Giống như những đứa trẻ khác, cậu bé Greg thích những bộ phim hoạt hình hay, thích đi xe đạp và chơi bóng rổ.

Ngoại trừ chỉ số IQ của Greg thì hoàn toàn khác - được cho là cao đến mức không thể đo đếm được.

Greg thuộc lòng bảng chữ cái năm 1 tuổi, chuyển sang ăn chay năm 2 tuổi sau khi nghiên cứu về khủng long và nhận ra rằng con người – giống như động vật ăn cỏ - có răng phẳng. Năm 4 tuổi, cậu làm được những bài đại số cơ bản và đọc các tác phẩm của Jules Verne. Cậu suy luận ra sự thật về ông già Noel trong một lần tới thăm thư viện năm 4 tuổi khi thấy tất cả những cuốn sách về Thánh Nicolas (ông già Noel được cho là hiện thân của Thánh Nicolas) đều được sắp xếp vào khu vực tiểu thuyết.

Như những người khác, bố mẹ cậu cũng ngạc nhiên về cậu con trai. Họ đều là những người được học hành nhưng chưa có ai trong gia đình có tài năng đặc biệt. Họ gặp nhau ở ĐH Maryland khi ông Bob Smith chơi trong đội bóng chày, còn bà Janet là đội trưởng đội cổ vũ.

Ông Bob có bằng thạc sĩ về vi trùng học, trong khi bà Janet có bằng cử nhân về truyền thông. Bà từng sở hữu một cơ sở dạy khiêu vũ cho tới khi bà nghỉ hẳn để giúp con trai với những nhu cầu đặc biệt.

Sự khát khao kiến thức của Greg khiến gia đình bà phải phiêu bạt qua 3 tiểu bang của Mỹ. Chỉ sau vài tháng học mầm non, cậu con trai của họ tỏ ra chán nản và chuyển sang học lớp 1. Năm sau cậu bé lên lớp 2 và mọi thứ lại sụp đổ khi Greg thất vọng về những gì mình được học. Tuy nhiên, hệ thống trường học ở đây có quy định không được học nhanh quá 1 lớp trong 3 năm. Tất cả những gì họ có thể làm là đưa cho Greg sách lớp 5 và để cậu bé tự học ở hội trường.

Greg cảm thấy mình bị tẩy chay. Bố mẹ cậu muốn con trai tự hào về trí tuệ của mình, vì thế họ đã tìm kiếm khắp nước Mỹ một hệ thống trường học cho phép Greg học theo tốc độ của mình.

Greg tới Trường Randolph-Macon College

Năm 1996, họ chuyển tới hạt Clay, Florida. Mùa thu năm đó, Greg bước vào lớp 2. Mùa thu năm sau, cậu vào trung học. 22 tháng sau, năm 9 tuổi, cậu trở thành học sinh tốt nghiệp trung học nhỏ tuổi nhất trong lịch sử bang Florida. Những chiếc máy quay của báo giới soi cận cảnh vào chiếc răng sún khi Greg bước lên bục nhận bằng tốt nghiệp.

Gia đình Smith lại tiếp tục chuyển tới Virginia để con trai học đại học. Trường Randolph-Macon với 1.100 sinh viên là sự lựa chọn của thần đồng.

Từ đó, bà Janet là người đưa con trai tới trường và đợi cậu trong văn phòng riêng mà nhà trường dành cho cậu. Bà cũng là người kết nối con trai với báo giới, đảm bảo rằng cậu luôn được an toàn.

Thói quen học tập của cậu bé này cũng rất tỉ mỉ. Cậu thích tới trường sớm và ngồi ở giữa hàng ghế đầu tiên. Mối quan hệ của cậu với các bạn cùng lớp cũng có nhiều khoảng cách. Trong những buổi lễ của trường, Greg đứng ở một góc, cảm thấy thoải mái khi nói chuyện với các giáo sư hơn là với các sinh viên.

Bố mẹ cậu tỏ ra khá nhạy cảm trước bất kỳ ngụ ý nào cho rằng họ đã để con trai phát triển quá nhanh. “Không còn sự lựa chọn nào khác cho Greg” – bà Janet Smith từng nói. “Chẳng có ai có tài năng và tiềm năng như của Greg để chúng tôi có thể học theo”.

“Mọi người cứ hỏi rằng thằng bé có bỏ lỡ điều gì không. Tôi trả lời “không”. Thằng bé có những cơ hội mà ai cũng mơ ước. Được đi khắp thế giới, hạnh phúc khi thức dậy mỗi sáng. Trong suốt thời gian học đại học, chẳng có ngày nào mà Greg không muốn tới trường”.

Báo chí hàng chục quốc gia trên khắp thế giới săn đón Greg. Cậu từng xuất hiện trên các talk show đình đám như: Oprah,Letterman, “60 Minutes” và trên bìa tạp chí London Times.

Greg chụp cùng bố mẹ

“Tôi tin rằng mình được Chúa trao tặng một món quà đặc biệt và tôi không biết tại sao. Tôi muốn sử dụng món quà này để giúp loài người, mang lại hòa bình mãi mãi cho thế giới” – Greg từng chia sẻ.

Chàng trai sinh năm 1990 mơ ước khám phá các tiểu hành tinh, tìm ra phương pháp chữa bệnh ung thư, xóa bỏ đói nghèo và trở thành Tổng thống Mỹ.

Nhưng trước hết, để thực hiện được những ước mơ đó, cậu phải học. Greg lên kế hoạch lấy được 4 tấm bằng Tiến sĩ trước năm 30 tuổi. Năm 13 tuổi, cậu bắt đầu hành trình tìm kiếm tấm bằng đầu tiên về Toán học. Greg cũng được nhận học bổng trị giá 300.000 đô la cho 6 năm học.

Năm 16 tuổi, cậu cùng lúc học 4 bằng Tiến sĩ: toán học, y sinh học, kỹ thuật hàng không và quan hệ quốc tế.

“Cậu ấy sẽ trở thành một Tổng thống tuyệt vời” – Sarah E. Crider, cộng sự trong phòng thí nghiệm sinh học tế bào của Greg nhận xét. “Cậu ấy tài năng và có kiến thức rộng, có khả năng cân bằng nhiều công việc khó khăn”.

Tuy nhiên, ông Adrian C. Rise, một trợ lý giáo sư Toán học, người dạy một số môn học cho Greg thì có những nhận xét cẩn trọng hơn. “Thần đồng đối với tôi là mang sự sáng tạo và độc đáo vào lĩnh vực của bạn. Greg chưa có cơ hội để làm điều đó. Cậu bé vẫn còn đang học. Tất cả những gì chúng ta có thể nói bây giờ là Greg rất giỏi với tư cách là một sinh viên và thể hiện tốt trong các kỳ thi”.

Cũng không phải tất cả các môn học Greg đều xuất sắc. Đôi lúc cậu cũng bị điểm B, thỉnh thoảng vì những chuyến đi xa mà cậu phải nghỉ học.

Greg bắt đầu tham gia vào những vấn đề của thế giới từ khi còn nhỏ. Cậu thành lập International Youth Advocates – một tổ chức ủng hộ quyền trẻ em. Greg quyên tiền để xây dựng một ngôi trường ở Rwanda, đưa máy vi tính và các thiết bị giáo dục tới Kenya, mang nước sạch tới Sao Paulo, Brazil.

“Tôi tập trung vào trẻ em bởi vì họ còn có tương lai” – Greg nói. “Họ là những người không bị xã hội làm vấy bẩn. Họ là những người mà nhà triết học Rousseau nói rằng vẫn còn tâm hồn trong sáng”

Greg cũng từng có những cuộc gặp gỡ riêng với cựu Tổng thống Bill Clinton và cựu lãnh đạo Liên bang Xô Viết Mikhail Gorbachev.

Ngoài học thuật, thần đồng nước Mỹ cũng từng có một thời gian biểu bận rộn cho việc đi thuyết trình. Mỗi lần xuất hiện, cậu nhận được khoảng 10.000 đô la. Mẹ cậu – bà Janet là người sắp xếp các lịch hẹn cho con trai và là người tóm tắt với báo chí “thông điệp” của con trai. Tuy nhiên, bà cũng nói rõ ràng rằng bà không thúc ép con trai làm việc này.

“Mọi đường hướng đều là do Greg”- bà nói.

Trong các cuộc phỏng vấn, Greg lúc nào cũng lịch sự, tự tin và khiêm tốn. Cậu mỉm cười, nói chuyện nhẹ nhàng và liên tục thể hiện ngôn ngữ cơ thể. Cậu từ chối nói rõ mình đứng về phía nào trong các cuộc tranh luận chính trị. Greg nói rằng cậu muốn làm việc chung với tất cả mọi người. Mặc dù rất tự hào về trí tuệ của mình, song cậu cũng thừa nhận rằng đó là một gánh nặng.

Toán học là mối tình đầu của Greg. “Đó là ngôn ngữ của mọi ngành khoa học” – cậu nhận định.

Một tấm bảng đen trong văn phòng riêng của Greg ghi lại những suy tưởng của cậu. Lúc thì nó dày đặc những phương trình, lúc thì chật kín những chuỗi DNA. Lúc khác, lại là bản phác họa một ngôi làng thời trung cổ.

Cậu muốn làm cho thế giới trở nên logic hơn. “Các nguồn tài nguyên vẫn sẽ tồn tại nếu chúng ta có thể học cách sử dụng chúng”.

Greg trong lễ tốt nghiệp phổ thông

Greg cũng là một người ăn chay và cậu cho rằng nạn đói sẽ biến mất nếu con người chỉ ăn thịt một bữa/ tuần. “Nếu chúng ta sử dụng những đồng cỏ đang chăn nuôi gia súc để trồng trọt, thì chúng ta có thể nuôi sống số người gấp 10 lần hiện tại”.

Greg tin rằng các nguồn tài nguyên có thể được bổ sung bằng cách khai thác các tiêu hành tinh.

Cậu cũng là một người tinh tế trong giao tiếp. Ví dụ như chàng trai này luôn muốn mọi người biết rằng cậu không hề đánh mất tuổi thơ. Nếu cậu cảm nhận thấy thái độ hoài nghi của người đối diện, cậu sẽ thể hiện bằng những màn biểu diễn bóng rổ đẹp mắt.

Greg cũng luôn cố gắng thích nghi và hòa đồng. Khi giáo sư hỏi cả lớp một câu hỏi, cậu thường đếm nhẩm trong đầu đến 25 rồi mới giơ tay phát biểu.

“Đó là việc mà thằng bé vẫn làm từ khi học tiểu học” – mẹ Greg chia sẻ. “Greg muốn cho tất cả bạn cùng lớp cơ hội tham gia”.

Tuy nhiên, một số người thì cho rằng Greg có phần chín chắn quá so với tuổi. “Tôi nghĩ rằng sự vui vẻ mới là thứ mà bạn cần nghĩ tới” – nhà linh trưởng học nổi tiếng Jane Goodall từng viết cho Greg năm cậu 13 tuổi sau lần gặp gỡ ở New York.

“Tôi thích học tập. Tôi luôn thích học và sẽ tiếp tục thích học tập. Việc đó mang tới rất nhiều niềm vui” – cậu nói.

Trong khi đó, mẹ cậu thì tự hỏi tại sao một số người lại nghi ngờ điều đó. “Xã hội đang gây ra một tai hại to lớn cho mỗi thế hệ bằng cách vội vàng cho rằng học tập thì không thể vui vẻ. Đôi khi, chúng ta ngăn cản trẻ đến với học tập theo cách đó”.

• Nguyễn Thảo(tổng hợp)

1. Nói rằng ước mơ của con là viển vông

Con gái bạn có thể luôn tin rằng cô bé sẽ trở thành một cầu thủ bóng rổ chuyên nghiệp, còn con trai bạn lại tin rằng thằng bé có thể giành giải Oscar.

Đôi khi việc bạn bảo vệ chúng lại chỉ khiến chúng nghĩ rằng: “Mình không thể làm được việc này”.

Nếu bạn lo lắng con trai mình có những kỳ vọng không thực tế, bạn có thể giải thích cho thằng bé các bước để nhận được giải Oscar, để cu cậu tự nhận ra những gì cần phải làm để đạt được điều đó. Nhưng hãy nhớ khẳng định rằng nếu con thực sự nỗ lực thì con có thể thực hiện được ước mơ. Bởi vì, dù tin hay không thì chắc chắn cũng sẽ có một ai đó ở một nơi nào đó làm được điều này, vậy tại sao lại không phải là thằng bé chứ?

2. Nói với con rằng việc đó dễ lắm

Khi con trai bạn đang chật vật để ghi nhớ bảng cửu chương thì bạn có thể nói “nó không khó đâu, con có thể làm được” để khuyến khích con. Còn nếu bạn nói rằng nó dễ lắm thì thằng bé có thể cảm thấy bản thân mình có vấn đề gì đó khi mà một việc “dễ dàng” lại trở nên khó khăn với mình.

Thay vào đó, hãy nói rằng “Phép nhân có thể khó đấy, nhưng mẹ biết con có thể làm được mà”. Nếu nói như vậy, khi cu cậu hoàn thành xong, thằng bé sẽ thấy mình là người có thể làm được những việc khó khăn.

3. Chú ý chi tiết đến ngoại hình của mình

Hầu hết các bậc cha mẹ đều biết rằng khi bạn nói trẻ nên giảm cân nghĩa là bạn đang làm giảm sự tự tin của con, nhưng có một điều mà nhiều cha mẹ không nhận ra là nếu bạn nói như thế với chính mình, thì điều đó cũng ảnh hưởng tới sự tự tin của đứa trẻ.

Khi bạn nhìn vào gương, quắc mắt lên chê cặp đùi của mình thật khủng khiếp, nghĩa là bạn đang gửi đi thông điệp: ngoại hình là quan trọng. Và ngay từ khi còn rất nhỏ, trẻ đã ngấm dần điều này và bắt đầu xác định sự tự tin của mình qua ngoại hình.

Hãy làm những gì bạn có thể để đứa trẻ của bạn thấy sự tự tin không phụ thuộc vào ngoại hình. Hãy cho trẻ thấy ngoại hình không phải là thứ quan trọng nhất.

4. Khen trẻ “làm tốt đấy”

Khen ngợi là một cách để củng cố sự tự tin của trẻ, nhưng khi nó trở thành thói quen thì tác dụng hoàn toàn ngược lại. Vì thế, khi trẻ chỉ làm được một việc nhỏ mà bạn vẫn khen ngợi thì nó không thực sự hữu ích.

Hãy dùng những từ cụ thể hơn để khen ngợi và chỉ khen khi hành vi đó là nỗ lực thực sự của trẻ.

5. So sánh

Đừng nghĩ rằng khi bạn khen đứa trẻ khác là bạn đang lấy một tấm gương tốt ra cho đứa trẻ của mình soi vào. So sánh chỉ làm cho con bạn cảm thấy mình không đáp ứng được mong mỏi của bố mẹ và những đứa trẻ khác làm tốt hơn chúng rất nhiều. Hơn hết, khi chúng ta so sánh, nghĩa là chúng ta đang có xu hướng lấy điểm yếu của một người so sánh với điểm mạnh của người khác.

Thay vào đó, hãy nhận ra rằng mỗi đứa trẻ là một cá nhân có khả năng riêng và thế mạnh riêng. Hãy chỉ so sánh con bạn với chính bản thân nó và tập trung vào những điểu tích cực.

6. Khen ngợi những đặc điểm bẩm sinh

Những đứa trẻ được cho là thông minh thường làm bài thi tệ hơn những đứa trẻ được cho là có sự nỗ lực. Khi chúng ta chuyển sự tập trung từ những thứ mà trẻ có thể kiểm soát – như sự chăm chỉ - sang những thứ mà trẻ không thể kiểm soát – như sự thông minh, thì sự tự tin của trẻ sẽ giảm xuống. Bởi vì trẻ sẽ thấy thất vọng và khó chịu khi chúng không thể kiểm soát được bản thân mình.

Thay vì nói với trẻ rằng con là một nghệ sĩ thiên bẩm, thì hãy nói rằng bạn đánh giá cao việc trẻ đầu tư thời gian vào việc nào đó. Bằng cách khen ngợi những thứ mà trẻ có thể kiểm soát, trẻ sẽ tự tin khi biết rằng mình có thể làm được những việc này.

• Nguyễn Thảo(Theo Family Share)

Tuy nhiên, các bài đăng này thường quảng cáo quyền truy cập vào các dịch vụ AI sắp ra mắt trong thời gian hạn chế, lừa người dùng tải xuống các tệp độc hại để lây nhiễm phần mềm đánh cắp thông tin như Rilide, Vidar, IceRAT và Nova lên máy tính Windows.

Chúng tập trung vào việc đánh cắp dữ liệu từ trình duyệt của nạn nhân, bao gồm thông tin đăng nhập được lưu trữ, cookie, thông tin ví tiền điện tử, dữ liệu tự động hoàn thành (autocomplete) và thông tin thẻ tín dụng. Sau đó, dữ liệu này được bán trên thị trường web đen hoặc được những kẻ tấn công sử dụng để xâm phạm tài khoản trực tuyến của mục tiêu nhằm thực hiện các trò lừa đảo tiếp theo hoặc tiến hành gian lận.

Chiến dịch Midjourney

Phạm vi tiếp cận của các chiến dịch khá lớn do mức độ quan tâm đến AI rất cao. Trong một trường hợp được các nhà nghiên cứu tại Bitdefender quan sát, trang Facebook mạo danh Midjourney đã tích lũy được 1,2 triệu người theo dõi và duy trì hoạt động trong gần một năm trước khi bị gỡ xuống.

Trang không được tạo từ đầu, thay vào đó, những kẻ tấn công đã chiếm đoạt một hồ sơ có sẵn vào tháng 6/2023 và chuyển đổi nó thành trang Midjourney giả mạo. Facebook đã đóng cửa trang này vào ngày 8/3.

Nhiều bài đăng lừa mọi người tải xuống công cụ đánh cắp thông tin (infostealer) bằng cách quảng cáo phiên bản Midjourney dành cho desktop (vốn không có thật). Một số bài đăng nhấn mạnh việc phát hành phiên bản V6, tiếp nối V5 hiện nay.

Khi xem các thông số nhắm mục tiêu của quảng cáo Facebook trong thư viện quảng cáo Meta, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng chúng nhắm đến nam giới từ 25 đến 55 tuổi ở châu Âu, chủ yếu là Đức, Ba Lan, Ý, Pháp, Bỉ, Tây Ban Nha, Hà Lan, Romania và Thụy Điển.

Thay vì sử dụng liên kết Dropbox và Google Drive để lưu trữ tập tin, những kẻ đứng sau chiến dịch đã thiết lập nhiều trang web nhân bản trang đích Midjourney chính thức, lừa người dùng tải xuống những gì họ nghĩ là phiên bản mới nhất của công cụ thông qua liên kết GoFile. Tuy nhiên, thứ họ nhận được khi tải lại là Rilide v4, ngụy trang dưới dạng tiện ích Google Dịch trên trình duyệt web.

Dù Facebook Midjourney giả mạo bị gỡ, kẻ xấu lại mở trang mới với hơn 600.000 thành viên. Chủ nhân trang Facebook bị tấn công đã để lại bình luận cảnh báo mọi người.

Thành công của chiến dịch nhấn mạnh mức độ tinh vi của các chiến dịch quảng cáo độc hại trên mạng xã hội và tầm quan trọng của sự cảnh giác trước các quảng cáo trực tuyến. Quy mô rộng lớn của các mạng xã hội như Facebook, cùng với việc kiểm duyệt không hiệu quả, giúp các chiến dịch này tồn tại trong thời gian dài, tạo điều kiện để phần mềm độc hại lây lan mà không kiểm soát được, gây thiệt hại lớn.

(Theo Bleeping Computer)

Nói dứt lời, chị nhẹ nhàng bắt chuột mẹ bỏ lên khung lưới phía trên, rồi thò tay bắt từng chú chuột con trong ổ ra để tiêm vi rút gây bệnh sốt xuất huyết (SXH) vào não. Thấy đàn con bị đe dọa, chuột mẹ liền quay đầu muốn cắn vào tay “kẻ lạ”. Nghe ổ chuột “hàng xóm” kêu chí chóe, nhiêu chuột mẹ ở các ổ khác rung lắc liên tục che chắn cho đám chuột con.

Cầm chuột con còn đỏ hỏn lên, chị Dung nói: “Những chú chuột hai ngày tuổi này có nhiệm vụ cao cả! Chúng sống trong môi trường sạch ngay từ bào thai đến phòng thí nghiệm nên sinh phẩm sản xuất ra đảm bảo an toàn”. Thoa cồn lên não chuột con, chị bắt đầu tiêm vi rút. 

“Mục đích tiêm vi rút gây SXH là để vi rút phát triển trong não chuột. Sau 5-7 ngày, số lượng vi rút sẽ tăng mạnh khiến chuột con bị tê liệt, chân không còn phản xạ nữa và mất khả năng kiểm soát; lúc đó, kĩ thuật viên bắt đầu trích vi rút trong não chuột ra làm kháng nguyên. Kháng nguyên này dùng để sản xuất sinh phẩm để chẩn đoán bệnh SXH ở người”.

Tiêm xong, chị thoa cồn lên mũi chuột mẹ rồi lẹ làng thả chuột con về lại ổ. Thấy “vật thể lạ”xâm nhập, chuột mẹ nghi ngại tiến lại gần rồi dũng mũi ngửi. Tôi trố mắt nhìn với vẻ ngạc nhiên, chị Dung lý giải: “Chuột mẹ ngửi để xác định có phải là con ruột hay con hàng xóm. Tuy nhiên, lúc này mùi cồn trên mũi chuột mẹ giống như mùi cồn trên não chuột con, nên nó sẽ không phân biệt được. 

Nếu tiêm không khéo, làm máu chảy ra, chuột mẹ ngửi thấy mùi lạ và nghĩ đó không phải là con ruột nên sẽ cắn chết hay ăn thịt con ngay tức khắc. Nếu chúng cắn chuột con khá nhiều thì đợt sản xuất sinh phẩm có thể bị gián đoạn. Còn nếu nuôi tách chuột mẹ ra thì càng không được. 

Chuột mẹ có nhiệm vụ cho con bú sữa suốt thời gian nuôi cấy vi rút. Nếu chẳng may chuột con chết vì suy dinh dưỡng thì vi rút trong não chuột con sẽ chết theo. Lúc đó, quy trình sản xuất vi rút coi như phá sản”.

Có những lần thấy chuột chết hàng loạt, mình hụt hẫng lắm! Không phải vì tiếc công sức bỏ ra mà nhiều người bệnh đang chờ xét nghiệm, còn các trung tâm y tế dự phòng đang hối thúc liên tục”. 

Chính vì thế, chị thường vùi đầu ở “khu cấm cung” để cho chuột ăn hoặc “châm” thêm nước uống, ban đêm thậm chí cũng tạt qua để kiểm tra sức khỏe lũ chuột sau chích vi rút. Nhờ sự góp sức của chị cùng các đồng nghiệp mà mỗi năm, Viện Pasteur TP.HCM vẫn là đơn vị duy nhất của cả nước sản xuất bộ sinh phẩm chẩn đoán SXH được Bộ Y tế dùng cho chương trình “Mục tiêu quốc gia phòng chống SXH”.

Nhờ tình yêu khoa học mà chị đã có những cải tiến thành công trong việc tạo ra sinh phẩm, giúp chẩn đoán bệnh SXH sớm hơn. 

Chị bộc bạch: “Bộ sinh phẩm đang dùng hiện nay đã sản xuất từ nhiều năm trước có khuyết điểm phải mất hai ngày mới cho ra kết quả bệnh; trong khi xét đặc trưng của bệnh SXH cần phải phát hiện sớm mầm bệnh ban đầu, để ngăn chặn lây lan. Vì vậy, rất cần bộ sinh phẩm cho ra kết quả SXH nhanh hơn. 

Mặt khác, các dung dịch pha loãng và sinh phẩm của bộ kit sinh phẩm hiện tại đều không màu nên khi thực hiện chẩn đoán sẽ khó phân biệt, có thể khiến kỹ thuật viên xét nghiệm nhầm lẫn vì không biết đã bỏ dung dịch hay sinh phẩm nào vào mẫu thử, khiến kết quả không chính xác hoặc buộc phải tiến hành xét nghiệm lại”. 

Năm 2013, đề tài “Nâng cao tính khả dụng của bộ sinh phẩm MAC-ELISA dùng trong chẩn đoán bệnh SXH Dengue thông qua việc mẫu hóa dung dịch đệm và rút ngắn thời gian xét nghiệm” do chị chủ nhiệm đã đưa ra kỹ thuật rút ngắn việc chẩn đoán bệnh xuống còn 6 giờ, đồng thời phản ứng màu giữa các dung dịch trong xét nghiệm cũng giúp kỹ thuật viên không nhầm lẫn. 

Sinh phẩm mới này của Viện Pasteur đã chiếm ưu thế so với nhiều sản phẩm của nước ngoài cả về độ nhạy lẫn thời gian cho ra kết quả (của nước ngoài phải đến 10 giờ). Chưa kể, giá của bộ kít do Việt Nam sản xuất chỉ có 3,7 triệu đồng/bộ có thể dùng cho 45 bệnh nhân; trong khi giá của bộ kít nhập ngoại lên đến 24 triệu đồng. 

Hiện bộ kít mới cải tiến này đang trong giai đoạn đánh giá trước khi chuẩn bị thủ tục đăng ký với Bộ Y tế để lưu hành ra thị trường. Ngoài ra, chị Dung cùng êkip của Viện Pasteur sản xuất kháng nguyên từ chuột để tạo bộ sinh phẩm chẩn đoán bệnh viêm não Nhật Bản, hạn chế sản phẩm nhập khẩu từ nước ngoài.

Nghiền xác muỗi để dự báo dịch

Trên đường dẫn tôi đến “cứ điểm nghiền xác muỗi”của Viện Pasteur, nhìn thấy hàng loạt tủ đông lạnh -70 độ C – 80 độ C trữ đa dạng các loại côn trùng và mẫu vi rút hung hãn như: vi rút dại, vi rút Hantaan, vi rút HIV,… tôi hỏi “làm việc trong môi trường toàn vi rút, chị có thấy ớn không?”. 

Chị lắc đầu: “Nếu muốn sống sung sướng, tôi đã trụ lại công ty cũ rồi”. Lúc mới ra trường, chị Dung từng được một công ty tư nhân chuyên về thực phẩm săn đón, với mức lương khá ổn. Thế nhưng, do công việc xem nghiệm tìm nồng độ các chất trong thực phẩm cứ lặp đi lặp lại theo máy móc có sẵn mà không cho phép chị nghiên cứu, sáng tạo như ngành nghề đã học nên chị quyết định nghỉ việc. 

Thế nhưng, từ khi trở thành “bạn của vi rút”, chị trở nên cô độc hơn. “Hễ năm nào xuất hiện dịch mới thì tôi lại bị nhiều người e dè khi gặp gỡ, dù dịch đang còn ở tận châu Phi hay Trung Đông. 

Năm 2007, tôi vào tập sự ở Viện thì dịch SARS xuất hiện đe dọa toàn cầu, nhiều người liên tục gọi điện hỏi dò tôi, nhiều người né tránh. 

Còn năm 2009, dịch cúm A/H1N1 tràn lan, Việt Nam cũng tiếp cận nhiều ca bệnh từ nước ngoài về, một số đồng nghiệp bị nhiễm vi rút. Lúc đó bạn bè nghe tin thăm hỏi nhưng không ai muốn gặp tôi”.

Bắt từng con muỗi trong ống nghiệm ra, chị Dung say sưa kể: “Đây là con muỗi Aedes aegypti… Còn đây là muỗi Aedes albopictus, muỗi Culex tritaeniorhynchus… Các loại này sẽ truyền vi rút gây bệnh SXH, viêm não Nhật Bản cho người. Để dự báo cho cộng đồng biết được mùa dịch SXH năm nay do tuýp nào chiếm ưu thế, loại muỗi nào đang là “chủ chứa” vi rút và địa phương nào đối diện với nguy cơ dịch bệnh thì cần phải nghiền nát từng con muỗi ra để phân lập vi rút ký sinh trên muỗi”. 

Nghiền xong khoảng 20-30 con, chị hòa xác từng con muỗi với dung dịch nuôi cấy tế bào. Sau khi xác định được vi rút gây bệnh, chị nuôi cấy vi rút suốt 7-14 ngày, rồi đem soi dưới kính hiển vi bằng phương pháp miễn dịch huỳnh quang. Khi đó loại vi rút gây bệnh sẽ “hiện nguyên hình”thành màu sáng xanh lục, có thể là vi rút gây bệnh viêm não Nhật Bản, cũng có khi là bệnh SXH… 

Theo chị, khó khăn nhất trong quá “truy tìm” vi rút là sợ muỗi chết trước do không được bảo quản đúng. Với những nơi cách xa Sài Gòn như: Cà Mau, Bạc Liêu, Kiên Giang… thì quá trình bắt muỗi và vận chuyển phải mất đến hai ngày. Trên đường “hộ tống” về Sài Gòn, nếu để muỗi ngộp hoặc không đủ thức ăn cũng dễ bị chết, lúc đó vi rút trong muỗi cũng không còn. Thậm chí, trên đường vận chuyển, nếu xe chạy quá nhanh, muỗi sốc cũng bị chết.

Sau nhiều năm “chơi” với muỗi để xác định các tuýp vi rút SXH gây bệnh cho người, chị Dung là chủ nhiệm chính cho đề tài “Phát triển phương pháp vi trung hòa xác định kháng thể IgG trung hòa vi rút Dengue tuýp 2”. Đối với bệnh SXH, hiện các chẩn đoán thông thường chỉ xác định được một bệnh nhân đã bị SXH bao nhiêu lần, chứ không thể biết người bệnh đã thắc mắc cụ thể tuýp nào. 

Đề tài này thành công, mở ra cơ hội cho các cơ sở xét nghiệm chính xác bệnh nhân mắc SXH tuýp D2 vì đây là chủng vi rút có động lực mạnh, dễ gây sốc do SXH. 

Sắp tới, Viện tiếp tục nghiên cứu trên ba tuýp SXH còn lại. Ngoài ra, vắc-xin SXH đang được nghiên cứu tại Viện Pasteur đã bước vào giai đoạn 3, do đó, phương pháp này sẽ giúp phát hiện khả năng đáp ứng miễn dịch của người được chích ngừa SXH, tiết kiệm chi phí rất nhiều so với sử dụng các phương pháp khác.

Như mọi nhà khoa học chân chính, chị Dung đang tiếp tục con đường nghiên cứu với tất cả say mê. Trong “thế giới” của sinh phẩm cứu người, người phụ nữ ấy hoàn toàn thầm lặng và đầy đủ với tình yêu của mình.

(TheoVăn Thanh/ Báo Phụ nữ TP.HCM)

Những gì bạn nghĩ về giáo viên của con

Con bạn luôn than phiền về giáo viên của chúng là một chuyện, còn bạn tham gia vào chuỗi than phiền ấy lại là một chuyện khác. Bạn không cần phải giả vờ rằng các thầy cô là hoàn hảo, nhưng bạn có thể thử chỉ ra những điểm tích cực. Những đứa trẻ vô tư có thể không nhận thấy giáo viên của chúng vô tổ chức hay ăn mặc không phù hợp. Việc nhồi nhét vào đầu bọn trẻ đầy những suy nghĩ và quan điểm tiêu cực về giáo viên của chúng là không cần thiết. Thay vào đó, hãy cố gắng giúp bọn trẻ tập trung vào những điểm tốt, và giữ những bình luận của người lớn cho riêng mình.

Giá cả mọi thứ

Bạn muốn dạy con biết nhận thức về tài chính, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng cần phải biết số tiền thế chấp hay bạn phải trả bao nhiêu tiền cho kỳ nghỉ gia đình. Chia sẻ quá đà về tài chính có thể khiến bọn trẻ lo lắng về tiền bạc, trong khi chúng không nên phải chịu những gánh nặng tài chính của gia đình.

Mặt khác, bạn cũng không muốn con cái khoe khoang với bạn bè về việc bố mẹ chúng kiếm được bao nhiêu tiền hay căn nhà của gia đình bạn đắt đỏ đến mức nào. Vì thế, đừng để trẻ biết đến từng chi tiết trong ngân sách gia đình.

Những điều bạn không thể chịu đựng được về bạn đời

Tất cả chúng ta đều không hài lòng điều gì đó về bạn đời bởi vì chẳng có ai là hoàn hảo cả. Nhưng chúng ta không cần phải kéo bọn trẻ vào cuộc. Bạn hoàn toàn có thể trung thực với bọn trẻ về bản chất không hoàn hảo của con người mà không cần phải thể hiện sự thất vọng của mình về họ.

Bạn cần giảm bao nhiêu cân

Để cho bọn trẻ nhìn thấy cảnh bạn hô hào ăn kiêng, nhăn nhó trước gương hay thất vọng tràn trề khi đứng lên bàn cân là điều không nên. Hãy tạo thói quen chăm sóc sức khỏe bằng cách ăn uống đúng cách, tập thể dục đều đặn và giữ kín những con số cho riêng mình. Bọn trẻ không cần phải biết mục tiêu cân nặng của bạn.

Những gì bạn nghĩ về bố mẹ của bạn bè con

Bạn đừng nghĩ rằng những gì bạn nói trong nhà mình là bí mật. Bọn trẻ thường không hiểu hết những ranh giới. Khi bạn đang buôn chuyện về người khác (tệ hơn là về những đứa trẻ khác) thì bọn trẻ đang quan sát thái độ của bạn và có thể khiến bạn “sốc” bằng cách nhắc lại những lời đó với người khác. Hãy để trẻ có ý kiến riêng của mình và dạy chúng tôn trọng người khác bằng cách có những phát ngôn đúng mực.

Chi tiết về đời sống tình dục của bạn

Càng ngày người ta càng cởi mở hơn, đặc biệt là khi nói về chủ đề riêng tư như tình dục. Vì thế, thay vì để trẻ tự xoay sở với cuốn sách giáo dục giới tính, bạn hoàn toàn có thể nói chuyện một cách cởi mở và thành thật. Nhưng điều đó không có nghĩa là bạn cần chia sẻ chi tiết câu chuyện của mình với con. Thứ nhất, con bạn sẽ không muốn nghe điều đó. Thứ hai, như thế là không tôn trọng bạn đời của bạn vì đây là câu chuyện của riêng 2 người. Bọn trẻ không phải bác sĩ tâm lý hay bạn thân của bạn. Hãy để chúng cứ như vậy càng lâu càng tốt.

Tất cả những điều bạn hối tiếc

Trẻ cần biết cha mẹ chúng cũng là con người và cũng từng sai lầm. Việc nói với trẻ về những sai lầm và cách bạn vượt qua như thế nào là rất hữu ích. Tuy nhiên, chia sẻ quá nhiều thông tin về mọi sai lầm mà bạn từng vấp phải là quá nhiều với bọn trẻ. Hãy để chúng tận hưởng một tuổi thơ không có bóng dáng những hối tiếc của cha mẹ chúng.

• Nguyễn Thảo(Theo Parent Society)

Xem thêm: