Nhận định, soi kèo Rwanda vs Nigeria, 23h00 ngày 21/3: Chủ nhà có điểm

Khi Tổng thống Obama đối thoại với giới startup Việt vào chiều 24/5 tại TP HCM, nữ doanh nhân Lê Hoàng Uyên Vy là một trong ba người trò chuyện với ông chủ Nhà Trắng trên sân khấu. Sau cuộc trò chuyện, Vy viết một bài nói về tinh thần doanh nhân. Bài viết của cô đã xuất hiện trên trang web Whitehouse.gov của Nhà Trắng. Chúng tôi dịch nội dung bài viết.

"20 năm trước, lần đầu tiên tôi nghe về nước Mỹ từ cha, một trong những doanh nhân tiên phong trong việc bắc nhịp cầu kinh tế giữa Việt Nam và Mỹ sau khi hai nước bình thường hóa quan hệ.

10 năm sau, tôi tới Mỹ để thấy và tự khám phá đất nước của sự sáng tạo, thịnh vượng và hy vọng. Ngay cả trong giấc mơ "điên khùng" nhất của một cô gái trẻ cách đây 10 năm, tôi cũng chưa bao giờ nghĩ rằng một ngày nào đó tôi sẽ có cơ hội gặp tổng thống Mỹ ngay tại quê hương và chia sẻ với ông về những mơ ước của bản thân.

Ngày 24/5, tôi hỏi Tổng thống Barack Obama: "Trước đây ngài đã bao giờ muốn trở thành tổng thống chưa?". Ông nói "Chưa", và kể về nỗ lực của ông trong các hoạt động vì cộng đồng.

Ban đầu tôi cũng không muốn trở thành nữ doanh nhân hay giám đốc điều hành. Trên thực tế, tôi mới chỉ 11 tuổi khi biết tới mạng Internet. Tôi chỉ thích tạo ra một trang web và mua tên miền uyenvy.com. Việc đó đặc biệt vì không ai trên thế giới có thể tạo ra một trang web mang tên tương tự.

Một ngày nọ, tôi phát hiện công ty công nghệ thông tin lớn nhất Việt Nam báo giá dịch vụ phát triển web ở mức trên 1.000 USD, trong khi tôi có thể thực hiện việc đó với giá thấp hơn 200 USD. Vào thời khắc đó, tôi quyết định tự kinh doanh với công việc thiết kế web, dịch vụ tên miền và máy chủ. Hồi ấy tôi chỉ là cô bé 13 tuổi.

Bán một tên miền với giá 2.100 USD là một trong những thương vụ thành công của tôi. Sau vụ đó, việc tìm tên miền hay trở thành việc rất khó với tôi. Vì thế tôi tập trung vào dịch vụ cho thuê không gian trên máy chủ. Tôi nảy ra ý tưởng tặng dịch vụ thuê không gian trên máy chủ miễn phí đối với sinh viên để quảng bá thương hiệu.

Rồi một ngày, một tờ báo khá nổi tiếng ở Việt Nam nói về dịch vụ của tôi.

Tôi vẫn nhớ khoảnh khắc tôi chia sẻ tin đó với tất cả người thân và bạn bè. Vô cùng phấn khích, tôi nghĩ rằng cuối cùng công việc kinh doanh của tôi sắp cất cánh.

Mặc dù vậy, thành công ngắn ngủi của tôi trở thành thảm họa khi máy chủ "chết" do một số tin tặc phát hiện tôi chỉ là người bán lại không gian trên máy chủ. Toàn bộ trang web của tôi sập và những trang web của khách hàng cũng chịu chung số phận. Khách hàng gọi điện thoại với thái độ giận dữ và tôi phải bồi thường thiệt hại của họ. Cảm giác thất vọng dâng trào, bởi tôi mất mọi thứ chỉ sau một đêm.

Nhận ra rằng tôi vẫn cần học nhiều thứ, tôi quyết định đăng ký một chương trình trao đổi học sinh phổ thông trung học ở Mỹ. Vào năm 2009, tôi tốt nghiệp lớp Tài chính tại Đại học Georgetown. Lúc ấy tôi quyết định trở lại Việt Nam, bởi đó là thời điểm phù hợp để bắt đầu xây dựng nền tảng thương mại điện tử ở quê hương.

Hôm nay, ngày 8/6/2016, Thứ trưởng Bộ TT&TT Phan Tâm và Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Quốc Khánh đã ký ban hành Thông tư liên tịch hướng dẫn trình tự, thủ tục thay đổi, thu hồi tên miền vi phạm pháp luật về SHTT.

Phát biểu tại lễ ký, Thứ trưởng Phan Tâm cho biết, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của Internet, sự ứng dụng rộng rãi của Internet trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội, các vi phạm pháp luật về SHTT trên không gian mạng cũng không ngừng gia tăng. Các quy định xác định những hành vi vi phạm pháp luật SHTT liên quan đến tên miền cũng như các biện pháp xử lý tương ứng đã được quy định tại Luật SHTT, Nghị định số 99/2013/NĐ-CP ngày 29/8/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp và Nghị định số 174 ngày 13/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, CNTT và tần số vô tuyến điện.  Do đó, việc xử lý tên miền vi phạm pháp luật về SHTT cần có sự phối hợp chặt chẽ của cả Bộ TT&TT và Bộ KH&CN.

“Thông tư liên tịch mà 2 Bộ ký hôm nay được xây dựng trên cơ sở nhiệm vụ Chính phủ giao cho cả hai Bộ tại Nghị định số 99. Thông tư liên tịch có mục đích cụ thể hóa quy trình phối hợp nhằm giải quyết triệt để các vi phạm pháp luật SHTT của các chủ thể sử dụng tên miền xâm phạm đến quyền sở hữu công nghiệp đã được bảo hộ, các vi phạm pháp luật SHTT trên các trang thông tin điện tử”,  Thứ trưởng Pham Tâm nói.

Thứ trưởng Phan Tâm cũng cho hay, Thông tư liên tịch ký hôm nay là kết quả của một quá trình nghiên cứu, làm việc nghiêm túc, đầy trách nhiệm của cả Bộ TT&TT,  Bộ KH&CN  cùng sự tham gia, hỗ trợ của của Bộ Tư pháp và nhiều Bộ, ngành khác. Thứ trưởng Phan Tâm nhấn mạnh: “Với tinh thần là Thông tư ban hành phải đi vào thực chất, đi vào cuộc sống và đảm bảo xử lý được triệt để, rõ ràng các trường hợp phải thu hồi tên miền, hai Bộ đã thống nhất được nguyên tắc làm việc, quy trình phối hợp xử lý vi phạm một cách cụ thể nhất. Trong quá trình xây dựng dự thảo Thông tư đã lấy được góp ý đầy đủ không chỉ của các Bộ, ngành mà còn có ý kiến từ các doanh nghiệp, các văn phòng Luật sư, hội, hiệp hội liên quan, cũng như ý kiến rộng rãi từ các tổ chức, cá nhân khác. Điều này cho thấy 2 Bộ rất quan tâm đến tính khả thi của Thông tư liên tịch và coi trọng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên liên quan”.

Liên quan đến câu chuyện lương/thu nhập của nhân lực CNTT Việt Nam, ông Vũ Thế Bình, Tổng thư ký Hiệp hội Internet Việt Nam, Tổng giám đốc NetNam cho rằng rất khó để đưa ra nhận định lương kỹ sư CNTT Việt Nam cao hơn hay thấp hơn so với các nước trong khu vực: “Nếu nhìn thấy nhiều kỹ sư CNTT ở lại hoặc sang Singapore để làm việc thì chắc là thu nhập bên đó cao hơn ở Việt Nam. Nhưng lại không thấy nhiều kỹ sư CNTT sang Lào làm việc, phải chăng bên đó thu nhập thấp hơn ở Việt Nam. Tôi cho rằng việc so sánh chỉ có ý nghĩa khi đưa về cùng một thang đo nào đó, cũng giống như bài toán so sánh GDP đầu người vậy, đôi khi người ta dùng chỉ số khác để so sánh chứ không phải GDP vì không hoàn toàn chính xác”.

Dù không đưa ra câu trả lời chính xác cho câu hỏi: “lương kỹ sư CNTT Việt cao hay thấp hơn so với các nước trong khu vực?”, song nhiều chuyên gia trong ngành phần mềm và dịch vụ CNTT đều có chung nhận định: nguồn nhân lực dồi dào và chi phí nhân lực cạnh tranh là một trong những điểm mạnh của doanh nghiệp Việt Nam khi vươn ra cung cấp dịch vụ tại thị trường nước ngoài. Trao đổi với ICTnews, đại diện một lãnh đạo doanh nghiệp lớn trong ngành đã cho biết: “Chi phí nhân lực CNTT Việt Nam rất cạnh tranh so với nhiều quốc gia khác trong khu vực”.

Trước đó, trong báo cáo “Minh bạch mức lương trong tuyển dụng tại Việt Nam” được mạng việc làm JobStreet.com công bố hồi giữa năm 2015, cùng với kết quả khảo sát cho thấy ở cả 3 vị trí nhân viên, nhân sự cấp trung và quản lý, nhân lực ngành CNTT đều nằm trong Top 10 ngành có mức lương trung bình cao, số liệu mức lương do JobStreet.com tổng hợp cũng chỉ ra rằng, mức lương dành cho nhân sự Việt Nam vẫn còn khá thấp so với nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á, tiêu biểu là Singapore và Malaysia. Chuyên gia của JobStreet.com cho rằng, một trong những lý do khiến mức lương lao động Việt Nam thấp hơn so với các nước trong khu vực là do năng suất lao động của người Việt chưa cao, bởi theo báo cáo của ILO, chỉ có 1/5 lực lượng lao động tại Việt Nam được đào tạo chuyên môn.

Bàn về vấn đề chất lượng nhân lực CNTT Việt Nam, Tổng giám đốc NetNam Vũ Thế Bình khẳng định, nhìn chung nhân lực CNTT Việt Nam cũng như nhiều ngành nghề khác của chúng ta không phải thuộc loại kém. Thậm chí, trong một số lĩnh vực, kỹ sư của Việt Nam còn có trình độ kỹ thuật rất giỏi, rất sâu.

Tuy nhiên, người đứng đầu NetNam cũng cho hay: “Có thể dễ nhận thấy những điểm yếu của nhân lực CNTT Việt Nam, đó là: tính chuyên nghiệp, tầm nhìn và khả năng ngoại ngữ”.

Trao đổi với báo chí ngay sau khi tái đắc cử chức vụ Chủ tịch Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA), Chủ tịch FPT Trương Gia Bình đã thẳng thắn chỉ rõ có 3 điểm yếu lớn của lao động Việt Nam, cản trở sự phát triển của ngành phần mềm và dịch vụ CNTT Việt Nam hiện nay. Thứ nhất là ngoại ngữ, kể cả tiếng Anh lẫn tiếng Nhật; đây là điểm thua thiệt của Việt Nam so với những nước như Ấn Độ, Bangladesh, Philippines. Điểm yếu thứ hai là trình độ chuyên môn. “Vấn đề tôi muốn nói đến ở đây không phải chỉ là chuyên môn về CNTT mà là chuyên môn của các ngành nghề khác. Bởi lẽ, khi làm phần mềm bạn phải nắm vững kiến thức của nhiều ngành: năng lượng, dầu khí, hàng không, vận tải, y tế, giáo dục…, phải trở thành những chuyên gia đa ngành. Điều này nhân lực phần mềm Việt Nam còn rất thiếu”, ông Bình phân tích. Và điểm yếu thứ ba, theo ông Bình, là nhân lực Việt Nam chưa quen bán hàng ra thế giới.