Năm ngoái, Ba tìm kiếm cơ hội xuất ngoại sang Hàn Quốc bởi không cần xóa xăm nhưng huyện Đông Sơn (quê Ba) nằm trong danh sách "cấm cửa" do có nhiều lao động làm việc "chui", ở lại bất hợp pháp. Đầu năm nay, hy vọng sang Hàn làm việc lại lóe lên khi lệnh cấm được gỡ bỏ, nhưng số lượng người đăng ký quá đông khiến Ba lại rơi vào tuyệt vọng.

Sau cùng, Ba quyết định sẽ đi Nhật, nhưng 2 hình xăm trên cánh tay lại là rào cản. Biết không thể qua mặt nhà tuyển dụng, Ba vội vàng tìm kiếm nơi uy tín để xóa xăm. Chàng trai được báo giá 4 triệu đồng, cam kết sau 1 liệu trình 8-10 lần bắn laser sẽ "sạch mực".

"Nếu đơn hàng xây dựng, làm việc ngoài trời thì không cần xóa xăm. Nhưng tôi muốn làm việc ở trong xưởng cho đỡ vất vả, không xóa xăm thì 90% không được nhận", Ba nói.

Đang trong liệu trình xóa xăm thì đầu năm nay, Ba đã may mắn thi đỗ đơn hàng vào một công ty chuyên sản xuất, phân phối cửa nhôm tại Nhật Bản.

"Còn 1 tháng nữa là xong liệu trình, vừa đúng thời điểm tôi sang Nhật. Nghiệp đoàn kiểm tra hình xăm từng tháng, ai không quyết tâm xóa xăm sẽ bị hủy hợp đồng. Mới đầu tôi khá lo lắng bởi có xóa hình xăm thì cơ hội chỉ 50/50, còn phụ thuộc công ty bên Nhật có nhận hay không.

Thời gian này, tôi vừa học vừa về quê xóa xăm. Mỗi lần về quê tốn kém nhưng phải quyết tâm. Ở đây nhiều người không kiên trì đã bị hủy hợp đồng, phải tìm một trung tâm khác", Ba chia sẻ.

Mỗi lần tia laser lướt qua, Ba lại phải gồng mình chịu đựng cơn bỏng rát cùng mùi cháy khét khó chịu. Dù đã được ủ thuốc tê, cảm giác đau đớn vẫn như xé da thịt nam lao động. Chỗ xăm sau khi được xóa vẫn để lại những vết sẹo dài, lồi lõm.

"Chấp nhận như vậy còn có cơ hội xuất ngoại, hơn là ở nhà ôm khoản nợ, công việc bấp bênh", anh nói.

Dự kiến tháng 6 Ba sẽ bay sang Nhật đoàn tụ cùng vợ. Vợ anh cũng mới sang Nhật hồi đầu năm 2023.

"Vợ tôi làm việc tại tỉnh Nigata. Muốn sang gần chỗ vợ làm nhưng vì hình xăm nên tôi không có sự lựa chọn. Đỗ được đơn, được doanh nghiệp tiếp nhận là tốt lắm rồi, công việc ở đâu đành chấp nhận.

Lần này thi đỗ đơn hàng này, hai vợ chồng tôi rất mừng. Chấp nhận làm xa nhau để kiếm tiền trả nợ, sau này tích lũy ít vốn rồi về Việt Nam lập nghiệp. Hai vợ chồng động viên nhau cố gắng để con cái sau này có cuộc sống tốt hơn", anh Ba chia sẻ.

Suýt đánh mất cơ hội sang Nhật Bản làm việc, anh Ba nhắn nhủ mọi người phải suy nghĩ, cân nhắc kỹ trước khi xăm hình bởi hình xăm có thể ảnh hưởng đến tương lai mỗi người.

"Nếu lỡ xăm hình mà có nguyện vọng sang Nhật Bản làm việc, mọi người cần thường xuyên cập nhật thông tin từ các nguồn chính thống như Đại sứ quán Nhật Bản, Sở LĐ-TB&XH địa phương hoặc doanh nghiệp phái cử uy tín để nắm được quy định về hình xăm của nước tiếp nhận.

Xóa xăm mất nhiều thời gian, do đó mọi người hãy bắt đầu sớm để đảm bảo có đủ thời gian hoàn thành trước khi đi Nhật. Nếu không thể hoặc không muốn xóa xăm, hãy tìm hiểu kỹ các ngành nghề chấp nhận lao động có hình xăm", anh Ba chia sẻ.

Lý do Nhật Bản "cấm cửa" lao động có hình xăm

Bà Đặng Thị Anh Ngọc, đại diện Văn phòng IM Japan tại Việt Nam cho biết, Chương trình hợp tác giữa Tổ chức IM Japan và Bộ LĐ-TB&XH đưa thực tập sinh đi thực tập kỹ thuật tại Nhật Bản (chương trình IM Japan) hiện nay vẫn giữ nguyên quy định không tiếp nhận người có hình xăm, kể cả hình xăm đã xóa.

Đại diện Văn phòng IM Japan tại Việt Nam cho rằng, việc lao động đi làm việc ở nước ngoài, đặc biệt là Nhật Bản thường kèm điều kiện không xăm mình được cho là xuất phát từ yếu tố văn hóa, lịch sử. Đại đa số người dân Nhật Bản nói chung đều không có ấn tượng tốt đối với những người có hình xăm.

Hình xăm có thể khiến người lao động bị đánh giá là thiếu nghiêm túc, có lối sống lệch lạc hoặc thậm chí là thành phần nguy hiểm, đặc biệt những nơi có định kiến tiêu cực về việc xăm hình như Nhật Bản.

Do đó, hầu hết các đơn hàng đến từ Nhật Bản, các đối tác đều yêu cầu doanh nghiệp phái cử kiểm tra sơ bộ các ứng viên, sau đó phối hợp với bệnh viện kiểm tra sức khỏe, trong đó có việc loại trừ hình xăm.

Đó là lời hô hoán với tất cả sức lực của anh Phạm Xuân Lộc khi thấy căn phòng rung lắc, đồ đạc trong phòng rơi loảng xoảng lúc 8h sáng 3/4 (theo giờ Đài Loan).

Đang chìm trong giấc ngủ say, chị Đồng Huế (vợ anh Lộc) bật dậy sau tiếng hét của chồng. Mất vài giây định hình, chị mới hình dung ra đây là ảnh hưởng của động đất.

Khi mới sang Đài Loan, anh Lộc, chị Huế đã được tham gia các khóa học bảo vệ bản thân sau khi có thiên tai như động đất. Người dân được dạy khi đó phải tìm đến gầm bàn, di chuyển đến khoảng trống trong nhà để trốn vì khả năng chạy không kịp.

Sau 5 năm học tập và làm việc tại đây, lần đầu tiên chị Huế chứng kiến trận động đất mạnh đến vậy. Rất may, chị sinh sống ở khu vực phường Trung Hòa, thành phố Tân Bắc, cách xa khu vực tâm chấn của động đất, nên những dư chấn dội đến đã giảm hẳn cường độ. Song, hoang mang, lo lắng vẫn xâm lấn toàn bộ tâm trí đôi vợ chồng.

Lúc này, các dịch vụ tàu hỏa trên toàn đảo cũng như tàu điện ngầm đều bị đình chỉ. Anh Lộc phải di chuyển đến nơi làm việc (công ty về lĩnh vực sản xuất giấy vệ sinh) bằng xe máy.

Đến công ty, thang máy dừng hoạt động, anh Lộc phải leo bộ lên tầng 24.

Làm việc nhưng suốt buổi sáng, anh và các đồng nghiệp trong văn phòng đã hơn chục lần thót tim vì những rung lắc do dư chấn của động đất vẫn còn.

Khi chồng đi làm, chị Huế càng thấy bất an, không dám ở trong nhà một mình. Rời căn phòng tầng 3 trong chung cư 5 tầng, ngồi dưới phố, chị mới biết thời điểm xảy ra động đất, mọi người đều bất ngờ, đờ cả phản ứng, đứng im chờ những rung chấn. Nhiều người sợ hãi trước cảnh các tòa nhà dường như nghiêng ngả, đồ đạc bật ra khỏi vị trí của nó.

Không dám quay trở lại nhà của mình, chị Huế chọn di chuyển đến quán cà phê gần đó. Ngày thường, hàng quán này vắng vẻ nhưng hôm nay lại đông đúc bất thường. Có lẽ, nhiều người chung mối lo sợ, phấp phỏng trước ảnh hưởng của trận động đất mạnh nhất trong 25 năm qua.

Chị Huế hiện là nghiên cứu sinh tại trường Khoa học công nghệ quốc gia. Ngôi trường nằm ở phường Đại An, thành phố Đài Bắc, khu vực chịu dư chấn ảnh hưởng mạnh của động đất.

Bạn bè chị Huế liên tục chia sẻ tình hình tại trường học, nhiều máy tính trong phòng đổ úp xuống bàn. Bấy giờ, nhiều sinh viên đã chạy nhanh từ phòng học ra sân trường. Không chỉ vậy, bức tường của kí túc xá cũng bị nứt toác.

Loa cảnh báo inh ỏi

Đang trong nhà tắm, Nguyễn Văn Hà (24 tuổi, quê Chí Linh, Hải Dương) nghe  cảnh báo trên điện thoại reo inh ỏi. Cùng lúc đó anh nhận ra tòa nhà mình đang ở rung lắc dữ dội.

Hà hiện là công nhân làm việc trong nhà máy sản xuất ô tô ở Đài Bắc, Đài Loan (Trung Quốc). Sau ca làm đêm, Hà vừa trở về phòng tắm rửa, ngủ bù.

Khoảng hơn 7h ngày 3/4, trong lúc đang tắm, Hà cảm nhận rung lắc tương đối mạnh. Hơn 1 năm sang Đài, nam công nhân chưa từng chứng kiến chuyện tương tự xảy ra.

Ngôi nhà Hà ở càng lúc càng rung mạnh. Cậu vội mặc chiếc quần đùi rồi lao ra phòng khách tìm chỗ trú ẩn.

"Bên ngoài mọi người cũng hoảng loạn, tôi nghĩ chạy ra ngoài chưa chắc đã an toàn nên tôi cố thủ trên chiếc giường ở trong phòng. Hơn 1 phút sau thì mọi thứ dần bình thường trở lại", Hà kể.

Một lúc sau, đợt rung chấn thứ hai xuất hiện. Lúc này, điện thoại của Hà lại reo inh ỏi, phát cảnh báo khẩn về động đất.

"Khu vực tôi ở cách tâm chấn hơn 50km nhưng rung lắc mạnh khiến tôi sợ hãi. Tiếng chuông cảnh báo càng làm bản thân tôi thêm hoảng loạn, chỉ biết ngồi im trên giường cầu nguyện", Hà kể.

Theo nam công nhân quê Hải Dương, từ 7h sáng đến thời điểm hiện tại, khu vực anh sinh sống đã xuất hiện 4 lần rung chấn. Chàng trai cũng vừa kịp bình tĩnh gọi về thông báo cho gia đình bản thân vẫn an toàn.

Dự luật mới cho phép thực tập sinh thay đổi chỗ làm trong cùng một lĩnh vực, sau tối đa 2 năm làm việc. Khoảng thời gian thay đổi sẽ tùy theo ngành.

Các tổ chức chịu trách nhiệm tiếp nhận lao động nước ngoài và giám sát người sử dụng lao động theo chương trình thực tập hiện tại sẽ được chuyển đổi thành các tổ chức giám sát và hỗ trợ theo dự luật mới.

Dự luật này nhằm bảo đảm an toàn cho người lao động nhập cư; đào tạo các kỹ năng được chỉ định theo chương trình hiện có nhằm cấp tư cách cư trú trung và dài hạn cho những người có kỹ năng; giải quyết tình trạng thiếu việc làm ở nước này.

Thời gian đào tạo theo dự luật mới là 3 năm. Những người vượt qua bài kiểm tra kỹ năng và bài kiểm tra trình độ tiếng Nhật sẽ có thể đạt tư cách lưu trú loại 1 theo chương trình kỹ năng được chỉ định. Điều này cho phép họ có thị thực làm việc tại Nhật Bản trong tối đa 5 năm.

Những người lao động nước ngoài có tay nghề cao, đạt được tư cách lưu trú loại 2, sẽ được phép sống ở Nhật Bản vĩnh viễn và đón gia đình sang đoàn tụ.

Bộ trưởng Tư pháp Ryuji Koizumi cho hay: "Chúng tôi muốn người lao động nước ngoài ở lại Nhật Bản lâu hơn và sử dụng kỹ năng tay nghề cao để đóng góp cho đất nước".

Ngoài ra, để bảo vệ người lao động nước ngoài, dự luật mới còn yêu cầu tăng cường hình phạt đối với tội khuyến khích người nước ngoài làm việc bất hợp pháp. Cụ thể, người thực hiện hành vi này có thể bị phạt tù tới 5 năm hoặc phạt tiền lên tới 5 triệu yên.

Chính phủ sẽ trình dự thảo trong phiên họp quốc hội để sửa đổi các luật liên quan. Dự luật mới dự kiến sẽ được thực hiện sớm nhất vào năm 2027.

Những người nước ngoài đã và đang theo chương trình thực tập sinh hiện tại vẫn được ở lại Nhật Bản cho đến khi hoàn thành chương trình thực tập 3 năm, ngay cả sau khi hệ thống mới được triển khai.

Theo số liệu được Bộ Lao động Nhật Bản công bố ngày 26/1, số lượng lao động nước ngoài ở nước này vào tháng 10/2023 là gần 2,05 triệu, tăng 12,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, lao động Việt Nam là nhóm đông nhất, chiếm hơn 25% (518.364 người).

Tổng số người nước ngoài sở hữu visa (thị thực) diện cư trú cùng gia đình vào tháng 6/2023 là khoảng 245.000, gấp đôi so với một thập kỷ trước đó.