Cụ thể, tỷ lệ thiệt hại do gian lận số gây ra tại Việt Nam lên tới 3,6% GDP chỉ đứng sau Kenya (4,5%), cao hơn mức trung bình toàn cầu (1,1%) và vượt trội so với các nước như Brazil hay Thái Lan (cùng 3,2%). Trong khi đó, nhiều quốc gia phát triển chỉ ghi nhận tỷ lệ thiệt hại rất thấp như Bỉ, Ireland (0,1%) hay Hà Lan (0,2%).

Các hình thức gian lận trong thanh toán số phổ biến tại Việt Nam bao gồm tấn công mạng sử dụng phần mềm độc hại, lừa đảo, tấn công trung gian; Mạo danh, gian lận phi kỹ thuật, lạm dụng chính sách hoàn tiền, gian lận của bên thứ nhất... Đáng chú ý, tỷ lệ các vụ lừa đảo được xác nhận tại khu vực Đông Nam Á đã tăng từ 49% năm 2022 lên 54% trong năm 2023.

Theo PGS.TS Trần Hùng Sơn, để đối phó với tình trạng gian lận số ngày càng gia tăng, các ngân hàng hay doanh nghiệp, tổ chức tín dụng cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ máy học để phát hiện gian lận, được xem là một phương pháp phòng ngừa rủi ro hiệu quả.

Thông qua các thuật toán thông minh, hệ thống AI có thể liên tục phân tích hành vi giao dịch, nhận diện các dấu hiệu bất thường và đưa ra cảnh báo kịp thời cho đơn vị vận hành cũng như khách hàng. Bằng cách "học hỏi" liên tục từ dữ liệu, AI ngày càng trở nên thông minh hơn trong việc phát hiện các hình thức gian lận mới.

Một giải pháp nữa được ông Trần Hùng Sơn đưa ra, đó là tầm quan trọng của việc chia sẻ thông tin gian lận giữa các bên liên quan. Các đơn vị cung cấp dịch vụ thanh toán cần chủ động hợp tác, chia sẻ cơ sở dữ liệu về gian lận, đồng thời thống nhất quy trình xử lý chung. Việc hoàn thiện hệ thống định danh số cũng sẽ góp phần hỗ trợ đắc lực cho công tác phòng ngừa gian lận trong thanh toán.

Bên cạnh đó, sự phát triển của các hình thức thanh toán số mới cũng là một thách thức đặt ra cho công tác bảo mật. Vì vậy, cơ quan quản lý cần chủ động xây dựng hành lang pháp lý để bắt kịp với sự phát triển nhanh chóng của thanh toán số và ngăn ngừa rủi ro gian lận.

Đồng thời, công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức về bảo mật cho người dùng cũng rất quan trọng, góp phần ngăn chặn lừa đảo khi ứng dụng di động ngày càng trở thành mục tiêu ưa thích của kẻ gian.

Bà Đặng Tuyết Dung, Giám đốc Visa Việt Nam và Lào, cho biết trước tình trạng gian lận số, lừa đảo trong lĩnh vực tài chính gia tăng hiện nay, việc bảo mật của Visa được xây dựng trên nền tảng AI và big data, chấm điểm dựa trên nền tảng dữ liệu lớn để có những cảnh báo sớm.

Visa đã đầu tư hơn 10 tỉ USD vào giải pháp dựa trên AI để ngăn chặn các vụ gian lận cũng như cho các hoạt động nâng cao nhận thức, kết nối các đơn vị liên quan. Đồng thời, tổ chức này cũng đầu tư hệ thống các trung tâm hợp nhất an ninh mạng ở 3 châu lục.

Mới đây Visa cũng vừa công bố các sản phẩm và dịch vụ mới sẽ triển khai vào giai đoạn cuối năm 2024 trên khắp khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Đó là dữ liệu mã Token - mã hóa giao dịch, xóa bỏ các thông tin riêng tư của chủ thẻ khỏi luồng thanh toán. Với công nghệ này các ngân hàng và đối tác có thể áp dụng xác thực các giao dịch trên dữ liệu thay vì mã OTP đối với các giao dịch thương mại điện tử.

Trước các hình thức lừa đảo ngày càng diễn biến phức tạp, ông Thái Trí Hùng, Phó Tổng Giám đốc cấp cao, kiêm Giám đốc công nghệ MoMo cho biết, doanh nghiệp sẽ cần thực hiện nhiều hành động cụ thể, trong đó đầu tiên và quan trọng nhất là thay đổi triệt để về tư duy phòng chống, không chỉ tập trung bảo vệ cho doanh nghiệp mà cần tập trung cả vào việc bảo vệ người dùng của mình.

Trong đó, MoMo sẽ triển khai các biện pháp phòng vệ nhiều lớp, đầu tư vào giải pháp công nghệ, sử dụng AI, thiết lập chính sách, nâng cao nhận thức.

Theo ông Hùng, đối với trường hợp người dùng cài đặt các phần mềm độc hại, ngoài các biện pháp thông thường như thêm phần mã hóa dữ liệu, đội ngũ kỹ sư bảo mật tại công ty đã thực hiện việc phân tích mã độc, trích xuất các đặc trưng nhận dạng và thực hiện cảnh báo người dùng nếu phát hiện các dấu hiệu bị tấn công.

Sau khi phát hiện các dấu hiệu bất thường, đội ngũ bảo mật cố gắng phân biệt dấu hiệu do hacker tiến hành hay do đặc thù của người dùng để đảm bảo chặn được các hành vi xấu mà không bắt nhầm người dùng thật.

Đối với trường hợp người dùng cung cấp OTP, mật khẩu khi kẻ xấu dùng “social engineering” (kỹ thuật xã hội) hay “phishing” (lừa đảo) lợi dụng lòng tham của con người báo trúng thưởng, MoMo ứng dụng AI để phân tích hành vi của đối tượng lừa đảo, phân tích luồng đi của dòng tiền.

“Dựa vào công nghệ dữ liệu lớn và AI, bước đầu chúng tôi đã phân biệt được các giao dịch bất thường dựa vào tốc độ giao dịch, hành vi giao dịch, hay dòng tiền giao dịch, từ đó xây dựng các hệ thống cảnh báo và ngăn chặn sớm”, ông Hùng nói.

Trường hợp chính người dùng tự thực hiện hành vi liên kết và thanh toán do rơi vào bẫy lừa đảo, ngoài việc áp dụng AI và phân tích dòng tiền, công ty còn tự phát triển hệ thống rà quét tự động trên không gian mạng, tìm các hội nhóm đang chia sẻ phương pháp tấn công, các quảng cáo sai sự thật nhằm đánh lừa người dùng, đồng thời nỗ lực ngăn chặn ngay từ đầu các hình thức tấn công này.

Ông Thái Trí Hùng chia sẻ, MoMo đầu tư rất nhiều công nghệ mới từ ngân sách cho đến con người, khi đang có hơn 200 người là đội ngũ làm Data và AI, với 2 nhóm đảm trách an toàn bảo mật độc lập, cùng với đó là các nhóm giám sát mạng xã hội.

Tại Hội thảo “Nâng cao bảo mật, an toàn giao dịch không tiền mặt” được tổ chức ngày 14/6 vừa qua, PGS.TS Trần Hùng Sơn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển công nghệ ngân hàng thuộc Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết, Việt nam nằm trong nhóm quốc gia bị thiệt hại nặng nề nhất do gian lận số.

Cụ thể, tỷ lệ thiệt hại do gian lận số gây ra tại Việt Nam lên tới 3,6% GDP chỉ đứng sau Kenya (4,5%), cao hơn mức trung bình toàn cầu (1,1%) và vượt trội so với các nước như Brazil hay Thái Lan (cùng 3,2%). Trong khi đó, nhiều quốc gia phát triển chỉ ghi nhận tỷ lệ thiệt hại rất thấp như Bỉ, Ireland (0,1%) hay Hà Lan (0,2%).

Các hình thức gian lận trong thanh toán số phổ biến tại Việt Nam bao gồm tấn công mạng sử dụng phần mềm độc hại, lừa đảo, tấn công trung gian; Mạo danh, gian lận phi kỹ thuật, lạm dụng chính sách hoàn tiền, gian lận của bên thứ nhất... Đáng chú ý, tỷ lệ các vụ lừa đảo được xác nhận tại khu vực Đông Nam Á đã tăng từ 49% năm 2022 lên 54% trong năm 2023.

Theo PGS.TS Trần Hùng Sơn, để đối phó với tình trạng gian lận số ngày càng gia tăng, các ngân hàng hay doanh nghiệp, tổ chức tín dụng cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ máy học để phát hiện gian lận, được xem là một phương pháp phòng ngừa rủi ro hiệu quả.

Thông qua các thuật toán thông minh, hệ thống AI có thể liên tục phân tích hành vi giao dịch, nhận diện các dấu hiệu bất thường và đưa ra cảnh báo kịp thời cho đơn vị vận hành cũng như khách hàng. Bằng cách "học hỏi" liên tục từ dữ liệu, AI ngày càng trở nên thông minh hơn trong việc phát hiện các hình thức gian lận mới.

Một giải pháp nữa được ông Trần Hùng Sơn đưa ra, đó là tầm quan trọng của việc chia sẻ thông tin gian lận giữa các bên liên quan. Các đơn vị cung cấp dịch vụ thanh toán cần chủ động hợp tác, chia sẻ cơ sở dữ liệu về gian lận, đồng thời thống nhất quy trình xử lý chung. Việc hoàn thiện hệ thống định danh số cũng sẽ góp phần hỗ trợ đắc lực cho công tác phòng ngừa gian lận trong thanh toán.

Bên cạnh đó, sự phát triển của các hình thức thanh toán số mới cũng là một thách thức đặt ra cho công tác bảo mật. Vì vậy, cơ quan quản lý cần chủ động xây dựng hành lang pháp lý để bắt kịp với sự phát triển nhanh chóng của thanh toán số và ngăn ngừa rủi ro gian lận.

Đồng thời, công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức về bảo mật cho người dùng cũng rất quan trọng, góp phần ngăn chặn lừa đảo khi ứng dụng di động ngày càng trở thành mục tiêu ưa thích của kẻ gian.

Bà Đặng Tuyết Dung, Giám đốc Visa Việt Nam và Lào, cho biết trước tình trạng gian lận số, lừa đảo trong lĩnh vực tài chính gia tăng hiện nay, việc bảo mật của Visa được xây dựng trên nền tảng AI và big data, chấm điểm dựa trên nền tảng dữ liệu lớn để có những cảnh báo sớm.

Visa đã đầu tư hơn 10 tỉ USD vào giải pháp dựa trên AI để ngăn chặn các vụ gian lận cũng như cho các hoạt động nâng cao nhận thức, kết nối các đơn vị liên quan. Đồng thời, tổ chức này cũng đầu tư hệ thống các trung tâm hợp nhất an ninh mạng ở 3 châu lục.

Mới đây Visa cũng vừa công bố các sản phẩm và dịch vụ mới sẽ triển khai vào giai đoạn cuối năm 2024 trên khắp khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Đó là dữ liệu mã Token - mã hóa giao dịch, xóa bỏ các thông tin riêng tư của chủ thẻ khỏi luồng thanh toán. Với công nghệ này các ngân hàng và đối tác có thể áp dụng xác thực các giao dịch trên dữ liệu thay vì mã OTP đối với các giao dịch thương mại điện tử.

Trước các hình thức lừa đảo ngày càng diễn biến phức tạp, ông Thái Trí Hùng, Phó Tổng Giám đốc cấp cao, kiêm Giám đốc công nghệ MoMo cho biết, doanh nghiệp sẽ cần thực hiện nhiều hành động cụ thể, trong đó đầu tiên và quan trọng nhất là thay đổi triệt để về tư duy phòng chống, không chỉ tập trung bảo vệ cho doanh nghiệp mà cần tập trung cả vào việc bảo vệ người dùng của mình.

Trong đó, MoMo sẽ triển khai các biện pháp phòng vệ nhiều lớp, đầu tư vào giải pháp công nghệ, sử dụng AI, thiết lập chính sách, nâng cao nhận thức.

Theo ông Hùng, đối với trường hợp người dùng cài đặt các phần mềm độc hại, ngoài các biện pháp thông thường như thêm phần mã hóa dữ liệu, đội ngũ kỹ sư bảo mật tại công ty đã thực hiện việc phân tích mã độc, trích xuất các đặc trưng nhận dạng và thực hiện cảnh báo người dùng nếu phát hiện các dấu hiệu bị tấn công.

Sau khi phát hiện các dấu hiệu bất thường, đội ngũ bảo mật cố gắng phân biệt dấu hiệu do hacker tiến hành hay do đặc thù của người dùng để đảm bảo chặn được các hành vi xấu mà không bắt nhầm người dùng thật.

Đối với trường hợp người dùng cung cấp OTP, mật khẩu khi kẻ xấu dùng “social engineering” (kỹ thuật xã hội) hay “phishing” (lừa đảo) lợi dụng lòng tham của con người báo trúng thưởng, MoMo ứng dụng AI để phân tích hành vi của đối tượng lừa đảo, phân tích luồng đi của dòng tiền.

“Dựa vào công nghệ dữ liệu lớn và AI, bước đầu chúng tôi đã phân biệt được các giao dịch bất thường dựa vào tốc độ giao dịch, hành vi giao dịch, hay dòng tiền giao dịch, từ đó xây dựng các hệ thống cảnh báo và ngăn chặn sớm”, ông Hùng nói.

Trường hợp chính người dùng tự thực hiện hành vi liên kết và thanh toán do rơi vào bẫy lừa đảo, ngoài việc áp dụng AI và phân tích dòng tiền, công ty còn tự phát triển hệ thống rà quét tự động trên không gian mạng, tìm các hội nhóm đang chia sẻ phương pháp tấn công, các quảng cáo sai sự thật nhằm đánh lừa người dùng, đồng thời nỗ lực ngăn chặn ngay từ đầu các hình thức tấn công này.

Ông Thái Trí Hùng chia sẻ, MoMo đầu tư rất nhiều công nghệ mới từ ngân sách cho đến con người, khi đang có hơn 200 người là đội ngũ làm Data và AI, với 2 nhóm đảm trách an toàn bảo mật độc lập, cùng với đó là các nhóm giám sát mạng xã hội.

Bài toán cụ thể như sau: Có hai thùng dầu. Sau khi người ta đổ 5l dầu từ thùng thứ nhất sang thùng thứ hai thì số dầu ở hai thùng bằng nhau. Hỏi lúc đầu thùng thứ nhất có nhiều hơn thùng thứ hai bao nhiêu lít dầu.

Đáp án của học trò là 10l. Nhưng cô giáo nói sai, đáp án chỉ là 5l.

Nguồn: Hoa Hoa

Trong vòng chưa đầy một giờ sau khi "hỏi ý kiến", bài toán này đã nhận về hơn 3,9 nghìn bình luận với những câu trả lời khác nhau.

Đáp án của bạn là gì?

Ngân Anh

Bài toán khiến phụ huynh không biết cô giáo chấm đúng hay sai

Bài toán được đăng lên một diễn đàn bồi dưỡng toán tiểu học với câu hỏi "làm như thế này là đúng hay sai?". 

Mới đây, trên một diễn đàn mạng xã hội, có phụ huynh chụp ảnh bài toán mà con mình và cô giáo có đáp án khác nhau, hỏi ý kiến cư dân mạng đáp án nào đúng.

Bài toán cụ thể như sau: Có hai thùng dầu. Sau khi người ta đổ 5l dầu từ thùng thứ nhất sang thùng thứ hai thì số dầu ở hai thùng bằng nhau. Hỏi lúc đầu thùng thứ nhất có nhiều hơn thùng thứ hai bao nhiêu lít dầu.

Đáp án của học trò là 10l. Nhưng cô giáo nói sai, đáp án chỉ là 5l.

Nguồn: Hoa Hoa

Trong vòng chưa đầy một giờ sau khi "hỏi ý kiến", bài toán này đã nhận về hơn 3,9 nghìn bình luận với những câu trả lời khác nhau.

Đáp án của bạn là gì?

Ngân Anh

Bài toán khiến phụ huynh không biết cô giáo chấm đúng hay sai

Bài toán được đăng lên một diễn đàn bồi dưỡng toán tiểu học với câu hỏi "làm như thế này là đúng hay sai?". 

Ông Trương Gia Bình cho rằng những nguồn cung ứng chip lớn của thế giới đều đang có vấn đề của riêng mình. Ở Hàn Quốc, thế hệ thứ 3, thứ 4 của các Chaebol đang đau đầu với những vấn đề khủng hoảng trong nội bộ. Tại Đài Loan (Trung Quốc), những biến động địa chính trị sẽ ảnh hưởng lớn đến tương lai hòn đảo này. 

Trong bối cảnh đó, Việt Nam với những thế mạnh riêng về văn hóa, con người, đang nổi lên như một điểm đến của ngành bán dẫn thế giới. “Thiên thời ở thời điểm này đang thuận cho Việt Nam. Việt Nam còn “hungry”, các dân tộc khác hết “hungry” rồi. Cái “đói” của chúng ta là sức mạnh tuyệt vời”, ông Bình quả quyết. 

“Sức mạnh của chúng ta còn là ý chí. Lịch sử đã cho thấy Việt Nam là dân tộc có ý chí vươn lên mạnh mẽ nhất, không khuất phục trước bất cứ cường quyền và khó khăn nào. Do vậy phát triển công nghiệp bán dẫn dứt khoát Việt Nam sẽ làm được”, nhà sáng lập FPT nói. 

Theo Chủ tịch Hội đồng sáng lập Vinasa, thay vì đi làm nông nghiệp, may quần áo, người Việt Nam hãy đi học làm AI, làm chip, làm ô tô. Điều này sẽ làm thay đổi Việt Nam. 

Trong lĩnh vực AI, Việt Nam cần chạy nhanh để tạo thế và lực cho chip Việt. Nếu đưa được AI vào trong các con chip, các hãng chip trên thế giới sẽ rất quan tâm đến việc hợp tác với Việt Nam. Một cơ hội khác của Việt Nam là cung cấp nguồn nhân lực cho các nhà máy sản xuất chip trên thế giới.  

Không hành động nhanh, Việt Nam sẽ bỏ lỡ công nghiệp bán dẫn

Theo bà Nguyễn Thị Lệ Quyên, Phó Giám đốc cơ sở Hà Nội, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC, Bộ Kế hoạch và Đầu tư - KH&ĐT), công nghệ bán dẫn là xu hướng ko thể đảo ngược. Lãnh đạo Chính phủ đã nhìn ra đây là thời cơ nghìn năm có một của Việt Nam. 

Đại diện Bộ KH&ĐT cho biết, trong bối cảnh cuộc đua bán dẫn toàn cầu đang nóng dần, các tập đoàn chip hàng đầu thế giới đang gia nhập thị trường Việt Nam. Trong năm 2023, 2 công ty chip Amkor và Hana Micro đã đầu tư xây dựng tại Việt Nam 2 nhà máy quy mô hơn 1 tỷ USD. 

Ở góc nhìn của Bộ KH&ĐT, Việt Nam đang có cơ hội lớn nhưng cũng có một số thách thức trong việc đào tạo, cung ứng nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn. Việt Nam có đủ điều kiện và năng lực để đào tạo khoảng 50.000 kỹ sư ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, tuy nhiên, về chất lượng vẫn tồn tại khoảng cách lớn giữa cung và cầu.

Các thách thức của Việt Nam là chưa có nhiều chuyên gia, giảng viên vào hoạt động đào tạo trong nước. Công nghiệp bán dẫn yêu cầu khoản đầu tư lớn từ cả phía Nhà nước, viện trường và doanh nghiệp cho việc đào tạo. Chương trình đào tạo đại học còn thiếu và chưa đạt chuẩn quốc tế so với sự phát triển của công nghệ bán dẫn.

Chia sẻ tại hội thảo, ông Nguyễn Thiện Nghĩa, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Công nghiệp CNTT và Truyền thông (Bộ TT&TT), cho rằng trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, Việt Nam đang gặp một thách thức lớn khi phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt cả thày lẫn thợ. 

“Nhu cầu đa dạng hóa chuỗi cung ứng chỉ tồn tại trong vòng 1- 2 năm. Không chỉ Việt Nam, các nước khác trong khu vực như Ấn Độ, Malaysia, Trung Quốc Pakistan cũng đang hành động rất nhanh. Nếu không hành động nhanh, Việt Nam sẽ bỏ lỡ thời cơ phát triển ngành công nghiệp bán dẫn”, ông Nguyễn Thiện Nghĩa cho biết. 

Theo Phó Cục trưởng phụ trách Cục Công nghiệp CNTT và Truyền thông, mức đầu tư cho công nghệ bán dẫn dưới 16nm là hơn 10 tỷ USD, công nghệ 28nm đòi hỏi nguồn đầu tư 5-7 tỷ USD. Mức đầu tư cho công nghệ 40-60 nm là 3-5 tỷ USD, con số dễ chấp nhận hơn. Với công nghệ hơn 90nm, Việt Nam cần đầu tư từ 500 triệu cho đến 1 tỷ USD. Đây là những yếu tố Việt Nam cần cân nhắc. 

Bình luận về việc lựa chọn phân khúc sản phẩm, ông Nghĩa cho rằng, nếu có sản phẩm, với chi phí đầu tư khả thi, phân khúc Việt Nam có thể chủ động là hạ tầng ICT, bao gồm chip cho lĩnh vực viễn thông, data center, năng lượng. Đây là những hướng đi mà các doanh nghiệp có thể cân nhắc.

Thị trường chip đang có tốc độ tăng trưởng kép hàng năm đạt 14% trong suốt 20 năm qua, và có tiềm năng trở thành ngành công nghiệp nghìn tỷ USD vào năm 2030. Ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam đang có tiềm năng tăng trưởng nhanh với sự gia nhập của các tập đoàn hàng đầu trên thế giới và sự tham gia của nhiều doanh nghiệp lớn trong nước.

Thiên thời, địa lợi, nhân hòa để Việt Nam làm chip

Chia sẻ tại Hội thảo hợp tác phát triển công nghệ bán dẫn sáng 29/5, Chủ tịch Hội đồng sáng lập Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (Vinasa) Trương Gia Bình cho rằng Việt Nam đang có thiên thời, địa lợi, nhân hòa để phát triển công nghiệp bán dẫn. 

Theo ông Trương Gia Bình, những con chip đang là cơ hội đối với Việt Nam nhưng cũng là nhu cầu sống còn đối với thế giới. Ngành bán dẫn đòi hỏi những năng khiếu đặc thù, lấy từ chính quá khứ, văn hóa của mỗi dân tộc. 

Người phương Tây giỏi về lý luận. Ngành bán dẫn về lý thuyết đều xuất phát từ các trường đại học hàng đầu của phương Tây. Thế nhưng, người viết phần mềm thiết kế chip 90% là người Ấn Độ. Trong khi đó, Việt Nam là nước xếp hạng thứ 2 sau Ấn Độ về xuất khẩu phần mềm. 

Ông Trương Gia Bình cho rằng những nguồn cung ứng chip lớn của thế giới đều đang có vấn đề của riêng mình. Ở Hàn Quốc, thế hệ thứ 3, thứ 4 của các Chaebol đang đau đầu với những vấn đề khủng hoảng trong nội bộ. Tại Đài Loan (Trung Quốc), những biến động địa chính trị sẽ ảnh hưởng lớn đến tương lai hòn đảo này. 

Trong bối cảnh đó, Việt Nam với những thế mạnh riêng về văn hóa, con người, đang nổi lên như một điểm đến của ngành bán dẫn thế giới. “Thiên thời ở thời điểm này đang thuận cho Việt Nam. Việt Nam còn “hungry”, các dân tộc khác hết “hungry” rồi. Cái “đói” của chúng ta là sức mạnh tuyệt vời”, ông Bình quả quyết. 

“Sức mạnh của chúng ta còn là ý chí. Lịch sử đã cho thấy Việt Nam là dân tộc có ý chí vươn lên mạnh mẽ nhất, không khuất phục trước bất cứ cường quyền và khó khăn nào. Do vậy phát triển công nghiệp bán dẫn dứt khoát Việt Nam sẽ làm được”, nhà sáng lập FPT nói. 

Theo Chủ tịch Hội đồng sáng lập Vinasa, thay vì đi làm nông nghiệp, may quần áo, người Việt Nam hãy đi học làm AI, làm chip, làm ô tô. Điều này sẽ làm thay đổi Việt Nam. 

Trong lĩnh vực AI, Việt Nam cần chạy nhanh để tạo thế và lực cho chip Việt. Nếu đưa được AI vào trong các con chip, các hãng chip trên thế giới sẽ rất quan tâm đến việc hợp tác với Việt Nam. Một cơ hội khác của Việt Nam là cung cấp nguồn nhân lực cho các nhà máy sản xuất chip trên thế giới.  

Không hành động nhanh, Việt Nam sẽ bỏ lỡ công nghiệp bán dẫn

Theo bà Nguyễn Thị Lệ Quyên, Phó Giám đốc cơ sở Hà Nội, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC, Bộ Kế hoạch và Đầu tư - KH&ĐT), công nghệ bán dẫn là xu hướng ko thể đảo ngược. Lãnh đạo Chính phủ đã nhìn ra đây là thời cơ nghìn năm có một của Việt Nam. 

Đại diện Bộ KH&ĐT cho biết, trong bối cảnh cuộc đua bán dẫn toàn cầu đang nóng dần, các tập đoàn chip hàng đầu thế giới đang gia nhập thị trường Việt Nam. Trong năm 2023, 2 công ty chip Amkor và Hana Micro đã đầu tư xây dựng tại Việt Nam 2 nhà máy quy mô hơn 1 tỷ USD. 

Ở góc nhìn của Bộ KH&ĐT, Việt Nam đang có cơ hội lớn nhưng cũng có một số thách thức trong việc đào tạo, cung ứng nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn. Việt Nam có đủ điều kiện và năng lực để đào tạo khoảng 50.000 kỹ sư ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, tuy nhiên, về chất lượng vẫn tồn tại khoảng cách lớn giữa cung và cầu.

Các thách thức của Việt Nam là chưa có nhiều chuyên gia, giảng viên vào hoạt động đào tạo trong nước. Công nghiệp bán dẫn yêu cầu khoản đầu tư lớn từ cả phía Nhà nước, viện trường và doanh nghiệp cho việc đào tạo. Chương trình đào tạo đại học còn thiếu và chưa đạt chuẩn quốc tế so với sự phát triển của công nghệ bán dẫn.

Chia sẻ tại hội thảo, ông Nguyễn Thiện Nghĩa, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Công nghiệp CNTT và Truyền thông (Bộ TT&TT), cho rằng trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, Việt Nam đang gặp một thách thức lớn khi phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt cả thày lẫn thợ. 

“Nhu cầu đa dạng hóa chuỗi cung ứng chỉ tồn tại trong vòng 1- 2 năm. Không chỉ Việt Nam, các nước khác trong khu vực như Ấn Độ, Malaysia, Trung Quốc Pakistan cũng đang hành động rất nhanh. Nếu không hành động nhanh, Việt Nam sẽ bỏ lỡ thời cơ phát triển ngành công nghiệp bán dẫn”, ông Nguyễn Thiện Nghĩa cho biết. 

Theo Phó Cục trưởng phụ trách Cục Công nghiệp CNTT và Truyền thông, mức đầu tư cho công nghệ bán dẫn dưới 16nm là hơn 10 tỷ USD, công nghệ 28nm đòi hỏi nguồn đầu tư 5-7 tỷ USD. Mức đầu tư cho công nghệ 40-60 nm là 3-5 tỷ USD, con số dễ chấp nhận hơn. Với công nghệ hơn 90nm, Việt Nam cần đầu tư từ 500 triệu cho đến 1 tỷ USD. Đây là những yếu tố Việt Nam cần cân nhắc. 

Bình luận về việc lựa chọn phân khúc sản phẩm, ông Nghĩa cho rằng, nếu có sản phẩm, với chi phí đầu tư khả thi, phân khúc Việt Nam có thể chủ động là hạ tầng ICT, bao gồm chip cho lĩnh vực viễn thông, data center, năng lượng. Đây là những hướng đi mà các doanh nghiệp có thể cân nhắc.