Microsoft đã lên tiếng thúc giục người dùng Windows XP nâng cấp lên các hệ điều hành hiện đại hơn từ nhiều tháng nay, khi mà mọi bản vá lỗi, mọi bản cập nhật sẽ không còn được phát hành cho hệ điều hành 13 năm tuổi này nữa kể từ ngày 8/4. Nhưng cũng cần nói rằng, kể cả khi Microsoft có cố gắng phát hành bản vá đi chăng nữa thì XP cũng không thể ứng phó được với những nguy cơ tinh vi, hiện đại và quỷ quyệt của hiện tại.

Việc Microsoft ngừng hỗ trợ XP hoàn toàn không có nghĩa là tất cả máy tính XP trên toàn thế giới ngừng chạy đột ngột. Nhưng rõ ràng, chúng đang trở nên yếu ớt, sơ hở, hớ hênh và bị đe dọa hơn bao giờ hết.

Cụ thể, người dùng sẽ không còn nhận được các miếng vá lỗi hay miếng vá an ninh, cũng như không được update để bảo vệ hệ điều hành lõi. "Windows XP ra mắt từ năm 2001, có nghĩa là thiết kế và cấu trúc của nó khởi nguồn từ cuối những năm 90 sang năm 2000, cực kỳ khác với những gì mà chúng ta hình dung về mã độc, về hacker và về các hình thức tấn công hiện nay", ông Tom Murphy, Giám đốc truyền thông Windows của Microsoft chia sẻ với CNET. Giai đoạn đó hiển nhiên là "đơn giản và ngây thơ" hơn nhiều.

Và rút kinh nghiệm từ chính những sự cố bảo mật trong quá khứ mà Microsoft đã coi bảo mật là mối ưu tiên hàng đầu trong những hệ điều hành hậu XP. Đó là lý do vì sao mà cả Windows 7 và Windows 8 đều được đánh giá là an toàn, ổn định và bảo mật hơn. Cụ thể, sáng kiến Trustworthy Computing của hãng này là cú hích cần thiết để đảm bảo mọi sản phẩm do Microsoft làm ra đều được phát triển với sự cân nhắc toàn diện, đầy đủ và thận trọng về bảo mật.

"Nếu như bạn so sánh Windows 7 và Windows 8.1 với XP, có một mô hình bảo mật khác biệt cơ bản giúp chúng an toàn hơn so với một cỗ máy XP. Chúng trang bị nhiều cơ chế để giảm bớt các nguy cơ như virus hơn. Nhưng điều quan trọng là người dùng cần hiểu được, kể cả khi đã cài các phần mệt diệt virus, máy tính XP của họ vẫn bị đe dọa bởi bản thân hệ điều hành có thể chứa chấp những lỗ hổng "bẩm sinh" mà mọi giải pháp bảo mật bên ngoài không thể ngăn chặn được", Murphy kết luận.

Abu Mohammad al-Jolani (thứ 2 từ phải sang) cùng các tướng lĩnh quân nổi dậy tại Aleppo. Ảnh: Militant UGC.

"Cho đến nay, ông ấy (al-Jolani) là nhân vật quan trọng nhất trên chiến trường Syria", Jerome Drevon, nhà phân tích cấp cao thuộc Tổ chức Khủng hoảng Quốc tế, nhận định.

Chiến dịch thần tốc

Vào cuối tháng 11, HTS tiến công thần tốc và chiếm được Aleppo, đô thị lớn nhất Syria, qua đó tạo nên mối đe dọa chưa từng có cho chính quyền Assad trong một thập kỷ qua, theo New York Times.

Lực lượng HTS do ông al-Jolani lãnh đạo tiếp tục tiến quân xuống phía nam và chiếm được nhiều tỉnh lị khác, trong đó có thành trì Hama của quân chính phủ, mà không vấp phải quá nhiều sự kháng cự.

Ngày 8/12, lực lượng nổi dậy đã chiếm thành công thủ đô Damascus và tuyên bố chính quyền Assad bị lật đổ. Theo Bộ Ngoại giao Nga, ông Assad đã rời Syria sau khi đối thoại với "nhiều bên trong cuộc xung đột".

Hãng thông tấn TASS của Nga ngày 9/12 dẫn nguồn tin từ Điện Kremlin cho biết ông Assad đã hạ cánh ở Moscow (Nga): "Ông Assad và gia đình đã đến Moscow. Nga, với lý do nhân đạo, đã cấp quyền tị nạn cho họ".

Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã rời Damascus và có mặt tại Moscow, Nga. Ảnh: Reuters.

Ông al-Jolani, tên khai sinh là Ahmed Hussein al-Shara, sinh ở Saudi Arabia và có bố mẹ là người tị nạn từ Syria. Gia đình ông quay lại Syria vào cuối thập niên 1980 và bản thân ông al-Jolani đến Iraq để gia nhập al-Qaeda vào năm 2003, theo New York Times.

Một số quan chức Mỹ và truyền thông Arab nói rằng ông al-Jolani đã bị giam giữ trong một nhà tù của Mỹ tại Iraq trong nhiều năm.

Ông al-Jolani bắt đầu nổi lên trong cuộc nội chiến Syria khi thành lập Mặt trận Nursa, một chi nhánh của al-Qaeda và là tiền thân của HTS. Trong khoảng thời gian này, ông bắt đầu sử dụng bí danh Abu Mohammad al-Jolani.

HTS công khai cắt đứt quan hệ với al-Qaeda vào năm 2016 và đổi tên thành Hay'at Tahrir al-Sham hay Tổ chức Giải phóng Levant. Ông al-Jolani và HTS nỗ lực giành lấy sự công nhận từ quốc tế bằng cách tách biệt hình ảnh của họ với các cuộc thánh chiến và tập trung vào việc quản trị có tổ chức ở Syria.

Thử thách trước mắt

Trong những năm gần đây, ông al-Jolani và HTS đã xây dựng chính quyền trên lãnh thổ mà họ quản lý. Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc, chính quyền của HTS đã tổ chức thu thuế, cung cấp dịch vụ công dù còn hạn chế và thậm chí cấp căn cước định danh cho người dân.

HTS cũng nhận nhiều chỉ trích từ cả bên trong lẫn bên ngoài Syria vì áp dụng một số chiến lược có phần độc đoán và cứng rắn đối với những cá nhân hoặc tổ chức bất đồng chính kiến, theo New York Times.

Việc quân nổi dậy lật đổ thành công chính quyền Assad làm dấy lên câu hỏi xoay quanh hình mẫu chính phủ mà ông al-Jolani theo đuổi và liệu người Syria có chấp thuận mục tiêu đó hay không.

Ở Idlib, lãnh thổ nằm dưới sự quản lý của HTS trong nhiều năm, ông al-Jolani và các đồng sự đã nỗ lực xây dựng chính phủ theo giáo lý của hệ tư tưởng Hồi giáo Sunni bảo thủ.

Ông al-Jolani (thứ 2 từ trái sang) tên thật là Ahmed Hussein al-Shara. Ảnh: HTS Media.

Kể từ khi khởi động đợt tiến công mới nhất, ông al-Jolani đã nỗ lực trấn an những cộng đồng thiểu số thuộc các tôn giáo hoặc dòng tu khác. Theo một số nhà phân tích, giờ đây, ông al-Jolani phải đối mặt với một trong những thử thách lớn nhất sự nghiệp khi phải tìm cách thống nhất Syria.

Tồn tại nhiều cộng đồng dân tộc và tôn giáo ở Syria, vốn thường tranh chấp khốc liệt xuyên suốt khoảng thời gian nội chiến. Đất nước này cũng chứng kiến sự phân cực sâu sắc giữa các phe phái với sự hậu thuẫn từ các cường quốc nước ngoài, theo AP.

Vài giờ sau khi giành quyền kiểm soát thủ đô Damascus hôm 8/12 (giờ địa phương), ông al-Jolani xuất hiện ở Nhà thờ Umayyad và tuyên bố rằng sự sụp đổ của chính quyền Assad đồng nghĩa với "chiến thắng cho một quốc gia Hồi giáo".

Anas Salkhadi, chỉ huy cao cấp của lực lượng nổi dậy, nói trên sóng truyền hình: "Thông điệp chúng tôi muốn gửi đến mọi cộng đồng của Syria rằng đây là một đất nước dành cho mọi người".

Trước đó, trong một cuộc phỏng vấn với CNNvào đầu tháng 12, ông al-Jolani nói: "Syria xứng đáng có một hệ thống chính quyền lập hiến chứ không phải một lãnh đạo độc nhất có thể đưa ra quyết định tùy tiện". Ông cũng úp mở về việc HTS có khả năng giải thể sau khi chế độ Assad sụp đổ, theo AP.

"Đừng đánh giá qua lời nói mà hãy nhìn vào hành động", ông al-Jolani nhấn mạnh.

Vấn đề Trung Đông

Mục Thế giới giới thiệu cuốn sách "Châu Phi - Trung Đông: Những vấn đề chính trị và kinh tế nổi bật".Cuốn sách giới thiệu cuộc cải cách thể chế chính trị và kinh tế ở châu Phi và Trung Đông từ sau Chiến tranh Lạnh đến nay. Cuốn sách bao trùm nhiều vấn đề về sắc tộc, khả năng giải quyết mâu thuẫn sắc tộc, tôn giáo, chính sách của các nước lớn, dầu mỏ, khí đốt ở hai khu vực này,...