Dưới đây là chia sẻ của chuyên gia đào tạo kỹ năng sống Hoàng Dương về vấn đề này:

Làm cha mẹ là công việc có lẽ khó nhất trong đời của mỗi người. Đây là việc đòi hỏi sự chuyên tâm, tốn nhiều thời gian, không mang lại doanh thu mà còn rất tốn kém. Một công việc đặc biệt, và nếu không để tâm, đôi khi chúng ta phải đón nhận những hệ quả không mong muốn.

Là người cha và là một chuyên gia đào tạo, gần 9 năm tiếp xúc với phụ huynh, học sinh, tôi nhận thấy việc thấu hiểu cảm xúc của nhau là một trong những vấn đề khó khăn nhất trong mối quan hệ đặc biệt này.

Bạn có tự hỏi, đã bao lâu rồi mình và con tâm sự hay lắng nghe những câu chuyện thường nhật của nhau, cha mẹ đã chia sẻ với con như thế nào khi chúng nói về ước mơ của mình?

Cùng  con tham gia các chương trình ý nghĩa để hiểu con hơn

Vì công việc, áp lực kinh tế, các mối quan hệ xã hội,…... trong thời đại ngày nay, việc các thành viên trong gia đình dành thời gian cho nhau trở nên ít dần. Đây cũng là lý do khiến khoảng cách giữa hai thế hệ ngày một xa hơn. Sẽ rất khó để có thể mang lại hạnh phúc, sự gắn bó cho người mình yêu thương nếu chúng ta không hiểu họ. 

Đôi khi chúng ta nghĩ con còn nhỏ, cảm xúc của con chỉ dừng lại ở mức của trẻ con, thiếu chín chắn, nhưng điều đó không có nghĩa là con không có cảm nhận của riêng mình. Con cũng có nỗi buồn vui, hoảng sợ, bất ngờ, hạnh phúc, yêu, ghét với cuộc sống và mọi người xung quanh.

Cha mẹ và con nên dành nhiều thời gian chất lượng ở bên nhau

Con cần được lắng nghe để thấu hiểu, được chia sẻ để đồng cảm chứ không phải chỉ là sự áp đặt hay thờ ơ với những chuyện mà con gặp phải mỗi ngày. Chúng cần được chúng ta xem trọng cảm xúc của mình vì đây là một nhu cầu tự nhiên.

Việc cha mẹ và con không hiểu nhau có thể gây ra nhiều  hệ luỵ không đáng có. Cha mẹ mãi mê làm ăn, lo cho cuộc sống của mình dễ dẫn đến con cái sa vào những vấn đề tiêu cực do bạn bè, người xấu lôi kéo như bỏ bê học tập, đánh nhau, đến những nơi không lành mạnh,…

Chuyên giao đào tạo Hoàng Dương: “mỗi người làm cha, làm mẹ phải dành nhiều thời gian chăm sóc, quan tâm, chuyện trò với con cái để hai bên có thể sẻ chia, thấu hiều và tìm ra cách giải quyết khi có vấn đề”

Con lầm lì, sống khép kín, mắc phải chứng trầm cảm... khi cha mẹ quan tâm không đúng cách,  yêu thương theo cách mình muốn chứ không phải là điều con cần. Ví dụ, khi con cần được ở bên cha mẹ, thay vào đó là những chuyến công tác dài và món quà xa xỉ dùng để bù đắp cho sự thiếu hụt quan tâm của mình.

Cha mẹ thường dùng kinh nghiệm của mình để bác bỏ hoặc áp đặt lên suy nghĩ và những biểu hiện của con. Điều này dễ khiến các em trở nên nóng nảy, thiếu kiểm soát vì cảm thấy cha mẹ không hiểu mình. Chuyện sẽ tiếp diễn và đẩy lên cao trào nếu cả hai bên đều không nhìn ra vấn đề và cố chấp giữ quan điểm của bản thân.

Để con trưởng thành, ngoài sự chăm sóc về dinh dưỡng, học tập ở trường thì sự đồng hành của cha mẹ luôn đóng vai trò quan trọng. Đây là yếu tố hảnh hưởng lớn đến tâm - sinh lý của các em. Để làm được điều này, mỗi người làm cha, làm mẹ phải dành nhiều thời gian chăm sóc, quan tâm, chuyện trò với con cái để hai bên có thể sẻ chia, thấu hiều và tìm ra cách giải quyết khi có vấn đề.

Hoàng Dương

Chúng tôi tìm về gia đình chị Tuyền ở thôn An Lãng, xã Văn Tự, huyện Thường Tín, Hà Nội. Nằm sâu trong con ngõ nhỏ, ngôi nhà chìm trong không khí ảm đạm, khói hương nghi ngút. Thi thoảng lại có người ra vào thăm hỏi chia buồn cùng gia đình.

Ôm đứa cháu tội nghiệp vào lòng, bà Trịnh Thị Diễn (sinh năm 1960), bà ngoại của Giang tâm sự, chị Tuyền vốn là người có cá tính mạnh mẽ, cương trực, luôn có mong muốn đấu tranh cho lẽ phải. Bởi thế, khi đang học năm thứ 2 trường ĐH Ngoại ngữ, chị quyết định bỏ dở để thi vào Khoa báo chí, ĐH KHXH& Nhân văn Hà Nội, theo con đường làm báo.

Chị Tuyền bên con trai

Biết hoàn cảnh nhà mình khó khăn, bố mẹ đều làm nông, quanh năm “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”, là chị gái cả trong nhà nên chị Tuyền luôn nỗ lực phấn đấu học tập.

Sau 4 năm rèn luyện, tốt nghiệp đại học, chị Tuyền thử sức ở nhiều lĩnh vực như tư vấn truyền thông cho doanh nghiệp, cộng tác với các báo. Sau đó, chị làm phóng viên thường trú báo Kinh doanh và Pháp luật tại Hải Phòng.

Công việc ổn định, năm 2009, chị lập gia đình và sau đó sinh được cậu con trai đặt tên là Trần Đặng Trường Giang. Lận đận đường tình duyên, chị thành mẹ đơn thân, hai mẹ con trở về sống cùng ông bà ngoại.

Năm 2016, Đặng Thị Tuyền đầu quân cho báo Pháp luật TP.HCM, thường trú tại Hải Phòng. Đầu năm 2018, chị trở về Hà Nội. Là phóng viên nữ nhưng chị không ngại khó khăn, luôn có mặt ở những điểm nóng để kịp thời phản ánh vụ việc.

Ngoài công việc làm báo, chị Tuyền có một quán cà phê cộng đồng mang tên Ổ Nắng. Ở đó có phòng sách với hơn 1.000 đầu sách mà chị mở ra cho các bạn trẻ đọc miễn phí. Đồng nghiệp đánh giá, chị Tuyền là người tốt, quan tâm đến anh em, bạn bè, hay giúp đỡ người nghèo khó.

Yêu nghề, chị luôn cống hiến hết mình cho sự nghiệp. Thế nhưng tai họa ập đến khiến gia đình, bạn bè gặp cú sốc lớn. Ngày 11/6, mọi người mất liên lạc với chị, chỉ có thông tin của những người trông thấy chị Tuyền lần cuối ở khu vực Bến đò Thôn 1, xã Vạn Phúc, huyện Thanh Trì.

Đám tang chị diễn ra trong sự đau xót, tiếc thương vô hạn của mọi người

Từ hôm mất liên lạc, bạn bè, người thân đã mất ăn, mất ngủ, cầu nguyện điều tốt lành đến với chị nhưng phép màu đã không xảy ra. Chiều tối 12/6, thi thể chị Tuyền được tìm thấy trên một bãi bồi nhỏ giữa sông Hồng, cách nơi được cho là mất tích hơn 2 km. Theo thông tin ban đầu, chị Tuyền qua đời do gặp tai nạn đuối nước.

“Cháu nó nhớ mẹ khóc suốt chú ạ. Nhìn cháu ôm tấm ảnh mẹ ngồi khóc mà tôi đau lòng lắm. Bản thân tôi bị ung thư vòm họng, sức khỏe ngày một yếu, ông nhà là thương binh hạng 2/4. Tôi chỉ lo vợ chồng tôi không đủ sức khỏe và thời gian để nuôi nấng, chăm sóc cháu nữa”, bà Diễn nghẹn ngào.

Nhớ mẹ, ngày nào Giang cũng ôm ảnh mẹ mà khóc

Giảng viên Phan Văn Kiền, Khoa Báo chí và Truyền thông, ĐH KHXH&NV, bạn đồng môn của Tuyền chia sẻ: "Tuyền là người thẳng thắn và quyết liệt đến cực đoan. Thời đi học, khi không đồng ý với giáo viên luận điểm nào, cô ấy tranh cãi đến cùng để bảo vệ quan điểm của mình. Khi ra trường và đi làm báo, gần như không đối tượng nào mua chuộc được Tuyền để cô thay đổi những kết luận trong quá trình viết bài.

Sự thẳng thắn và quyết liệt ở Tuyền khiến nhiều người không ưa cô. Nhưng những ai hiểu và chơi được với Tuyền thì lại rất quý.

Cũng vì tính thẳng thắn ấy mà cuộc sống riêng của Tuyền gặp nhiều trắc trở. Một mình nuôi con, làm trụ cột của gia đình lớn, Tuyền quay cuồng giữa bộn bề công việc, vừa thực hiện đam mê làm báo, vừa kinh doanh để có đủ thu nhập trang trải cuộc sống.

Bé Trường Giang từ nhỏ đã thiếu thốn tình cảm vì thường xuyên phải xa mẹ. Giờ mẹ bé vĩnh viễn đi xa, chỗ dựa vững chắc nhất cả về tinh thần lẫn vật chất của cậu bé 6 tuổi cũng không còn nữa". 

Chỉ còn vài ngày nữa đến dịp kỷ niệm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, thay vì nhận hoa chúc mừng như những nhà báo khác, xung quanh chị Tuyền giờ chỉ còn những đóa cúc vàng, cúc trắng buồn đến nao lòng. Cảnh nhà túng thiếu, chật chội, di ảnh của chị Tuyền được đặt trên chiếc bàn nhỏ, bên cạnh là một số đồ thờ, một lọ cúc vàng, bát cơm cúng chay cùng chén nước. Thắp cho chị một nén hương, nhìn sang Trường Giang, chúng tôi không khỏi xót xa. Sắp vào lớp 1, không có mẹ ở bên chăm sóc, chở che, ông bà già yếu, tương lai của bé không biết rồi sẽ ra sao…

Phạm Bắc

- 

Ngượng vì sự tử tế

Lê Mai Hương (Hương Mysheo), cựu sinh viên trường Đại học Ngoại thương Hà Nội, hiện đang học thạc sĩ tại Philadelphia, Mỹ cho biết những ngày đầu mới đặt chân đến đây, cô cảm thấy “ngượng ngùng” trước sự quan tâm của tất cả mọi người mà cô gặp.

“Ở Mỹ, từ cụ già đi ngoài đường tới bác thu ngân trong siêu thị, ai cũng thấy mình là “Hello, how are you?”. Ở Việt Nam thì cứ nghĩ là “How are you” dịch thành “Bạn có khỏe không?” và chỉ dùng khi mình gặp bạn bè người quen và mình hỏi thăm ân cần. Hồi đầu nghe chưa quen thì sẽ thấy mình được quan tâm ghê gớm, nghĩ bụng “Có quen đâu mà cứ hỏi han tử tế thế nhỉ?!”.

Thế nhưng, cứ ở Mỹ một thời gian bạn sẽ hiểu rằng nó cũng là từ để chào, người ta không kỳ vọng bạn phải đáp lại. Dù sao thì cũng thấy đỡ chạnh lòng khi một mình nơi xứ người”, Hương kể.

Sống và học tập ở Mỹ một thời gian, Hương mới thực sự hiểu về người Mỹ.

Không chỉ ngỡ ngàng với sự thân thiện của người Mỹ, sống và học tập ở đây Hương mới biết người Mỹ rất hảo tâm. Mỹ cũng là quốc gia làm tình nguyện nhiều thứ 2 thế giới chỉ sau Myanmar.

“Họ cho đi rất nhiều. Có rất nhiều tổ chức và hoạt động tình nguyện bạn có thể tham gia sau giờ học. Với Hương, đây là một cách tuyệt vời để kết bạn với người bản địa cũng như hiểu thêm về nước Mỹ, về thế giới. Ví dụ mình đã có lần đi phân loại dụng cụ y tế cho Project Cure, mới hiểu được hệ thống y tế của Mỹ và những công đoạn để vận chuyển hàng cứu trợ tới một nước xa lắc xa lơ tới tay người cần”, Hương nói.

Theo báo cáo Chỉ số Hảo tâm Thế giới CAF do Quỹ Hỗ trợ từ thiện (CAF) ở London, Anh, tại Mỹ, 75% dân số trên 15 tuổi giúp đỡ người lạ, 44% dân số trên 15 tuổi làm tình nguyện viên. Điểm hảo tâm của nước này là 61%.

Nữ thạc sĩ tương lai cũng chia sẻ rằng, thời gian đầu mới đến Mỹ cô nhầm tưởng rằng người Mỹ lạnh lùng và ích kỷ bởi lúc đầu cô bị mấy bạn cùng bàn “bơ”, không thèm hỏi thăm xem đến từ đâu, quê hương thế nào, có gì hay ho để kể cho họ. Nhưng sống được một thời gian thì cô hiểu đó chỉ là cách hành xử bình thường của người Mỹ.

“Khi đến Việt Nam thì trong mắt người Mỹ bạn là “người nước ngoài” và đã đặt chân tới nước ta thì họ là du khách, họ sẽ rất hứng thú khi nói chuyện với bạn, tìm hiểu về lối sống văn hóa của chúng ta. Tuy nhiên, khi bạn đã tới Mỹ rồi thì bạn chỉ là một trong số nhan nhản những gương mặt Châu Á xuất hiện hàng ngày trên đường phố, trong quán ăn trong cuộc đời họ. Thậm chí, có lẽ họ còn nghĩ bạn cũng là… người Mỹ nên “I don’t care!” (Tôi không quan tâm!)”, Hương lý giải.

Lê Mai Hương (Hương Mysheo) hiện đang là chủ của một website và fanpage học IELTS miễn phí dành cho những bạn trẻ có ước mơ du học.

Tức anh ách vì bị “bơ”

Mai Hương kể rằng, trong những tuần học đầu tuần khi thảo luận với nhóm bạn Mỹ, cô luôn mang tâm trạng hậm hực, “tức anh ách” vì cho rằng các bạn Mỹ “bơ” mình.

Hương kể: “Lúc ở nhà, làm gì cũng thong thả, mở đầu cuộc thảo luận thường là không khí e dè “nhìn nhau chẳng nói nên lời,” sau đó từng người sẽ được hỏi ý kiến trong không khí hòa bình tôn trọng lẫn nhau. Ai ngờ qua bên này, thầy giáo bảo bắt đầu là các bạn ấy thi nhau “bắn” và bắn không ngừng nghỉ. 

Mình ngồi ở góc bàn nên cảm giác người ta còn quay lưng vào mặt mình và không thèm đếm xỉa tới cái con bé châu Á này. Mặc dù rất muốn “lên tiếng” nhưng trong hoàn cảnh như thế cũng khó để chêm lời vào. Cô gái trong lòng vô cùng bối rối, thậm chí là còn ngạc nhiên vì cảm giác không được coi trọng, trong khi những thầy cô bạn bè người Mỹ trước đây của mình thì rất tử tế.

Rất may, sau khi chia sẻ với bạn cùng phòng, chị ấy giải thích cho về tính cách của người Mỹ. Họ là những người rất chủ động và chủ nghĩa cá nhân cực cao. Sống trong một đất nước tự do mọi mặt, họ chẳng có gì ngần ngại khi phát biểu ý kiến cá nhân. Còn bạn, nếu bạn không lên tiếng, họ sẽ mặc định là bạn không có gì để nói, hay bạn không muốn nói, chứ họ sẽ không chờ đợi bạn mở miệng hay ân cần mời bạn cho vài lời vàng ngọc đâu. 

Thay vì về nhà hậm hực thì mình được khuyên hôm sau hãy đến lớp sớm, chọn ghế ngồi vào giữa “tụi Mỹ” để chúng nó phải chú ý tới mình. Quả thực là khi mình đã cất tiếng được rồi thì họ rất lịch sự, tôn trọng và lắng nghe mình”.

Sự khác biệt trong văn hóa ứng xử không chỉ là trở ngại khiến du học sinh khó hòa nhập với môi trường mới mà còn khiến những người bạn Mỹ “điên đầu, tổn thọ”.

“Đó chính là lối nói vòng vo của đa số người Việt. Câu trả lời của bạn là A, nhưng khi đứng lên bạn cứ phải tung hỏa mù, tản mát một lúc rồi mới “bập” vào từ khóa là A được, và sau đó lại vòng vo thêm một đoạn nữa. Lỗi này to lắm! vì nó làm “tổn thọ” thầy giáo Mỹ. Khi bạn diễn giải mà không liên quan tới chủ đề chính, thầy sẽ phải cố hiểu xem ý bạn muốn nói là gì, đoán xem cái bạn đang cố ám chỉ là gì. Vì vậy, các bạn muốn đi du học thì hãy luyện ngay lối tư duy thẳng, mạch lạc. Có thể luyện luôn trong IELTS Speaking: Hỏi gì trả lời nấy, sau đó đưa lý lẽ và ví dụ. Cấu trúc này đơn giản mà dễ theo dõi cho cả người nói và người nghe”, Hương đưa ra lời khuyên.

Học tập ở Mỹ không căng thẳng như nhiều người lầm tưởng, biết cách sắp xếp thời gian hợp lý, Hương vẫn còn dư thời gian để đi mua sắm, lượn phố, tham gia các sự kiện và hoạt động tình nguyện.

Học hỏi liên tục để không bị “khớp”

Là người có kinh nghiệm làm việc trong môi trường nước ngoài và cũng đạt điểm IELTS cao, Hương rất tự tin khi sang Mỹ du học. Ấy thế mà, những ngày đầu tiên lên lớp, cô vẫn bị “khớp”. Không phải thầy nói nhanh hay dùng từ khó mà lý do rất đơn giản là khi giảng bài, thầy giáo thường lấy ví dụ với một số sản phẩm hay thương hiệu lớn của Mỹ mà cô chưa từng nghe đến.

“Lúc ở nhà, trong đám bạn cũng được coi là thành phần tri thức, vậy mà sang “thế giới thứ nhất” là chẳng liên quan gì luôn. Ở đây không ai biết tới Vinamilk hay Cà phê Trung Nguyên, chỉ toàn những cái tên lạ hoắc như Target, Costco, Wendy rồi Geico… Nhớ có một lần thầy giáo cho bài tập thảo luận về một sản phẩm có tên Sodastream, trong khi các bạn người Mỹ đang phát biểu ầm ầm thì mình vẫn phải cặm cụi tìm hiểu xem nó là cái gì, rồi hỏi lại người ta xem cái máy đó tính năng thế nào, thường ai dùng, dùng ra làm sao. Một hồi mới biết hóa ra nó là máy chuyển nước lọc thành nước có ga và thường chỉ trẻ con thích uống nước kiểu này thôi. Vò đầu bứt tai, công nhận cái này “quê” mình không có thật”, Hương chia sẻ.

Để “giải ngố” cho bản thân, Hương quyết tâm học hỏi bằng cách đi siêu thị và lượn lờ shopping. “Đi siêu thị mới biết họ ăn gì, uống gì, mặc gì và dùng đồ như thế nào. Thế rồi cách bán hàng, trưng bày và đóng gói bao bì cũng rất khác so với ở nhà. Có lần mình đang lưỡng lự không biết mua lọ dầu gội đầu nào thì có chị tới tươi cười nói, “Em cứ mua đi, kể cả dùng thử rồi mà không thích cứ mang trả lại.” Thế nên, mua hàng ở Mỹ thì yên tâm lắm”, Hương nói.

Hương bảo, lấy điểm A ở Mỹ không khó lắm, chỉ cần tích cực phát biểu trên lớp và về nhà chăm đọc sách, ôn bài là ổn. Biết cách sắp xếp thời gian hợp lý, Hương vẫn còn dư thời gian để đi mua sắm, lượn phố, tham gia các sự kiện và hoạt động tình nguyện.

“Năm vừa rồi, dù cuộc sống và học hành cũng bận rộn, nhưng mình vẫn sắp xếp được để “phủ sóng” trên các hội nhóm học IELTS, thực hiện video, các lớp học IELTS miễn phí, xây dựng trang web học IELTS riêng. Khi làm những việc này, mình cũng chỉ nghĩ là ngoài kia hẳn cũng có những cô gái như mình ngày xưa, cặm cụi học tiếng Anh và mơ tới ước mơ du học”, Hương chia sẻ.

Kim Minh

Đường chạy cũng đơn giản, có thể là những con phố, hoặc công viên gần nhà. Nhưng nếu được, hãy chọn cho mình một cung đường đáp ứng các tiêu chí sau: ít xe cộ lưu thông, thoáng đãng, ít bụi, có bóng cây càng tốt. Kinh nghiệm của tôi là cứ tìm chỗ nào các cụ cao tuổi hay tập thể dục thì ra đó mà chạy.