- Quyết liệt dành đất mở rộng trường học; xã đặc thù được xây đến 9 trường…là nhữngquyết tâm tạo đột phá nâng chất lượng giáo dục ở Vĩnh Phúc.

>> Vĩnh Phúc lên tiếng về cách tuyển giáo viên lạ

Xã có 9 trường học

Hiếmcó nơi nào trên cả nước mà một xã như Ngọc Thanh, thuộc thị xã Phúc Yên(Vĩnh Phúc) có tới 9 trường học gồm 3 trường mầm non, 3 trường tiểuhọc, 2 trường THCS, 1 trường phổ thông dân tộc nội trú.

Chỉriêng Ngọc Thanh đã chiếm đến 3/4 diện tích của thị xã với địa hình kháphức tạp khi vừa là đô thị loại 3, vừa có khu công nghiệp, vừa có đồngbằng và có cả núi. Thông thường một xã miền núi có dân số dưới 10.000người có từ 3-4 trường học nhưng với 21 thôn nằm trên khu vực khá rộng,đi lại khó khăn nên giáo dục được chính quyền hết sức quan tâm.

Cộngvới việc Ngọc Thanh có khá đông đồng bào dân tộc Sán Dìu (và cũng là xãduy nhất của cả tỉnh có HS dân tộc) sinh sống nên như Phó Chủ tịch UBNDthị xã Phúc Yên Lê Văn Tân: “Mấy năm qua kinh tế khó khăn nhưng chúngtôi luôn xác định cần tập trung nguồn lực đầu tư cho giáo dục. Phúc Yêncố gắng tạo điều kiện để các cháu học sinh không phải đi quá xa từ nhàtới trường”.

Trường MN Ngọc Thanh C với diện tích hơn 6000m2 đang được gấp rút hoàn thiện để đưa vào hoạt động vào năm học mới 2013-2014. (Ảnh: Văn Chung).

Cùng với chính sách mở rộng trường lớp của tỉnh, năm học 2013-2014, Ngọc Thanh đã được chính quyền thị xã đồng ý cho mở thêm 1 trường mầm non (Ngọc Thanh C).

Với gần 1000 học sinh dân tộc Sán Dìu nên tỉnh Vĩnh Phúc quyết định đầu tư xây dựng một trường Phổ thông dân tộc nội trú đóng ngay trên địa bàn xã. Năm học này, trường đã tuyển sinh được ba lớp 6 với 100 học sinh.

Những con số mơ ước

Trong khi Hà Nội loay với bài toán ế hàng chục ngàn m2 bất động sản, thiếu đất chotrường thì toàn bộ hệ thống chính trị Vĩnh Phúc được huy động để dành tiền, nguồn lựcmở rộng đất cho các trường học trên địa bàn.

Trước sức nóng của quá trình công nghiệp hóa, đất cho các công trình xây dựng ngàycàng ít nhưng Vĩnh Phúc vẫn quyết tâm thực hiện Nghị quyết 38 của HĐND tỉnh về mởrộng diện tích (DT) cho trường học trên địa bàn giai đoạn từ 2011-2015.

Tiêu chí được đặt ra là mỗi trường mầm non phải có ít nhất 20m2/cháu, diện tích ítnhất đạt 3000m2; mỗi trường tiểu học phải con số trên là 25m2/cháu, 5000m2; bậc THCSlà 25m2 và ít nhất 10.000m2, bậc THPT là 30m2 và ít nhất 30.000m2. Các con số trêncao gần gấp đôi hơn so với tiêu chuẩn của Bộ GD-ĐT.

Kinh tế khó khăn nhưng năm 2011 ngân sách của Vĩnh Phúc dành tới 100 tỷ cấp cho cáchuyện, thị, thành phố mở rộng đất cho trường học. Năm 2012 và 2013 con số này đượcnâng lên 180 tỷ đồng, tổng số là 460 tỷ đồng (với 230ha đất cần mở).

Ông Hoàng Minh Quân, GĐ Sở GD-ĐT Vĩnh Phúc cho biết: “Vĩnh Phúc yêu cầu từng hiệutrưởng, chủ tịch xã rồi lãnh đạo huyện thị cần nắm diện tích cách trường hiện có baonhiêu, cần mở rộng bao nhiêu m2, hướng mở rộng như thế nào.

Trước nhu cầu lớn của người dân, Trường MN Ngọc Thanh C đã mở cửa để nhận trông trẻ nhà trẻ từ những ngày đầu tháng 8. (Ảnh: Văn Chung).

Từng tháng các địa phương phải có thống kê, báo cáo cụ thể. Tỉnh cũng thường xuyênyêu cầu chủ tịch các huyện, thị xã báo cáo trực tiếp để nắm rõ tình hình. Hiện tỉnhmới giải tỏa được 50% diện tích. Theo Nghị định 42 của Chính phủ, bắt đầu từ cuốitháng 7/2012 các DT thu hồi liên quan đất lúa phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ xemxét, phê duyệt

Đến cuối tháng 5/2013, Sở Tài nguyên-Môi trường tỉnh mới làm việc xong với các Bộ vàđược Thủ tướng phê duyệt mới được phép thu dồi diện tích đất cho các công trình côngcộng trong đó có giáo dục. Khi này các huyện thị khẩn trương, ráo riết các công việcđể mở rộng DT họp với dân lập phương án đền bù, giao đất, giải ngân kinh phí ra sao.

Vĩnh Phúc cơ bản sẽ hoàn thành công việc này trong năm 2013”.

3 phương án mở rộng trường

Về các phương án mở rộng trường, ông Hoàng Minh Quân, GĐ Sở GD-ĐT Vĩnh Phúc cho hay:“Sở tham mưu cho tỉnh 3 hướng mở rộng diện tích đất cho các trường học. Một làmở rộng ra khu vực liền kề trường ở nơi còn có thể mở rộng. Khá nhiều trường đã thựchiện theo cách này.

Hai là,nơi nằm trong khu dân cư bốn phía không mở được sẽ mở phân hiệu ở khu lân cận để đượcgiáo dục thể chất hoặc giáo dục chuyên biệt đưa các cháu ra học. Tuy nhiên, cách làmnày chỉ là cá biệt và không thực sự hiệu quả.

Balà chuyển địa điểm ra nơi mới. Đây cũng là cách làm hiệu quả, được nhiều địa phươngthực hiện”.

Trước tình hình đất đai ngày càng thu hẹp, ông Quân cho biết tỉnh Vĩnh Phúc đã vàđang chỉ đạo làm gắt gao công tác này đến hết năm 2013. Nếu không mở rộng hoặc khônghoàn thành định mức m2/trường học thì buộc phải dừng lại, dồn sức cho các nhiệm vụgiáo dục quan trọng khác. Trường hợp không mở rộng diện tích, giải pháp cuối cùng làtính toán nâng tầng.

• Văn Chung

- Quyết liệt dành đất mở rộng trường học; xã đặc thù được xây đến 9 trường…là nhữngquyết tâm tạo đột phá nâng chất lượng giáo dục ở Vĩnh Phúc.

>> Vĩnh Phúc lên tiếng về cách tuyển giáo viên lạ

Xã có 9 trường học

Hiếmcó nơi nào trên cả nước mà một xã như Ngọc Thanh, thuộc thị xã Phúc Yên(Vĩnh Phúc) có tới 9 trường học gồm 3 trường mầm non, 3 trường tiểuhọc, 2 trường THCS, 1 trường phổ thông dân tộc nội trú.

Chỉriêng Ngọc Thanh đã chiếm đến 3/4 diện tích của thị xã với địa hình kháphức tạp khi vừa là đô thị loại 3, vừa có khu công nghiệp, vừa có đồngbằng và có cả núi. Thông thường một xã miền núi có dân số dưới 10.000người có từ 3-4 trường học nhưng với 21 thôn nằm trên khu vực khá rộng,đi lại khó khăn nên giáo dục được chính quyền hết sức quan tâm.

Cộngvới việc Ngọc Thanh có khá đông đồng bào dân tộc Sán Dìu (và cũng là xãduy nhất của cả tỉnh có HS dân tộc) sinh sống nên như Phó Chủ tịch UBNDthị xã Phúc Yên Lê Văn Tân: “Mấy năm qua kinh tế khó khăn nhưng chúngtôi luôn xác định cần tập trung nguồn lực đầu tư cho giáo dục. Phúc Yêncố gắng tạo điều kiện để các cháu học sinh không phải đi quá xa từ nhàtới trường”.

Trường MN Ngọc Thanh C với diện tích hơn 6000m2 đang được gấp rút hoàn thiện để đưa vào hoạt động vào năm học mới 2013-2014. (Ảnh: Văn Chung).

Cùng với chính sách mở rộng trường lớp của tỉnh, năm học 2013-2014, Ngọc Thanh đã được chính quyền thị xã đồng ý cho mở thêm 1 trường mầm non (Ngọc Thanh C).

Với gần 1000 học sinh dân tộc Sán Dìu nên tỉnh Vĩnh Phúc quyết định đầu tư xây dựng một trường Phổ thông dân tộc nội trú đóng ngay trên địa bàn xã. Năm học này, trường đã tuyển sinh được ba lớp 6 với 100 học sinh.

Những con số mơ ước

Trong khi Hà Nội loay với bài toán ế hàng chục ngàn m2 bất động sản, thiếu đất chotrường thì toàn bộ hệ thống chính trị Vĩnh Phúc được huy động để dành tiền, nguồn lựcmở rộng đất cho các trường học trên địa bàn.

Trước sức nóng của quá trình công nghiệp hóa, đất cho các công trình xây dựng ngàycàng ít nhưng Vĩnh Phúc vẫn quyết tâm thực hiện Nghị quyết 38 của HĐND tỉnh về mởrộng diện tích (DT) cho trường học trên địa bàn giai đoạn từ 2011-2015.

Tiêu chí được đặt ra là mỗi trường mầm non phải có ít nhất 20m2/cháu, diện tích ítnhất đạt 3000m2; mỗi trường tiểu học phải con số trên là 25m2/cháu, 5000m2; bậc THCSlà 25m2 và ít nhất 10.000m2, bậc THPT là 30m2 và ít nhất 30.000m2. Các con số trêncao gần gấp đôi hơn so với tiêu chuẩn của Bộ GD-ĐT.

Kinh tế khó khăn nhưng năm 2011 ngân sách của Vĩnh Phúc dành tới 100 tỷ cấp cho cáchuyện, thị, thành phố mở rộng đất cho trường học. Năm 2012 và 2013 con số này đượcnâng lên 180 tỷ đồng, tổng số là 460 tỷ đồng (với 230ha đất cần mở).

Ông Hoàng Minh Quân, GĐ Sở GD-ĐT Vĩnh Phúc cho biết: “Vĩnh Phúc yêu cầu từng hiệutrưởng, chủ tịch xã rồi lãnh đạo huyện thị cần nắm diện tích cách trường hiện có baonhiêu, cần mở rộng bao nhiêu m2, hướng mở rộng như thế nào.

Trước nhu cầu lớn của người dân, Trường MN Ngọc Thanh C đã mở cửa để nhận trông trẻ nhà trẻ từ những ngày đầu tháng 8. (Ảnh: Văn Chung).

Từng tháng các địa phương phải có thống kê, báo cáo cụ thể. Tỉnh cũng thường xuyênyêu cầu chủ tịch các huyện, thị xã báo cáo trực tiếp để nắm rõ tình hình. Hiện tỉnhmới giải tỏa được 50% diện tích. Theo Nghị định 42 của Chính phủ, bắt đầu từ cuốitháng 7/2012 các DT thu hồi liên quan đất lúa phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ xemxét, phê duyệt

Đến cuối tháng 5/2013, Sở Tài nguyên-Môi trường tỉnh mới làm việc xong với các Bộ vàđược Thủ tướng phê duyệt mới được phép thu dồi diện tích đất cho các công trình côngcộng trong đó có giáo dục. Khi này các huyện thị khẩn trương, ráo riết các công việcđể mở rộng DT họp với dân lập phương án đền bù, giao đất, giải ngân kinh phí ra sao.

Vĩnh Phúc cơ bản sẽ hoàn thành công việc này trong năm 2013”.

3 phương án mở rộng trường

Về các phương án mở rộng trường, ông Hoàng Minh Quân, GĐ Sở GD-ĐT Vĩnh Phúc cho hay:“Sở tham mưu cho tỉnh 3 hướng mở rộng diện tích đất cho các trường học. Một làmở rộng ra khu vực liền kề trường ở nơi còn có thể mở rộng. Khá nhiều trường đã thựchiện theo cách này.

Hai là,nơi nằm trong khu dân cư bốn phía không mở được sẽ mở phân hiệu ở khu lân cận để đượcgiáo dục thể chất hoặc giáo dục chuyên biệt đưa các cháu ra học. Tuy nhiên, cách làmnày chỉ là cá biệt và không thực sự hiệu quả.

Balà chuyển địa điểm ra nơi mới. Đây cũng là cách làm hiệu quả, được nhiều địa phươngthực hiện”.

Trước tình hình đất đai ngày càng thu hẹp, ông Quân cho biết tỉnh Vĩnh Phúc đã vàđang chỉ đạo làm gắt gao công tác này đến hết năm 2013. Nếu không mở rộng hoặc khônghoàn thành định mức m2/trường học thì buộc phải dừng lại, dồn sức cho các nhiệm vụgiáo dục quan trọng khác. Trường hợp không mở rộng diện tích, giải pháp cuối cùng làtính toán nâng tầng.

• Văn Chung

Xây dựng niềm tin mất nhiều thời gian và công sức nhưng để mất nó thì rất dễ. Vốn xã hội không thể có được khi trong xã hội người ta thiếu mất những giá trị nhân bản, đạo đức cá nhân. Xin đừng đánh đồng chủ nghĩa “vị kỷ” với cá nhân mỗi con người và phê phán nó, như thế là phá huỷ những đặc tính tốt đẹp của con người. Đạo đức cá nhân chỉ có được khi mỗi cá nhân có sự trung thực, người này độ lượng với người khác. Nếu một xã hội không độ lượng sẽ tạo ra dối trá, trả thù, mất đi tính trung thực. Một môi trường đầy rẫy sự bất tín thì khó có sự hợp tác hay tương tác.

Chất lượng cuộc sống cũng như khả năng cạnh tranh của một quốc gia tuỳ thuộc đặc tính văn hoá độc đáo lan toả trong quốc gia ấy, đó là mức độ tin cẩn nhau trong xã hội. Ở Việt Nam, xã hội xây dựng dựa trên căn bản là đấu tranh. Điều đó đúng trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, nhưng khi đất nước hoà bình, chúng ta vẫn giữ tinh thần này. Có cả một cuộc triệt hạ văn hoá cũ, cải tạo ruộng đất phá vỡ nền tảng giá trị cũ, con tố cha, vợ tố chồng, đạo đức Khổng Mạnh bị đày đoạ. Cả một thời gian dài người ta sống thiếu trung thực, thiếu độ lượng, tha thứ, “chơi” những trò bẩn. Người ta cứ phải nói tốt trong khi phải sống không tốt vì thiếu thốn cả vật chất, tinh thần. Vì thiếu thốn mà người ta không muốn người khác hơn mình, thấy người khác sung sướng chịu không được, sinh ra dòm ngó lẫn nhau, bắt người ta phải nói dối, nói xấu lẫn nhau. Khi chạm đến những quyền lợi thiết thân sẽ xuất hiện nói xấu, đấu tranh rất nặng nề. Từ đó sinh ra nạn trộm cắp, côn đồ, con gái mặc áo dài cũng đánh nhau trong học đường… Khi xã hội thiếu nền tảng quan trọng nhất là sự trung thực thì làm sao thúc đẩy sự tha thứ, độ lượng và thông cảm?

Theo ông, phát triển kinh tế phụ thuộc rất nhiều vào vốn xã hội?

Khi đi tìm các giá trị kinh tế, chúng ta phải quay trở lại giá trị nền tảng, đó là đạo đức cá nhân. Tên tuổi doanh nghiệp là kết quả một thương hiệu của nhiều người cùng xây dựng, nếu con người không vững thì làm sao có thương hiệu vững? Hơn nữa, suốt một thời gian dài chúng ta chỉ coi trọng doanh nghiệp nhà nước. Những doanh nghiệp nhà nước thường chỉ bám vào nhiệm vụ chính là phục vụ kế hoạch chính trị, xã hội, mà không làm cái đáng lẽ phải làm là sản xuất để kiếm lời. Một số doanh nghiệp tư nhân cũng chạy theo doanh nghiệp nhà nước, tìm chỗ quen biết để nhờ vả, chạy chọt dự án. Tài ba không được đo bằng lời lãi mà bằng sự chạy chọt, nghĩa vụ phải thực hiện, nên kinh tế không thể phát triển được.

Làm thế nào để có được một nền kinh tế khoẻ?

Trong môi trường mà những giá trị ảo lên ngôi sẽ tạo ra một xã hội coi trọng đồng tiền, coi trọng vật chất chứ không coi trọng đạo đức, cũng không coi trọng cách kiếm tiền. Nhìn vào danh sách những người giàu nhất Việt Nam, có thể thấy ít những nhà sản xuất. Một nền kinh tế khoẻ phải có nhiều người giàu về sản xuất. Sản xuất phát triển sẽ kéo theo dịch vụ ngày càng mạnh, từ đó mới xuất khẩu được. Khi sản xuất mạnh, ngân hàng tiêu thụ được tiền, mới đầu tư lại cho sản xuất, đầu tư thúc đẩy văn hoá tinh thần…

Về nông nghiệp, bốn nhà là Nhà nước, nhà nông, nhà công nghiệp, nhà xuất khẩu phải “chơi” được với nhau thì nông nghiệp mới “bốc” lên được. Một nền kinh tế mà ai cũng sử dụng ưu thế để kiếm lời, không phải để chia sẻ thì giá lúa cứ tụt mãi thôi. Ưu thế là để chia sẻ, không phải ăn một mình.

Về công nghiệp, phải kiểm soát được nguồn tiền, có một nền văn hoá và quản trị khoa học, xuất phát từ những doanh nghiệp tư nhân kinh doanh từ đồng tiền của chính mình. Các nước phương Tây phải trải qua 40 năm mới có được quy trình quản trị khoa học. Lúc ấy Việt Nam còn đóng cửa kín mít. Chúng ta vẫn đo quản trị kinh tế theo thước đo khác, làm sao phát triển thành tập đoàn?

Ông đã từng cho rằng những đổ vỡ của thị trường địa ốc là do… luật pháp?

Luật pháp không phải chỉ để trừng phạt những vi phạm, mà phải làm sao để không xảy ra vi phạm. Lại trở lại vấn đề đạo đức. Nền kinh tế phát triển được là do sự tuân giữ tự nguyện của mỗi người. Khi mà đạo đức không còn được tuân giữ, ăn được của người khác là mừng lắm, không làm cho người ta áy náy lương tâm thì mọi hợp đồng cũng vô nghĩa. Như việc bỏ thuốc độc để giữ rau quả tươi lâu. Nếu còn lương tâm chắc chắn họ không kiếm tiền kiểu đó. Máu làm giàu không cần biết tới tội lỗi chứng tỏ rõ ràng họ đã mất đi cái khuôn tự chế ngự của con người. Nếu đạo đức còn, chắc chắn họ sẽ phải tự vấn: “Làm thế tội chết!” Đạo đức, tính thiện, tôn giáo trong tâm hồn giúp người ta nghĩ xa, còn nhìn ngắn hạn, giải quyết vấn đề ngắn hạn là tội ác.

Vậy thành trì cuối cùng mà ông trông cậy để có thể gầy dựng lại niềm tin là gì?

Muốn thay đổi điều này phải thay đổi cách giáo dục, bắt đầu từ gia đình. Đi sâu vào gia đình, tôi nhận ra vai trò của các bà mẹ cho hạnh phúc của gia đình và cho sự phát triển của xã hội.

Tình thương yêu, sự độ lượng của bà ngoại truyền cho mẹ, mẹ truyền cho con là cái nôi, là thành trì cuối cùng để giữ lại các nền tảng đạo đức. Có như vậy thì con gái mới nói hết được với mẹ, giữa mẹ và con có một sự giao lưu, an ủi, đỡ đần, quý mến. Sự lo toan của người mẹ khiến con nhận ra đó là mẹ, và lòng kính trọng được sinh ra. Nếu người mẹ là cái nôi an toàn, con cái được giáo dưỡng đầy đủ sẽ trở thành những công dân tốt.

Quan sát những gia đình thời nay, có những người rất thành đạt là nhờ có một người mẹ chịu thương chịu khó, biết dạy dỗ con cái. Con người là kết tinh và thăng hoa của tình yêu gia đình.

Con người có một số đặc tính cơ bản, giáo dục phải triển khai nó lên. Biết xấu hổ là bản năng của con người. Khi xấu hổ, người ta sẽ nói thật. Nếu người ta sống với nhau cởi mở, rõ ràng, vì nhau, thì tình yêu sẽ được thăng hoa. Khi yêu, sẽ biết bảo vệ, tranh đấu để sống còn. Tình yêu đầu tiên bắt đầu từ gia đình, bố mẹ, anh em, yêu những gì thân thiết với mình như mảnh vườn, mái nhà của mình, từ đó mới biến thành tình yêu quê hương đất nước. Một thời gian dài chúng ta đã quan niệm sai về những nguyên lý cơ bản về con người. Nếu chỉ nhìn vào lịch sử, lấy những cái mà người chết đã thực hiện và đem ra áp dụng với người sống sẽ bị người sống phản đối. Phải đi vào sâu xa của con người để khám phá, phải coi gia đình là cái gốc, phải kích thích tình yêu gia đình.

Tác phẩm Tài ba của luật sư của ông đã trở thành sách gối đầu giường của giới luật sư. Ông đánh giá thế nào về khả năng hội nhập của giới luật sư Việt Nam với môi trường luật quốc tế?

Trong lĩnh vực kinh doanh, luật sư phải hiểu biết về tổ chức công ty, công việc kinh doanh, hoạt động kinh tế quốc tế, những luật để điều chỉnh hoạt động ấy… Nhưng nhà trường không cung cấp đủ những hiểu biết ấy. Một khoảng trống kéo dài trong đào tạo cộng với luật pháp nước ta chưa theo kịp thực tế, nên tự thân mỗi người khi ra hành nghề phải tự bơi, nghề dạy nghề, bị khách hàng mắng mãi cũng tự nhiên giỏi.

Ngày xưa khi bước vào nghề tôi cứ lo với những kiến thức, khi kiến thức và luật pháp bị vi phạm, tôi dần khám phá ra sự vi phạm ấy do lòng người. Trong nghề luật, trước hết phải làm người ta tin mình, muốn thế, phải đàng hoàng, có sao nói vậy. Thứ hai, phải có khả năng phân tích các sự kiện, vấn đề trong các tình huống, hoàn cảnh khác nhau và kết nối chúng với luật pháp tương ứng. Nhưng rất tiếc trường luật không đào tạo luật sư, mà chỉ đào tạo cán bộ pháp chế.

Theo ông, vì sao phép nước không nghiêm?

Luật pháp của mình thường xuất phát từ những quan chức nhà nước chứ không phải từ thực tế kinh doanh, nên họ đưa ra quan niệm, triết lý trước, sau đó mới xây dựng định chế, vì vậy khi đưa vào thực tế sẽ bị vênh, lại phải thay đổi nhiều lần. Không thể xây dựng luật pháp một cách duy ý chí, mà phải cho một xã hội đang hoạt động, chú ý đến tâm lý của người thi hành luật. Nếu tâm không rộng, trí không cao, sẽ không làm ăn được với người có tầm cỡ. Luật pháp chúng ta thiết lập một mô hình kinh tế xã hội mới khác với thực tế đang có, công dân và tài sản không gắn với nhau. Thẩm phán khó áp dụng biện pháp, thiếu sáng suốt công minh nên người dân có khuynh hướng coi thường toà án, không tôn kính toà án như cơ quan tượng trưng cho quyền uy của quốc gia.

Nhóm chuyên gia Thứ Sáu trong đó có ông đã góp phần tích cực trong cuộc đổi mới kinh tế lần thứ nhất. Vì sao một trí thức từng trải qua 12 năm cải tạo như ông lại dám phê phán trực diện những sai lầm của bộ máy kinh tế một thời?

Tôi đóng góp chân tình, xây dựng, nhân ái, không cay nghiệt. Khi mình nói ra với tấm lòng ngay thẳng, công bằng, có lương tâm và trách nhiệm thì khó khăn có, nhưng không dài, và mình sẽ được hiểu. Sự công chính là mộc che đỡ, cộng với sự học không ngừng đã giúp tôi đóng góp cho xã hội một tấm lòng. Tôi biết tôi ở đâu, và phải làm gì để xứng đáng với nhân phẩm của mình. Trong bất kỳ hoàn cảnh gian nan nào, hay khi bị phán xét, tâm hồn tôi cũng thanh thản.

Vì sao ở thời điểm đó, những người trí thức thuộc chế độ cũ như ông lại được trọng dụng, và có tiếng nói thiết thực, hiệu quả?

Là trí thức được đào tạo đàng hoàng trong chế độ cũ, ai cũng khao khát muốn sử dụng kiến thức của mình để giúp cho việc chung. Nhưng bao nhiêu năm bị cho là “nguỵ” đã làm cho khao khát ấy nhụt đi. Đầu tiên, giữa chúng tôi có một cái chung, đó là bị “lêu bêu” một thời gian dài. Trải qua đau khổ, người ta có nhu cầu được gặp nhau, được anh Phan Chánh Dưỡng tập hợp lại ở Cholimex, được yêu cầu đóng góp ý kiến, được trọng dụng trong phạm vi rất nhỏ. Từ Cholimex nhiều khao khát được khơi dậy, được đáp ứng.

Thứ hai vì đã bị lêu bêu một thời gian dài nên chẳng ai đòi hỏi quyền lợi, cũng không mong điều gì mình nói cũng được lắng nghe, chỉ đóng góp theo đòi hỏi của lương tâm. Nếu đòi hỏi quyền lợi chắc cũng không tồn tại dài đâu. Nói là đổi mới nhưng thực ra là trở về cái cũ, mà những kiến thức kinh tế tư bản cũ của miền Nam thì chúng tôi đã rành rồi, đã xài rồi, vì thế cứ nói thẳng, nói thật thôi.

Điều gì đã làm nên bản lĩnh con người ông?

Tôi là người ý chí nghị lực rất mạnh, vì tôi là người có tật. Hồi bé tôi là người năng động và tích cực trong mọi việc, đôi lúc quên đi mình bị gù lưng. Nhưng khi bị trêu chọc “ Ê, thằng gù!”, mình nhột lắm. Tật gù lưng làm tôi bị sốc, mặc cảm tự ti nên tình cảm cũng bị teo đi. Lý trí phải vọt lên, tạo ra sức mạnh tinh thần.

Ngược lại, trong những sự kiện lớn, thấy ông xuất hiện rất tự tin?

Khi phần lý trí lên cao tôi tìm được sức mạnh, tình cảm được chữa lành khi lấy vợ, sức mạnh tinh thần ngày càng phát triển. Cũng nhờ thời gian du học ở đại học Harvard, sống với người Mỹ nhiều, từ năm 1965 – 1973, những tổn thương dần lành. Tôi là người mà tình cảm và lý trí không khớp nhau, rất dễ xúc động, luôn khám phá cái tinh tuyền của lý trí và tình cảm nên… dễ bị “té” lắm. Bản thân tôi là người tình cảm, thường chấp nhận hy sinh, thua thiệt, nhưng đến lúc tình cảm lấn át quá thì lý trí sẽ mách bảo, không để lại lỗi lầm. Tôi là người không ghen tỵ, nhờ thế nhìn người khác rõ hơn. Sống tốt cho người ta sự lạc quan. Khi tâm tĩnh thì trí sáng, khi trí sáng thì càng kích thích sự tìm tòi, khao khát.

Từng bị phụ tình, từng mất hết, có bao giờ ông gục ngã?

Tôi sống thật nên khó gục ngã lắm. Khi phạm lỗi, biết mình sai và xin lỗi bằng sự chân thành thì chẳng bao giờ gục ngã. Giai đoạn khó khăn nhất trong cuộc đời tôi là thời gian đi tù từ năm 1976 – 1988, vào tù không bị ân hận giày vò, trái tim không lo âu, thì trí óc sáng suốt, biết lợi dụng hoàn cảnh để làm cho cuộc sống trong tù trở thành có ích. Trong tù tôi đọc rất nhiều sách, học khám phá hai chế độ, khám phá con người, khám phá chính mình. Tôi đã từng đau khổ rất nhiều khi bị phụ tình, đến khi vào tù, nỗi đau ấy lại trở thành phần thưởng, giúp tôi khám phá những bí ẩn của tôn giáo, sống với một tình yêu thần thánh. Vì thế, thời gian trong tù trở thành bổ ích, không phải đoạ đày, đó là cách tôi nhìn. Khi ra đời tôi đem những khám phá ấy ra áp dụng và đã thành công.

Được biết, giá của mỗi giờ tư vấn luật của ông tại văn phòng luật D.C Law TP.HCM rất cao, vậy thời gian đâu mà ông viết rất nhiều sách về kinh tế, luật, triết học…?

Bây giờ tôi đã giảm công việc. Tôi muốn đem kinh nghiệm, kiến thức truyền đạt cho thế hệ trẻ. Qua lớp tư duy pháp lý tài chính tại Luật sư đoàn TP.HCM, tôi muốn chia sẻ với đội ngũ trẻ cách tư duy pháp lý bằng một tâm tình, một tư chất, óc phân tích. Đây cũng là nơi giúp nhau trao đổi nghề nghiệp, luật pháp, cuộc sống… Tôi làm việc ấy với một tâm tình cho đi mà không cần nhận lại, tôi muốn gieo tinh thần đó cho những người trẻ. Khi viết sách, viết báo, có độc giả yêu thích thật sự, mình được chia sẻ nhiều lắm. Đó là niềm vui của tôi, chẳng cần gì nữa.

Theo Kim YếnSài Gòn Tiếp Thị

Trong giới doanh nhân và luật sư, người ta nhắc đến ông với niềm ngưỡng mộ. Cùng nhóm nhân sĩ trí thức Thứ Sáu đóng góp đáng kể vào công cuộc đổi mới kinh tế, những cuốn sách và bài báo sắc bén của ông về kinh doanh, giáo dục, triết học… đã trở thành cẩm nang của nhiều độc giả. Ít ai biết ông đã nếm trải đủ mùi cay đắng của tù tội, mặc cảm khuyết tật, nỗi mất mát trong mối tình đầu… trước khi trở thành điểm tựa tinh thần của bao người.

Xã hội muốn phát triển bền vững, cần có những giá trị cộng đồng được thừa nhận như những giá trị tiêu biểu cho sức mạnh quốc gia. Nhưng dường như những giá trị ấy đang bị tổn thương?

Luật sư Nguyễn Ngọc Bích: Chúng ta từng có những giá trị tinh thần đáng quý được kết tinh qua cả một quá trình dài dựng nước và giữ nước, giá trị lớn nhất là niềm tin vào con người, vào sức mạnh dân tộc, sự tin cẩn lẫn nhau; sự hỗ tương, đùm bọc lẫn nhau, lá lành đùm lá rách; tinh thần đoàn kết; lòng vị tha, bao dung…

Luật sư Nguyễn Ngọc Bích. Chân dung hội họa: Hoàng Tường

Xây dựng niềm tin mất nhiều thời gian và công sức nhưng để mất nó thì rất dễ. Vốn xã hội không thể có được khi trong xã hội người ta thiếu mất những giá trị nhân bản, đạo đức cá nhân. Xin đừng đánh đồng chủ nghĩa “vị kỷ” với cá nhân mỗi con người và phê phán nó, như thế là phá huỷ những đặc tính tốt đẹp của con người. Đạo đức cá nhân chỉ có được khi mỗi cá nhân có sự trung thực, người này độ lượng với người khác. Nếu một xã hội không độ lượng sẽ tạo ra dối trá, trả thù, mất đi tính trung thực. Một môi trường đầy rẫy sự bất tín thì khó có sự hợp tác hay tương tác.

Chất lượng cuộc sống cũng như khả năng cạnh tranh của một quốc gia tuỳ thuộc đặc tính văn hoá độc đáo lan toả trong quốc gia ấy, đó là mức độ tin cẩn nhau trong xã hội. Ở Việt Nam, xã hội xây dựng dựa trên căn bản là đấu tranh. Điều đó đúng trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, nhưng khi đất nước hoà bình, chúng ta vẫn giữ tinh thần này. Có cả một cuộc triệt hạ văn hoá cũ, cải tạo ruộng đất phá vỡ nền tảng giá trị cũ, con tố cha, vợ tố chồng, đạo đức Khổng Mạnh bị đày đoạ. Cả một thời gian dài người ta sống thiếu trung thực, thiếu độ lượng, tha thứ, “chơi” những trò bẩn. Người ta cứ phải nói tốt trong khi phải sống không tốt vì thiếu thốn cả vật chất, tinh thần. Vì thiếu thốn mà người ta không muốn người khác hơn mình, thấy người khác sung sướng chịu không được, sinh ra dòm ngó lẫn nhau, bắt người ta phải nói dối, nói xấu lẫn nhau. Khi chạm đến những quyền lợi thiết thân sẽ xuất hiện nói xấu, đấu tranh rất nặng nề. Từ đó sinh ra nạn trộm cắp, côn đồ, con gái mặc áo dài cũng đánh nhau trong học đường… Khi xã hội thiếu nền tảng quan trọng nhất là sự trung thực thì làm sao thúc đẩy sự tha thứ, độ lượng và thông cảm?

Theo ông, phát triển kinh tế phụ thuộc rất nhiều vào vốn xã hội?

Khi đi tìm các giá trị kinh tế, chúng ta phải quay trở lại giá trị nền tảng, đó là đạo đức cá nhân. Tên tuổi doanh nghiệp là kết quả một thương hiệu của nhiều người cùng xây dựng, nếu con người không vững thì làm sao có thương hiệu vững? Hơn nữa, suốt một thời gian dài chúng ta chỉ coi trọng doanh nghiệp nhà nước. Những doanh nghiệp nhà nước thường chỉ bám vào nhiệm vụ chính là phục vụ kế hoạch chính trị, xã hội, mà không làm cái đáng lẽ phải làm là sản xuất để kiếm lời. Một số doanh nghiệp tư nhân cũng chạy theo doanh nghiệp nhà nước, tìm chỗ quen biết để nhờ vả, chạy chọt dự án. Tài ba không được đo bằng lời lãi mà bằng sự chạy chọt, nghĩa vụ phải thực hiện, nên kinh tế không thể phát triển được.

Làm thế nào để có được một nền kinh tế khoẻ?

Trong môi trường mà những giá trị ảo lên ngôi sẽ tạo ra một xã hội coi trọng đồng tiền, coi trọng vật chất chứ không coi trọng đạo đức, cũng không coi trọng cách kiếm tiền. Nhìn vào danh sách những người giàu nhất Việt Nam, có thể thấy ít những nhà sản xuất. Một nền kinh tế khoẻ phải có nhiều người giàu về sản xuất. Sản xuất phát triển sẽ kéo theo dịch vụ ngày càng mạnh, từ đó mới xuất khẩu được. Khi sản xuất mạnh, ngân hàng tiêu thụ được tiền, mới đầu tư lại cho sản xuất, đầu tư thúc đẩy văn hoá tinh thần…

Về nông nghiệp, bốn nhà là Nhà nước, nhà nông, nhà công nghiệp, nhà xuất khẩu phải “chơi” được với nhau thì nông nghiệp mới “bốc” lên được. Một nền kinh tế mà ai cũng sử dụng ưu thế để kiếm lời, không phải để chia sẻ thì giá lúa cứ tụt mãi thôi. Ưu thế là để chia sẻ, không phải ăn một mình.

Về công nghiệp, phải kiểm soát được nguồn tiền, có một nền văn hoá và quản trị khoa học, xuất phát từ những doanh nghiệp tư nhân kinh doanh từ đồng tiền của chính mình. Các nước phương Tây phải trải qua 40 năm mới có được quy trình quản trị khoa học. Lúc ấy Việt Nam còn đóng cửa kín mít. Chúng ta vẫn đo quản trị kinh tế theo thước đo khác, làm sao phát triển thành tập đoàn?

Ông đã từng cho rằng những đổ vỡ của thị trường địa ốc là do… luật pháp?

Luật pháp không phải chỉ để trừng phạt những vi phạm, mà phải làm sao để không xảy ra vi phạm. Lại trở lại vấn đề đạo đức. Nền kinh tế phát triển được là do sự tuân giữ tự nguyện của mỗi người. Khi mà đạo đức không còn được tuân giữ, ăn được của người khác là mừng lắm, không làm cho người ta áy náy lương tâm thì mọi hợp đồng cũng vô nghĩa. Như việc bỏ thuốc độc để giữ rau quả tươi lâu. Nếu còn lương tâm chắc chắn họ không kiếm tiền kiểu đó. Máu làm giàu không cần biết tới tội lỗi chứng tỏ rõ ràng họ đã mất đi cái khuôn tự chế ngự của con người. Nếu đạo đức còn, chắc chắn họ sẽ phải tự vấn: “Làm thế tội chết!” Đạo đức, tính thiện, tôn giáo trong tâm hồn giúp người ta nghĩ xa, còn nhìn ngắn hạn, giải quyết vấn đề ngắn hạn là tội ác.

Vậy thành trì cuối cùng mà ông trông cậy để có thể gầy dựng lại niềm tin là gì?

Muốn thay đổi điều này phải thay đổi cách giáo dục, bắt đầu từ gia đình. Đi sâu vào gia đình, tôi nhận ra vai trò của các bà mẹ cho hạnh phúc của gia đình và cho sự phát triển của xã hội.

Tình thương yêu, sự độ lượng của bà ngoại truyền cho mẹ, mẹ truyền cho con là cái nôi, là thành trì cuối cùng để giữ lại các nền tảng đạo đức. Có như vậy thì con gái mới nói hết được với mẹ, giữa mẹ và con có một sự giao lưu, an ủi, đỡ đần, quý mến. Sự lo toan của người mẹ khiến con nhận ra đó là mẹ, và lòng kính trọng được sinh ra. Nếu người mẹ là cái nôi an toàn, con cái được giáo dưỡng đầy đủ sẽ trở thành những công dân tốt.

Quan sát những gia đình thời nay, có những người rất thành đạt là nhờ có một người mẹ chịu thương chịu khó, biết dạy dỗ con cái. Con người là kết tinh và thăng hoa của tình yêu gia đình.

Con người có một số đặc tính cơ bản, giáo dục phải triển khai nó lên. Biết xấu hổ là bản năng của con người. Khi xấu hổ, người ta sẽ nói thật. Nếu người ta sống với nhau cởi mở, rõ ràng, vì nhau, thì tình yêu sẽ được thăng hoa. Khi yêu, sẽ biết bảo vệ, tranh đấu để sống còn. Tình yêu đầu tiên bắt đầu từ gia đình, bố mẹ, anh em, yêu những gì thân thiết với mình như mảnh vườn, mái nhà của mình, từ đó mới biến thành tình yêu quê hương đất nước. Một thời gian dài chúng ta đã quan niệm sai về những nguyên lý cơ bản về con người. Nếu chỉ nhìn vào lịch sử, lấy những cái mà người chết đã thực hiện và đem ra áp dụng với người sống sẽ bị người sống phản đối. Phải đi vào sâu xa của con người để khám phá, phải coi gia đình là cái gốc, phải kích thích tình yêu gia đình.

Tác phẩm Tài ba của luật sư của ông đã trở thành sách gối đầu giường của giới luật sư. Ông đánh giá thế nào về khả năng hội nhập của giới luật sư Việt Nam với môi trường luật quốc tế?

Trong lĩnh vực kinh doanh, luật sư phải hiểu biết về tổ chức công ty, công việc kinh doanh, hoạt động kinh tế quốc tế, những luật để điều chỉnh hoạt động ấy… Nhưng nhà trường không cung cấp đủ những hiểu biết ấy. Một khoảng trống kéo dài trong đào tạo cộng với luật pháp nước ta chưa theo kịp thực tế, nên tự thân mỗi người khi ra hành nghề phải tự bơi, nghề dạy nghề, bị khách hàng mắng mãi cũng tự nhiên giỏi.

Ngày xưa khi bước vào nghề tôi cứ lo với những kiến thức, khi kiến thức và luật pháp bị vi phạm, tôi dần khám phá ra sự vi phạm ấy do lòng người. Trong nghề luật, trước hết phải làm người ta tin mình, muốn thế, phải đàng hoàng, có sao nói vậy. Thứ hai, phải có khả năng phân tích các sự kiện, vấn đề trong các tình huống, hoàn cảnh khác nhau và kết nối chúng với luật pháp tương ứng. Nhưng rất tiếc trường luật không đào tạo luật sư, mà chỉ đào tạo cán bộ pháp chế.

Theo ông, vì sao phép nước không nghiêm?

Luật pháp của mình thường xuất phát từ những quan chức nhà nước chứ không phải từ thực tế kinh doanh, nên họ đưa ra quan niệm, triết lý trước, sau đó mới xây dựng định chế, vì vậy khi đưa vào thực tế sẽ bị vênh, lại phải thay đổi nhiều lần. Không thể xây dựng luật pháp một cách duy ý chí, mà phải cho một xã hội đang hoạt động, chú ý đến tâm lý của người thi hành luật. Nếu tâm không rộng, trí không cao, sẽ không làm ăn được với người có tầm cỡ. Luật pháp chúng ta thiết lập một mô hình kinh tế xã hội mới khác với thực tế đang có, công dân và tài sản không gắn với nhau. Thẩm phán khó áp dụng biện pháp, thiếu sáng suốt công minh nên người dân có khuynh hướng coi thường toà án, không tôn kính toà án như cơ quan tượng trưng cho quyền uy của quốc gia.

Nhóm chuyên gia Thứ Sáu trong đó có ông đã góp phần tích cực trong cuộc đổi mới kinh tế lần thứ nhất. Vì sao một trí thức từng trải qua 12 năm cải tạo như ông lại dám phê phán trực diện những sai lầm của bộ máy kinh tế một thời?

Tôi đóng góp chân tình, xây dựng, nhân ái, không cay nghiệt. Khi mình nói ra với tấm lòng ngay thẳng, công bằng, có lương tâm và trách nhiệm thì khó khăn có, nhưng không dài, và mình sẽ được hiểu. Sự công chính là mộc che đỡ, cộng với sự học không ngừng đã giúp tôi đóng góp cho xã hội một tấm lòng. Tôi biết tôi ở đâu, và phải làm gì để xứng đáng với nhân phẩm của mình. Trong bất kỳ hoàn cảnh gian nan nào, hay khi bị phán xét, tâm hồn tôi cũng thanh thản.

Vì sao ở thời điểm đó, những người trí thức thuộc chế độ cũ như ông lại được trọng dụng, và có tiếng nói thiết thực, hiệu quả?

Là trí thức được đào tạo đàng hoàng trong chế độ cũ, ai cũng khao khát muốn sử dụng kiến thức của mình để giúp cho việc chung. Nhưng bao nhiêu năm bị cho là “nguỵ” đã làm cho khao khát ấy nhụt đi. Đầu tiên, giữa chúng tôi có một cái chung, đó là bị “lêu bêu” một thời gian dài. Trải qua đau khổ, người ta có nhu cầu được gặp nhau, được anh Phan Chánh Dưỡng tập hợp lại ở Cholimex, được yêu cầu đóng góp ý kiến, được trọng dụng trong phạm vi rất nhỏ. Từ Cholimex nhiều khao khát được khơi dậy, được đáp ứng.

Thứ hai vì đã bị lêu bêu một thời gian dài nên chẳng ai đòi hỏi quyền lợi, cũng không mong điều gì mình nói cũng được lắng nghe, chỉ đóng góp theo đòi hỏi của lương tâm. Nếu đòi hỏi quyền lợi chắc cũng không tồn tại dài đâu. Nói là đổi mới nhưng thực ra là trở về cái cũ, mà những kiến thức kinh tế tư bản cũ của miền Nam thì chúng tôi đã rành rồi, đã xài rồi, vì thế cứ nói thẳng, nói thật thôi.

Điều gì đã làm nên bản lĩnh con người ông?

Tôi là người ý chí nghị lực rất mạnh, vì tôi là người có tật. Hồi bé tôi là người năng động và tích cực trong mọi việc, đôi lúc quên đi mình bị gù lưng. Nhưng khi bị trêu chọc “ Ê, thằng gù!”, mình nhột lắm. Tật gù lưng làm tôi bị sốc, mặc cảm tự ti nên tình cảm cũng bị teo đi. Lý trí phải vọt lên, tạo ra sức mạnh tinh thần.

Ngược lại, trong những sự kiện lớn, thấy ông xuất hiện rất tự tin?

Khi phần lý trí lên cao tôi tìm được sức mạnh, tình cảm được chữa lành khi lấy vợ, sức mạnh tinh thần ngày càng phát triển. Cũng nhờ thời gian du học ở đại học Harvard, sống với người Mỹ nhiều, từ năm 1965 – 1973, những tổn thương dần lành. Tôi là người mà tình cảm và lý trí không khớp nhau, rất dễ xúc động, luôn khám phá cái tinh tuyền của lý trí và tình cảm nên… dễ bị “té” lắm. Bản thân tôi là người tình cảm, thường chấp nhận hy sinh, thua thiệt, nhưng đến lúc tình cảm lấn át quá thì lý trí sẽ mách bảo, không để lại lỗi lầm. Tôi là người không ghen tỵ, nhờ thế nhìn người khác rõ hơn. Sống tốt cho người ta sự lạc quan. Khi tâm tĩnh thì trí sáng, khi trí sáng thì càng kích thích sự tìm tòi, khao khát.

Từng bị phụ tình, từng mất hết, có bao giờ ông gục ngã?

Tôi sống thật nên khó gục ngã lắm. Khi phạm lỗi, biết mình sai và xin lỗi bằng sự chân thành thì chẳng bao giờ gục ngã. Giai đoạn khó khăn nhất trong cuộc đời tôi là thời gian đi tù từ năm 1976 – 1988, vào tù không bị ân hận giày vò, trái tim không lo âu, thì trí óc sáng suốt, biết lợi dụng hoàn cảnh để làm cho cuộc sống trong tù trở thành có ích. Trong tù tôi đọc rất nhiều sách, học khám phá hai chế độ, khám phá con người, khám phá chính mình. Tôi đã từng đau khổ rất nhiều khi bị phụ tình, đến khi vào tù, nỗi đau ấy lại trở thành phần thưởng, giúp tôi khám phá những bí ẩn của tôn giáo, sống với một tình yêu thần thánh. Vì thế, thời gian trong tù trở thành bổ ích, không phải đoạ đày, đó là cách tôi nhìn. Khi ra đời tôi đem những khám phá ấy ra áp dụng và đã thành công.

Được biết, giá của mỗi giờ tư vấn luật của ông tại văn phòng luật D.C Law TP.HCM rất cao, vậy thời gian đâu mà ông viết rất nhiều sách về kinh tế, luật, triết học…?

Bây giờ tôi đã giảm công việc. Tôi muốn đem kinh nghiệm, kiến thức truyền đạt cho thế hệ trẻ. Qua lớp tư duy pháp lý tài chính tại Luật sư đoàn TP.HCM, tôi muốn chia sẻ với đội ngũ trẻ cách tư duy pháp lý bằng một tâm tình, một tư chất, óc phân tích. Đây cũng là nơi giúp nhau trao đổi nghề nghiệp, luật pháp, cuộc sống… Tôi làm việc ấy với một tâm tình cho đi mà không cần nhận lại, tôi muốn gieo tinh thần đó cho những người trẻ. Khi viết sách, viết báo, có độc giả yêu thích thật sự, mình được chia sẻ nhiều lắm. Đó là niềm vui của tôi, chẳng cần gì nữa.

Theo Kim YếnSài Gòn Tiếp Thị

Những sự cố không nhịn được cười trên sóng trực tiếp

Phúc phim Gạo nếp gạo tẻ thấy vui khi bị gọi là 'thánh nữ thảo mai'

Nhạc sĩ Dương Thụ gây xôn xao với phát ngôn về Sơn Tùng M-TP

Sau chiến thắng của đội tuyển Việt Nam ở trận chung kết AFF Cup 2018, Đặng Văn Lâm trở thành cái tên được tìm kiếm nhiều trên các trang mạng và diễn đàn. Sau giải đấu, nam thủ môn cũng nhanh chóng trở lại với sân cỏ để luyện tập cho giải đấu quan trọng sắp tới. Nghệ sĩ Đặng Hùng – chú ruột của anh mới đây vừa đăng tải những tấm ảnh tình cảm của chàng thủ môn bên gia đình, người thân những ngày qua.

Hình ảnh thân thiết của Văn Lâm bên chị họ Linh Nga. Đặng Hùng chia sẻ do phải xa nhà từ khá sớm nên Văn Lâm luôn dành hết tình cảm cho Linh Nga, xem cô như thần tượng của mình. Với “Chim công làng múa”, cô cũng dành sự quan tâm tới cuộc sống của em trai. Linh Nga từng gây xúc động với tâm thư gửi Lâm tây sau thành công của anh cách đây vài ngày.

"Con thẫn thờ khi đứng trước căn nhà năm xưa. Con đã không kìm nổi nước mắt dù được mệnh danh có đầu lạnh trên sân cỏ", Đặng Hùng kể về một kỷ niệm thuở ấu thơ với người cháu trai. Nhiều năm qua, một tay ông chăm sóc, dạy bảo Văn Lâm và xem anh như con ruột của mình. Thủ môn của đội tuyển Việt Nam cũng gọi ông là “bố” và dành sự kính trọng, yêu thương cho chú ruột mình.

Nghệ sĩ Vương Linh – bác dâu của Văn Lâm lưu luyến trong giờ phút chia tay cháu họ. Những ngày Văn Lâm rời nước Nga về Việt Nam thi đấu, Vương Linh đã thay mẹ anh chăm sóc để nam thủ môn không cảm thấy thiếu thốn tình cảm.

Vợ chồng nghệ sĩ Đặng Hùng âu yếm hôn má cháu trai, động viên anh thi đấu tốt cùng đồng đội. 'Phía trước con là cả một chặng đường thử thách ở Asian Cup. Con hãy mang theo hành trang của mình là tình yêu của hàng triệu người dân Việt Nam và gia đình luôn bên con trong mọi trận đấu. Chúng ta luôn ủng hộ con', nghệ sĩ Đặng Hùng nhắn nhủ Văn Lâm.

Sau chiến thắng vẻ vang, Văn Lâm cũng có những khoảnh khắc nghỉ ngơi ngắn bên gia đình, người thân. Hình ảnh Văn Lâm chụp cùng cúp vô địch trên sân vận động Mỹ Đình được một khán giả yêu quý vẽ lại và trực tiếp đến tặng anh.

Gia đình NSND Đặng Hùng và Văn Lâm trong buổi tiệc chúc mừng anh. Văn Lâm chia sẻ, tình yêu thương và sự ủng hộ của gia đình là động lực lớn để anh phấn đấu không mệt mỏi, tự tin theo đuổi đam mê với trái bóng tròn.

Sau một tuần kể từ giây phút cùng đồng đội làm nên lịch sử tại giải đấu AFF Cup, thủ môn Việt kiều Nga vẫn chưa hết cảm giác hạnh phúc ngất ngây. Văn Lâm sẽ trở lại sân cỏ tập luyện cho giải đấu Asian Cup 2019 diễn ra từ cuối tháng 1 tới.

Tuấn Chiêu

Linh Nga: Thành công của thủ môn Văn Lâm là máu và nước mắt

Nghệ sĩ múa Linh Nga, chị họ của Đặng Văn Lâm và cả gia đình của anh tại Nga và Việt Nam đều vỡ òa trong niềm vui hạnh phúc khi chàng thủ môn cùng đồng đội giành chức vô địch AFF Cup.

– Sau chức vô địch tại giải AFF Cup 2018, thủ môn của đội tuyển Việt Nam Đặng Văn Lâm tiếp tục lên đường ra Hà Nội để tập trung chuẩn bị cho giải Asian Cup 2019 diễn ra tháng 1 tới. Nam cầu thủ không khỏi xúc động trong giờ phút chia tay cùng gia đình, người thân ở TPHCM.

Những sự cố không nhịn được cười trên sóng trực tiếp

Phúc phim Gạo nếp gạo tẻ thấy vui khi bị gọi là 'thánh nữ thảo mai'

Nhạc sĩ Dương Thụ gây xôn xao với phát ngôn về Sơn Tùng M-TP

Sau chiến thắng của đội tuyển Việt Nam ở trận chung kết AFF Cup 2018, Đặng Văn Lâm trở thành cái tên được tìm kiếm nhiều trên các trang mạng và diễn đàn. Sau giải đấu, nam thủ môn cũng nhanh chóng trở lại với sân cỏ để luyện tập cho giải đấu quan trọng sắp tới. Nghệ sĩ Đặng Hùng – chú ruột của anh mới đây vừa đăng tải những tấm ảnh tình cảm của chàng thủ môn bên gia đình, người thân những ngày qua.

Hình ảnh thân thiết của Văn Lâm bên chị họ Linh Nga. Đặng Hùng chia sẻ do phải xa nhà từ khá sớm nên Văn Lâm luôn dành hết tình cảm cho Linh Nga, xem cô như thần tượng của mình. Với “Chim công làng múa”, cô cũng dành sự quan tâm tới cuộc sống của em trai. Linh Nga từng gây xúc động với tâm thư gửi Lâm tây sau thành công của anh cách đây vài ngày.

"Con thẫn thờ khi đứng trước căn nhà năm xưa. Con đã không kìm nổi nước mắt dù được mệnh danh có đầu lạnh trên sân cỏ", Đặng Hùng kể về một kỷ niệm thuở ấu thơ với người cháu trai. Nhiều năm qua, một tay ông chăm sóc, dạy bảo Văn Lâm và xem anh như con ruột của mình. Thủ môn của đội tuyển Việt Nam cũng gọi ông là “bố” và dành sự kính trọng, yêu thương cho chú ruột mình.

Nghệ sĩ Vương Linh – bác dâu của Văn Lâm lưu luyến trong giờ phút chia tay cháu họ. Những ngày Văn Lâm rời nước Nga về Việt Nam thi đấu, Vương Linh đã thay mẹ anh chăm sóc để nam thủ môn không cảm thấy thiếu thốn tình cảm.

Vợ chồng nghệ sĩ Đặng Hùng âu yếm hôn má cháu trai, động viên anh thi đấu tốt cùng đồng đội. 'Phía trước con là cả một chặng đường thử thách ở Asian Cup. Con hãy mang theo hành trang của mình là tình yêu của hàng triệu người dân Việt Nam và gia đình luôn bên con trong mọi trận đấu. Chúng ta luôn ủng hộ con', nghệ sĩ Đặng Hùng nhắn nhủ Văn Lâm.

Sau chiến thắng vẻ vang, Văn Lâm cũng có những khoảnh khắc nghỉ ngơi ngắn bên gia đình, người thân. Hình ảnh Văn Lâm chụp cùng cúp vô địch trên sân vận động Mỹ Đình được một khán giả yêu quý vẽ lại và trực tiếp đến tặng anh.

Gia đình NSND Đặng Hùng và Văn Lâm trong buổi tiệc chúc mừng anh. Văn Lâm chia sẻ, tình yêu thương và sự ủng hộ của gia đình là động lực lớn để anh phấn đấu không mệt mỏi, tự tin theo đuổi đam mê với trái bóng tròn.

Sau một tuần kể từ giây phút cùng đồng đội làm nên lịch sử tại giải đấu AFF Cup, thủ môn Việt kiều Nga vẫn chưa hết cảm giác hạnh phúc ngất ngây. Văn Lâm sẽ trở lại sân cỏ tập luyện cho giải đấu Asian Cup 2019 diễn ra từ cuối tháng 1 tới.

Tuấn Chiêu

Linh Nga: Thành công của thủ môn Văn Lâm là máu và nước mắt

Nghệ sĩ múa Linh Nga, chị họ của Đặng Văn Lâm và cả gia đình của anh tại Nga và Việt Nam đều vỡ òa trong niềm vui hạnh phúc khi chàng thủ môn cùng đồng đội giành chức vô địch AFF Cup.