Quán cà phê 500 đồng của Anh Vũ nằm trên đường Nguyễn Văn Linh, ở trung tâm thành phố Cần Thơ. Nhìn vào bảng giá đồ uống nào cũng có lẻ 500 đồng, cùng với dòng chữ “Gieo hành động nhỏ - gặt tính cách lớn” khiến nhiều người cảm thấy tò mò, thú vị.

Trần Lê Anh Vũ pha chế nước uống cho khách.

Anh Vũ giải thích: “Cứ mỗi ly thức uống bán được, em sẽ trích ra 500 đồng. 70% số đó sẽ dành để ủng hộ cho hoạt động hỗ trợ sinh viên, học sinh nghèo, 15% dùng để phát cơm cho các bệnh nhân và người nhà của họ ở Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ và 15% còn lại em dùng để mua báo in phục vụ cho bà con đọc”.

Với slogan “Gieo hành động nhỏ - gặt tính cách lớn”, Vũ nói rằng đó chính là quan điểm xuyên suốt trong quá trình khởi nghiệp của mình.

Gần quán của Vũ có 2 bệnh viện là Đa khoa Trung ương Cần Thơ và Huyết học và truyền máu Cần Thơ. Mỗi ngày có hàng trăm người nhà bệnh nhân phải kiếm chỗ ăn cơm, nghỉ ngơi qua đêm. “Để có chỗ ngủ, tắm rửa, bà con phải bỏ ra số tiền không nhỏ.

Khi vào quán em, bà con có chỗ nghỉ ngơi, tắm rửa, giặt giũ thoải mái mà không phải mất thêm tiền ngoài giá ly nước hay món ăn chừng hơn mười nghìn đồng. Chưa kể, cũng với ngần ấy tiền mà người nhà của bệnh nhân cũng có cơ hội để giúp đỡ cho người khác”, Anh Vũ chia sẻ.

Vũ cho biết thêm, sắp tới sẽ ra mắt “Góc yêu thương” và “Góc chia sẻ” ngay tại quán bằng cách đặt văn phòng phẩm, quần áo cũ để ai cần đến lấy. “Nhiều hay ít không quan trọng nhưng cái quý hơn hết là biết chia sẻ cho người cần đến”, Anh Vũ nói.

Đại học không là duy nhất

Năm 18 tuổi, Anh Vũ tốt nghiệp THPT và mong muốn bước chân vào giảng đường đại học, tuy nhiên năm đó anh thi trượt. “Đại học không phải là con đường duy nhất”, Vũ tự an ủi mình và sau đó trải qua nhiều công việc làm thuê để tích lũy kinh nghiệm.

Năm 2015, với nguồn vốn dành dụm được và vay mượn thêm từ bạn bè, người thân, Vũ bắt đầu khởi nghiệp bằng việc mở một cửa hàng kinh doanh thức uống và đồ ăn gắn với hoạt động xã hội. Những khoản lãi từ kinh doanh, Vũ trích ra một phần để làm những công việc thiện nguyện.

Đầu năm 2018, để mở rộng kinh doanh, Vũ thuê lại mảnh đất rộng 500m2 ở trung tâm thành phố Cần Thơ mở quán cà phê 500 đồng với giá các đồ uống đều có số lẻ 500 đồng để làm từ thiện. “Tuy 500 đồng đối với một người là ít nhưng với nhiều người góp lại nó sẽ tạo ra giá trị lớn và sẽ giúp được nhiều người”, Vũ nói.

Trần Lê Anh Vũ cho biết, đến nay anh đã gom góp được gần 25 triệu đồng từ quán cà phê 500 đồng để làm từ thiện và sắp tới sẽ tạo việc làm cho sinh viên làm bán thời gian ở quán.

Sợ dân mạng quên tên, Trâm Anh World Cup vội tung bộ ảnh nóng bỏng

Trâm Anh vừa đăng tải bộ ảnh mới khiến người xem khó có thể rời mắt trước gương mặt xinh đẹp, thần thái hút hồn và thân hình chuẩn của cô nàng.

Tôi đến nhà bác Sáu, một "lão nông tri điền" hơn 30 năm kinh nghiệm trong ngành làm lúa. Bên tách trà nóng trong cơn mưa chiều, bác Sáu nói dân vùng này bây giờ ít trồng lúa, đa số chuyển sang trồng hoa màu vì trồng lúa khá lắm cũng chỉ đủ ăn, chứ không thể giàu. Giá lúa không tăng suốt nhiều năm qua, trong khi các chi phí khác tăng vùn vụt. Một vụ lúa hơn ba tháng, sau khi thu hoạch, trừ chi phí, người trồng lúa không còn lời lãi được bao nhiêu.

Nông dân như bác Sáu đúc rút bằng kinh nghiệm, bằng sự loay hoay năm này sang năm nọ trên cánh đồng. Nhà nghiên cứu nói bằng số liệu, khảo cứu. Kết luận vẫn vậy. Nhiều năm trước, PGS.TS Nguyễn Văn Sánh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu ĐBSCL từng phân tích, hạt gạo bị "cắn làm tám phần", khiến cho nông dân không còn tích lũy. Bốn phần đầu chi cho các nhà: Nhà băng (do phải vay vốn, trả lãi); nhà vật tư (phân bón, thuốc trừ sâu); nhà mình (chi tiêu ăn uống, chữa bệnh, học hành cho con cái); nhà hàng xóm (giỗ chạp, hiếu hỉ đều trông chờ vào hạt lúa). Phần thứ năm dành cho các nhà xuất khẩu gạo - yếu tố sẽ gần như quyết định giá lúa hàng năm. Phần thứ sáu làm nhiệm vụ bình ổn giá tiêu dùng. Phần thứ bảy liên quan đến vai trò ngoại giao trong chiến lược an ninh lương thực. Phần thứ tám là đảm bảo an ninh lương thực quốc gia.

Một đòn gánh nhiều mối đè nặng lên vai, người trồng lúa phải cố giữ thăng bằng trong khi những thứ đè trên vai thì luôn "nhảy múa".

Bác Sáu nói, làm nông giờ cũng nhàn, máy móc cơ giới hóa hết, không còn vất vả như trước. Mà kể cả thế, lớp trẻ vẫn không muốn trồng lúa nữa. Con cháu trong xóm lớn lên rồi đi Sài Gòn. Đứa học xong thì ở lại thành phố luôn, đứa học ít thì đi làm công nhân, vài đứa lái xe ôm công nghệ. Chỉ còn người già bám ruộng. Nhưng số ít này cũng nhả cây lúa, chuyển sang trồng hoa màu. Trồng màu thu nhập cao hơn, xoay vòng nhanh hơn, trồng được nhiều loại, thất cây này còn cây khác.

Tôi rẽ ngang, nói đến giá lúa đang tăng, bác hỏi lại: "Nhưng rồi tăng được bao lâu? Giá lúa tăng, nhưng các chi phí vật tư có chịu nằm yên hay cũng tăng theo, để rồi đâu lại vào đấy. Năm nay tăng, rồi sang năm thì sao?". Bác thấy người ta giải cứu cây này, trái nọ, sao không nghe ai nói giải cứu cây lúa bao giờ.

Giá lúa đang tăng từng ngày do nhiều quốc gia cấm xuất khẩu gạo để đảm bảo an ninh lương thực. Đó là hậu quả của những tác động tiêu cực từ El Nino. Nhưng Việt Nam cũng là nước chịu ảnh hưởng của El Nino. Các điều kiện thời tiết bất lợi đang xuất hiện nhiều hơn, mà việc trồng lúa bị ảnh hưởng rất nhiều từ thời tiết. Bên cạnh đó, sản xuất lúa ở Việt Nam hiện nay vẫn còn manh mún và sẽ càng manh mún nữa khi diện tích đất ngày càng chia nhỏ do dân số tăng; trong khi để đạt được lợi nhuận tối ưu từ cây lúa, phải cần diện tích canh tác lớn.

Các quốc gia cấm xuất khẩu lúa gạo, tạo lợi thế trước mắt cho gạo Việt Nam. Nhưng làm thế nào để tận dụng tốt cơ hội và duy trì lợi thế đó dài lâu?

Tôi thấy ngành nông nghiệp vẫn đang nợ cây lúa, và nợ những người nông dân. Xuất khẩu nhiều, giá trị tăng, lợi nhuận doanh nghiệp tăng, nhưng tôi ít thấy nói đến việc người nông dân hưởng lợi thế nào, bao nhiêu, và bao lâu. Bên cạnh niềm hân hoan vì giá lúa tăng, vẫn còn rất nhiều thứ để làm, trong đó có những vấn đề quan trọng như: tạo giá trị bền vững cho cây lúa, cho người nông dân; mở rộng quy mô sản xuất để tránh manh mún, tránh vòng luẩn quẩn chuyển từ cây lúa sang hoa màu, rồi lại từ hoa màu về cây lúa; phát triển liên kết doanh nghiệp với người nông dân để tạo chuỗi giá trị cũng như thương hiệu cho hạt gạo và sau hạt gạo.

Muốn đảm bảo an ninh lương thực, tăng trữ lượng xuất khẩu, vấn đề tiên quyết là giúp người trồng lúa bớt đi gánh nặng trên chiếc đòn gánh, để có thể sống và làm giàu từ cây lúa.

Lời than thở của bác Sáu dài như cơn mưa vẫn chưa dứt. "Mưa vầy là bất thường. Năm nay lại khó hơn năm trước một chút. Nhưng bao nhiêu khó khăn đã vượt qua nhờ cây lúa. Ai phụ cây lúa chứ tui thì không", cuối cùng bác Sáu vẫn nói vậy.

Minh Kha