổi, ghi nhận có giáo viên vắng, viết giấy cho HS vào lớp. Giám thị có thiếu sót trong công việc (giám thị) , hiệu trưởng cũng không quy được trách nhiệm mà xử lý.

Còn một hiện trạng khác mà theo tôi đây là một trong những nguyên nhân nội tại dẫn đấn sự việc đau lòng như ở Trường THCS Phù Ủng là HS bị cả gia đình và nhà trường ép học thái quá, vi phạm nghiêm trong quy luật tâm - sinh lý học lứa tuổi, làm các em phát cuồng trong nhận thức và hành vi. Ngẫm lại câu nói dân gian: “Học không chơi giết mòn tuổi trẻ/Chơi không học phá vỡ tương lai” lại rất đúng, rất trúng.

4 đề nghị của thầy giáo 40 năm tuổi nghề

Để không còn một vụ tập thể bạo hành bạn trong trường phổ thông nào nữa như ở Trường THCS Phù Ủng, tôi nghĩ cần phải làm nhiều việc.

Nhưng trước mắt xin đề nghị lãnh đạo Bộ GD-ĐT và UBND các tỉnh thành có trách nhiệm:

-Nên khẩn trương ban hành ngay một thông tư mới quy định về xử lý kỷ luật HS thay cho Thông tư 08/TT.

- Xem xét tinh giản bộ máy quản lý trường phổ thông, giao quyền và trách nhiệm cụ thể cho từng thành viên, trước hết là hiệu trưởng.

- Cân đối, bố trí biên chế ( trong giới hạn cho phép) và xây dựng đội ngũ giám thị chuyên nghiệp với tư cách là nhân viên được tuyển dụng, tập huấn từ sinh viên sư phạm đã tốt nghiệp (như nhân viên thiết bị). Chấm dứt tình trạng “ký sinh”, “chui” như lâu nay.

- Cần chấn chỉnh một cách dứt khoát, kiểm soát gắt gao, xử lý triệt để những vi phạm về hoạt động dạy thêm-học thêm nói chung, đặc biệt là dạy thêm và học thêm trong nhà trường. Chấm dứt tình trạng ban giám hiệu và nhân viên nhà trường lấy giờ hành chính công, hưởng lương Nhà nước để tổ chức, quản lý dạy thêm-học thêm, hưởng thêm thu nhập trùng lắp. Đặc biệt là cải cách mạnh mẽ nội dung và phương thức thi cử nhằm giảm áp lực cho HS.

Đề nghị các Bộ, lãnh đạo địa phương chỉ đạo cho các ngành, các đoàn thể ở các cấp, đặc biệt là cấp cơ sở tạo mọi điều kiện cho hiệu trưởng, ban giám hiệu các trường học tập trung hết thời gian, sức lực cho công việc quản lý đơn vị mình cũng bớt “nhờ” GV, HS các trường đi dự các phong trào với tư cách đại diện cho địa phương để các thầy - cô và các em tập trung vào học tập, vui chơi, rèn luyện.

Nhà giáo Lê Minh Hoàng

Những vết rạn gãy trong văn hóa học đường

 - Nhìn thiết chế “trường học” thời gian gần đây thấy nhiều biểu hiện lệch chuẩn, đứt gãy văn hóa.

Để tạo hình ảnh, người dùng chỉ cần nhập mô tả cụ thể, chẳng hạn “một phi hành gia đi giữa dải ngân hàng hoa hướng dương” như trong ví dụ của Microsoft. Biểu tượng nhỏ của Bing sẽ xuất hiện ở góc dưới cùng bên trái hình ảnh để giải thích ảnh là một sản phẩm do AI tạo ra.

Với tên gọi “Bing Image Creator”, tính năng mới được triển khai dần đến khách hàng của Bing và chỉ dùng được trong chế độ Creative Mode. Sau này, nó sẽ tích hợp trong Bing AI Chat. Người dùng cũng có thể truy cập trình tạo hình ảnh trong ô tìm kiếm của trình duyệt Edge.

Microsoft đã bổ sung một số biện pháp bảo vệ đối với Image Creator. Chẳng hạn, công ty kiểm soát để hạn chế việc tạo ra hình ảnh không an toàn. Khi hệ thống phát hiện hình ảnh độc hại có thể được tạo ra từ câu lệnh, nó sẽ chặn câu lệnh đó và cảnh báo người dùng.

Bên cạnh Bing Image Creator, Bing cũng có thêm hai tính năng tìm kiếm mới: Visual Stories và Knowledge Cards 2.0. Phiên bản trước của Knowledge Card giống với Google nhưng nay có thêm đồ họa do AI tạ ra và nhiều yếu tố tương tác hơn như biểu đồ, đồ thị, dòng thời gian. Trong khi đó, Visual Stories khá giống với các tin trên Instagram. Chẳng hạn, nếu tìm kiếm “Portland, Oregon”, Bing sẽ nhấn mạnh các câu chuyện như “Làm thế người người Portland tìm nấm trong thành phố” hay “Portland: Thành phố kỳ quặc nhất nước Mỹ”.

Microsoft đã củng cố chức năng tìm kiếm bằng AI trong vài tháng gần đây. Đầu tháng 2, công ty giới thiệu cập nhật AI mới cho Bing và Edge. Tuần trước, “ông lớn” này cũng thông báo đưa công nghệ AI tạo sinh lên một số ứng dụng phổ biến nhất của mình như Word, PowerPoint và Excel.

Sự quan tâm của người dùng xoay quanh AI tạo sinh phần lớn là do thành công bất ngờ của ChatGPT, chatbot OpenAI ra mắt cuối năm ngoái. Dù vậy, những người dùng thử đầu tiên phát hiện các vấn đề trên Bing Chat như bị AI đe dọa, những lời khuyên không hữu ích… Vì vậy, Microsoft đã hợp tác với OpenAI để tránh cho các công cụ bị lạm dụng.

(Theo CNBC, TechCrunch)

Microsoft đưa AI vào Word, Excel