Cuộc đua năm nay chứng kiến màn đối đầu kịch tích giữa hai ứng viên Donald Trump của đảng Cộng hòa và Kamala Harris của đảng Dân chủ. Đến phút chót, đương kim Tổng thống Joe Biden đã rút khỏi cuộc đua do áp lực dữ dội từ sau tranh luận đầu tiên không ấn tượng với ông Trump.

Với những gì đã chứng kiến qua màn thể hiện của hai ứng viên Trump - Harris, các chuyên gia cho rằng, cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay sẽ chứng kiến một trong những cuộc bầu cử tổng thống Mỹ khác thường nhất và có thể dẫn tới một sự lịch sử gay cấn nhất mà nước này từng chứng kiến.

Bầu cử diễn ra ngày nào?

Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm nay được tổ chức vào ngày 5/11.

Ứng viên giành chiến thắng sẽ nắm quyền 4 năm tại Nhà Trắng kể từ sau lễ nhậm chức diễn ra vào ngày 20/1/2025.

Người Mỹ bầu các vị trí nào?

Trong cuộc bầu cử này, cử tri sẽ bầu không chỉ tổng thống mà còn cả các ghế tại Hạ viện và Thượng viện trong Quốc hội Mỹ.

Toàn bộ 435 ghế tại Hạ viện và 34 trong số 100 ghế tại Thượng viện sẽ được bầu lại. 13 ghế thống đốc bang, vùng lãnh thổ và nhiều cuộc bầu cử tiểu bang và địa phương khác cũng sẽ được bầu.

Cử tri phổ thông

Tại Mỹ, công dân cần phải đáp ứng các tiêu chí cơ bản để được đi bầu cử, như họ phải là công dân Mỹ, sinh sống tại một bang nhất định nơi họ đăng ký đi bỏ phiếu và phải đủ 18 tuổi trở lên.

Tư cách của cử tri cũng được quy định khác nhau tại mỗi bang, đặc biệt khi có liên quan đến tiền án tiền sự hay cáo buộc hình sự. Cuộc bầu cử năm nay có khoảng 160 triệu cử tri Mỹ đủ điều kiện đi bầu. Trong cuộc bầu cử gần nhất vào năm 2020, tỷ lệ cử tri đi bầu là khoảng 66%, cũng là mức cao nhất trong vòng 100 năm qua.

Đại cử tri đoàn

Tổng thống Mỹ không được bầu bằng cách bỏ phiếu toàn quốc trực tiếp từ cử tri phổ thông.

Thay vào đó, khi cử tri phổ thông đi bỏ phiếu, họ đang chọn một danh sách đại cử tri từ tiểu bang của họ, những người cam kết bỏ phiếu cho các ứng cử viên tổng thống và phó tổng thống cụ thể, dựa trên số phiếu bầu trong tiểu bang cho mỗi ứng viên. Sau khi số phiếu được kiểm và xác nhận, những đại cử tri này sẽ chính thức bỏ phiếu.

Ứng viên cần giành ít nhất 270 phiếu đại cử tri để chiến thắng trong cuộc bầu cử, chiếm đa số trong tổng số 538 phiếu đại cử tri có sẵn.

Các bang chiến trường chính

Con đường đến Nhà Trắng thực sự phụ thuộc lớn vào một số bang chiến trường quan trọng, đóng vai trò cực kỳ to lớn vào ngày bầu cử. Các bang này thường bị chia rẽ và thay đổi sự ủng hộ giữa đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa với tỷ lệ chiến thắng sít sao.

Bang Pennsylvania có 19 phiếu đại cử tri và đây là một tiểu bang quan trọng trong vài cuộc bầu cử tổng thống gần đây và năm 2024 cũng không ngoại lệ.

Ông Trump cũng muốn lật ngược tình thế ở các bang Arizona, Georgia, Wisconsin và Nevada, nơi ông Biden giành chiến thắng sít sao vào năm 2020 để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm đó.

Florida và Ohio từng được coi là vùng an toàn của đảng Cộng hòa trong các cuộc bầu cử gần đây. Tuy nhiên, không có gì là chắc chắn.

Khi nào bỏ phiếu kết thúc?

Phần lớn cử tri sẽ đến các điểm bỏ phiếu và các lá phiếu được kiểm đếm. Nhiều người có thể đã bỏ phiếu trước thời hạn bằng cách sử dụng hệ thống bỏ phiếu qua đường bưu điện hoặc bỏ phiếu sớm.

Các lá phiếu được kiểm đếm ở mỗi tiểu bang sau khi các điểm bỏ phiếu tương ứng của họ đóng cửa. Thời gian đóng cửa điểm bỏ phiếu khác nhau tùy theo từng tiểu bang nhưng thường bắt đầu vào khoảng 19h ngày 5/11 giờ địa phương.

Phạm vi múi giờ trên khắp nước Mỹ trải rộng, đồng nghĩa với việc ở bờ biển phía đông, các lá phiếu đang được kiểm đếm trong khi cử tri ở các tiểu bang như Alaska và Hawaii vẫn đang trên đường đến các điểm bỏ phiếu.

Khi nào công bố kết quả?

Kết quả bầu cử được công bố riêng lẻ tại từng bang và phương tiện truyền thông tổng hợp bằng cách kết hợp các kết quả chính thức trực tiếp, thăm dò ý kiến cử tri, khảo sát cử tri và hiểu biết sâu sắc về các quy tắc bầu cử cũng như xu hướng lịch sử của Mỹ.

Nhưng kết quả chính thức có thể phải mất nhiều ngày mới được công bố. Năm 2020, kết quả chiến thắng của ông Joe Biden được công bố 4 ngày sau cuộc bỏ phiếu ngày 3/11, sau khi kết quả của bang chiến trường Pennsylvania được xác nhận.

Ông Biden đã giành toàn bộ 20 phiếu đại cử tri tại Pennsylvania, giúp ông vượt qua con số 270 cần thiết để giành chiến thắng.