Theo Cổng thông tin điện tử Chính phủ, tại hội thảo khoa học “Đổi mới sáng tạo phát triển bền vững vùng và địa phương trong bối cảnh mới”, do Viện Khoa học xã hội vùng Trung Bộ tổ chức mới đây tại Đà Nẵng, nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu nhấn mạnh: trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, nếu không muốn tụt lại phía sau, Việt Nam không còn còn đường nào khác là đẩy nhanh quá trình đổi mới sáng tạo một cách hiệu quả.

TS Bùi Đức Hùng, Viện trưởng Viện Khoa học xã hội vùng Trung Bộ cho biết, sau hơn 30 năm đổi mới và mở cửa, Việt Nam đã đạt được những thành tựu ấn tượng, từ một nước nghèo trở thành một nước trung bình, chất lượng cuộc sống người dân được cải thiện rõ rệt.

Tuy nhiên, Việt Nam đã tiệm cận tới ngưỡng của mô hình tăng trưởng dựa vào tài nguyên và nhân công giá rẻ. Vì vậy, cần phải tăng trưởng nhanh hơn, bền vững hơn nữa trong các thập kỷ tới mới có khả năng giải quyết được các thách thức phát triển đang đặt ra hiện nay.

Những động thái mới đây trên thế giới cho thấy, đổi mới sáng tạo đang nổi lên như là nhân tố chen chốt trong việc thúc đẩy tăng trưởng và nâng cao lợi thế cạnh tranh quốc gia.

Chỉ có đổi mới sáng tạo, con người mới giải quyết được những thách thức lớn trong thế kỷ 21 như biến đổi khí hậu, an ninh sinh thái, an ninh năng lượng, an ninh lượng thực, khủng hoảng về mô hình phát triển.

Ông Hùng cho rằng, đổi mới sáng tạo trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 là cơ hội cho các quốc gia đang phát triển có thể bứt phá, rút ngắn khoảng cách với các nước phát triển nếu họ có chiến lược và đối sách đổi mới sáng tạo. Như Thủ tướng Chính phủ đã từng khẳng định, “cách mạng 4.0 chính là cơ hội thực hiện khát vọng phồn vinh của dân tộc ta”.

“Tuy nhiên, sẽ không có một hình mẫu chung về sự đổi mới sáng tạo cho tất cả, mà mỗi quốc gia phải linh hoạt, sáng tạo trong việc thúc đẩy năng lực đổi mới sáng tạo quốc gia, của từng vùng và từng địa phương, của từng lĩnh vực”, ông Bùi Đức Hùng khẳng định.

Các ý kiến tại hội thảo khẳng định, cơ hội đến từ đổi mới sáng tạo và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 là rất lớn.

Việt Nam có thể sớm đạt được mục tiêu trở thành một quốc gia công nghiệp từ 1-2 thập kỷ tới hay không, điều đó không chỉ phụ thuộc vào nỗ lực, quyết tâm chính trị, mà còn cần phải dựa vào năng lực học hỏi và sự vận dụng linh hoạt đổi mới sáng tạo vào thực tiễn.

Nhà sản xuất điện thoại Trung Quốc Meizu vừa phát triển thành công công nghệ sạc Super mCharge - cuộc cách mạng trong công nghệ sạc di động. Công nghệ này cải thiện hiệu năng sạc trên khắp bảng mạch để cung cấp nhiều điện năng hơn so với những chiếc sạc điện thoại thông thường của bạn. Nếu hiểu biết về vật lý bạn sẽ biết rằng khi tăng lượng điện truyền tải mà không thay đổi dung lượng của thanh pin thì chiếc điện thoại sẽ sạc nhanh hơn.  

Giống như khi bạn đổ nước vào xô, kích cỡ của xô chính là dung lượng của thanh pin, nước ở trong xô chính là lượng điện sạc vào pin, lượng nước từ vòi vặn vào xô chính là nguồn điện sạc. Bạn càng mở vòi lớn thì lượng nước chảy vào xô càng nhiều và xô đầy càng nhanh. Tương tự như vậy, nguồn điện chạy vào càng lớn thì pin đầy càng nhanh.

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 được cho là sẽ mang lại nhiều tác động đến các nước đang phát triển như Việt Nam.  Chẳng hạn đối với ngành dệt may, một thế mạnh của Việt Nam, đa số lao động ngành dệt may, da giày Việt Nam trong tương lai sẽ chịu sự cạnh tranh quyết liệt, thậm chí nhiều nhận lực “thất nghiệp” do khả năng cạnh tranh của máy móc, các nhà máy thông minh.

Trong khi đó đối với ngành ngân hàng, lãnh đạo của Ngân hàng Tiên Phong (TPBank) từng phát biểu sẽ có sự thay đổi lớn. Hiện hầu hết các ngân hàng đang kinh doanh theo cách truyền thống. Tuy nhiên trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, sự hiện diện vật lý sẽ không còn quá cần thiết, khách hàng có thể đến những nơi máy có thể giao dịch tự động, rồi xét duyệt cho vay, cấp hạn mức tín dụng, trả lời khách hàng… cũng có thể do máy dần thực hiện thay thế con người. Việc ứng dụng công nghệ sẽ giúp thay đổi tận gốc cách các ngân hàng tương tác với khách hàng, giúp giảm bớt chi phí hoạt động. Và khi các ngân hàng cải thiện được như vậy sẽ đưa ra được giá dịch vụ thấp hơn, lãi suất thấp hơn, mang lại nhiều lợi ích cho khách hàng…

Tại sự kiện về diễn đàn CEO “Cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 – Được & Mất”, ông Vũ Hoàng Liên, Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam thẳng thắn cho rằng Việt Nam còn nhiều hạn chế, khoảng cách để bắt kịp cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 so với thế giới, nhất là trong sáng tạo và sản xuất. Muốn bắt kịp phải có sự đột biến về chính sách.