Xem phần 1 tại đây.

Ảnh minh họa: Lê Văn

Mục tiêu lọt vào "top 200 thế giới"

Mong muốn có trường ĐH xếp hạng "Top 200 thế giới (đến năm 2020) từng là kỳ vọng và cũng là đặt hàng của Chính phủ tại các quyết định 121, quyết định 37 từ năm 2007 khi phê duyệt rồi điều chỉnh Quy hoạch mạng lưới các trường đại học và cao đẳng giai đoạn 2006 - 2020.

Chỉ còn 3 năm nữa, Quyết định 37 sẽ hết hiệu lực, nhiều nội dung của giáo dục ĐH đã đi “chệch” mục tiêu mà Quyết định này đưa ra.

Tính đến hết năm học 2016-2017, hệ thống hiện có 235 trường đại học, học viện, 37 viện nghiên cứu khoa học được giao nhiệm vụ đào tạo trình độ tiến sĩ, 33 trường CĐSP và 2 trường trung cấp sư phạm. Đến hết năm học 2016-2017, có 23 cơ sở giáo dục đại học công lập được Thủ tướng phê duyệt Đề án thí điểm tự chủ đổi mới cơ chế hoạt động theo quy định. …

Tự chủ chưa gắn liền với đổi mới quản trị đại học và trách nhiệm giải trình xã hội. Tính đến hết tháng 4/2017, trong toàn hệ thống giáo dục đại học có 169 trường công lập chỉ có 58 cơ sở thành lập hội đồng trường, chiếm 34,3% tổng số cơ sở giáo dục đại học công lập. Mà ngay cả những cơ sở đã thành lập thì nhiều hội đồng trường vẫn chưa có thực quyền của một tổ chức quản trị, đại diện cho quyền sở hữu nhà nước để quyết định những vấn đề lớn.

Các trường ĐH Việt Nam phân bố theo vùng (Nguồn: Bô GD-ĐT)

Còn về số lượng GV hiện nay đang có hơn 72.000 người, trình độ TS chiếm 22,7% cũng chưa đạt mục tiêu đặt ra tại Nghị quyết số 14.

Bộ GD-ĐT đánh giá tỷ lệ giảng viên có chức danh GS, PGS và trình độ TS trong toàn hệ thống vẫn ở mức thấp; chất lượng đội ngũ GV vẫn còn là dấu hỏi lớn khi nhiều cán bộ GV không có đề tài nghiên cứu, chưa có bài báo đăng trên tạp chí khoa học trong nước và nước ngoài, trình độ ngoại ngữ còn hạn chế...

Xa vời hay trong tầm với?

Ba tiêu chí xếp hạng quan trọng nhất của bảng xếp hạng Times Higher Education là Giảng dạy (30%); NCKH (30%) và Trích dẫn khoa học (30%). Việc vắng bóng các trường đại học của Việt Nam chứng tỏ chúng ta chưa có đại học nghiên cứu đẳng cấp cao như các nước trong khu vực theo như tiêu chí đánh giá của bảng xếp hạng này.

Riêng tiêu chí này, so sánh với Việt Nam, trong đợt phong GS và PGS năm 2017, có 34% GS và 53% PGS không có bài báo khoa học. Chưa tính đến số lượng bài báo được trích dẫn, chỉ cần có một bài được công bố trên tạp chí ISI/Scopus cũng “bó tay”. Có nhà báo đã bình luận thẳng rằng: Đông để làm gì, nhiều GS, PGS chỉ tốn tiền Nhà nước trả phụ cấp, thói chuộng hư danh và cơ hội khoa học còn tồn tại thì thực chất khoa học cứ thế mà tụt hậu.

Điểm mới quan trọng của bản Dự thảo quy định tiêu chuẩn bổ nhiệm GS, PGS so với quy định hiện hành là tiêu chuẩn của người được công nhận chức danh GS phải có bài báo quốc tế (trên tạp chí ISI, Scopus, với yêu cầu khác nhau giữa các nhóm ngành khoa học tự nhiên - công nghệ và khoa học xã hội - nhân văn. Tuy nhiên, theo nhiều nhà khoa học, những đổi mới đưa vào dự thảo vẫn chỉ ở dạng “nửa vời”, chưa đáp ứng được yêu cầu và mong đợi cho tiến trình hội nhập quốc tế...

Có chuyên gia còn cho rằng các nước tiên tiến thường ưu tiên bổ nhiệm GS, PGS cho các nhà khoa học trẻ tài năng đang sung sức, nhưng Việt Nam thì làm ngược lại: Dựng lên những rào cản và đòi hỏi về thâm niên để làm chậm bước tiến của các nhà khoa học trẻ. Chưa tiếp cận được các tiêu chuẩn quốc tế, nhất là quy định về công bố quốc tế, trong khi vẫn vận dụng nhiều quy định mang tính hình thức, máy móc...

Thêm vào đó, với yêu cầu thấp chuẩn ngoại ngữ của các PGS, GS như quy định trong dự thảo mà dự kiến có thể được ban hành và triển khai thực hiện từ đợt xét phong năm 2018, có thể thấy các PGS, GS tương lai mới chỉ đạt mức "giao tiếp".

Tại Quy chế đào tạo tiến sĩ ban hành năm 2017 yêu cầu NCS phải công bố kết quả nghiên cứu của luận án trong các tạp chí khoa học thuộc danh mục các tạp chí ISI-Scopus hoặc báo cáo trong kỷ yếu hội thảo quốc tế có phản biện hoặc trong các tạp chí khoa học nước ngoài có phản biện trước thời điểm luận án được thông qua ở đơn vị chuyên môn.

Số lượng giảng viên phân theo trình độ chức danh (Nguồn: Bô GD-ĐT)

Về tiêu chuẩn của GV và người hướng dẫn, quy chế mới quy định GV giảng dạy các học phần trong chương trình đào tạo tiến sĩ phải đã hoặc đang chủ trì các nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp cơ sở trở lên hoặc đã và đang tham gia các nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp bộ trở lên; còn người hướng dẫn phải đã hoặc đang chủ trì các nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp cơ sở trở lên.

Minh chứng về nghiên cứu khoa học của người hướng dẫn còn phải thể hiện ở việc họ là tác giả chính của các bài báo hoặc công trình công bố trong các tạp chí thuộc danh mục các tạp chí ISI - Scopus hoặc một chương sách tham khảo có mã số ISBN của các nhà xuất bản nước ngoài phát hành hoặc trong kỷ yếu hội thảo quốc tế có phản biện.

Theo đánh giá của các chuyên gia, nhà quản lý giáo dục và tham khảo kinh nghiệm giáo dục của một số nước trên thế giới (Úc, Mỹ, Anh), người viết cho rằng quy định mới ban hành của Bộ GD-ĐT dường như đặt ra các tiêu chuẩn quá cao cho đào tạo tiến sĩ ở Việt Nam với người học.

Quy định mới này dường như sẽ lặp lại "vết xe đổ" khi đánh đồng đối với tất cả đối tượng bị áp dụng (giống như quy định định mức giờ chuẩn NCKH đã phân tích ở bài trước).

Tiêu chuẩn cao này sẽ dẫn đến hệ quả: Sẽ có ít người học tiếp lên TS (và rất mâu thuẫn với mục tiêu các đề án đào tạo thêm số lượng TS đáp ứng với chiến lược của ngành, có ít người/trường đủ hội đủ điều kiện hướng dẫn các NCS theo tiêu chuẩn.

Nhìn ra các nước phát triển, việc NCS có thể đăng được các bài báo khoa học trên các tạp chí có phản biện (ISI, Scopus...) phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố:

Ngành học và lĩnh vực nghiên cứu; năng lực của NCS và sự hỗ trợ của giảng viên hướng dẫn (Supervisor); sự hỗ trợ về vật chất và tài chính của trường, khoa nơi NCS theo học (hệ thống thư viện, phòng thí nghiệm, kết quả thực nghiệm, tài chính hỗ trợ đăng bài; học toàn thời gian 3-5 năm hay bán thời gian- tức gấp đôi số thời gian trên....).

Rõ rằng chỉ điểm danh sơ qua về điều kiện, có thể thấy các NCS làm tại Việt Nam (nhất là khối ngành Kinh tế, xã hội-nhân văn) rất khó thực hiện các quy định mới. Đương nhiên, quy định bất khả thi (do yêu cầu quá cao) sẽ tự mất đi hiệu lực và hiệu quả khi triển khai.

Như vậy, cùng với Quy chế mới về đào tạo tiến sĩ (mà việc thực hiện được hay không cần đợi thời gian kiểm chứng) cũng như các quy định mới về Dự thảo tiêu chuẩn, thủ tục bổ nhiệm, miễn nhiệm chức danh GS, PGS (sau khi tiếp nhận và ghi nhận được các góp ý tâm huyết và có tính khả thi của các nhà quản lý giáo dục, chuyên gia... trước khi trình Thủ tướng ký thông qua) được áp dụng, sẽ là một bước tiến mới nâng tầm ĐH Việt Nam trong xu hướng hội nhập tích cực và sâu rộng với nền giáo dục toàn cầu và trên con đường thực hiện mục tiêu có ĐH đẳng cấp lọt vào bảng xếp hạng của châu lục và thế giới.

Đương nhiên, thời gian sẽ là câu trả lời rõ ràng nhất cho chính các trường ĐH của Việt Nam và Bộ GD-ĐT.

TS Lê Minh Toàn

Chuyển làm phục vụ, cho nghỉ việc giảng viên không có bằng thạc sĩ

Ngoài chính sách trải thảm đỏ, trả lương cao, nhiều trường đại học đang tích cực tạo điều kiện cho giảng viên đi học lấy bằng thạc sĩ, tiến sĩ.

UBND tỉnh yêu cầu Sở GD&ĐT chỉ đạo các đơn vị thực hiện ngay các biện pháp phòng, chống tự chế tạo pháo nổ trong các trường học. Có hình thức xử lý trách nghiêm người đứng đầu các cơ sở giáo dục nếu không triển khai, thực hiện tốt các biện pháp dẫn đến xảy ra các vụ việc tai nạn của học sinh liên quan đến pháo.

Yêu cầu công an tỉnh điều tra làm rõ vụ việc, đối tượng liên quan, kết luận nguyên nhân các vụ nổ đặc biệt nghiêm trọng xảy ra do tự chế tạo pháo thời gian qua. 

Đồng thời, chỉ đạo các lực lượng phối hợp với nhà trường tăng cường công tác tuyên truyền, phát động, gắn với vận động thu hồi, thu gom các loại pháo nổ, hóa chất, sử dụng vào mục đích chế tạo pháo.

Diễn tập thực chiến gắn hoạt động diễn tập vào chính hệ thống mà đội ứng cứu sự cố có trách nhiệm bảo vệ, qua đó kinh nghiệm xử lý sự cố của đội ứng cứu sự cố đối với các hệ thống đang vận hành càng được nâng cao.

Với hình thức diễn tập này, diễn tập chuyển từ trạng thái “tĩnh” sang “động”, thay vì có kịch bản trước, giới hạn trong thời gian ngắn thì diễn ra không cần kịch bản, trong thời gian đủ dài để thành viên tham gia có thể phát huy kỹ năng tấn công và đưa đội ứng cứu vào trạng thái luôn thường trực, sẵn sàng xử lý sự cố như các cuộc tấn công trong thực tế.

Diễn tập thực chiến cũng chuyển từ diễn tập “ít” sang “nhiều”, từ diễn tập sự vụ sang các đợt kéo dài, diễn ra càng thường xuyên thì khả năng phòng thủ, ứng cứu càng được cải thiện, rủi ro được giảm thiểu, diễn tập mở rộng cho nhiều đối tượng tham gia. Qua đó, có nhiều cơ hội phát hiện lỗ hồng đang tồn tại trong công nghệ, quy trình, con người đề kịp thời xử lý.

Chú trọng diễn tập thực chiến trên các nền tảng phục vụ chuyển đổi số

Để triển khai hoạt động diễn tập thực chiến trong thời gian tới, Bộ trưởng Bộ TT&TT vừa chỉ thị đơn vị chuyên trách về an toàn thông tin của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và các Sở TT&TT tham mưu cho bộ, ngành, địa phương về kế hoạch, bố trí kinh phí hàng năm để tổ chức ít nhất 1 cuộc diễn tập thực chiến chuyên đề an toàn thông tin, ứng cứu sự cố mạng trong phạm vi của bộ, tỉnh mình theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Triển khai hoạt động diễn tập thực chiến trên hệ thống đang vận hành, cung cấp dịch vụ như Cổng thông tin điện tử, Cổng dịch vụ công trực tuyến, hệ thống thư điện tử, hệ thống quản lý văn bản điều hành hoặc những hệ thống cần thiết khác. Chú trọng diễn tập trên các hệ thống hiện diện trên mạng Internet, đặc biệt là hệ thống, nền tảng phục vụ Chính phủ điện tử, thành phố thông minh, chuyển đổi số.

Đơn vị chuyên trách an toàn thông tin của các bộ, ngành, địa phương cũng có trách nhiệm chuẩn bị kỹ lưỡng, bài bản, sẵn sàng các phương án bảo vệ nhằm giảm thiểu rủi ro, bảo đảm hệ thống luôn được an toàn trong quá trình diễn tập; phải xác định rõ hệ thống là mục tiêu diễn tập, công cụ, kỹ thuật được sử dụng để không gây hậu quả hoặc hậu quả xảy ra trong giới hạn cho phép; xây dựng phương án dự phòng xử lý rủi ro và sẵn sàng ứng cứu khi xảy ra sự cố trong quá trình diễn tập; tự tổ chức hoạt động diễn tập thực chiến hoặc lựa chọn tổ chức, doanh nghiệp có đủ năng lực để triển khai diễn tập thực chiến…

Bộ trưởng Bộ TT&TT yêu cầu các tổ chức, doanh nghiệp là thành viên mạng lưới ứng cứu sự cố an toàn thông tin mạng quốc gia hàng năm tổ chức ít nhất 1 cuộc diễn tập thực chiến an toàn thông tin, ứng cứu sự cố mạng đối với các hệ thống thông tin thuộc phạm vi quản lý của mình; triển khai hoạt động diễn tập thực chiến trên các hệ thống đang vận hành, cung cấp dịch vụ, chú trọng diễn tập trên các hệ thống hiện diện trên mạng Internet…

Cục An toàn thông tin chịu trách nhiệm hướng dẫn hoạt động diễn tập thực chiến; đồng thời đôn đốc, kiểm tra cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp là thành viên Mạng lưới ứng cứu sự cố an toàn thông tin mạng quốc gia triển khai hoạt động diễn tập thực chiến. Kết quả diễn tập thực chiến sẽ là một trong những tiêu chí để đánh giá năng lực đội ứng cứu sự cố của thành viên Mạng lưới ứng cứu sự cố an toàn thông tin mạng quốc gia.

Vân Anh

Ứng cứu, xử lý sự cố tấn công mạng vào báo điện tử trong tối đa 33 giờ

Theo quy trình ứng cứu, xử lý sự cố tấn công mạng vừa được Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT gửi tới các cơ quan báo chí, tổng thời gian từ lúc phát hiện sự cố đến lúc hoàn thành ứng cứu ban đầu tối đa là 33 giờ.

Tập cuối Chúng ta của 8 năm saulên sóng tối 6/3 kết thúc tròn 4 tháng phát sóng. Phim ban đầu dự kiến dài 48 tập nhưng sau đó tăng thêm 3 tập. 

Nếu như phần 1 tạo hiệu ứng mạnh với khán giả nhờ nội dung lôi cuốn cùng diễn xuất ấn tượng của dàn diễn viên trẻ thì phần 2 không gây được dấu ấn đáng kể dù có sự góp mặt của dàn diễn viên tên tuổi và thành danh.

Hai nhân vật chính Dương và Lâm vốn được khán giả đặc biệt yêu thích trong phần 1 với diễn xuất tự nhiên và ăn ý của Hoàng Hà và Quốc Anh thì ở phần 2, Huyền Lizzie và Mạnh Trường chưa tạo được 'phản ứng hóa học' đủ mạnh khiến nhiều cảnh tình cảm bị khán giả phản ứng vì thiếu sự tương tác ngọt ngào. Hai diễn viên dù nhiều kinh nghiệm diễn xuất nhưng lại tỏ ra già dặn hơn nhiều nhân vật và chưa tạo được niềm tin cho khán giả rằng đây là những người độc thân ngoài 30 tuổi đang yêu nhau. 

Tập cuối của phim sau khi lên sóng đã thu hút rất nhiều bình luận của khán giả mà hầu hết là ý kiến chưa hài lòng. Một số khán giả nói họ "từ chối hiểu định nghĩa viên mãn" trong bức ảnh các nhân vật chụp ảnh trong sân nhà bố mẹ của Dương bởi có quá nhiều điều khiến họ lăn tăn. 

Ở trường đoạn này, Tùng và ông Quảng đưa Dương về lại căn nhà cũ của bố mẹ cô tưởng đã bị bán đi. Lâm đã chờ sẵn cô ở đó cùng sự góp mặt của mẹ con Nguyệt và bố con giám đốc Giang khiến Dương vô cùng hạnh phúc. 

Tuy nhiên cảnh phim tưởng vô cùng cảm động này lại khiến nhiều khán giả phản ứng. Bởi bé Cam và Tùng như những kẻ xa lạ không hề liên quan đến nhau. Tùng từ đầu phim được xây dựng là ông bố lăng nhăng nhưng thương con, Cam cũng rất yêu bố. Nhưng khi gặp lại cô bé không nhìn bố còn Tùng cũng không chạy ra với con. Nguyệt - Tùng từng là vợ chồng nhưng gặp nhau cũng không hề chào một câu. Khi tất cả cùng xếp hàng chụp ảnh ở sân, Tùng tươi cười đứng cạnh Lâm còn mẹ con Nguyệt mỉm cười bên bố con Giang như một gia đình. 

Một số khán giả cho rằng đạo diễn đã quá 'nhẫn tâm' với Tùng và cảnh quay này khiến họ mất cảm xúc, lộ rõ bàn tay sắp đặt của đạo diễn. Một số phản ứng vì phim thì kết thúc nhưng chuyện tình của Giang và Nguyệt, Như Ý và bác sĩ chưa rõ ràng còn tiểu tam Anh Thu vẫn chưa phải trả giá. 

Một số bình luận của khán giả: Sao đạo diễn không cho Tùng đứng gần Nguyệt và Cam? Kết lãng xẹt, đoạn cuối phim chán và vô lý; Đâu nhất thiết phải để Tùng xuất hiện trong khung hình này. Bé Cam được xây dựng là cô bé rất yêu bố nhưng mới có chút thời gian thôi mà gặp nhau đã không thèm chào rồi; Lúc theo dõi phim thấy hay, đến cái kết tụt hết cảm xúc, nhìn tấm hình này là thấy không thể yêu thương nổi, quá bất hợp lý; Kết nhạt thật sự, chả hiểu viên mãn gì; Cái kết nhạt nhẽo không như mong đợi.... 

Đáng lẽ Chúng ta của 8 năm sau đã có thể kết thúc ở đây với cảnh cầu hôn của Lâm dành cho Dương nhưng bối cảnh lại được sang một khu đô thị mới với bãi cát nhân tạo cùng trường đoạn khá dài dòng. Nếu như kết phim là đám cưới của Dương và Lâm hợp lý hơn chuyện Dương đề nghị Lâm 'mau cưới em đi' và sau đó là màn nói chuyện bằng ký hiệu của hai người dài đến hàng phút khiến khán giả sốt ruột. 

Tuần tới, phim Trạm cứu hộ trái tim với sự góp mặt của Hồng Diễm, Quang Sự, NSND Thu Hà sẽ nối sóngChúng ta của 8 năm sau. 

Đỗ Lê
Clip: VTV