Mùa hè, trời nắng. Và vì bị đánh động, lũ cua, cá lẩn vào những gốc lúa. Vừa quơ tay vơ cả chục khóm lúa trái, phải, trên dưới… cho vừa một vòng vung liềm, tiếng xoèn xoẹt cắt lúa dứt khoát, gãy gọn rất nhanh để trơ khấc lại gốc rạ còn lại xâm xấp mặt ruộng, chị tôi vừa tinh mắt, nhanh tay tóm lấy những con cua lẩn trốn. 

Những con cua kềnh, mai lên màu đồng béo nục, to cỡ bao diêm, khuỳnh khoàng giơ hai chiếc càng khổng lồ chống đỡ. Nhưng lại sao được. Tất cả chúng bị nhét vào chiếc xà-cạp quấn ở chân từ sáng. Khi chiếc xà-cạp chứa cua đã cồm cộm, chị tôi dừng cắt lúa, quăng liềm, chạy lại chiếc xô nhựa tôi mang theo để trên đầu bờ, tháo nút buộc, trút đám cua vào cả đó. 

Có đôi khi, chị còn bắt được cả một con cá trê vàng óng, hay những con rô sù đầu đen trũi, to cỡ 3 ngón tay… Tất cả những cua cá ấy, sẽ là một bữa ăn thịnh soạn cho cả gia đình.

2

Từ sáng sớm, trước khi đi gặt, mẹ đã đi chợ làng mua một làn rau nặng: mồng tơi, rau đay, mấy quả mướp hương căng da, vẫn còn nguyên cuống; một nắm rau dền cơm, lá ớt, một mớ rau rút vừa cắt lên từ ao làng; một nắm lá kinh giới, và không thể thiếu, đó là rau mộng bông…

Hãy thư thả để tôi giải thích về thứ rau mộng bông.

Nó là những hạt của cây bông - thứ cây cho lớp bông trắng nõn để làm chăn đắp. Hạt ấy, người dân quê tôi ngâm ủ cho lên mầm, quy trình như làm giá đỗ. Nhưng, rau mầm bông mảnh manh, thân dài, nhỏ như que tăm, hai chiếc lá mầm vẫn còn cụp lại, xếp khít vào nhau như một chiếc quạt xoè. Thứ rau mầm mộng bông có một hương thơm khó gọi thành tên, vừa hăng hắc, vừa dậy mùi, nhưng khi trộn với gần chục loại rau tất cả, nó dậy lên một bát canh cua đồng không nơi nào có…

Cả vùng quê lúa Thái Bình, chỉ có huyện Đông Hưng tôi ở có bán mộng bông...

Cả vùng quê lúa, chỉ có huyện tôi ở có bán mộng bông. Cả huyện tôi ở, chỉ có một vài làng xã, người dân dùng mộng bông như một thứ gia vị.

Tại sao một thứ thức rau thơm tho, quê kiểng ấy không được nhân rộng ra tất cả các làng xã khác, mà chỉ có ở làng Bái quê tôi? Điều kỳ lạ ấy không ai giải thích được, dù không có câu chuyện gì không hay gắn với nó cả.

Tôi cong mông đẩy chiếc xe thồ chất đầy lúa hai bên chiếc trành tre tự chế. Bố tôi cầm ghi đông xe, điều khiển theo thói quen đã thuộc nằm lòng từng ổ gà, từng viên gạch nhô lên giữa con đường làng rải đất đá nện…

Trong lúc tôi và bố xếp lúa vào hiên nhà, rồi lấy bao tải phủ lên che chắn, đợi gặt thêm mấy chân ruộng nữa mới gọi máy tuốt về tuốt lúa một thể, cho bõ một lần công thuê…, mẹ và chị bận rộn với xô cua vừa thu hoạch từ chân ruộng xóm Chùa về.

Rửa thật sạch bùn đất vẫn bám đầy trên những con cua béo múp, to khoẻ, mẹ cho vào chiếc rổ nhựa, múc đầy nước giếng xóc thật mạnh, rồi lại sàng vòng tròn để ra hết bùn đất. Phần nữa, để lũ cua bị chóng mặt, không còn giơ những chiếc càng to khoẻ lên cắp vào tay, chân người bắt chúng.

Tôi đã bị một con cua kềnh cắp rất đau, rất chặt không chịu nhả ra. Chiếc càng khoẻ như một gọng kìm, có răng cưa ngậm chặt bắp thịt non của đứa trẻ 10 tuổi. Lần ấy, vì quá căm ghét nó, tôi xin mẹ giữ lại cặp càng lực lưỡng ấy, không giã nát, mà cho vào nồi canh, để lát nữa sẽ một mình ngồi gặm cặp càng.

Khi lũ cua còn đang đờ đẫn, chóng mặt vì bị đảo lộn trong chiếc rổ mà mẹ xóc lấy xóc để, nhanh thoăn thoắt, mẹ lấy hai tay, một ta giữ cái mai, một tay túm bộ chân càng giựt mạnh, xé con cua làm hai. Phần mình cua, mẹ lật bụng chúng lên rồi loại bỏ chiếc yếm ở dưới bụng - đây là phần mà nếu giã hết, nó sẽ đưa lại mùi hoi, làm giảm mùi thơm của bát canh cua đồng.

Bao nhiêu trứng cua nằm lại hết trên chiếc mai vừa bị lột. Mẹ lấy chiếc cối bằng đất nung, quê tôi còn gọi là “gùa”, chiếc chày gỗ tiện ngẵn thín hai đầu, phần tay cầm ở giữa được thu lại thon, nhỏ cho vừa tay cầm - cả hai thứ đã được rửa sạch, úp nắng khô cong. Đám thịt cua đã ráo nước, mẹ tôi cho hết vào chiếc cối, nếu nhiều quá sẽ san thành nhiều mẻ, để cối giã đỡ đầy.

Một tay vừa giữ miệng cối, vừa khum khum để che không cho nước cua bị giã bắn ra ngoài, tay còn lại, mẹ cầm chiếc chày gỗ nện xuống những chày chắc nịch, đều đặn, nhịp nhàng, không cần quá mạnh, nhưng phải hết sức khéo léo để không làm cua bắn. Những âm thanh cùng cục, cùng cục, rồi cồng cộc, cồng cộc… đều đặn vang lên. 

Khi mẻ cua giã gần nhuyễn, mẹ tra vào ba thìa bột canh nhỏ để cho nó có vị đằm, quện. Gáo nước mưa đã được tôi múc sẵn, mẹ đổ đầy chiếc gùa, rồi lấy tay bóp nhuyễn. Nước mưa đang trong veo chuyển sang màu đỏ đồng, đấy là thứ nước ngon ngậy của thịt cua tháng 6 đã được giã tan, lọc bỏ bã, chỉ lấy nước.

Tôi lấy một chiếc tăm ra ngồi chòi gạch cua. Gạch cua tươi, vón lại thành cục như những bông hoa. Mẹ dặn, chòi hết gạch cua vào bát, sau đó mới thả vào nồi nước cua đồng vừa giã… 

Tại sao lại như vậy? Vì như thế nó mới kết thành một tảng gạch cua bám chặt với nhau, không bị phá vụn khi đun sôi, khi những chiếc đũa đảo nồi canh cua hừng hực dưới chiếc bếp rạ.

Mọi thứ diễn ra chừng 30 phút. Lúc này, chị tôi đã làm sạch các thứ gồm 6 - 7 loại rau: dền cơm, mồng tơi, rau đay, mướp hương nạo vỏ cắt thành từng miếng; mầm mộng bông bỏ hết những cái mũ dưới chân, còn lại những thân cây rau mầm mảnh mai, vàng óng; bó rau nhút đã được rút hết lớp bông quấn quanh thân cây, ngắn thành từng đoạn nhỏ cỡ đốt ngón tay.

Nếu có thời gian, tôi sẽ phải đi tìm bằng được một nắm lá ớt, một vài chiếc lá gừng non, mấy ngọn rau kinh giới… để giúp nồi canh dậy mùi.

Khi nồi nước cua đã sôi ùng ục, lớp gạch cua, đúng như lời mẹ nói, bện lại thành từng mảng, nổi lên óng ả trên mặt. Mẹ khéo léo thả lần lượt đám rau dền cơm, mồng tơi, rau đay vào trước, đun sôi, tiếp đó đến lượt thả mướp, tránh không nhấn chìm tảng gạch cua đang ba chìm bảy nổi. Nếu cho tất cả vào một lúc, sẽ có loại rau bị chín nhũn khiến nồi canh mất ngon, và nó sẽ át đi hương vị…

Những thức rau còn lại (rau nhút, mộng bông, lá gừng, lá ớt, kinh giới…) được cho vào sau cùng. Đây là những thứ làm nên một nồi canh cua đồng thứ thiệt.

3

Nồi canh cua kỳ công của mẹ, với tôi nó là một “tác phẩm nghệ thuật” bình dị, giản đơn không phải ai cũng làm được để dậy được đúng mùi. Bà dặn, các con nấu canh, không được đậy nắp, vì như thế rau nó sẽ mất hết màu xanh. 

Thế nên, khi múc bát canh cua đồng ra mâm, bên trên màu xanh mởn của những loại rau đã gọi tên, màu vàng của đám mộng bông, màu xanh của những lát mướp, màu gạch cua vàng ngậy, có những tảng màu nâu đen vì con cua lắm đạm. Đó là gạch của con cua đực, dù chúng ít gạch hơn những con cua cái…

Nhiệm vụ của tôi vẫn chưa hết. Tôi ra ngoài chiếc chạn bát xây trên bể nước mưa, kiễng chân mở nắp chiếc vại sành, múc một bát đầy cà muối. Canh cua - cà muối, hai thứ đi theo nhau, chẳng rõ lý do gì…

Những yêu thương mênh mông ùa về trong một ngày Hà Nội mất điện. Tôi vẫn nhớ mãi cảm giác, chiếc càng cứng như gọng kìm của con cua kềnh có cái mai to khoẻ, đen trùi trũi, mở hai mắt thao láo nhìn tôi, rồi, nếu có răng, chắc nó sẽ nghiến thật chặt để dồn sức cho chiếc càng làm nhiệm vụ cắp tay thằng bé con lên 10, tuổi thơ lấm lem bùn đất và rơm rạ…

Nếu được quay trở lại, gặp lại con cua kềnh ấy, tôi sẽ không thả hai chiếc càng của nó vào nồi canh, mà sẽ xin mẹ giữ lại. Nó là con cua hiên ngang đi qua tuổi thơ tôi, đi qua biết bao mùa gặt tháng Năm với bát canh cua đồng dậy mùi nắng, với những thứ rau nhút, mộng bông vàng óng nổi trên thảm xanh của bát canh cua nhà nghèo, nhưng đầy thơm thảo…

Bún đỏ, gỏi cà đắng: Có nơi nào ăn ngon như Buôn Ma Thuột

Theo bà Lê Thị Thiết, Chủ tịch Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Nam Định, Festival Phở 2024 sẽ chính thức diễn ra trong 3 ngày, từ 15-17/3, tại thành phố Nam Định (tỉnh Nam Định).

Chuỗi hoạt động tại festival hướng tới mục tiêu nâng tầm ẩm thực Việt, đưa Phở trở thành một thương hiệu quốc gia, gắn liền với phát triển du lịch trong và ngoài nước. Đặc biệt, thông qua festival, BTC kỳ vọng sẽ tiến tới việc lập hồ sơ trình UNESCO để đưa Phở Việt trở thành di sản văn hóa thế giới.

Ông Đỗ Quang Trung, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Nam Định cho biết, năm 2023, Sở đã cùng với đơn vị liên quan, phối hợp với một số tỉnh thành xây dựng hồ sơ để Bộ VHTTDL công nhận nghề phở là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, tiến tới đưa nghề phở của Việt Nam trở thành Di sản văn hóa thế giới.

Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Nam Định cho biết thêm, ngoài việc trực tiếp giới thiệu hương vị phở Việt Nam, Festival Phởcòn tổ chức nhiều hoạt động như: Sưu tầm hình ảnh “Tôn vinh Phở Việt”, roadshow Festival Phở 2024; Con đường phở Việt; hoạt động xác lập kỷ lục nồi phở khổng lồ; tọa đàm về sự phát triển của nghề phở từ quá khứ tới tương lai; không gian trưng bày văn hóa phở… từ đó đưa phở Việt vươn tầm thế giới, tôn vinh nghề làm phở, hướng tới di sản văn hoá phi vật thể của thế giới.

Tại họp báo, hoạ sĩ Lê Thiết Cương góp ý với BTC nên cân nhắc hoạt động xác lập kỷ lục nồi phở khổng lồ. Ông cho biết "rất dị ứng với những kỷ lục to".

"Bản chất hay nhất của người Việt, từ con tò he, con chó đá, đình chùa đều thích nhỏ. Tư duy của người Việt từ Đông Sơn tới Lý, Trần, Lê, Mạc... đều thích cái gì đó nhỏ xinh. Không phải cái gì to lớn cũng đều hay. Mình phải tự tin vào chất lượng của bát phở, vẻ đẹp của nó, quốc hồn quốc tuý đó để làm 'cái to trong ngoặc kép' chứ không phải cái to nghĩa đen", hoạ sĩ Lê Thiết Cương bày tỏ. 

Diễn viên Long Vũ cho biết dòng suối chảy xiết nên nhìn bằng mắt thường anh có cảm giác không ổn nên hơi lo lắng. Tuy nhiên vì bạn diễn đã làm tốt nên nam diễn viên sinh năm 2001 có động thực để diễn theo Thu Hà Ceri với tâm lý "Hà làm được thì mình cũng nhảy xuống thôi".

Dù đoàn phim đã chuẩn bị phao, dây để đảm bảo an toàn cho diễn viên nhưng đạo diễn Đỗ Thanh Sơn nói Thu Hà Ceri rất chuyên nghiệp và chuẩn bị sức khỏe cho cảnh quay đó.

35 ngày quay phim ở Cao Bằng thời điểm thời tiết không thuận lợi cùng địa hình hiểm trở đã thử thách cả đoàn. Cảnh Chải lên rừng cứu Pu cũng khá vất vả cho diễn viên. Đoàn phim phải mở đường tới bối cảnh và Thu Hà Ceri phải chui thẳng xuống hố để quay phim bắt hình ảnh từ phía trên xuống.

Chưa kể địa điểm quay rất nhiều rắn, côn trùng. Đoàn phim gặp mưa tới nửa quãng thời gian đi làm phim trong điều kiện khó khăn nên các diễn viên khá vất vả. Đi giữa trời rực rỡphát sóng lúc 20h các ngày từ thứ 2 đến thứ 6 trên VTV3.

Quỳnh An
Ảnh, clip: SK Pictures

Ở diễn biến khác, Bảo Anh (Phương My) vẫn giữ thái độ hách dịch với nhân viên khi điều hành quán cafe của Thái (Vương Anh Ole).

Thấy Bảo Anh gây khó dễ cho Pu (Thu Hà Ceri), Quang (Võ Hoài Vũ) buộc phải lên tiếng: "Phân công cho ai làm việc gì không phải việc của cô. Đến đây mà không phải để uống nước thì mời cô về cho, bọn tôi còn bán hàng". Bảo Anh thách thức Quang: "Anh dám à?".   

Tả làm xe ôm? Quang sẽ xử Bảo Anh thế nào? Diễn biến chi tiết tập 40 phimĐi giữa trời rực rỡlên sóng VTV3 vào 20h tối nay.

Quỳnh An

Thuyền trưởng tàu Wanli Princess 168 đã ngay lập tức ra lệnh thả phao cứu người. Ông Hong sau đó được đưa đến bệnh viện Keelung Chang Gung Memorial.

Thông tin ban đầu từ cảnh sát, ông Hong là người dân Vạn Lý.

“Hôm qua, sau giờ làm, tầm khoảng 6, 7h, tôi cầm phao xuống biển để bơi giải nhiệt. Khi ngâm mình trong nước, tôi ngủ quên, lúc tỉnh dậy thì đã thấy mình trôi ra biển rồi!”, ông Hong cho biết.

Người đàn ông này đã lênh đênh trên biển suốt 19 giờ đồng hồ. May mắn thay, sau khi kiểm tra sức khỏe, ông Hong vẫn hoàn toàn bình thường và có thể tự về nhà ngay sau đó.

Nhiều cư dân mạng phải thốt lên: "Thật là kỳ lạ!", "Liệu chiếc phao bơi này có sức mạnh thần kỳ nào không? Thực sự nó có thể lênh đênh trên biển lâu như vậy mà vẫn đảm bảo an toàn sao?".

Ngay khi bà Kamala Harris bắt đầu chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ, cuốn hồi ký The Truths We Hold: An American Journey (Sự thật ta nắm giữ: Một hành trình xuyên nước Mỹ) phát hành năm 2019 của Phó Tổng thống Mỹ được nhiều người tìm đọc và ngay lập tức lọt top bán chạy nhất của nhiều bảng xếp hạng trên Amazon. The Truths We Hold: An American Journeyhiện nắm giữ vị trí đầu bảng xếp hạng sách tiểu sử của các chính trị gia trên Amazon. 

Ngay sau khi ông Joe Biden tuyên bố rút khỏi chiến dịch tái tranh cử Tổng thống và đề cử bà Kamala Harris đại diện cho đảng Dân chủ "đấu" với cựu Tổng thống Donald Trump trong cuộc đua vào Nhà Trắng, Phó Tổng thống Mỹ đang là nhân vật rất được quan tâm. Bà cũng nhận được sự ủng hộ của nhiều ngôi sao nổi tiếng. Ca sĩ Beyoncé tuyên bố cho bà Kamala Harris sử dụng ca khúc Freedom của mình trong chiến dịch tranh cử Tổng thống.   

Sự thật ta nắm giữgồm 10 chương, khắc họa cuộc đời Kamala Harris từ thời thơ ấu đến khi trở thành một công tố viên, Tổng chưởng lý và Thượng nghị sĩ Mỹ. Ở cương vị nào bà cũng nỗ lực dùng sự hiểu biết và vai trò của mình để đem lại công lý, những thay đổi tốt nhất cho xã hội, đặc biệt là những người da màu, người yếu thế trong xã hội. Hồi kýThe Truths We Hold: An American Journeytừng lọt danh sách bestseller của New York Times năm 2019.  

Trước The Truths We Hold: An American Journey,Kamala Harris đã xuất bản cuốnSmart on Crime: A Career Prosecutor's Plan to Make Us Safer (đang lọt bestseller của bảng xếp hạng Criminology list trên Amazon)và sách cho thiếu nhi Superheroes Are Everywhere.

Quỳnh An- Theo People, CNN

'Sự thật ta nắm giữ' - cuốn sách truyền cảm hứng và gửi gắm tới độc giả nhiều thông điệp về sự nỗ lực và tinh thần hành động vì một cộng đồng, xã hội công bằng và tốt đẹp hơn.