Quỳnh Anh lần đầu chia sẻ về chuyện tình 10 năm

Nếu muốn giỏi khía cạnh nào, cần xây dựng chương trình trực tiếp phát triển khía cạnh đó. Nếu bắt học sinh tiếp tục luyện bài, đó là cách chắc chắn đảm bảo sự thất nghiệp sau khi tốt nghiệp.

Trước năm 2024, nền giáo dục dù có kém hiệu quả cũng không quá nghiêm trọng vì nền kinh tế vẫn thiếu lao động, học giỏi hay học kém vẫn kiếm được việc, chỉ là mức lương khác nhau. Tuy nhiên Gen AI và robot làm bùng nổ năng suất lao động.

Bố mẹ cần chọn cho con chương trình học tập trung vào việc đặt câu hỏi vì nếu tiếp tục học theo chương trình cũ, việc thất nghiệp là rất khó tránh khỏi. Và bất cứ người lao động nào cũng phải nhanh chóng nâng cao năng lực đặt câu hỏi để có thể tiếp tục phát triển bản thân. 

Năng lực đặt câu hỏi 

Năng lực đặt câu hỏi là năng lực quan trọng nhất ở thời đại Gen AI.

Hầu như ai trên thế giới cũng biết câu chuyện “Eureka” của Archimedes (Ác-si-mét 287BC) nhà triết học tự nhiên, nhà sáng chế thời Hi Lạp cổ đại. Ông vĩ đại đến mức có nhiều sáng chế (tạo ra cơ chế mới như máy móc, phương pháp sản xuất), và phát minh (phát hiện ra các quy luật có sẵn trong tự nhiên) vẫn được dùng rộng rãi đến ngày nay.

Từ Eureka nổi tiếng với câu chuyện Archimedes đặt câu hỏi khi ông bước vào bồn tắm: tại sao nước dâng lên, dâng lên bao nhiêu? Archimedes đặt ra câu hỏi phù hợp rồi thì việc tìm lời giải cho các vấn đề khó trở thành việc dễ.

Socrates (470BC) lập ra nền tảng cho trường phái triết học phương tây, nhờ đó có các ngành khoa học công nghệ hiện đại. Phương pháp chính của Socrates là đặt câu hỏi, ông nói rằng năng lực cao nhất của người là đặt câu hỏi cho mình và cho người khác.

Giai đoạn dài của loài người trước Gen AI, đã có quá nhiều câu hỏi hay nhưng chưa được trả lời, nên khái niệm “kỹ năng giải quyết vấn đề” được coi là quan trọng. Khi Gen AI trở nên phổ biến vào đầu năm 2023, kỹ năng đặt câu hỏi (prompt engineering) lập tức trở thành kỹ năng quan trọng nhất của con người, trở thành công việc được trả lương cao nhất mà không cần bằng cấp hay kiến thức gì.

Luật chơi định hình cấu trúc của trò chơi, từ đó chi phối chiến lược tối ưu của người chơi và quyết định đến cân bằng Nash (Nash equilibrium) của trò chơi. Tư duy kiểm tra CTT ngày nay là luật chơi tệ hại. Nó ép con người phải lãng phí thời gian giải bài, thậm chí là luyện bài.

Trước năm 2023, giải bài là kỹ năng chính để kiếm tiền với lao động trí óc. Tuy nhiên, giải bài giỏi không giúp giỏi ra bài hay dùng bài.

Câu hỏi đúng để giải bài toán 9 thập kỷ

Tôi minh họa mệnh đề này bằng việc phân tích quá trình FIFA xây dựng hệ thống xếp hạng dựa trên Elo: Tính điểm Elo cần kỹ năng toán rất đơn giản, người học cấp 2 trình độ trung bình có thể tính được dễ dàng chỉ cần giấy và bút chì. Nền tảng lý thuyết của Elo bắt nguồn từ Pairwise comparision năm 1927, mãi 33 năm sau, 1960 Elo mới được áp dụng cho liên đoàn cờ vua Mỹ, mất thêm 58 năm nữa, 2018 FIFA mới chịu áp dụng Elo để xếp hạng các quốc gia thành viên.

FIFA đã nhiều lần áp dụng nhiều kiểu xếp hạng kém cỏi khác nhau bất chấp nhiều bài báo đã công bố rằng các phương pháp xếp hạng khác mà FIFA áp dụng có độ chính xác kém xa Elo. Theo cách cũ của FIFA, đội Ba Lan hạng 8, Tây Ban Nha hạng 10, trong khi theo Elo thì Ba Lan hạng 19, Tây Ban Nha hạng 3. Xếp hạng kém chính xác khiến chia bảng thi đấu lung tung, khiến các giải đấu giảm hấp dẫn.

Ví dụ nếu hỏi câu này: “Tôi quản lý liên đoàn e-sport trò chơi đối kháng giống như bóng bàn. Hãy gợi ý cho tôi cách định lượng trình độ của các đội tuyển để chia bảng thi đấu?” thì các AI đều gợi ý ngay việc dùng Elo.

Nếu hỏi “Tôi quản lý liên đoàn e-sport trò chơi đối kháng giống như bóng bàn. Hãy gợi ý cho tôi cách xếp hạng các đội tuyển để chia bảng thi đấu?” thì Claude-3 gợi ý Elo nhưng GPT-4v không nhắc gì đến Elo mà dùng cách tư duy như FIFA thời trước Elo.

Đó là ví dụ cho thấy đặt câu hỏi cho Gen AI tốt thì trong 1 phút có thể thay cho việc lãng phí 91 năm. Kỹ năng đặt câu hỏi sẽ đem lại giá trị to lớn cho xã hội.

Từ xưa, người ta đã có câu nói: “Talent hits a target no one else can hit; Genius hits a target no one else can see” (Tài năng bắn trúng mục tiêu mà không ai khác có thể bắn trúng; Thiên tài bắn trúng mục tiêu mà không ai khác có thể nhìn thấy). 

Như vậy, năng lực cao nhất từ xưa vẫn là năng lực xác định mục tiêu, là phần đầu tiên của năng lực lãnh đạo. Xưa kia 1 người đặt mục tiêu thì vô vàn người khác phải lao động rất lâu mới giải được, nhưng với sự xuất hiện của Gen AI, việc đặt câu hỏi đã trở thành công việc hàng ngày của mỗi người. Năng lực đặt câu hỏi cần được biến thành kỹ năng được dạy hàng loạt cho mọi người.

Cách phát triển kỹ năng đặt câu hỏi

Nếu đặt câu hỏi là kỹ năng quan trọng nhất trong tương lai thì chúng ta cần tìm ra phương pháp để đo (assess) và kế hoạch để phát triển kỹ năng này.

Trong quá khứ, tôi may mắn đã có dịp triển khai hệ thống dựa trên Elo để đo năng lực cho doanh nghiệp nên có sẵn công cụ để thực hiện việc này. Tuy nhiên, công trình đó dài tới 300 trang nên không thể trình bày được dưới khuôn khổ một bài viết. Những người quan tâm có thể liên hệ tôi để được chia sẻ nhiều hơn về vấn đề này, hoặc nếu có nhiều người quan tâm, tôi sẽ tiếp tục chia sẻ từng phần.

Nguyễn Đình Nam - Nhà sáng chế với 20 năm kinh nghiệm làm AI, đã từng triển khai thành công hệ thống dựa trên Elo để đánh giá năng lực của các doanh nghiệp.

Kỷ nguyên AI và giấc mơ của người Việt

Điểm đến của chương trình Tấm bánh nghĩa tình năm nay là: Bệnh viện Đa khoa Hà Đông; Bệnh viện Đa khoa Xanh-Pôn; Bệnh viện Việt Đức; Bệnh viện Phục hồi chức năng Hà Nội; Bệnh viện Bạch Mai; Bệnh viện Nhi Trung ương; Bệnh viện Gang Thép Thái Nguyên; Trại phong Quả Cảm - Bắc Ninh; người vô gia cư, người già neo đơn, trẻ em mồ côi; các gia đình thương binh, liệt sĩ, hộ nghèo thuộc phường Phú Lương, Phú Lãm (Hà Đông - Hà Nội)… 

Bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống 

Chia sẻ về chương trình “Trở lại Tết xưa”, cô Cao Thị Hòa - Phó Chủ tịch Hội đồng trường, Phó Hiệu trưởng trường ĐH Đại Nam cho biết: “Văn hóa là hồn cốt của dân tộc. Thông qua việc tái hiện không gian văn hoá Tết xưa, nhà trường mong muốn giúp sinh viên Đại Nam nói riêng và lớp trẻ nói chung hiểu sâu thêm về văn hóa dân tộc, có bổn phận và trách nhiệm phổ biến cũng như bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống đó bởi “văn hoá còn thì dân tộc còn”…”

Nguyễn Thành Đạt - lớp QTKD 16.02 chia sẻ: “Khoác lên mình trang phục truyền thống của dân tộc và sải bước trên sàn catwalk, em cảm thấy tự hào, cảm giác như được quay về thời xa xưa. Đặc biệt, em được tìm hiểu về ý nghĩa của từng bộ trang phục, từ đó yêu và trân trọng hơn nét đẹp văn hoá cổ truyền…”

Với hoạt động “Trở lại Tết xưa”, trường ĐH Đại Nam đã đưa thầy cô và sinh viên “ngược dòng thời gian” khám phá nét đẹp Tết xưa 3 miền Bắc - Trung - Nam. Qua cách bày trí, tái hiện không gian Tết xưa của những phiên chợ quê từ nông thôn đến miền núi của từng gian trại, từng sản vật được bày bán đã thể hiện được tình yêu quê hương đất nước, lòng tự hào dân tộc.

Đặc biệt, mâm cơm Tết xưa 3 miền với những món ăn truyền thống một lần nữa gợi nhắc thầy trò Đại Nam về sự sum vầy; cầu chúc cho một năm mới đủ đầy, ấm no, hạnh phúc.

Tại chương trình, các bạn sinh viên còn được xin chữ ông Đồ; trở lại tuổi thơ với các trò chơi dân gian truyền thống: Kéo co, ném còn, ô ăn quan, nhảy dây, nhảy sạp, rồng rắn lên mây… Những hoạt động này không chỉ tạo không khí sôi động cho chương trình mà còn giúp các bạn trẻ được trở về với nguồn cội, với lịch sử Việt Nam để cùng chia sẻ và trân trọng hơn các nét đẹp văn hoá truyền thống của dân tộc. 

Thế Định

Học sinh lớp 11 có thể giành 'vé' vào đại học Sư phạm

Trực tiếp bóng đá Man City vs Arsenal, vòng 5 Ngoại hạng Anh

Thời gian sau, nhiều lần Shark Thủy họp với các phụ huynh có con theo học tại trung tâm, đưa ra lộ trình hoàn trả học phí. Sau khi xin được chuyển học phí đã thu thành các khoản vay có lãi, từ Đồng Nai đến Hà Nội, các phụ huynh đã đóng tiền đều có chung nguyện vọng sớm được hoàn tiền để cho con đi học ở chỗ khác. Thậm chí trên Facebook, nhiều phụ huynh lập nhóm “Hội nạn nhân của trung tâm Apax English” để chia sẻ thông tin với nhau.

Ngày 9/1, Apax Leaders ra thông báo về phương án hoàn học phí cho phụ huynh. Thông báo nêu từ tháng 3/2023, khi chính thức quay lại hoạt động, Apax Leaders đã nỗ lực để xây dựng lại hệ thống, đã thực hiện được 2 đợt hoàn phí theo lộ trình cam kết với phụ huynh ngày 9/4/2023.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện kế hoạch này, Apax gặp nhiều khó khăn như vừa bị kiệt quệ sau dịch Covid-19 lại gặp kinh tế suy thoái, doanh nghiệp có nhiều nghĩa vụ tài chính phát sinh phải trả.

Ngoài ra, “khó khăn đặc biệt” gây chậm hoàn phí là do một số nhóm phụ huynh bao vây các trung tâm Apax Leaders đang hoạt động, gây sức ép để đòi lại học phí, làm ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động kinh doanh và nguồn thu của công ty.

“Nhân sự lo sợ nghỉ việc, tăng số lượng rút phí do các trung tâm đang hoạt động không thể giảng dạy trực tiếp cho học sinh”, thông báo nêu. Việc này khiến Apax Leaders mất khả năng hoàn phí các đợt tiếp theo cho phụ huynh. Hiện công ty đã dừng giảng dạy trực tiếp tại các trung tâm ở TP.HCM để “đảm bảo an toàn cho học sinh và thầy cô”.

Trước thông tin ông Thủy đưa ra, các phụ huynh cho rằng: "Ông Thủy đang cố tình biến chúng tôi từ nạn nhân trở thành người phá hoại".

Tính đến nay chỉ riêng tại TP.HCM, có 39/41 trung tâm Apax Leaders dừng hoạt động, phụ huynh của 4.400 học sinh muốn rút học phí. Tổng số tiền Apax Leaders phải trả cho phụ huynh tại đây là hơn 108 tỷ đồng, đã trả được khoảng 14,2 tỷ. Apax còn nợ gần 94 đồng. Bên cạnh đó, đơn vị còn nợ lương giáo viên và nhân viên đến tháng 2/2023 là hơn 11.5 tỷ đồng và tiền thuê mặt bằng 9 tỷ đồng. 

Đơn vị này đề xuất phương án trả nợ dần từ năm 2025, mỗi quý trả cho một phụ huynh 4,5 triệu đồng cho đến khi hết.

Apax Leaders được biết đến là chuỗi trung tâm Anh ngữ cho trẻ em, được cấp phép từ năm 2016. Trên trang web, đơn vị này cho biết có 120 trung tâm trên cả nước với khoảng 120.000 học viên.

Phụ huynh Apax Leaders: 'Trung tâm còn nợ 120 triệu, giờ tôi không biết đòi ai?'

Chia sẻ tại buổi lễ, GS Nguyễn Văn Minh, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, cho hay: “Đất nước đang có những thay đổi, đã có nhiều chính sách đối với các vùng khó khăn. Chính sách thì thực thi trên diện rộng, nhưng cũng có những trường hợp cá biệt. Chúng ta đang mong muốn những số phận này sẽ không hề bị lãng quên hay đơn độc.

Tôi cũng có những người bạn cùng trang lứa đã phải dừng học vì quá khó khăn. Họ đành bỏ học bất đắc dĩ. Giá như và giá như... nhưng cuộc đời không có giá như. Chúng ta là những người sẽ góp phần để không còn câu ước giá như!”.

GS Minh cho hay, tại Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, nhiều sinh viên đến trường với nỗi lo canh cánh trong lòng về hoàn cảnh gia đình.

“Biết bao học sinh ở những nơi phên dậu của Tổ quốc mong ước trở thành thầy cô giáo để mai này trở lại quê hương, làng bản, nhưng việc học quá đỗi gian nan.

Trong lòng tôi có lúc có những niềm vui, nhưng tâm tư của tôi luôn trĩu nặng với những phận đời và mong muốn cùng nhau góp phần nhỏ nhoi để làm một việc gì có nghĩa. Tôi cứ nghĩ, để không có những giấc mơ bị tan biến vì những khó khăn, để không có những khát khao tốt đẹp bị vùi lấp và để mỗi con người, bất cứ là ai đều được nâng cánh vươn lên.

Mỗi chúng ta hãy làm một việc gì đó vì họ. Hành động đẹp đó sẽ lan tỏa yêu thương, tử tế và rồi đâm chồi nảy lộc cho tử tế yêu thương”, GS Minh chia sẻ.

Từ tâm nguyện đó, GS Minh cũng kêu gọi và mong muốn sự đồng hành, chung tay của tất cả mọi người. Quỹ này sẽ dành cho các học sinh, sinh viên vươn lên trong học tập, tu dưỡng, cho những học sinh vùng khó khăn không phải bỏ học giữa chừng và nhất là các học sinh mong muốn trở thành nhà giáo.

Tính đến thời điểm này, Quỹ đồng hành học sinh, sinh viên vùng khó khăn của Trường ĐH Sư phạm Hà Nội đã nhận được 1,4 tỷ đồng từ các cá nhân, cơ quan, doanh nghiệp, các nhà hảo tâm tham gia ủng hộ.

Hiệu trưởng Sư phạm: 'Giá như thầy cô không quá lo lắng về cái ăn, cái mặc...'