Một lần vì muốn cứu người, ông ăn trộm bộ dụng cụ phẫu thuật của tình địch khi xưa và phải ra tòa vì không có giấy phép hành nghề.

Có thể đây là một phần động lực để tôi theo đuổi ngành Y và năng đến các địa phương khó khăn cả trong và ngoài nước. Mới đây, khi cùng đoàn Giám sát tối cao Quốc hội đến các trạm y tế xã, chúng tôi nhìn thấy rõ những khó khăn về nhân lực, thu nhập, chất lượng khám chữa bệnh, cơ sở vật chất của y tế tuyến dưới.

Các bất cập này sẽ tạo thành vòng luẩn quẩn không có lối ra nếu việc khắc phục chỉ mang tính chắp vá. Tăng lương, xây trụ sở, mua máy móc... không giải quyết được gốc rễ của vấn đề. Lương không thể tăng mãi, cơ sở khang trang mà không có bệnh nhân, máy móc hiện đại mà không ai biết sử dụng... cuối cùng lại gây lãng phí lớn.

Trạm y tế xã phường có hai nhiệm vụ: dự phòng (tiêm chủng, phòng chống dịch, giáo dục tuyên truyền) và điều trị (chăm sóc sức khỏe ban đầu, quản lý các bệnh mạn tính, sơ cấp cứu tại cộng đồng). Tuy nhiên nhiệm vụ thứ hai ngày càng "teo tóp" khiến việc hoàn thành nhiệm vụ thứ nhất trở nên bội phần khó khăn so với trước đây. Dự phòng là mục tiêu quan trọng nhưng chữa bệnh cũng cần được coi là chìa khóa để y tế cơ sở có đủ sức tồn tại và phát triển trong nền kinh tế thị trường hiện nay.

Nhưng sự bất hợp lý về chính sách đã bóp nghẹt khả năng phát triển của các trạm y tế xã phường. Không lý gì cùng một bệnh nếu chữa ở xã chỉ được dùng thuốc hạ áp giá 100 đồng một viên. Còn lên tỉnh, huyện lại được cấp viên thuốc đắt tiền hơn. Trao đổi với tôi, vị trạm trưởng đã gần tuổi hưu tâm sự, tuyển được nhân viên đã khó, giữ được người còn khó hơn. Điều này là dễ hiểu vì một đêm trực, họ được thù lao chẳng đáng là bao, khám một bệnh nhân, họ nhận chỉ 27.000 đồng, chưa kể còn trừ ngược trừ xuôi. Trước đây, quầy thuốc luôn có chỗ đứng trong các trạm y tế, vừa là nơi phục vụ cho người bệnh cần mua những sản phẩm bảo đảm với giá cả được kiểm soát, vừa là nguồn thu nhập tăng thêm chính đáng cho nhân viên y tế. Hiện nay, việc này không thể thực hiện được vì không có nguồn đầu tư thiết lập nhà thuốc đạt chuẩn GPP.

Vậy làm cách nào để một hệ thống dày công xây dựng từ nhiều thế hệ đi trước không bị teo tóp và mất hoàn toàn chức năng điều trị? Theo tôi, cần thử nghiệm mô hình mới: coi các trạm y tế xã phường là phòng khám của trung tâm y tế quận huyện; các tiêu chuẩn con người là tương đương nhau, cả người bệnh và nhân viên y tế. Các bác sĩ trung tâm y tế quận huyện sẽ có những buổi khám ngoại trú cố định ở xã phường, đặc biệt là với các bệnh mãn tính, không lây nhiễm như huyết áp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, tâm thần... Họ đồng thời cũng sẽ có các buổi khám về ngoại khoa, sản khoa, nhi khoa... để xử lý tại chỗ các vấn đề đơn giản hoặc tư vấn cho người bệnh đi chữa đúng địa chỉ, nếu cần chuyển lên tuyến trên.

Ngoài ra với từng địa phương, cần có kế hoạch chi tiết tới từng trạm y tế theo địa chính trị. Việc này phải được "may đo" cẩn thận, không để lãng phí, mặc đồng phục cho tất cả trạm y tế trong cả hệ thống. Ví dụ: một trạm trưởng giỏi về siêu âm cần đầu tư máy tốt để phát huy khả năng này; một y sĩ đông y giỏi châm cứu cần có phương tiện chuyên biệt để hành nghề; một trạm y tế vùng cao không thể trang bị như y tế phường cách bệnh viện huyện có vài km.

Trưởng các trạm y tế cũng cần được giao thêm quyền và trách nhiệm để phát triển thế mạnh của mình. Khi những việc này đã vận hành trơn tru, chúng ta sẽ tiến lên một bước nữa: phối hợp giữa bệnh viện tỉnh và các trung tâm y tế quận huyện. Bác sĩ giỏi ở tỉnh sẽ về huyện làm việc định kỳ trong tuần, những bệnh nhân sau mổ sẽ được khám lại ở huyện khi hệ thống đã liên thông thực sự. Việc này rất nhiều bệnh viện tỉnh đã tiến hành với tuyến trung ương, các bác sĩ đầu ngành đã có các buổi khám tại địa phương theo lịch.

Số hoá ngành y tế, bao gồm cả khám chữa bệnh từ xa (Telehealth), sẽ là chìa khoá thành công cho việc đổi mới mô hình hoạt động của hệ thống chăm sóc sức khoẻ ban đầu. Ở những địa phương đã có kết nối Telehealth hoặc có hệ thống Telerad (lưu trữ hình ảnh số hoá PACS), bệnh nhân sẽ được hướng dẫn đến bệnh viện gần, bác sĩ tái khám từ xa theo lịch hẹn. Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đã triển khai khám từ xa tại các bệnh viện huyện vùng cao từ hai năm nay. Số lượng bệnh nhân chưa nhiều, có thể do hình thức quá mới mẻ và luật chưa quy định cụ thể. Năm nay chúng tôi sẽ tiếp tục thử nghiệm tái khám từ xa cho các bệnh nhân sau phẫu thuật, can thiệp tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

Đào tạo liên tục (CME) cũng là yếu tố quan trọng để nâng cao tay nghề cho nhân viên y tế tuyến cơ sở. Cũng vị trạm trưởng lớn tuổi chia sẻ, đã 10 năm nay chẳng có lớp học nào triển khai đến trạm y tế cách trung tâm thành phố đáng sống nhất Việt Nam chưa đầy 30 phút lái xe. Tới đây, khi Luật Khám chữa bệnh sửa đổi chính thức có hiệu lực, 50 giờ CME bắt buộc để tiếp tục gia hạn giấy phép hành nghề sẽ là động lực cho các lớp học trực tuyến. Tổ chức có hiệu quả, tiết kiệm là trách nhiệm của các trường đại học và các bệnh viện thực hành. Đầu tư phần cứng (máy tính, camera, đường truyền) và phần mềm là trách nhiệm của sở y tế và chính quyền địa phương. Không đào tạo, thiếu cập nhật kiến thức, kém phản biện là nguồn gốc sự đi xuống của bất kỳ hệ thống nào trong cuộc sống.

Cả hệ thống đã nhận ra nếu không lo dự phòng, các cơ sở bệnh viện sẽ quá tải, gánh nặng tiền bạc đè nặng lên cả người dân và nhà nước. Càng đi nhiều tôi càng thấy sự cần thiết phải đầu tư đúng cách cho y tế tuyến dưới trước khi quá muộn.

Nguyễn Lân Hiếu

Ngày 3/12, ThS.BS Nguyễn Thị Quý Khoa, Phó khoa Sản, Trung tâm Sản Phụ khoa, cho biết chị Thùy bị biến dạng tử cung do vách ngăn. Đây là dị tật bẩm sinh xảy ra trong quá trình phát triển của thai nhi. Bất thường này khiến buồng tử cung thu hẹp diện tích do ngăn cách, ảnh hưởng đến việc thụ thai và mang thai.

Bác sĩ Khoa dẫn một số báo cáo cho thấy có khoảng 0,1-3,2% phụ nữ bị bất thường ở tử cung, trong đó tử cung có vách ngăn là loại dị dạng thường gặp nhất, chiếm tỷ lệ 40%. Tử cung chị Thùy có vách ngăn khá lớn, cấu tạo là một mô xơ không có nhiều máu cung cấp. Nếu phôi thụ tinh làm tổ ở vách ngăn, thai nhi ít cơ hội phát triển bình thường vì không đủ dinh dưỡng phát triển. "Phụ nữ có tử cung phát triển bất thường, khi mang thai làm tăng nguy cơ sinh non, ngôi ngược, phải mổ lấy thai", bác sĩ Khoa nói.

Ảnh minh họa

Chồng tự đắc bảo chứ sao, vì gene nhà anh đẹp sẵn, anh lại còn chăm tập thểthao, vừa đẹp người vừa sung sức tha hồ hầu vợ. “Nói thật với em, nhắc đến vòngmột, người ta chỉ nói đến phụ nữ, nhưng đàn ông ngực lép cũng còn lâu mới đẹpđược. Dĩ nhiên phụ nữ cần chăm sóc cơ thể hơn, cần đẹp hơn, thế nhưng phụ nữ bâygiờ ít vận động quá, nên ngực thì lép mà bụng thì to. Nhìn em thì biết, nếukhông mặc áo độn ngực thì coi sao được”.

Lời nói chưa trôi hết ra khỏi miệng, Sơn đã biết mình lại lỡ lời, nhưng khôngkịp nuốt trở lại vào trong, đành chịu sấm sét của vợ. Cuộc vui chưa bắt đầu đãkết thúc.

Bị đạp xuống giường vì sẩy miệng

Đó là tai nạn của anh Hùng, người rất tự hào là sành sỏi về chuyện chăn gối vàđề cao những phụ nữ “biết làm tình”. Người yêu gần đây nhất của Hùng là một côgái trẻ hơn anh 10 tuổi, ngoại hình bắt mắt và có nhiều tính tốt, được Hùng đánhgiá cao. Về “chuyện ấy”, anh vẫn thầm nhận xét là “vụng về, thiếu kinh nghiệmnhưng có tinh thần học hỏi”, và dưới sự dẫn dắt của anh thì ngày càng thu đượcnhiều tiến bộ.

Cũng vì tự cho mình là “sư phụ” nên nhiều khi đang giữa “cuộc chiến”, Hùng kêulên: “Ấy ấy, em đang làm gì thế? Không phải thế!!”. Cô bạn gái luống cuống, nhìnanh vẻ xấu hổ, rồi “lui quân”, để mặc anh tự tung tự tác cho nó “chuẩn”.

Sau bữa đó, cô góp ý rằng khi anh nói vậy, cô cảm thấy như mình bị dội gáo nướclạnh, vừa cụt hứng vừa mất hết tự tin. “Anh hỏi thế, em sẽ nghĩ anh đang muốnnói rằng, em đang làm cái trò ngớ ngẩn, ngu ngốc gì vậy, em có trò gì mà buồncười vậy. Nó làm em thấy mình lố bịch và không dám chủ động làm gì nữa. Lần sauanh hãy góp ý tế nhị hơn”, cô đề nghị.

Hùng xin lỗi vừa hứa sẽ lưu ý chuyện đó. Nhưng thỉnh thoảng khi thấy bạn gái cónhững động tác vụng về, Hùng lại kêu: “Ấy ấy ấy, em làm gì thế?”. Tủi thân, côdừng ngay lại, tuyên bố từ giờ trở đi kệ xác anh muốn làm gì thì làm, em chỉtiếp nhận thôi. Lại xin lỗi, hứa hẹn, thuyết phục, rất lâu sau cô mới đồng ý“hợp đồng tác chiến”.

Nhưng Hùng cũng chỉ giữ mồm giữ miệng được ít lâu, để rồi một lần, giữa cơn hưngphấn sắp lên đến cao trào của bạn gái, anh lại buột ra cái câu nói tội nợ đó.Giận điên lên, cô đạp phắt anh xuống giường rồi “cấm vận” cả tháng trời.

Không chỉ đàn ông mới bị “vạ miệng” kiểu này ở trên giường. Rất nhiều quý bàcũng là kẻ phá bĩnh khi bình phẩm kỹ thuật giường chiếu của “đối tác”. Chị Oanhlà một trong số đó. Chị đọc khá nhiều tài liệu về phòng the nên cũng biết mộtngười đàn ông tuyệt vời trên giường thì phải như thế nào, và cố gắng “cải tạo”chồng để được như vậy.

Có điều chồng Oanh khá vụng về, lại ngại nên không tiến bộ được mấy, nhiều khicũng có cố gắng để “cuộc yêu” có màu sắc hơn nhưng vẫn không làm vợ hài lòng.“Không, không phải thế”, “Thôi thôi, cứ như cũ đi cho lành”… Những câu nói mangsắc thái chê bai và ngán ngẩm ấy có lần làm anh nổi khùng, khựng lại như cái xephanh gấp, rồi quay lưng với vợ ngủ.

Buột mồm gọi về bóng ma quá khứ

Chị Xuân tâm sự rằng, chồng chị sẽ là một người tình tuyệt vời, vì anh có sứckhỏe, lại có kỹ thuật, biết làm vợ thỏa mãn trong phòng the, trừ cái bệnh thỉnhthoảng nhắc đến người tình cũ, mà lại nhắc đến cô ấy trong cái khía cạnh nhạycảm là tình dục.

Có một lần, ngây ngất vì một màn “chiều chuộng” mới của vợ, anh hỏi bằng mộtgiọng ngạc nhiên thú vị: “Em cũng biết chiêu này sao? Tuyệt thật. Lâu lắm rồianh mới được hưởng. Ngày xưa cô X. cũng hay chiều anh kiểu này”. Thấy vẻ mặt vợ,anh bảo: “Em sao thế? Chuyện lâu lắm rồi, em cũng biết là cô ấy lấy chồng xuấtngoại từ lâu rồi còn gì”. Chồng Xuân bảo, anh chẳng qua là trao đổi thoải mái vềchuyện ấy để vợ chồng hiểu nhau hơn, “chiều” nhau hiệu quả hơn thôi.

Lần khác, anh khen vợ: “Em đúng là cao thủ, làm anh phát điên lên rồi. Chiêu nàyngày trước cô B. thỉnh thoảng cũng làm, nhưng còn lâu mới được bằng em”. Vợ anhnhận được lời khen mà tê tái cả ruột.

Ngoài chuyện thốt ra những câu nói vô duyên, một số người đơn giản là vì caohứng, hoặc cũng không hiểu vì lý do gì, trong cơn đê mê với “đương kim đối tác”lại buột miệng gọi tên người cũ (hoặc người họ từng khao khát mà chưa bao giờvới tới”. Dù là đàn ông hay đàn bà thì cũng đều không chấp nhận nổi chuyện bịlấy làm “người đóng thế”, nên sấm sét và thậm chí cả chia ly đều có thể xảy ra.

Thế mới biết, tai nạn giường chiếu đâu chỉ có những ca cấp cứu kiểu “thủng cùngđồ” hay “thượng mã phong”…

(Theo Xzone/Tri Thức Thời Đại)