CMC khai trương Trung tâm sáng tạo CMC và công bố Quỹ Sáng tạo CMC

Điểm chuẩn Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn TP.HCM cao nhất 28

Về thực trạng tuyển sinh và đào tạo các ngành khoa học cơ bản, PGS Nguyễn Kim Hồng, Nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, nhìn nhận người học ngày nay có nhiều lựa chọn hơn trước đây.

Sự lựa chọn ngành học của thí sinh dựa trên nhiều tiêu chí như: ngành có phù hợp với năng lực, khả năng tìm việc sau tốt nghiệp, thu nhập...

Theo ông Hồng, sinh viên các ngành khoa học cơ bản thường ra trường khó tìm việc vì phần lớn phải xin vào các cơ quan nhà nước, viện nghiên cứu. Lương và mọi khoản thu nhập từ ngành này đều thấp nên khó thu hút người học. Trong khi đó, các chuyên gia tư vấn tuyển sinh đều hướng thí sinh đến các ngành nghề hot, dễ kiếm việc làm, hay việc làm thu nhập cao.

GS Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc Trung tâm Công nghệ y tế thuộc ĐH Công nghệ Sydney (Úc), nhận định việc tuyển sinh, đào tạo các ngành khoa học cơ bản như hiện nay là hệ quả của nhiều năm trước. Điều này ông đã nói hơn 10 năm trước là các đại học thiếu đầu tư cho khoa học cơ bản. 

GS Tuấn kể về câu chuyện ông về nước tìm người ở trong nước có kinh nghiệm tốt về khoa học cơ bản để tham gia một dự án nghiên cứu y khoa. Tuy nhiên việc này bất thành. Cuối cùng, ông phải hợp tác với người nước ngoài.

PGS Đỗ Văn Dũng, Nguyên hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, cũng thừa nhận các trường đào tạo các ngành khoa học cơ bản đang “dở sống dở chết”. Lý do là nếu xoá ngành sẽ rất uổng vì không có nơi để đào tạo nhân lực cho đất nước nhưng giữ lại bắt buộc các ngành khác phải “è cổ” để “nuôi” những ngành này. 

“Hiện nay, các trường đại học ở Việt Nam sống chủ yếu dựa vào học phí. Các trường sẽ không thể nào “nuôi” một ngành học không có sinh viên lâu dài. Không có sinh viên, không có học phí ngành học sẽ chết”.

Ông Dũng lo rằng nếu tình trạng này tiếp diễn, tất sẽ khủng hoảng nhân lực, bởi muốn đất nước phát triển bền vững phải cần đội ngũ nghiên cứu cơ bản.

Đảm bảo việc làm đầu ra - chìa khóa giải quyết vấn đề

Nhiều chuyên gia, nhà giáo đã cùng VietNamNethiến kế để cứu ngành khoa học cơ bản. Cụ thể, PGS Nguyễn Kim Hồng, Nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, cho rằng, muốn thu hút người học, cần phải nêu rõ nhu cầu của nghề và khả năng tìm việc làm sau tốt nghiệp. Mặt khác cũng cần tăng thu nhập cho những người lao động có tay nghề, có trình độ chuyên môn.

Hiệu trưởng một trường đại học ở TP.HCM cũng góp ý với tình trạng như hiện nay nên để các ngành khoa học cơ bản tự sinh sôi nảy nở. Chúng ta tuyệt đối không làm theo cơ chế đặt hàng vì như vậy sẽ mất đi tính cạnh tranh. Theo ông, hiện những ngành khoa học cơ bản “trắng” sinh viên vì nhân lực cho ngành này đang dư.

"Nhưng đến một lúc nào đó, nhân lực thiếu, tự động các ngành sẽ tiếp tục có sinh viên ứng tuyển và lại chiếm ưu thế”- ông nói.

Theo vị hiệu trưởng này, cần phải ưu đãi học phí cho các ngành khoa học cơ bản. Các trường không nên xem những ngành thuộc lĩnh vực này như những ngành khác để kiếm tiền. “Hiện tại hầu như các trường đại học đều thương mại hoá. Không ít trường xem sinh viên là nguồn thu chính”- ông nói. 

Theo PGS Đỗ Văn Dũng, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, sinh viên muốn vào học một trường đại học nào đó, các em đã xác định phải có đầu ra vững chắc, tức là dễ tìm việc và thu nhập ổn định. “Học nghiên cứu về Toán, Lý, Hoá hay một ngành nào thuộc lĩnh vực khoa học cơ bản nào đấy nghe rất “cao sang” nhưng ra trường không có chỗ làm. Như vậy, dù có miễn 100% học phí các trường cũng không thể thu hút được sinh viên. Do vậy vấn đề ở đây là giải quyết đầu ra”- ông Dũng nói. 

Để giải quyết đầu ra cho khoa học cơ bản, ông Dũng cho rằng, nhà nước phải đầu tư vào các trung tâm nghiên cứu. Tức là phải có những trung tâm tính toán, trung tâm nghiên cứu lớn. Song song tạo ra việc làm chế độ, lương bổng phải tốt. Nếu đi làm nghiên cứu nhưng lương cũng ba đồng ba cọc các trung tâm cũng không thu hút được người làm.

“Sinh viên ngày nay rất thực tế. Nếu nhà nước không tạo ra các trung tâm nghiên cứu, tạo việc làm cho sinh viên tốt nghiệp các ngành khoa học cơ bản không thể thu hút sinh viên vào học”- ông Dũng nói. Ông cũng khẳng định, vấn đề đầu tiên sẽ phải giải quyết là đầu ra chứ không phải đầu tư các ưu đãi.

Theo GS Nguyễn Văn Tuấn, sự "khủng hoảng" hiện nay cũng là một cơ hội để xây dựng một chiến lược cho phát triển khoa học cơ bản. Để xây dựng chiến lược này, phải có một hội nghị với nhiều nhóm (nhà nước, kỹ nghệ, đại học) hoạch định vai trò của khoa học cơ bản trong việc phát triển kinh tế. Chúng ta cũng cần có một cơ chế đặc biệt tài trợ cho các đại học để đào tạo các chuyên gia trong lĩnh vực khoa học cơ bản. 

“Khoa học cơ bản khó phát huy nếu không có sự tương tác với các chuyên ngành khác. Nói cách khác, chiến lược phát triển khoa học cơ bản nên gắn liền với các ngành khoa học thực nghiệm như y khoa chằng hạn để chứng tỏ sự hữu dụng của khoa học cơ bản.

Nhưng ở Việt Nam có vài ngành khoa học cơ bản chưa chứng tỏ sự có ích cho khoa học thực nghiệm. Điều này khiến ngành học thiếu tính ứng dụng và mai một là điều được dự báo từ trước”- GS Tuấn nêu quan điểm.

Ngành 'trắng' sinh viên: Học khó, ra trường lương... vài triệu đồng

 
Trường ĐH Sư phạm TP.HCM sẽ tăng chỉ tiêu xét tuyển từ kỳ thi đánh giá năng lực chuyên biệt lên tối đa 40% tổng chỉ tiêu, tăng gấp đôi năm ngoái.

Phương thức này là sự kết hợp sử dụng điểm thi tốt nghiệp THPT hoặc điểm học bạ với điểm 1 bài thi đánh giá năng lực chuyên biệt.

Nhà trường tăng chỉ tiêu cho phương thức này là do lần đầu xét tuyển năm ngoái, các thí sinh trúng tuyển đáp ứng tốt việc học.
 
Tuyển 6.610 chỉ tiêu trong năm 2023, nhưng Trường ĐH Kinh tế Tài chính TP.HCM dành tới 70% tổng chỉ tiêu (tương đương 4.627 thí sinh) xét tuyển học bạ, trong đó 30% xét học bạ lớp 12 theo tổ hợp 3 môn, 40% xét tuyển học bạ theo tổng điểm trung bình 3 học kỳ.

Năm nay nhà trường chỉ dành 25% chỉ tiêu xét tuyển theo kết quả kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông và 5% cho phương thức khác.

Trường ĐH Công nghiệp TP.HCMtuyển hơn 8.000 chỉ tiêu cho năm 2023, nhưng đã dành 50% tổng chỉ tiêu xét học bạ, xét từ thi đánh giá năng lực do Đại học Quốc gia TP.HCM tổ chức và xét tuyển thằng. 50% chỉ tiêu còn lại sẽ xét từ điểm thi tốt nghiệp THPT.

Trong khi đó, Trường ĐH Quản lý và Công nghệ TP.HCMtuyển 855 chỉ tiêu nhưng 70% tổng chỉ tiêu trường sẽ xét học bạ, xét tuyển thẳng, xét từ thi đánh giá năng lực, chỉ 30% tổng chỉ tiêu xét kết quả thi tốt nghiệp THPT.
 
Dự kiến tuyển 9.900 chỉ tiêu, Trường ĐH Công nghệ TP.HCM dành 53% tổng chỉ tiêu cho xét học bạ. Trong số này trường phân ra xét học bạ theo tổng điểm 3 học kỳ (lớp 11 và học kỳ 1 lớp 12) là 35%, xét học bạ theo tổ hợp 3 môn của năm lớp 12 là 18%. 
 
Theo bà Nguyễn Thị Xuân Dung, Giám đốc Trung tâm Truyền thông Trường ĐH Công nghệ TPHCM, những năm gần đây thí sinh có xu hướng quan tâm đến phương thức xét tuyển học bạ, xét tuyển riêng nên hầu hết các trường đại học đều tăng chỉ tiêu cho các phương thức này hơn so với phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT.
 
Có thể thấy, phương thức xét học bạ đã dần trở nên phổ biến vì những ưu điểm như giúp thí sinh chủ động lựa chọn thời gian xét tuyển, giảm áp lực thi cử đối với kỳ thi tốt nghiệp, cơ hội chọn ngành nghề đa dạng, tiêu chí và điều kiện xét tuyển dựa trên kết quả học tập trong suốt quá trình chứ không bị phụ thuộc vào một kỳ thi duy nhất. 
 

Tuyển sinh ĐH năm 2023: Giảm dần phụ thuộc vào kết quả thi tốt nghiệp THPT

Mong muốn tạo ra thế hệ sinh viên có đam mê

PGS-TS Nguyễn Phương Thảo (giảng viên trường ĐH Quốc tế thuộc ĐH Quốc gia TP.HCM) mang đến cảm giác nhẹ nhàng, thanh thoát của phụ nữ Hà thành xưa, khác hẳn sự hình dung thông thường về một nhà khoa học.

PGS-TS Nguyễn Phương Thảo đang miệt mài với công việc nghiên cứu

Chị là một trong những chuyên gia hàng đầu về công nghệ sinh học phân tử trên đối tượng thực vật tại Việt Nam. Chị vừa được Nhà nước phong PGS năm 2015 với nhiều công trình trên các tạp chí của Việt Nam và hơn 20 công trình trên các tạp chí uy tín quốc tế.

Sau khi tốt nghiệp đại học, chị đạt được học bổng toàn phần của chính phủ Nhật và học một lèo 5 năm để tốt nghiệp xong thạc sĩ rồi TS tại Viện Khoa học và Công nghệ NARA về ngành Di truyền phân tử thực vật. Đặt chân sang Nhật, niềm hứng khởi khi được học tập tại một trong những viện nghiên cứu mạnh nhất của Nhật chưa được bao lâu, chị Thảo bị sốc bởi môi trường giáo dục nơi đây.

“Ở đây có các GS đầu ngành và những cộng sự rất giỏi để giúp bạn đứng trên vai người khổng lồ mà phát triển. Nhưng đây cũng là một trong những nơi thường xuyên có người tự tử vì áp lực học tập, nghiên cứu rất lớn. 3-4 giờ sáng, các phòng lab đều sáng đèn, nghiên cứu viên làm việc như không có khái niệm thời gian. Lúc mới sang, ngày nào tôi cũng khóc vì không có người thân, khác biệt văn hóa, áp lực học quá căng. Nhưng may mắn, tôi đã gặp được cố GS Shimamoto, một trong những GS đầu ngành của thế giới trong lĩnh vực sinh học. Ông như người cha tinh thần, luôn thúc đẩy để tôi phát triển và có những cơ hội phát triển tốt, nhưng đó cũng là nỗi băn khoăn khi tôi quyết định từ bỏ để quay về nước”, chị nhớ lại.

Lúc tốt nghiệp TS, ba mẹ muốn Thảo quay về VN làm việc vì gia đình chỉ có hai người con mà em gái Thảo đã quyết định chưa về. GS Shimamoto kiên quyết giữ cô học trò Việt Nam lại ở viện để nghiên cứu sau TS. Mặt khác, chị đã được ĐH Yale ở Mỹ gật đầu để chị về giảng dạy và nghiên cứu tiếp.

“Nhiều hướng đi ở trước mặt rất khó để đưa ra lựa chọn. Cán cân của lý trí nghiêng theo những cơ hội tốt hơn, đó là ở lại, nhưng có một cán cân khác trong lòng tôi nghiêng theo chiều ngược lại. Khi tôi quyết định sẽ trở về, GS Shimamoto đã sang VN hai lần để tìm hiểu môi trường tôi sẽ công tác, đến nhà cha mẹ tôi thuyết phục hãy cho tôi ở lại Nhật hoặc đi đâu cũng được, miễn đừng trở về”, chị Phương Thảo bộc bạch.

Nữ TS trẻ trở lại Hà Nội, sau đó đầu quân về ĐH Quốc tế với rất nhiều lý lẽ và hoài bão. Chị thừa nhận: “Tận hưởng những khoảnh khắc bên gia đình là giá trị thiêng liêng nhất mà không gì sánh được. Mỗi buổi sá ng thức dậy được gặp người thân, được nghe tiếng Việt thân thuộc - ai đã từng xa quê mới hiểu nó quý như thế nào. Phụ nữ thì càng nên trở về. Hơn nữa, chúng ta có cơ hội được đi ra ngoài để nhìn ngắm thế giới thì nên quay về, mang kiến thức về đóng góp cho đất nước”.

Chị kể, quá trình học tập ở Nhật của mình khá thành công với nhiều bài báo xuất bản trên các tạp chí nghiên cứu uy tín hàng đầu về nghiên cứu thực vật (Plant Cell, Plant Physiology và Cell Press). Do vậy, vào thời điểm đó, chị rất tin vào khả năng nghiên cứu khoa học của mình và nghĩ rằng mình có thể bắt đầu xây dựng một nhóm nghiên cứu tương tự ở ĐH Quốc tế.

Lúc bắt tay vào thực hiện, chị mới nhận thấy rằng để vận hành một nhóm nghiên cứu, kỹ năng làm thí nghiệm chỉ là một phần nhỏ: “Khi còn là nghiên cứu sinh, tôi được nâng đỡ trên vai những người khổng lồ nên mọi chuyện thuận lợi và đơn giản hơn rất nhiều.

Công việc của một trưởng nhóm nghiên cứu đòi hỏi cả sự quyết đoán khi theo đuổi các đề tài khoa học, kỹ năng viết bài, sự độc lập, và nhất là cần có cơ sở vật chất tốt. Vào thời điểm tôi bắt đầu, các dụng cụ thí nghiệm tại ĐH Quốc tế còn rất sơ khai và quỹ nghiên cứu dành cho những nhà nghiên cứu trẻ ở Việt Nam cũng khan hiếm”.

Để vượt qua được những thử thách, chị phải học cách sử dụng và quản lý nguồn kinh phí cũng như quỹ thời gian một cách hiệu quả hơn. May mắn là ở ĐH Quốc tế, việc giảng dạy được đề cao và nghiên cứu được đầu tư rất tốt. Ngoài cơ chế thoáng, có đến 149/160 giảng viên của trường từ nước ngoài trở về nên môi trường nghiên cứu ở đây rất thuận lợi.

“Khi ở Nhật, tôi nghĩ mình chỉ thích duy nhất công việc trong phòng thí nghiệm. Vậy mà sau bả y năm đi dạy, tôi nhận ra được nhiều giá trị đáng quý của công việc này, và rất yêu thích những giờ phút được tiếp xúc và truyền cảm hứng, truyền niềm yêu thích đến các bạn SV.

Sự trẻ trung và vui vẻ của các em cũng lan truyền qua tôi. Cũng có lúc tôi lăn tăn suy tính nhưng cái lớn hơn là tôi đã yêu thích công việc nghiên cứu và SV của mình. Tôi tin các em sẽ là thế hệ có đủ sự năng động và tri thức để giúp phát triển đất nước”, PGS Nguyễn Phương Thảo tâm sự.

Tối muốn "Tây" phải qua mình học

Đó là một trong những mục tiêu mới của GS Dương Nguyên Vũ, Viện trưởng Viện John Von Neumann (JVN - thuộc ĐH Quốc gia TP.HCM) đang thực hiện cho phân khúc đào tạo sau đại học của viện.

GS Dương Nguyên Vũ đang giảng bài cho sinh viên

Đoạn hội thoại giữa cô gái và ông Homer Hickam

“Tweet” đã bị xóa của cô gái trước đó thu hút hàng nghìn bình luận về sự việc, thậm chí là khiến Nasa phải chú ý.

“Mọi người im miệng lại. Tôi vừa được nhận vào vị trí thực tập sinh tại Nasa” – cô gái hào hứng khoe trên Twitter hôm 21/8.

Khi một ông già lạ mặt vào bình luận “chú ý ngôn ngữ”, cô đã đáp lại bằng một câu chửi rất thô tục.

Không may cho cô, ông già đó chính là Homer Hickam, cựu kỹ sư Nasa và hiện đang là thành viên của ủy ban giám sát Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ.

Hickam đã đáp lại rằng: “Còn tôi đang làm cho Hội đồng Vũ trụ quốc gia – nơi giám sát Nasa”.

Ông Homer Hickam

Cô gái sau đó đã nhận được khá nhiều bình luận ủng hộ, tuy nhiên hiện đã tạm đóng tài khoản Twitter.

Ông Hickam cũng đã xóa bình luận của mình khi cuộc trò chuyện này bắt đầu thu hút sự chú ý, bởi vì ông cho biết không muốn cô gái gặp rắc rối với Nasa.

Trong một bài đăng khác, Hickam đã giải thích rằng ông không can thiệp điều gì khiến cô gái bị mất vị trí thực tập sinh tại Nasa.

“Tôi không phụ trách việc tuyển dụng hay sa thải nhân viên tại Nasa. Tôi cũng không nói bất cứ điều gì gây tác động tới việc này” – ông viết. “Mọi chuyện xảy ra là do bạn cô ấy đã sử dụng ‘hashtag’ Nasa, thu hút sự chú ý của họ sau khi tôi đã bình luận rất lâu”.

Vị cựu kỹ sư cũng cho biết cô gái đã liên hệ với ông để xin lỗi và ông đã chân thành chấp nhận. Mặc dù đã mất vị trí thực tập sinh, nhưng có thể cái kết cuối cùng sẽ khác.

“Sau khi nói chuyện và xem hồ sơ của cô ấy, tôi chắc chắn rằng cô ấy xứng đáng có được một vị trí trong ngành công nghiệp hàng không vũ trụ. Tôi đang làm mọi thứ có thể để đảm bảo cho cô ấy một vị trí tốt hơn mà cô ấy đã mất”.

Ông Hickam cũng cho biết ông đã nói chuyện với những người phụ trách việc này và đảm bảo rằng hồ sơ của cô gái sẽ không có “vết đen” nào. “Họ nói với tôi rằng cô ấy có thể nộp đơn lại”.

Nguyễn Thảo (Theo Independent)

NASA thu thập dữ liệu về Nhật thực nhờ hai cô bé tiểu học

Hai chị em nhà Yeung đã giúp NASA thu thập dữ liệu trong sự kiện Nhật thực chỉ từ một trò chơi khoa học làm cho vui.