Các chuyên gia cho rằng, không bao giờ là quá sớm để bắt đầu giáo dục giới tính cho trẻ. Bạn dạy trẻ sớm sẽ giúp chúng tránh nguy cơ bị xâm hại tình dục.

Dưới đây là 7 cách giúp bạn dạy con tránh xa nguy hiểm từ những cái chạm không an toàn.

1/ Trò chuyện cởi mở với con về vấn đề này ở nơi yên tĩnh

Bạn hãy chọn địa điểm yên tĩnh, mỉm cười với con hoặc cùng ngồi trên chiếc ghế văng dễ chịu cùng con. Lúc này bắt đầu giải thích cho bé những gì bạn muốn nói.

Bạn hãy cho bé biết rằng có điều gì đó không ổn nếu xảy ra những tình huống sau:

Ai đó chạm vào bộ phận riêng tư của con

Ai đó chạm vào vùng kín của họ trước mặt con

Ai đó yêu cầu con cởi quần áo hoặc chụp ảnh/quay camera khỏa thân

Ai đó yêu cầu con chạm vào vùng kín của họ

Ai đó cho con xem video hoặc ảnh khỏa thân của người khác

2/ Cho con tự so sánh về đụng chạm không an toàn và đụng chạm an toàn

Sau khi cho con biết về sự đụng chạm an toàn và đụng chạm không an toàn, bạn hãy cho con tự so sánh hai cảm giác này.

Bạn có thể đóng vai và hỏi con mình, "Con sẽ làm gì nếu ...?" hoặc "Bạn sẽ kể về ai ...?" và như thế.

Con nên hiểu rằng một cái bắt tay, một cái ôm từ người mà con tin tưởng như: Vỗ nhẹ vào lưng, vòng tay qua vai con là an toàn. Tuy nhiên, những đụng chạm đó sẽ thành không an toàn nếu đi kèm với một số dấu hiệu sau:

Ai đó đe dọa sẽ làm tổn thương con nếu con nói ra việc họ đã làm

Ai đó ép con chạm vào họ

Cái chạm khiến con lo lắng và sợ hãi

Một người chạm vào những vùng kín trên cơ thể con

3/ Giải thích cho con rằng ngay cả một cái chạm an toàn đôi khi cũng có thể gây tổn thương

Trẻ nhỏ thường có cảm xúc lẫn lộn và nhầm lẫn giữa đụng chạm an toàn và đụng chạm không an toàn. 

Điều này thường xảy ra khi con bị ốm và đến bác sĩ khám. Khi thăm khám bác sĩ sẽ phải đụng vào người con. Với con, bác sĩ là người lạ nên khi người lạ chạm vào người, chắc chắn con sẽ có cảm giác không an toàn.

Lúc này, phụ huynh cần giải thích cho trẻ hiểu rằng, việc đụng chạm đó hoàn toàn không sao. Bác sĩ chỉ muốn giúp con tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh.

Đôi khi bác sĩ cũng cần phải chạm vào vùng kín của trẻ để hoàn tất quá trình kiểm tra. Tất nhiên, hãy nói với con bạn rằng bạn sẽ luôn ở đó để đảm bảo mọi thứ đều ổn.

Trong thực tế một số trường hợp bác sĩ, y tá, cha mẹ có thể đụng chạm được vào những vùng riêng tư này của các con nhưng trước khi thực hiện người lớn có trách nhiệm giải thích rõ để trẻ hiểu và đặc biệt là phải được sự đồng ý của trẻ. Nếu trẻ từ chối hoặc không đồng ý thì nên tôn trọng ý kiến của trẻ.

4/ Sử dụng áo tắm để giải thích các bộ phận riêng tư

Nhiều bố mẹ thường né tránh các chủ đề về các bộ phận cơ thể và vấn đề tình dục khi trò chuyện với con. Vì họ cho rằng, con còn quá nhỏ, chưa đến lúc tìm hiểu vấn đề đó. Đây là lý do tại sao trẻ dễ bị các đối tượng lạm dụng. 

Bạn nên cởi mở với con về chuyện này và cho con biết những hành vi thân mật nào là phù hợp với lứa tuổi, cùng con thảo luận các bộ phận nhạy cảm với thái độ nghiêm túc, thể hiện sự tôn trọng.

Nếu bạn không cảm thấy thoải mái khi nói về tên của các bộ phận thân mật, hãy sử dụng áo tắm làm học cụ.

Bạn cần giải thích rằng việc chạm vào bộ phận của cơ thể mà bộ áo tắm che phủ được coi là hành vi chạm không an toàn. Điều này sẽ cung cấp cho con một góc nhìn trực quan tốt mà bạn không cần phải sử dụng tên riêng.

5/ Giải thích rằng chạm không an toàn không phải là “bí mật”

Phần lớn, những kẻ bạo hành hay xâm hại trẻ em sẽ nói với đứa trẻ bị lạm dụng rằng hãy giữ bí mật về mọi chuyện.

Hầu hết tất cả các trường hợp bị lạm dụng đều im lặng vì chúng nghĩ đó là lỗi của chúng hoặc chúng sợ kẻ bạo hành.

Bạn cần giải thích cho con rằng: Nếu ai đó đụng chạm vào vùng kín trên cơ thể con và yêu cầu con giữ bí mật, con phải báo cho bố mẹ hoặc người mà con tin tưởng ngay lập tức. 

Ở đây, điều quan trọng là cung cấp cho con các ví dụ cụ thể. Bạn cũng có thể cùng con đóng màn kịch nhỏ, qua màn kịch, con sẽ hiểu rõ vấn đề này. 

6/ Con có quyền nói “không”

Theo một nghiên cứu, khoảng 70% vụ việc lạm dụng mà kẻ xâm hại là người trẻ biết và tin tưởng.

Đây là lý do tại sao bạn nên nói với con bạn rằng chúng có  quyền nói và la hét KHÔNG! đối với bất kỳ kiểu chạm không an toàn nào.

Bạn hãy nói với con rằng, không ai có quyền đụng chạm vào cơ thể con, kể cả người trong gia đình. Vì đây là sự riêng tư và con có thể làm bất cứ điều gì để bảo vệ nó. Con có quyền nói không khi bị ai đó đụng chạm vào người. 

Con hãy bỏ chạy ngay lập tức khỏi kẻ đã và đang có hành vi đụng chạm vào con. Con không bao giờ được ở một mình với người đó nữa.

Con hãy kêu gọi sự giúp đỡ hay thậm chí la hét để thu hút sự chú ý của mọi người. 

Con hãy tin vào bản thân, đó không phải là lỗi của con và con không làm gì sai.

7. Cho con kể tên một vài người chúng tin tưởng nếu ai đó đang có hành vi xâm hại con

Bạn hãy yêu cầu con kể tên ít nhất 5 người mà con nghĩ chúng có thể tin tưởng trong trường hợp bị lạm dụng.

Một người nào đó mà con có thể chạy đến hoặc tâm sự khi có kẻ đang thực hiện hành vi đụng chạm không an toàn với con. Nếu con không thể nghĩ về ai đó, bạn hãy giúp con liệt kê.

Ngoài ra, bạn hãy nhắc con rằng chúng nên tiếp tục nói với mọi người về tình huống này cho đến khi ai đó giúp đỡ chúng và đừng bao giờ bỏ cuộc.

4 hành động khiến con hư, nhiều

bố mẹ đang mắc phải

Bố mẹ nào cũng mong muốn điều tốt đẹp cho con cái. Tuy nhiên, có nhiều việc cha mẹ làm lại không hề tốt cho con.

“Dân xây dựng không phải ai cũng là những con người khô cứng cộc cằn, tất nhiên đặc thù công việc đôi khi khiến họ dễ nóng nảy, nhưng thực tế, bên trong họ luôn ẩn chứa nhiều tình cảm hay những nỗi day dứt, chỉ là không dễ giãi bày và cũng không biết cách giãi bày”, Nguyễn Đinh Khoa chia sẻ.

Điều này cũng được thể hiện rõ nét mà nhẹ nhàng và gần gũi qua Con kiến xây. Tự nhận thấy mình may mắn hơn những “anh em trong nghề” vì có thể truyền đạt tâm tư, suy nghĩ bằng con chữ, Nguyễn Đinh Khoa cho biết, cơ duyên khiến anh bắt đầu “nghiệp viết” là từ câu chuyện “cảm nắng”.

Từ trăn trở về nỗi đau…

“Trải lòng mình và xoa dịu người khác là lý do vì sao tôi bắt đầu viết và cho ra mắt Độc hành, Trở về một đứa trẻvà hôm nay là, Con kiến xây”, Nguyễn Đinh Khoa cho biết.

Nhìn lại những tác phẩm trước của Nguyễn Đinh Khoa, có thể thấy đâu đó những trăn trở trên hành trình tìm kiếm chính mình trong cuộc sống, sự nghiệp và tình cảm… mà ở đó, nỗi buồn trên nhiều khía cạnh được bôc lộ nhiều hơn cả.

Chia sẻ cùng độc giả về điều này, Nguyễn Đinh Khoa nhận định, khi quyết định bắt tay vào viết, anh thường viết vào lúc trái tim mình tan nát, vào những thời khắc không thể bám víu vào bất cứ điều gì nữa, trong những khoảng thời gian mình cảm thấy cô đơn và bị tổn thương nhất. Lúc đó vì không biết chia sẻ với ai nên anh viết. Nhưng khi bắt đầu viết, tôi nghĩ đang hướng mình về phía ánh sáng để trở thành một người có ý nghĩa hơn.

“Bạn biết không, viết cũng là cách chữa lành tâm hồn hữu hiệu. Bởi khi viết nghĩa là bạn tâm sự với chính mình, được giãi bày những điều mà có thể chẳng tìm được một ai muốn lắng nghe nó ngay thời điểm đó, được nói ra những kiềm nén thầm kín nhất mà chẳng phải lo sợ hay suy xét nó đúng hay sai. Và trên hết, viết ra là cách chúng ta giải tỏa những áp lực của “trái bom nổ chậm” trong lòng, tránh nó bộc phát thiếu tự chủ về sau”, Đinh Khoa nói.

… Đến những điều tích cực

Trong Con kiến xây, Nguyễn Đinh Khoa đã kể các câu chuyện về nghề xây dựng, những kỉ niệm từ những ngày mới chập chững làm quen với gạch đá cho đến lúc đứng tên mình trên một dự án qui mô. Vẫn là những mẩu chuyện nho nhỏ với “tiếng lòng”, song, Con kiến xây lại là một hướng rẽ hoàn toàn mới mà thú vị của Nguyễn Đinh Khoa trong cách truyền đạt.

Nguyễn Đinh Khoa cho rằng, giữa những trắc trở khó tránh khỏi và vô vàn thử thách của cuộc sống, nếu chúng ta có thể tìm ra ánh sáng dù nhỏ nhoi nhất giữa màn sương mù, thì đó cũng sẽ là ngọn đèn để ta đứng dậy và tiếp tục bước đi. Anh nói: “Nếu chung ngành nghề với tôi, lúc nào đó bế tắc trong công việc, bạn sẽ tìm được sự cổ vũ khi nhớ về những trang viết của Con kiến xây”.

Con kiến xây - Một tản văn “hướng nghiệp” độc đáo

Nguyễn Đinh Khoa đã chia sẻ: “Bản lĩnh của một người không chỉ là đối diện khó khăn, mà còn cách mà chúng ta ứng xử trước mọi hoàn cảnh… Với suy nghĩ tích cực, kiên trì học hỏi, vững tin với những gì đã chọn, thì dù có rơi vào khó khăn nào, trái tim cũng dẫn dắt bạn và tôi đến thành quả tốt đẹp”.

Có lẽ vì vậy, đề tài mà Nguyễn Đinh Khoa lựa chọn lần này được coi là một trong số ít tản văn “hướng nghiệp” lôi cuốn người đọc từ những trang viết đầu tiên. Với những kiến thức của một người làm nghề lâu năm, chắc chắn cuốn sách  sẽ khơi dậy nhiều tình cảm và đọng lại nhiều điều tích cực trong lòng người đọc. Con kiến xâytuy không bao quát tất cả vấn đề công sở, nhưng ở góc nào đó của văn phòng cũng bộc lộ những câu chuyện dễ thương xen lẫn nỗi niềm từ những va chạm bình thường trong công việc giữa đồng nghiệp, giữa sếp và nhân viên, người mới và người cũ… Từ đó, giúp các bạn trẻ không quá bỡ ngỡ, cũng không choáng ngợp trước hào quang của bất kỳ nghề nghiệp, vị trí nào.

Nguyễn Đinh Khoa là cây bút trẻ và là một kiến trúc sư. Độc giả biết đến anh qua truyện dài Độc hành, đã đoạt giải Văn học tuổi 20 lần 6, năm 2018. Năm 2021, anh ra mắt tản văn Trở về một đứa trẻ.Tản văn mới nhất của Nguyễn Đinh Khoa, Con kiến xâycủa anh vừa được NXB Kim Đồng ấn hành vào những ngày đầu năm 2023.

Du Mục

Với nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, đa dạng cùng kho tàng văn hóa đồ sộ, độc đáo trải dài 4000 năm lịch sử dân tộc, tất cả những điều đó góp phần đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia du lịch nổi tiếng thế giới với 22 di sản được UNESCO vinh danh.

Di sản thiên nhiên thế giới

1. Vịnh Hạ Long

Vịnh có tổng diện tích 1553 km2 gồm 1969 hòn đảo lớn nhỏ, tập trung ở hai vùng chính là vùng phía đông nam vịnh Bái Tử Long và vùng phía tây nam vịnh Hạ Long. Hàng trăm đảo đá, mỗi đảo mang một hình dáng khác nhau hết sức sinh động: hòn Đầu Người, hòn Rồng, hòn Lã Vọng, hòn Cánh Buồm, hòn Trống Mái, hòn Lư Hương...

Năm 1994, UNESCO đã chính thức công nhận vịnh Hạ Long là Di sản thiên nhiên thế giới bởi giá trị ngoại hạng về mặt cảnh quan.Năm 2000, vịnh Hạ Long tiếp tục được UNESCO công nhận lần thứ hai là Di sản địa chất thế giới vì những giá trị về địa chất, địa mạo.

2. Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng

Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng thuộc tỉnh Quảng Bình – miền Trung Việt Nam với tổng diện tích 343.300ha. Bên cạnh giá trị về lịch sử địa chất, địa hình, địa mạo, Phong Nha – Kẻ Bàng còn được thiên nhiên ưu đãi ban tặng cho những cảnh quan kì bí, hùng vĩ, tiêu biểu phải kể đến hang Sơn Đoòng – Hang động tự nhiên lớn nhất thế giới.

Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới theo tiêu chí địa chất, địa mạo năm 2003, và được UNESCO công nhận lần 2 là Di sản thiên nhiên thế giới với tiêu chí đa dạng sinh học, sinh thái vào ngày 3 tháng 7 năm 2015.

3. Cao nguyên đá Đồng Văn

Cao nguyên đá Đồng Văn (hay sơn nguyên Đồng Văn) là một cao nguyên đá trải rộng trên bốn huyện Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc của tỉnh Hà Giang, Việt Nam. Ngày 3 tháng 10 năm 2010, hồ sơ "Công viên Địa chất Cao nguyên đá Đồng Văn" đã được Hội đồng tư vấn Mạng lưới Công viên Địa chất Toàn cầu (GGN) của UNESCO chính thức công nhận là Công viên địa chất toàn cầu. Đây hiện là danh hiệu duy nhất ở Việt Nam và thứ hai ở Đông Nam Á.

Di sản văn hóa vật thể thế giới

4. Quần thể di tích Cố đô Huế

Quần thể di tích Cố đô Huế hay Quần thể di tích Huế là những di tích lịch sử - văn hoá do triều Nguyễn chủ trương xây dựng trong khoảng thời gian từ đầu thế kỷ 19 đến nửa đầu thế kỷ 20 trên địa bàn kinh đô Huế xưa, nay thuộc phạm vi thành phố Huế và một vài vùng phụ cận thuộc tỉnh Thừa Thiên-Huế, Việt Nam. Phần lớn các di tích này nay thuộc sự quản lý của Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế và được UNESCO công nhận là Di sản Văn hoá Thế giới vào ngày 11 tháng 12 năm 1993.

5. Phố cổ Hội An

Đô thị cổ Hội An ngày nay là một điển hình đặc biệt về cảng thị truyền thống ở Đông Nam Á được bảo tồn nguyên vẹn và chu đáo. Phần lớn những ngôi nhà ở đây là những kiến trúc truyền thống có niên đại từ thế kỷ 17 đến thế kỷ 19, phần bố dọc theo những trục phố nhỏ hẹp. Hội An cũng là vùng đất ghi nhiều dấu ấn của sự pha trộn, giao thoa văn hóa. Các hội quán, đền miếu mang dấu tích của người Hoa nằm bên những ngôi nhà phố truyền thống của người Việt và những ngôi nhà mang phong cách kiến trúc Pháp.

Với những giá trị nổi bật, tại kỳ họp lần thứ 23 ngày 4 tháng 12 năm 1999, Tổ chức UNESCO đã công nhận đô thị cổ Hội An là một di sản văn hóa thế giới.

6. Thánh địa Mỹ Sơn

Thánh địa Mỹ Sơn thuộc xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, là tổ hợp gồm nhiều đền đài Chăm Pa trong một thung lũng đường kính khoảng 2 km được bao quanh bởi đồi núi. Xưa đây từng là nơi tổ chức cúng tế cũng như là lăng mộ của các vị vua Chăm pa hay hoàng thân, quốc thích.

Năm 1999, Thánh địa Mỹ Sơn đã được UNESCO chọn là một trong các di sản thế giới tân thời và hiện đại.

7. Hoàng thành Thăng Long

Hoàng thành Thăng Long là quần thể di tích gắn với lịch sử kinh thành Thăng Long - Đông Kinh và tỉnh thành Hà Nội bắt đầu từ thời kì tiền Thăng Long (An Nam đô hộ phủ thế kỷ VII) qua thời Đinh - Tiền Lê, phát triển mạnh dưới thời Lý, Trần, Lê và thành Hà Nội dưới triều Nguyễn. Đây là công trình kiến trúc đồ sộ, được các triều vua xây dựng trong nhiều giai đoạn lịch sử và trở thành di tích quan trọng bậc nhất trong hệ thống các di tích Việt Nam.

Vào ngày 31/7/2010, UNESCO đã thông qua nghị quyết công nhận khu Trung tâm hoàng thành Thăng Long - Hà Nội là di sản văn hóa thế giới.

8. Thành Nhà Hồ

Thành nhà Hồ, nay thuộc địa phận tỉnh Thanh Hóa là tòa thành kiên cố với kiến trúc độc đáo bằng đá có quy mô lớn hiếm hoi ở Việt Nam. Ngày 27 tháng 6 năm 2011, sau 6 năm đệ trình hồ sơ, Thành nhà Hồ đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới.

Di sản văn hóa phi vật thể

9. Nhã nhạc cung đình Huế

Nhã nhạc cung đình Huế là thể loại nhạc của cung đình thời phong kiến, được biểu diễn vào các dịp lễ hội (vua đăng quang, băng hà, các lễ hội tôn nghiêm khác) trong năm của các triều đại nhà Nguyễn của Việt Nam.Nhã nhạc cung đình Huế đã được UNESCO công nhận là Kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể nhân loại vào năm 2003.

10. Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên

Không gian văn hóa Cồng Chiêng Tây Nguyên được UNESCO công nhận là Kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể nhân loại vào ngày 15 tháng 11 năm 2005. Sau Nhã nhạc cung đình Huế, đây là di sản văn hóa phi vật thể thứ hai của Việt Nam được nhận danh hiệu này.

Không gian văn hóa Cồng Chiêng Tây Nguyên bao gồm các yếu tố bộ phận sau: cồng chiêng, các bản nhạc tấu bằng cồng chiêng, những người chơi cồng chiêng, các lễ hội có sử dụng cồng chiêng (Lễ mừng lúa mới, Lễ cúng Bến nước...), những địa điểm tổ chức các lễ hội đó (nhà dài, nhà rông, nhà gươl, rẫy, bến nước, nhà mồ, các khu rừng cạnh các buôn làng Tây Nguyên,...)

11. Dân ca Quan họ

Dân ca quan họ ở Bắc Giang và Bắc Ninh là một trong những làn điệu dân ca tiêu biểu của vùng châu thổ sông Hồng ở miền Bắc Việt Nam. Nó còn được gọi là dân ca quan họ Kinh Bắc do được hình thành và phát triển ở vùng văn hóa Kinh Bắc xưa, đặc biệt là khu vực ranh giới hai tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh ngày nay. Ngày 30 tháng 9 năm 2009, UNESCO đã chính thức công nhận Quan họ là di sản văn hóa phi vật thể của thể giới.

12. Ca trù

Hát ca trù là một bộ môn nghệ thuật truyền thống ở phía Bắc Việt Nam[1] kết hợp hát cùng một số nhạc cụ dân tộc. Ca trù thịnh hành từ thế kỷ 15, từng là một loại ca trong cung đình và được giới quý tộc và trí thức yêu thích. Ca trù là một sự phối hợp nhuần nhuyễn và đỉnh cao giữa thi ca và âm nhạc

Ngày 1 tháng 10 năm 2009, tại kỳ họp lần thứ 4 của Ủy ban liên chính phủ Công ước UNESCO Bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể (từ ngày 28 tháng 9 tới ngày 2 tháng 10 năm 2009), ca trù đã được công nhận là di sản phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.

13. Hội Gióng

Hội Gióng là lễ hội truyền thống được tổ chức hàng năm ở nhiều địa phương tại Hà Nội nhằm tưởng nhớ và ca ngợi chiến công của người anh hùng truyền thuyết Thánh Gióng, một trong tứ bất tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Năm 2010, hội Gióng ở đền Phù Đổng (Gia Lâm) và đền Sóc (huyện Sóc Sơn) đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

14. Hát xoan Phú Thọ

Hát Xoan còn được gọi là Khúc môn đình (hát cửa đình), là lối hát thờ thần, tương truyền có từ thời các vua Hùng. Thuở xa xưa, người Văn Lang tổ chức các cuộc hát Xoan vào mùa xuân để đón chào năm mới.

Năm 2011, hát xoan đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

15. Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương

Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương là một loại hình tín ngưỡng dân gian được lưu truyền lâu đời ở Việt Nam mà trọng tâm là tỉnh Phú Thọ. Loại tín ngưỡng này đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam ghi danh vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia (đợt 1) và UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại năm 2012.

16. Đờn ca tài tử

Đờn ca tài tử Nam bộ là một dòng nhạc dân tộc của Việt Nam đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể vào năm 2013. Đờn ca tài tử hình thành và phát triển từ cuối thế kỉ 19, bắt nguồn từ nhạc lễ, Nhã nhạc cung đình Huế và văn học dân gian

17. Ví giặm Nghệ Tĩnh

Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh là một loại hình nghệ thuật trình diễn dân ca chiếm vị trí quan trọng trong đời sống văn hóa của người dân 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh thuộc miền Trung Việt Nam. Dân ca ví giặm đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể ngày 27/11/2014 tại Paris (Pháp).

Di sản tư liệu thế giới

18. Mộc bản triều Nguyễn

Mộc bản triều Nguyễn là di sản tư liệu thế giới đầu tiên tại Việt Nam được UNESCO công nhận ngày 31/7/2009. Mộc bản triều Nguyễn gồm 34.618 tấm, là những văn bản chữ Hán-Nôm được khắc ngược trên gỗ để in ra các sách tại Việt Nam vào thế kỷ 19, 20.

19. Bia tiến sĩ Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Với giá trị văn hóa và lịch sử đặc biệt, đầu tháng 3/2010, 82 tấm bia tiến sĩ của các khoa thi dưới triều Lê - Mạc (1442-1779) tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội) đã được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thế giới.

20. Mộc bản Kinh Phật chùa Vĩnh Nghiêm

Chùa Vĩnh Nghiêm được mệnh danh là “Đại danh lam cổ tự”, một trung tâm Phật giáo lớn nhất của thời Trần, nơi có những văn bản Hán tự được UNESCO công nhận năm 2012.

21. Châu bản triều Nguyễn

Châu bản là những văn bản của vương triều đã được nhà vua “ngự phê” bằng mực son đỏ. Châu bản triều Nguyễn là các tài liệu hành chính được hình thành trong quá trình quản lý nhà nước của triều Nguyễn (1802 - 1945), triều đại cuối cùng trong lịch sử phong kiến Việt Nam, bao gồm văn bản của các cơ quan trong bộ máy chính quyền trung ương và địa phương trình lên nhà vua phê duyệt, văn bản các vua ban hành cùng một số văn kiện ngoại giao và thơ văn ngự chế.

Châu bản triều Nguyễn đã được UNESCO công nhận là di sản tư liệu thế giới vào năm 2014

Di sản văn hóa hỗn hợp

22. Quần thể danh thắng Tràng An, Ninh Bình

Tràng An là một trong những nơi có cảnh quan tháp karst đẹp và quyến rũ nhất trên thế giới. Phủ lên cảnh quan là thảm rừng và các tháp dạng nón hùng vĩ cao 200m, với các hố trũng hẹp khép kín, bao quanh bởi các sống núi nối liền nhau, các đầm lầy thông nhau qua hệ thống suối xuyên ngầm có chiều dài lên tới 1 km.

Ngoài ra, nơi đây còn sở hữu di tích danh thắng nơi đây đã được Chính phủ Việt Nam xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt quan trọng như Khu du lịch sinh thái Tràng An, khu du lịch Tam Cốc - Bích Động, chùa Bái Đính, cố đô Hoa Lư.

Ngày 23 tháng 6 năm 2014, tại Doha, với sự đồng thuận tuyệt đối của Ủy ban Di sản thế giới,Quần thể danh thắng Tràng An chính thức trở thành di sản thế giới hỗn hợp đầu tiên của Việt Nam.

Bích Ngọc