CEO Facebook hiện phải đương đầu với nhiều khó khăn về mặt pháp lý sau vụ bê bối. Ảnh: CNBC.

"Cậu cảm thấy thế nào?", nhà báo Cadwalladr hỏi Chris Wylie, cựu Giám đốc phụ trách bầu cử của Cambridge Analytica.

3 năm trước, Wylie chính là người đã tố cáo Facebook trong các cuộc điều tra của Observer nhắm vào công ty này. Ngày nay, lại có một Wylie khác cũng làm điều tương tự như vậy.

Bộ mặt thật của Mark Zuckerberg và Facebook

Frances Haugen là một nhân tố mới nổi. Cô ấy từng làm việc tại Facebook. Haugen đã đứng ra tố giác công ty cũ của mình lừa dối nhà đầu tư và bao che cho ảnh hưởng tiêu cực của Instagram đến tâm lý của thanh thiếu niên.

Ngoài Haugen, Maria Ressa - nhà báo vừa đoạt giải Nobel Hòa bình 2021 còn trực tiếp phê bình mạng xã hội này. Ressa cho rằng Facebook có thành kiến với báo chí và chỉ trích các thuật toán của nền tảng chỉ "ưu tiên lan truyền những tin giả đi kèm với sự hận thù hơn là sự thật".

Giống như những người tố giác khác, Haugen biết mình đang làm gì. Cô ấy là một người điềm tĩnh và có tiếng nói rõ ràng. Cô đã chứng minh được lời khai của mình có sức ảnh hưởng lớn như thế nào đối với công ty.

Frances Haugen, cựu nhân viên đã đứng ra bóc trần màn dối trá của Facebook trong suốt thời gian qua. Ảnh: The Guardian.

Haugen không chỉ "điểm mặt" những màn dối trá của Facebook, tác hại của mạng xã hội này đối với thanh thiếu niên mà cô còn lên tiếng về những ảnh hưởng xấu của Facebook đối với nền dân chủ.

Cùng với những bằng chứng cứng rắn, gồm 8 đơn khiếu nại lên Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) và các tài liệu được giao cho 5 Bộ trưởng Tư pháp Mỹ, Haugen đã cho mọi người thấy cô không hề nói suông. Cựu nhân viên Facebook sẽ tiếp tục hành trình vạch trần công ty cũ vào cuối tháng 10 này trước Quốc hội Vương quốc Anh.

Theo bà Cadwalladr, vụ bê bối vào năm 2018 đã không khiến Facebook bị "thiêu rụi" nhưng chí ít, nó đã giúp lột chiếc "mặt nạ" của mạng xã hội này.

Trên thực tế, Facebook từng bị Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) phạt kỷ lục 5 tỷ USD, nhưng trái lại, vụ việc này thậm chí còn khiến giá cổ phiếu của Facebook tăng cao hơn. Suy cho cùng, 5 tỷ USD cho một công ty trị giá nghìn tỷ USD thì có là gì?

Cadwalladr cũng chỉ ra rằng, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) cũng đã từng cảnh cáo Facebook vì "những thông tin sai lệch" cùng việc lừa dối các nhà báo, nhưng mọi chuyện lại tiếp tục ổn thỏa khi họ chỉ phạt Facebook 100 triệu USD.

Chẳng một ai trong công ty Facebook bị tổn hại về điều gì. CEO Zuckerberg không bị phế truất và Sheryl Sandberg cũng không bị buộc phải giải trình về hành động của mình. Nền tảng vẫn tiếp tục phát triển mạnh mẽ và nó vẫn là một mạng xã hội thịnh hành.

Mạng xã hội Facebook sắp trở thành quá khứ?

Dù dễ dàng qua mặt trong quá khứ, song Facebook hiện phải đối mặt với ngày tàn sau màn phơi bày của Haugen.

Vụ kiện ở Texas liên quan đến Sandberg vì gian lận thị trường và một vụ kiện cổ đông được đệ đơn tại Delaware, dựa trên các tài liệu nội bộ mới được tiết lộ, nó có thể chứng minh rằng các giám đốc điều hành cấp cao của Facebook và các thành viên hội đồng quản trị đã nói dối các nhà đầu tư.

Mạng xã hội của Zuckerberg đang gặp phải nhiều thách thức về mặt pháp lý và quy định, đồng thời ở trong tình trạng suy yếu với lực lượng lao động bị lung lay và không đáng tin.

Sau cùng, người ta cũng sẽ chỉ nhớ về Facebook như một công ty công nghệ dính nhiều điều tiếng nhất.

Cadwalladr cũng nhận định rằng, ngày càng sẽ có nhiều người tố giác khác xuất hiện trong tương lai. Dường như cả thế giới đang dần hoan nghênh và ủng hộ những người tố giác giống như Haugen bởi có lẽ ai cũng đều muốn biết sự thật.

Có thể nói, ngày tàn của Facebook đã không diễn ra vào hôm qua, cũng không diễn ra vào hôm nay hoặc ngày mai, nhưng ngày càng có nhiều vết ố đối với nền tảng này. Chính vì vậy, nhiều người tin rằng mạng xã hội Facebook sẽ sắp trở thành quá khứ.

(Theo Zingnews)

Facebook cấm cửa người tạo ra công cụ 'hủy theo dõi mọi thứ'

Facebook đã đình chỉ vô thời hạn đối với một nhà phát triển vì tạo ra công cụ cho phép người dùng ngừng theo dõi bạn bè và các trang tin tức trên mạng xã hội này.

 - Tối ngày 10/08, phim ngắn "Blade and Soul: Sứ mệnh người được chọn” với sự có mặt của Ngô Thanh Vân và Johnny Trí Nguyễn đã chính thức ra mắt phần đầu tại TP HCM.

PXN:Lập này, ông có cảm giác ra sao khi biết tin CĐBT bị “kiểm điểm”?

NQL: Qua cái lúc đầu ngạc nhiên lắm, bực lắm, thì nghĩ lại thấy người ta làm vậy cũng có cái lý của người ta. Đó là hệ quả của của một thứ lý luận văn học đã ăn sâu vào tiềm thức của họ. Cho đến bây giờ, trong các trường đào tạo cán bộ vẫn nói về các tính văn học y xì như những năm sáu mươi thế kỷ trước.

Người ta đã hiểu cái đẹp của văn học thành ra những điển hình, những gương tốt. Viết văn là để ca ngợi những điển hình, những gương tốt đấy, rộng ra là viết văn để ca ngợi bất chấp nó đã tốt đẹp hay chưa. Bây giờ vẫn có giáo sư lên giảng đường nói như hát hay về xây dựng hình tượng con người mới XHCN. Chao ôi là ngao ngán.

PXN: CĐBT là một truyện hay, nó chứng tỏ bút lực của Nguyễn Ngọc Tư trong việc đào sâu vào thể hiện cuộc sống và khơi sâu vào thân phận con người. Viết được một truyện như thế chứng tỏ Tư có tài năng văn chương và có lòng thương người. Đúng vậy, thương người bằng những nỗi đau của con người, bằng cái cách nhìn thẳng vào những vùng sáng tối chồng chéo trên những khuôn mặt người và trong những cõi lòng người.

NQL: Nếu tôi không nhầm thì từ 1975 đến nay ở Cà Mau không có nhà văn nào như Nguyễn Ngọc Tư: Vừa xuất hiện đã được dư luận cả nước quan tâm và chỉ bằng một truyện ngắn, bạn đọc cả nước gần như nhất trí đặt Tư lên chiếu trên của văn học: Chiếu những tài năng văn học Việt Nam (Tôi nhắc lại: tài năng văn học của Việt Nam chứ không riêng gì của Cà Mau đâu nhé!).

CĐBT là một truyện ngắn hoàn hảo dù thi pháp không mới nhưng bù lại, nó thấm đẫm hơi thở của Nam Bộ và đầy ắp tính nhân văn. Một tác phẩm chứa chất nhiều tầng nghĩa, đến nỗi tôi phải đọc đi đọc lại ba lần mới thấy gần hết cái hay của nó. Thế mà mấy ông, nghe một đôi cú điện thoại kêu ca, đọc vài cái thư phàn nàn đã vội ra roi.

Và tôi sợ đây không chỉ là lối tư duy văn chương ông ạ, nó là thứ tư duy mà ông Nguyễn Văn Linh đã nói là: Sự im lặng đáng sợ. Đấy là lối tư duy che đậy. Mày nói gì thì nói, không được nói chỗ tao đang có cái xấu. Tình trạng che đậy đang diễn ra khắp nơi, không chừa một chỗ nào. Đấy là lối tư duy ăn theo, té nước theo mưa, đánh hôi để kiếm lộc. Đọc bài của ông Phó giám đốc văn hóa Cà Mau Vưu Nghị Lực, tôi thấy có “mùi” ấy.

Tôi đồ rằng ông ấy biết văn là cái gì nhưng ông ta cứ nói bừa, miễn cái đó là hợp ý lãnh đạo. Lịch sử văn học Việt nửa thế kỷ qua đã cho quá nhiều dẫn chứng về các nhà văn hóa đầy mình nhưng vẫn hồn nhiên ăn theo nói lao với cấp trên mà không hề đỏ mặt. Hôm qua tôi đem chuyện tỉnh ủy Cà Mau kiểm điểm Nguyễn Ngọc Tư kể cho dăm bảy nhà văn. Mọi người thế à, thế à, cười hô hố rồi quên béng trong cuộc rượu tràn cung mây. Vì vậy tôi hoan hô các nhà báo đã quyết làm cho ra nhẽ chuyện này.

PXN: Tôi cho rằng đấy còn là do bao lâu nay ta hô hào văn học viết theo chủ nghĩa hiện thực nhưng thực ra là khuôn nó vào trong một đường hướng tả thật theo lối tích cực. Bắt nhà văn tả thật chứ không phải tả thực, do đó, cứ đem câu chữ văn chương so sánh đối chiếu với ngoài đời rồi hễ thấy cái gì không có trong đời mà có trong văn là bảo xuyên tạc thực tế, là bôi đen.

NQL: Triệt tiêu một lối đọc đã nhiễm thành máu hơn nửa thế kỷ nay không thể bằng một chỉ thị, một vài bài báo, vài cuốn sách được. Vả lại, tất cả những gì chúng ta đã sai lầm trong nhận thức văn học, trong giới biết với nhau chứ người ngoài đâu có biết? Cái cách mà cái sai nhai đi nhai lại cả vạn, không ai kêu to lên một tiếng là sai rồi cho thiên hạ biết, vẫn được thực thi trong tất cả các ngành nghề chứ không riêng gì văn chương.

PXN: Tôi đồng ý với ông. Ông Marx có dạy một câu thế này: Người đi giáo dục cũng cần phải được giáo dục. Làm thế không phải văn nghệ sĩ, không phải người thưởng thức được lợi, mà được lợi trước hết chính là các vị quan chức, vì một nền văn hóa văn nghệ khỏe mạnh, tốt đẹp, chứng tỏ một đường lối đúng, một đội ngũ cán bộ biết làm việc.

Nói không quá, nhờ văn Nguyễn Ngọc Tư, cánh đồng Cà Mau, cánh đồng Nam Bộ, cánh đồng Việt Nam giờ đây đã rộng ra mênh mông, vượt ra ngoài biên giới đất nước. Người nào nhìn vào cánh đồng đó là vũng lầy, người đó chỉ thấy vũng lầy, không thấy được cánh đồng.

Theo Thể thao & Văn hóa/ Tuổi Trẻ