27 năm nuôi ý tưởng chữ tiếng Việt không dấu

Anh Kiều Trường Lâm (34 tuổi), hiện đang công tác tại một công ty xuất nhập khẩu gỗ ở Hà Nội. Ngay từ khi còn bé, Lâm đã bộc lộ sự hứng thú với những con chữ. Khi ấy, cậu bé lớp 1 từng khát khao có thể sáng tạo ra một bộ chữ không dấu giống như tiếng Anh, nhưng vẫn có thể đọc và viết trôi chảy.

Đến lớp 2, Lâm bắt đầu mày mò tìm ra những con chữ với âm điệu có thể thay hoàn toàn các dấu thanh. Quá trình tìm kiếm này kéo dài đến năm lớp 10, cậu đã thành công với đề tài “Ký hiệu dấu” dành cho chữ Quốc ngữ.

Anh Kiều Trường Lâm (34 tuổi), hiện đang công tác tại một công ty xuất nhập khẩu gỗ ở Hà Nội

Với đam mê nghiên cứu ngôn ngữ, đến khi đang theo học tại một trường Kinh tế, Lâm quyết tâm thi lại và đỗ vào ngành Ngôn ngữ học của Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn - ĐH Quốc gia Hà Nội

“Rất tiếc vì một số lý do nên mình không thể theo học ngành này. Tuy nhiên, quãng thời gian sau đó mình vẫn tiếp tục theo đuổi nghiên cứu”.

Năm 2012, Lâm tình cờ phát hiện ra đề tài “Chữ Việt nhanh” của thầy Trần Tư Bình - Hiệu trưởng Trường Văn hóa Việt Nam Marrickville ở Sydney  (Úc). Anh nhận ra rằng, khi kết hợp “Chữ Việt nhanh” và “Ký hiệu dấu” sẽ cho ra “một chữ viết không dấu lưu loát lại đẹp vô cùng”. Vì thế, anh Kiều Trường Lâm đã phối hợp với tác giả Trần Tư Bình và cho ra đời chữ viết mới với tên gọi “Chữ Việt Nam song song 4.0”.

“Chữ Việt Nam song song 4.0” vốn chỉ sử dụng 26 chữ cái La-tinh, trong đó dùng 18 chữ cái La-tinh để thay thế dấu thanh và dấu phụ cho chữ Quốc ngữ.

Sự biến đổi linh hoạt giữa các vần và sự luân chuyển giữa các ký hiệu dấu đã tạo ra chữ viết có độ chính xác cao, không có trường hợp ngoại lệ, giúp người dùng đọc và viết một cách dễ dàng.

Cụ thể, một số phụ âm và nguyên âm cùng một số vần ghép đã được quy ước lại để tạo ra một chữ viết nhanh như phụ âm đầu: “f thay cho ph”, “w thay ng-ngh”, ...; một số phụ âm cuối: “g thay ng”, “h thay nh”, “k thay ch”..., hay “uyêt thay bằng ydb”, “uyên thay bằng yly”, "ương thay bằng uzo", "ướng thay bằng uzx", "ường thay bằng uzk", "ưởng thay bằng uzv", "ượng thay bằng uzh"…

Một ví dụ của “Chữ Việt Nam song song 4.0”

Về ký hiệu dấu, có 18 ký hiệu dấu dùng để thay thế các dấu thanh và dấu phụ cho chữ Quốc ngữ; trong đó “j thay dấu sắc”, “l thay dấu huyền”, “z thay dấu hỏi”, “s thay dấu ngã”, “r thay dấu nặng”.

Tham khảo quy tắc viết Chữ Việt Nam song song 4.0 TẠI ĐÂY.

Anh Lâm cho rằng, sự kết hợp này sẽ tạo ra loại chữ viết mang tính thẩm mĩ, viết nhanh hơn vì hầu hết các chữ đều ở dạng 3-4 chữ cái, rất đều nhau và bắt mắt.

Sau những nỗ lực nghiên cứu trong suốt 27 năm, đến ngày 25/3, “Chữ Việt Nam song song 4.0” của hai tác giả Trần Tư Bình và Kiều Trường Lâm sáng tạo đã chính thức được Cục Bản quyền tác giả của  Bộ Văn hóa, Thể thao và du lịch cấp giấy chứng nhận bản quyền.

“Chúng tôi không có ý định cải tiến chữ Quốc ngữ”

Ngay khi công trình “Chữ Việt Nam song song 4.0” được công bố rộng rãi, nhóm tác giả đã nhận lại nhiều ý kiến trái chiều.

Nhiều người cho rằng chữ Quốc ngữ đã gắn liền với văn hoá Việt từ lâu, không cần phải cải tiến vì vẫn dùng rất ổn; thậm chí họ tức giận "vì tiếng Việt đang bị làm phá hỏng". Nhưng anh Lâm cho biết, thực tế nhóm không có ý định cải tiến chữ Quốc ngữ.

“Ngay từ tên gọi “Chữ Việt Nam song song 4.0”, chúng tôi mong muốn đây sẽ là thứ ngôn ngữ độc lập, có thể dùng song song với chữ Quốc ngữ và ứng dụng để gõ trên Internet”.

Nhóm tác giả lý giải, hiện nay giới trẻ thường nhắn tin không dấu, đôi khi gây ra những hiểu lầm tệ hại. “Chữ Việt Nam song song 4.0” sẽ khắc phục những nhược điểm gây hiểu lầm này và tạo ra sự thống nhất cho chữ không dấu.

Ngoài ra khi áp dụng, đây sẽ là công cụ gõ nhanh, giúp tiết kiệm 25- 30% thời gian gõ chữ so với kiểu gõ telex hay bất kì kiểu gõ nào khác.

“Chữ Việt không dấu có công thức ghép hoàn hảo như công thức toán học, cho phép não của chúng ta chuyển đổi một lần duy nhất, giúp nhận biết được mặt chữ một cách trọn vẹn.

Tôi cho rằng việc thống nhất được chữ không dấu là một bước tiến mới cho ngành ngôn ngữ học. Nếu “Chữ Việt Nam song song 4.0”được ứng dụng rộng rãi sẽ là một bước ngoặt đưa tiếng Việt ra khắp thế giới. Nhiều người nước ngoài sẽ thích học tiếng Việt hơn vì giờ đây, chữ viết không còn dấu giống như tiếng Anh”, anh Lâm lý giải.

Tác giả của “Chữ Việt Nam song song 4.0” cho biết, trước đó nhiều độc giả cũng từng chỉ trích nghiên cứu của anh. Tuy nhiên, sau khi học thử chữ mới, nhiều người cảm thấy thích thú và cảm nhận được tính ưu việt mà “Chữ Việt Nam song song 4.0” đem lại.

“Đối tượng dùng thử chữ viết này bao gồm cả người lớn tuổi và thế hệ trẻ. Sau khi học thuộc công thức, họ có thể dùng rất thành thạo chỉ sau vài giờ”.

“Một cái mới ra đời bao giờ cũng có những ý kiến phản biện trái chiều. Tôi trân trọng tất cả những điều đó và kỳ vọng, thời gian sẽ chứng minh sản phẩm của tôi là hấp dẫn nếu độc giả sẵn sàng học thử và áp dụng”, anh Lâm nói.

Hiện tại, nhóm nghiên cứu đang lấy thêm ý kiến từ các độc giả để hoàn thiện “Chữ Việt Nam song song 4.0”. Nhóm kỳ vọng chữ viết này có thể được đưa vào giảng dạy cho học sinh trong thời gian tới.

Thúy Nga

Vị giáo sư gần 30 năm đem tiếng Việt vào ĐH hàng đầu nước Mỹ

 - Là người đầu tiên giảng dạy ngôn ngữ và văn hóa Việt tại Đại học Harvard, GS Ngô Như Bình đã tạo ra một "cú huých" quan trọng, góp phần đưa tiếng Việt trở thành một thứ ngôn ngữ bình đẳng với 3 thứ tiếng Trung, Nhật, Hàn.

Và thực tế là ban đầu, học sinh còn ngượng ngùng không dám ra tủ lấy quần áo về. Nhưng khi thầy cô giáo giải thích rằng ở nhà người thân vẫn còn thiếu cái mặc, các em hãy lấy về cho người thân, hàng xóm dùng thì các em đã tự ra lấy những đồ cũ mang về.

“Nói là đồ cũ, nhưng thực chất nó vẫn còn rất mới. Có những shop quần áo họ bán không hết, mẫu mã cũ nên mang đến cho nhà trường. Các em học sinh thấy hợp, vừa với mình vẫn lấy để mặc bình thường”, thầy Đạo chia sẻ.

Để tủ quần áo lúc nào cũng đầy, mỗi thầy cô trong trường là mỗi “tình nguyện viên” kêu gọi thông qua người thân, bạn bè, thậm chí là kêu gọi trên mạng xã hội để mọi người ủng hộ.

Bất cứ nơi nào cho đồ cũ là các giáo viên đều đón nhận. Có người ở xa cho, gửi xe lên là giáo viên lại ra đón để lấy, bất chấp mưa gió. Có những gia đình ở gần muốn cho mà không đến trực tiếp được, các thầy cô lại xuống tận nơi lấy.

“Gia đình các em khó khăn, nhà trường kêu gọi tặng quần áo cũ ngoài việc học sinh dùng còn để các em mang về cho người thân của mình. Đó dù là hành động nhỏ nhưng cũng khiến các em yên tâm học tập”, thầy giáo Đào Văn Phúc chia sẻ.

Theo thầy Đạo, việc tặng quần áo cũ cho người nghèo tuy là việc làm nhỏ nhưng lại có giá trị nhân văn to lớn, góp phần lan tỏa những điều tốt, từ đó nâng cao ý thức, trách nhiệm của mỗi người với cộng đồng và toàn xã hội.  

Hiện trong tủ chứa đầy đủ các loại quần áo phù hợp cho các lứa tuổi và được sắp xếp gọn gàng. Người dân và các em học sinh trên địa bàn khi cần đều có thể đến lấy mang về sử dụng. 

Không chỉ có mô hình “tủ quần áo miễn phí”, Trường THPT Quan Sơn còn có mô hình thu gom vỏ nhựa, vỏ lon trong trường.

Mô hình này tạo cho học sinh có một ý thức bảo vệ môi trường ngay chính nơi mình học tập, từ đó giúp các em ý thức hơn trong cuộc sống và xã hội.

Học sinh lập 'Siêu thị đồng phục' miễn phí, hỗ trợ bạn khó khăn

Truyền thông châu Á đánh giá cao ban lãnh đạo mới của Việt Nam

Hãng thông tấn Kyodo của Nhật Bản và Yonhap của Hàn Quốc đánh giá tân Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc trước đó có nhiệm kỳ Thủ tướng rất thành công, khi duy trì nền kinh tế phát triển ổn định bất chấp đại dịch Covid-19. Trang Tin nhanh kinh tế Nhật Bản đăng bài viết của Phó giáo sư Kanwashima, nguyên giảng viên trường Đại học Tokyo kêu gọi Nhật Bản tăng cường quan hệ với chính phủ mới của Việt Nam.

Phó giáo sư Kanwashima cũng kêu gọi Nhật Bản củng cố, tăng cường quan hệ hơn nữa với Việt Nam để phát triển toàn diện quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước và đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới.

Tờ báo uy tín hàng đầu The Hindu của Ấn Độ trong bài “Quốc hội Việt Nam bầu chọn Chủ tịch nước và Thủ tướng Chính phủ” điểm lại những thành tựu nổi bật của các nhà lãnh đạo mới được các đại biểu Quốc hội bầu chọn.

Bài báo nhấn mạnh Thủ tướng Phạm Minh Chính có nhiều kinh nghiệm và thành tựu trong các cơ quan của Đảng và lĩnh vực an ninh. Trong giai đoạn giữ cương vị Bí thư tỉnh ủy Quảng Ninh (2011-2015), với tầm nhìn, tư duy cải cách và hành động quyết liệt, ông Phạm Minh Chính đã đưa tỉnh Quảng Ninh phát triển nhanh, bền vững. Báo dẫn lời các chuyên gia nhận định, trên cơ sở kế thừa các di sản của người tiền nhiệm, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ tiếp tục thúc đẩy phát triển kinh tế và đẩy mạnh đấu tranh chống tham nhũng.

Các báo lớn của Thái Lan (Bangkok Post, Nation, The 101) đưa nhiều tin, bài phản ánh kết quả bầu chọn lãnh đạo cấp cao của Quốc hội Việt Nam. Tờ The 101 đăng bài phân tích có nhan đề “Việt Nam thế hệ thứ 15: Vượt qua thách thức và giấc mơ hùng cường”. Tác giả cho rằng, các chức danh lãnh đạo mới được bầu hội tụ nhiều yếu tố thúc đẩy sự phát triển của Việt Nam giai đoạn tiếp theo, là cơ sở quan trọng giúp Việt Nam tiếp tục củng cố niềm tin đối với các nhà đầu tư nước ngoài về môi trường chính trị ổn định và chính sách thu hút đầu tư minh bạch, nhất quán.

Tác giả nhấn mạnh “với kinh nghiệm, thành tựu ở cả cấp độ địa phương và trung ương, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ tiếp tục thúc đẩy, hiện thực hóa khát vọng đưa Việt Nam trở thành nước phát triển trong khu vực và trên thế giới”.

Trang báo ABS-CBN News của Philippines đưa tin đậm nét về lễ tuyên thệ nhậm chức của các nhà lãnh đạo mới của Việt Nam, nhấn mạnh vai trò và những thành tựu cải cách nổi bật trong giai đoạn lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh của Bí thư Phạm Minh Chính. Bài báo trích đăng lại phát biểu của ông Phạm Minh Chính trong lễ nhậm chức: “Chính phủ sẽ tiếp tục kiên trì đấu tranh với tham nhũng, lãng phí và cương quyết bảo vệ chủ quyền lãnh thổ”.

Báo điện tử ASEAN Today của Singapore đăng bài “Quốc hội Việt Nam bầu lãnh đạo nhiệm kỳ 5 năm”, trong đó viết: “Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể trong phát triển kinh tế và ngày càng nâng cao vai trò trên trường quốc tế. Tuy nhiên, để duy trì đà tăng trưởng này và sự lãnh đạo của đất nước, ban lãnh đạo Việt Nam cần đưa ra các chính sách mới nhằm phát huy tối đa tiềm năng của đất nước, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị ngày càng gay gắt và tác động sâu rộng của đại dịch Covid-19”.

Đức Bảo

Báo Mỹ viết về người được kỳ vọng đưa Việt Nam đến kỷ nguyên phát triển mới

Thủ tướng mới đắc cử của Việt Nam, một người có nhiều sáng kiến lớn, cùng các nhà lãnh đạo khác được kỳ vọng sẽ đưa đất nước tiến tới một kỷ nguyên phát triển mới.

Nguyễn Thảo

Thế hệ học trò được mã hóa bằng từ "Gen Z" có những nét riêng biệt so với các thế hệ học trò đi trước.

Do lớn lên trong sự bùng nổ của Internet, mạng xã hội, hay thiết bị di động nên thế hệ học sinh này có ưu thế vượt trội trong việc sử dụng công nghệ trong học tập. Học sinh ngày nay có thể tiếp cận với nhiều luồng thông tin trên mạng xã hội, nhiều kiến thức mới nằm ngoài phạm vi kiến thức của thầy cô nên các em có cơ hội so sánh, phản biện để tìm ra điều đúng đắn.

Điều thầy cô đánh giá cao học trò ngày nay chính là sự tự tin, dám nghĩ, dám làm. Thế hệ các em coi thế giới không phải là một cái gì đó xa xôi mà nằm trong chính bàn tay của mình.

Nhưng sự tiếp cận với môi trường công nghệ và thế giới ảo cũng là nhược điểm lớn nhất của học trò ngày nay, nhất là về kỹ năng sống. 

Có những kỹ năng sống rất cơ bản như phép ứng xử trong phạm vi cộng đồng, kỹ năng mềm như cách xử lí những tình huống nguy hiểm, tự chăm sóc bản thân... hầu như không được học trò quan tâm.

Người ta có thể chứng kiến hình ảnh người mẹ lớn tuổi còng lưng chở con trai đã lớn lộc ngộc đi học. Những cô học trò xinh xắn ăn uống xong vứt rác bừa bãi. Tình trạng bắt nạt trên không gian mạng diễn ra thường xuyên và khi lâm vào tình trạng đó, nhiều em không biết phải làm gì ngoài việc ứng xử tiêu cực như tự hành hạ bản thân.

Học trò ngày nay có thái độ sống tích cực do họ có sự tự tin được hỗ trợ từ sự bùng nổ của xu thế toàn cầu hóa.

Những vấn đề mà thế hệ cha anh đi trước phải đối đầu như sự khác biệt tâm sinh lý, LGBT hay phân biệt chủng tộc… đều đã được giải quyết hoặc đặt nền tảng cho sự giải quyết nên các em luôn có ý thức sống tích cực và hướng tới việc thụ hưởng thành quả của các cuộc cách mạng xã hội.

Nhưng sự lên ngôi của các thiết bị công nghệ cá nhân cũng khiến cho các giá trị truyền thống về gia đình, bạn bè cũng thay đổi. Các em đề cao cái tôi và cũng dần ích kỷ hơn. Các em rút lui vào thế giới của riêng mình được bao bọc bởi hệ thống công nghệ. Các em quen bày tỏ tình cảm qua cái icon nên khi cần bày tỏ tình cảm trong thế giới thật thì cảm thấy khó chịu. Đó là điều làm cho các thầy cô lo lắng, bởi các thầy cô hiểu rõ họ luôn thất thế trong cuộc đua tiếp cận công nghệ.

Nếu học sinh không mở lòng, giáo viên không thể cạnh tranh với một thế giới ảo siêu việt để giúp học trò vượt qua các vấn đề tâm sinh lý mà bất cứ học sinh ở thế hệ nào cũng gặp phải.

Trong quá trình dạy học cho thế hệ gen Z, thầy cô luôn là người thất thế khi sự thay đổi về công nghệ và phương pháp giảng dạy thay đổi không tính bằng ngày mà bằng giờ.

Họ còn phải chịu áp lực của thế hệ phụ huynh đang ngày càng trẻ hóa, thông minh hơn và đòi hỏi nhiều hơn.

Nhưng có một đều không thay đổi, đó là tinh thần trách nhiệm và tình thương đối với học trò, những điều mà không có bất kỳ công nghệ nào có thể thay thế được. Nó là động lực khiến cho các thầy cô có thể thay đổi chính bản thân mình để hoàn thành sứ mệnh giáo dục.

Lần này, các yêu cầu từ NASA có phần nghiêm ngặt hơn. Ứng viên phải là công dân Mỹ, có bằng cử nhân về Khoa học, Toán học hoặc Kỹ thuật. Thêm vào đó, NASA cũng tìm kiếm ứng viên có bằng thạc sĩ về Vật lý, Khoa học Máy tính, Sinh học hoặc ít nhất vài năm làm tiến sĩ trong một lĩnh vực nào đó. Những ứng viên là bác sĩ cũng có thể được chấp nhận.

Lần đầu tiên sau 4 năm, NASA tuyển phi hành gia mới lên Mặt trăng

Những người trúng tuyển sẽ phải tham gia chương trình huấn luyện kéo dài 2 năm của NASA. Tại đây, ứng viên phải hoàn thành khóa đào tạo về hệ thống tàu vũ trụ, hoạt động trong môi trường không trọng lực trên không trung, kỹ năng vận dụng robot, đào tạo ngôn ngữ Nga, huấn luyện sẵn sàng bay và nhiều hơn thế nữa.

“Chúng tôi đang mong đợi những ứng viên tài năng sẽ đến với chúng tôi trong kỷ nguyên khám phá mới, bắt đầu bằng chương trình Artemis lên Mặt trăng”, ông Jim Bridenstine, Giám đốc NASA nói.

Đặc biệt, trong sứ mệnh Artemis, NASA khẳng định sẽ làm nên lịch sử khi lần đầu có nữ phi hành gia đặt chân xuống Mặt trăng.

Chương trình Artemis là nhiệm vụ được thực hiện bởi NASA với mục tiêu đưa “nữ phi hành gia đầu tiên và những nam phi hành gia tiếp theo” lên Mặt trăng, đặc biệt là ở khu vực cực Nam của Mặt trăng vào năm 2024.

Trường Giang (Theo Washington Post)

Nữ khoa học gia của NASA qua đời ở tuổi 101

Kinda Johnson, nhà toán học của NASA, người được biết đến với bộ não vô cùng nhanh nhạy không khác gì một chiếc “máy tính sống” qua đời hôm 24/2, hưởng thọ 101 tuổi.