Nằm trong hệ thống giáo dục có bề dày kinh nghiệm iSMART Education, iSMART Online School - trường trực tuyến dạy tiếng Anh thông qua môn toán và khoa học vừa ra mắt vào tháng 9/2021, đã có hơn 5.000 học sinh theo học trên hệ thống.

Được đánh giá là trường học trực tuyến quy mô lớn tại Việt Nam và đào tạo chuyên sâu tiếng Anh thông qua các môn học, iSMART Online School đặt mục tiêu tuyển thêm 16.000 học sinh tiểu học trên khắp cả nước tham gia các khóa học trong năm học 2021 - 2022.

Đây chỉ là một trong những ví dụ cho thấy các mô hình học online đang ngày càng “nở rộ” trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp. Chất lượng cuộc sống ngày càng đi lên, các gia đình hiện nay đều trang bị máy tính hoặc điện thoại có kết nối internet. Vì thế, việc đăng ký học online trở nên đơn giản và dễ dàng hơn bao giờ hết. Chỉ cần lên mạng tìm kiếm bằng vài từ khóa là có thể tìm thấy những dịch vụ dạy thêm online.

Thầy Jacques Souliere - Hiệu trưởng iSMART Online School cho biết, đại dịch Covid-19 đã thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành giáo dục và đào tạo. Hầu hết các giảng viên, nhà trường, trung tâm đã làm quen với việc số hoá bài giảng, dạy học qua internet để tránh làm gián đoạn kiến thức của học sinh. Có thể nói, đây là giải pháp tối ưu để đối phó với dịch bệnh nhưng vẫn đảm bảo kiến thức.

Hơn nữa, hiện nay công nghệ ngày càng phát triển, bên cạnh việc được trải nghiệm các bài giảng sinh động, hấp dẫn với đầy đủ hình ảnh, màu sắc, âm thanh thì các lớp học tương tác trực tuyến (live-class) còn có thể giúp học sinh tương tác, trao đổi thường xuyên với giáo viên một cách dễ dàng và thuận lợi. Với sĩ số nhỏ, trải nghiệm và khả năng bao quát học sinh của giáo viên không khác biệt nhiều so với lớp học truyền thống.

Các chương trình học trực tuyến không phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng cũng như vị trí địa lý, tiết kiệm thời gian khi di chuyển, học viên linh hoạt thời gian, chủ động điều chỉnh, sắp xếp lịch học phù hợp với lịch học ở trường. Trong một số trường hợp, việc học online còn giúp xóa dần khoảng cách trình độ tiếng Anh giữa các thành phố lớn và các tỉnh thành.

Nhiều chuyên gia giáo dục cũng cho rằng, thực tế cho thấy, phương pháp học truyền thống: thầy - trò, trường - lớp trực tiếp tương tác đã không thể đáp ứng nhu cầu học tập an toàn trong mùa dịch. Trong thời đại công nghệ phát triển, thay đổi từng giờ thì giáo dục cũng phải thay đổi, từ hình thức tổ chức lớp học, phương pháp giảng dạy của giáo viên, cách tiếp cận kiến thức đối với học sinh.

Học trực tuyến cũng là cơ hội để thay đổi phương pháp giảng dạy truyền thống, học trò là trung tâm thay cho thầy cô là trung tâm như trước đây.

“Nếu áp dụng đúng, tài liệu học tập thú vị, phương pháp học trực tuyến sẽ giúp học sinh chủ động hơn trong học tập, làm chủ việc học tập, giáo viên chỉ đóng vai trò hướng dẫn hỗ trợ. Ngoài ra, học sinh còn có cơ hội phát triển tư duy, chẳng hạn tư duy phản biện cũng như các kỹ năng giải quyết vấn đề”, ông Bạch Ngọc Chiến - Phó Tổng Giám đốc iSMART Education chia sẻ.

Cần cân nhắc trong lựa chọn

Để đáp ứng nhu cầu của học sinh và phụ huynh, hiện nay, nhiều đơn vị đã cung cấp các khóa học online. Các khóa học được xây dựng với nội dung mới mẻ, phong phú bao gồm nhiều môn cơ bản như: tiếng Anh, toán, khoa học, các môn năng khiếu… Đặc biệt, mức chi phí cũng được đánh giá là hợp lý.

Chẳng hạn, tại iSMART Online School - trường học trực tuyến đào tạo tiếng Anh thông qua môn toán và khoa học hiện đang tuyển sinh học sinh từ lớp 1 - 5 cho năm học 2021 - 2022, kỳ học mùa thu. Học phí của trường từ 650.000 đồng/tháng đối với lớp học tương tác trực tuyến với giáo viên nước ngoài và giáo viên Việt Nam.

Nội dung của iSMART Online School được xây dựng bám sát và bổ trợ cho chương trình của Bộ Giáo dục & Đào tạo.

“Học sinh có một lộ trình học tập rõ ràng theo từng năm học, mỗi năm học có 2 kỳ. Các lớp học có sĩ số nhỏ, có giáo viên chủ nhiệm thường xuyên theo sát sự tiến bộ của học sinh. Phụ huynh sẽ được nhận các đánh giá của giáo viên để nắm được tình hình học tập của con”, Hiệu trưởng iSMART Online School thông tin.

Chị Đào Thị Thúy (phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết, những ngày gần đây, ngày nào chị cũng nhận được ít nhất một cuộc điện thoại giới thiệu, quảng bá về các khóa học online, thông tin đa dạng, từ mời học tiếng Anh, toán cho tới kỹ năng sống… Các trung tâm tư vấn cặn kẽ, tận tình. Thông thường, để thu hút học viên, các trung tâm đều miễn phí 1 buổi học đầu tiên để gia đình cân nhắc.

Tuy nhiên, theo đại diện iSMART Online School, trước sự nở rộ của các trung tâm học trực tuyến, các phụ huynh cần có sự cân nhắc kỹ lưỡng trong lựa chọn. Hiện nay, các trung tâm chủ yếu quảng cáo qua hình thức online, thậm chí phụ huynh không biết trụ sở trung tâm ở đâu thì khó đảm bảo chất lượng, giáo viên có thể không đủ tiêu chuẩn… Do vậy, phụ huynh cần xem xét đơn vị tổ chức, tìm hiểu kỹ nội dung chương trình học, cách thức giảng dạy…

Bên cạnh đó, để việc học trực tuyến chỉ có hiệu quả, phụ huynh cần dựa vào năng lực, sở trường của con để lựa chọn khóa học, lớp học phù hợp. Đồng thời, bản thân mỗi học sinh cần trau dồi và rèn luyện kỹ năng tự học, tinh thần tự giác - kỹ năng và năng lực quan trọng và cần có đối với mỗi “công dân học tập” thời kỳ 4.0.

Doãn Phong

Học online là xu hướng tất yếu

Nằm trong hệ thống giáo dục có bề dày kinh nghiệm iSMART Education, iSMART Online School - trường trực tuyến dạy tiếng Anh thông qua môn toán và khoa học vừa ra mắt vào tháng 9/2021, đã có hơn 5.000 học sinh theo học trên hệ thống.

Được đánh giá là trường học trực tuyến quy mô lớn tại Việt Nam và đào tạo chuyên sâu tiếng Anh thông qua các môn học, iSMART Online School đặt mục tiêu tuyển thêm 16.000 học sinh tiểu học trên khắp cả nước tham gia các khóa học trong năm học 2021 - 2022.

Đây chỉ là một trong những ví dụ cho thấy các mô hình học online đang ngày càng “nở rộ” trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp. Chất lượng cuộc sống ngày càng đi lên, các gia đình hiện nay đều trang bị máy tính hoặc điện thoại có kết nối internet. Vì thế, việc đăng ký học online trở nên đơn giản và dễ dàng hơn bao giờ hết. Chỉ cần lên mạng tìm kiếm bằng vài từ khóa là có thể tìm thấy những dịch vụ dạy thêm online.

Thầy Jacques Souliere - Hiệu trưởng iSMART Online School cho biết, đại dịch Covid-19 đã thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành giáo dục và đào tạo. Hầu hết các giảng viên, nhà trường, trung tâm đã làm quen với việc số hoá bài giảng, dạy học qua internet để tránh làm gián đoạn kiến thức của học sinh. Có thể nói, đây là giải pháp tối ưu để đối phó với dịch bệnh nhưng vẫn đảm bảo kiến thức.

Hơn nữa, hiện nay công nghệ ngày càng phát triển, bên cạnh việc được trải nghiệm các bài giảng sinh động, hấp dẫn với đầy đủ hình ảnh, màu sắc, âm thanh thì các lớp học tương tác trực tuyến (live-class) còn có thể giúp học sinh tương tác, trao đổi thường xuyên với giáo viên một cách dễ dàng và thuận lợi. Với sĩ số nhỏ, trải nghiệm và khả năng bao quát học sinh của giáo viên không khác biệt nhiều so với lớp học truyền thống.

Các chương trình học trực tuyến không phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng cũng như vị trí địa lý, tiết kiệm thời gian khi di chuyển, học viên linh hoạt thời gian, chủ động điều chỉnh, sắp xếp lịch học phù hợp với lịch học ở trường. Trong một số trường hợp, việc học online còn giúp xóa dần khoảng cách trình độ tiếng Anh giữa các thành phố lớn và các tỉnh thành.

Nhiều chuyên gia giáo dục cũng cho rằng, thực tế cho thấy, phương pháp học truyền thống: thầy - trò, trường - lớp trực tiếp tương tác đã không thể đáp ứng nhu cầu học tập an toàn trong mùa dịch. Trong thời đại công nghệ phát triển, thay đổi từng giờ thì giáo dục cũng phải thay đổi, từ hình thức tổ chức lớp học, phương pháp giảng dạy của giáo viên, cách tiếp cận kiến thức đối với học sinh.

Học trực tuyến cũng là cơ hội để thay đổi phương pháp giảng dạy truyền thống, học trò là trung tâm thay cho thầy cô là trung tâm như trước đây.

“Nếu áp dụng đúng, tài liệu học tập thú vị, phương pháp học trực tuyến sẽ giúp học sinh chủ động hơn trong học tập, làm chủ việc học tập, giáo viên chỉ đóng vai trò hướng dẫn hỗ trợ. Ngoài ra, học sinh còn có cơ hội phát triển tư duy, chẳng hạn tư duy phản biện cũng như các kỹ năng giải quyết vấn đề”, ông Bạch Ngọc Chiến - Phó Tổng Giám đốc iSMART Education chia sẻ.

Cần cân nhắc trong lựa chọn

Để đáp ứng nhu cầu của học sinh và phụ huynh, hiện nay, nhiều đơn vị đã cung cấp các khóa học online. Các khóa học được xây dựng với nội dung mới mẻ, phong phú bao gồm nhiều môn cơ bản như: tiếng Anh, toán, khoa học, các môn năng khiếu… Đặc biệt, mức chi phí cũng được đánh giá là hợp lý.

Chẳng hạn, tại iSMART Online School - trường học trực tuyến đào tạo tiếng Anh thông qua môn toán và khoa học hiện đang tuyển sinh học sinh từ lớp 1 - 5 cho năm học 2021 - 2022, kỳ học mùa thu. Học phí của trường từ 650.000 đồng/tháng đối với lớp học tương tác trực tuyến với giáo viên nước ngoài và giáo viên Việt Nam.

Nội dung của iSMART Online School được xây dựng bám sát và bổ trợ cho chương trình của Bộ Giáo dục & Đào tạo.

“Học sinh có một lộ trình học tập rõ ràng theo từng năm học, mỗi năm học có 2 kỳ. Các lớp học có sĩ số nhỏ, có giáo viên chủ nhiệm thường xuyên theo sát sự tiến bộ của học sinh. Phụ huynh sẽ được nhận các đánh giá của giáo viên để nắm được tình hình học tập của con”, Hiệu trưởng iSMART Online School thông tin.

Chị Đào Thị Thúy (phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết, những ngày gần đây, ngày nào chị cũng nhận được ít nhất một cuộc điện thoại giới thiệu, quảng bá về các khóa học online, thông tin đa dạng, từ mời học tiếng Anh, toán cho tới kỹ năng sống… Các trung tâm tư vấn cặn kẽ, tận tình. Thông thường, để thu hút học viên, các trung tâm đều miễn phí 1 buổi học đầu tiên để gia đình cân nhắc.

Tuy nhiên, theo đại diện iSMART Online School, trước sự nở rộ của các trung tâm học trực tuyến, các phụ huynh cần có sự cân nhắc kỹ lưỡng trong lựa chọn. Hiện nay, các trung tâm chủ yếu quảng cáo qua hình thức online, thậm chí phụ huynh không biết trụ sở trung tâm ở đâu thì khó đảm bảo chất lượng, giáo viên có thể không đủ tiêu chuẩn… Do vậy, phụ huynh cần xem xét đơn vị tổ chức, tìm hiểu kỹ nội dung chương trình học, cách thức giảng dạy…

Bên cạnh đó, để việc học trực tuyến chỉ có hiệu quả, phụ huynh cần dựa vào năng lực, sở trường của con để lựa chọn khóa học, lớp học phù hợp. Đồng thời, bản thân mỗi học sinh cần trau dồi và rèn luyện kỹ năng tự học, tinh thần tự giác - kỹ năng và năng lực quan trọng và cần có đối với mỗi “công dân học tập” thời kỳ 4.0.

Doãn Phong

Các kỹ sư quân sự Ukraine ở một chiến hào mới xây dựng gần Kupiansk. Ảnh: Reuters

Các nhà phân tích quân sự cho biết, những hệ thống phòng thủ trên có một số điểm tương đồng với các hệ thống đã được triển khai ở khu vực phía nam và phía đông đang nằm dưới sự kiểm soát của quân Nga. Chúng rõ ràng nhằm mục đích giúp Ukraine vượt qua các cuộc tấn công đồng thời tái tạo lực lượng khi Moscow đang nắm quyền chủ động trên tiền tuyến.

"Ngay khi quân đội di chuyển, băng qua các cánh đồng, bạn có thể hành động mà không cần công sự. Nhưng khi binh lính dừng lại, bạn cần phải đào ngay xuống lòng đất", một kỹ sư thuộc quân đội Ukraine tự nhận là Lynx, chia sẻ gần Kupiansk.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 28/11/2023 từng thông báo, nước này đang "tăng cường đáng kể" các công sự, sau khi chiến dịch phản công bắt đầu từ tháng 6 cùng năm đã không thể nhanh chóng chọc thủng phòng tuyến của Nga.

Kiev nhấn mạnh không thay đổi tham vọng giành lại kiểm soát toàn bộ lãnh thổ lọt vào tay các lực lượng Moscow, nhưng họ hiện tập trung vào những cải cách quân dịch nhạy cảm về mặt chính trị để bổ sung nhân lực và giải quyết tình trạng thiếu pháo binh ở mặt trận.

Theo các nhà phân tích quân sự, Nga đã tăng áp lực tấn công xung quanh các thị trấn phía đông như Kupiansk, Lyman và Avdiivka, đồng thời không còn giữ lại quân dự bị vì lo ngại phía Ukraine có thể tạo đột phá.

Tổng thống Ukraine cho rằng, nước này cần đẩy mạnh các công trình phòng thủ và tăng tốc xây dựng chúng quanh 3 thị trấn nói trên, ở phần phía đông vùng Donetsk và ở các khu vực Kharkiv, Sumy, Chernihiv, Kiev, Rivne và Volyn. Những khu vực này trải dài từ phía đông Ukraine, dọc biên giới với Nga và Belarus, tới giáp nước đồng minh phía tây là Ba Lan.

Tư thế phòng thủ

Hiện không có dữ liệu công khai nào về cường độ hoặc quy mô xây dựng công sự của Ukraine. Kiev đã thiết lập các tuyến phòng thủ ở một số khu vực phía đông Donbass kể từ năm 2014, khi lực lượng nổi dậy bắt đầu chiếm giữ lãnh thổ. Họ cũng cho đào rất nhiều công sự ở những nơi như Avdiivka kể từ khi Moscow mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào cuối tháng 2/2022.

Jack Watling, nhà nghiên cứu cấp cao về chiến tranh trên bộ tại Viện Dịch vụ thống nhất Hoàng gia Anh nhận định, các công sự mạnh hơn sẽ làm chậm đà tiến của quân đội Nga và giúp Ukraine phải phân bổ ít quân hơn cho phòng thủ, giúp họ có thêm thời gian để huấn luyện bổ sung.

“Người Ukraine đang chuyển sang thế phòng thủ vì chiến dịch phản kích của họ đã lên đến đỉnh điểm”, ông Watling nhận xét, đồng thời lưu ý, các lực lượng Moscow đã giành lại thế chủ động trên tiền tuyến và có thể chọn nơi để tấn công.

Cũng theo nhà nghiên cứu Watling, trong bối cảnh kho đạn pháo của Ukraine ngày càng giảm, tỷ lệ thương vong của quân Nga cũng giảm, khiến Moscow dễ dàng thành lập các đơn vị mới hơn và có thể mở ra các tuyến tập kích mới theo thời gian.

Trong khi đó, phía Ukraine “đang cố gắng giảm thiểu thương vong cho mình, đồng thời tái tạo sức mạnh chiến đấu, phản công”. Các công sự cũng có thể được sử dụng để bảo vệ 2 bên sườn của Ukraine khi nước này khôi phục tấn công.

Thiết lập hệ thống “răng rồng”

Các phóng viên Reuters mới đây đã có cơ hội chiêm ngưỡng các chiến hào được người Ukraine đào bằng máy xúc và xẻng tại một địa điểm được giữ kín ở vùng Chernihiv, gần biên giới Nga.

Serhiy Naev, chỉ huy lực lượng hỗn hợp Ukraine, người giám sát khu vực quân sự phía bắc, chia sẻ với các phóng viên: “Khi dân thường hoàn thành công việc của họ (xây dựng các vị trí), chúng tôi sẽ rải mìn dày đặc”.

Tháng trước, nhóm phóng viên Reuters cũng đến thăm các chiến hào mới được Ukraine xây dựng ở Chornobyl, gần biên giới với Belarus. Theo chỉ huy Naev, việc xây dựng các công trình phòng thủ như vậy, dây thép gai, “răng rồng” (rào chắn bê tông) đang diễn ra ở toàn bộ khu vực hoạt động phía bắc, ở các vùng Sumy, Chernihiv và ở hướng Kiev. Chúng sẽ được khai thác như vật cản bê tông liên tục đối với các xe bọc thép của đối phương.

Một kỹ sư quân sự biệt danh "Thằn lằn" kể, họ thường lắp đặt "răng rồng" trước tiên, tiếp theo là những cuộn dây thép gai và sau đó là mìn. Ông nói, hầu hết những rào cản này lẽ ra phải được xây dựng sớm hơn nhiều, có thể là vào mùa xuân năm ngoái vì “việc này tốn quá nhiều thời gian”.

Một kỹ sư khác cho biết, Ukraine đang cố gắng giảm thiểu việc sử dụng mìn cho các công sự nhằm tránh để lại những loại đạn dược nguy hiểm trên lãnh thổ của mình.

Nga cảnh báo sử dụng vũ khí hạt nhân, Ukraine phản đối lệnh ngừng bắn

Các phóng viên Reuters đã tận mắt nhìn thấy những hàng rào chắn bê tông trắng và các cuộn dây thép gai trải dài trên một cánh đồng rộng hơn 1km gần thành phố Kupiansk, đông bắc Ukraine hôm 28/12. Họ cũng chứng kiến những đường hào với khu sinh hoạt thô sơ đang được các lực lượng Kiev đào trong bóng tối, giữa lúc tiếng pháo ầm ầm cách đó không xa.

Các kỹ sư quân sự Ukraine ở một chiến hào mới xây dựng gần Kupiansk. Ảnh: Reuters

Các nhà phân tích quân sự cho biết, những hệ thống phòng thủ trên có một số điểm tương đồng với các hệ thống đã được triển khai ở khu vực phía nam và phía đông đang nằm dưới sự kiểm soát của quân Nga. Chúng rõ ràng nhằm mục đích giúp Ukraine vượt qua các cuộc tấn công đồng thời tái tạo lực lượng khi Moscow đang nắm quyền chủ động trên tiền tuyến.

"Ngay khi quân đội di chuyển, băng qua các cánh đồng, bạn có thể hành động mà không cần công sự. Nhưng khi binh lính dừng lại, bạn cần phải đào ngay xuống lòng đất", một kỹ sư thuộc quân đội Ukraine tự nhận là Lynx, chia sẻ gần Kupiansk.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 28/11/2023 từng thông báo, nước này đang "tăng cường đáng kể" các công sự, sau khi chiến dịch phản công bắt đầu từ tháng 6 cùng năm đã không thể nhanh chóng chọc thủng phòng tuyến của Nga.

Kiev nhấn mạnh không thay đổi tham vọng giành lại kiểm soát toàn bộ lãnh thổ lọt vào tay các lực lượng Moscow, nhưng họ hiện tập trung vào những cải cách quân dịch nhạy cảm về mặt chính trị để bổ sung nhân lực và giải quyết tình trạng thiếu pháo binh ở mặt trận.

Theo các nhà phân tích quân sự, Nga đã tăng áp lực tấn công xung quanh các thị trấn phía đông như Kupiansk, Lyman và Avdiivka, đồng thời không còn giữ lại quân dự bị vì lo ngại phía Ukraine có thể tạo đột phá.

Tổng thống Ukraine cho rằng, nước này cần đẩy mạnh các công trình phòng thủ và tăng tốc xây dựng chúng quanh 3 thị trấn nói trên, ở phần phía đông vùng Donetsk và ở các khu vực Kharkiv, Sumy, Chernihiv, Kiev, Rivne và Volyn. Những khu vực này trải dài từ phía đông Ukraine, dọc biên giới với Nga và Belarus, tới giáp nước đồng minh phía tây là Ba Lan.

Tư thế phòng thủ

Hiện không có dữ liệu công khai nào về cường độ hoặc quy mô xây dựng công sự của Ukraine. Kiev đã thiết lập các tuyến phòng thủ ở một số khu vực phía đông Donbass kể từ năm 2014, khi lực lượng nổi dậy bắt đầu chiếm giữ lãnh thổ. Họ cũng cho đào rất nhiều công sự ở những nơi như Avdiivka kể từ khi Moscow mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào cuối tháng 2/2022.

Jack Watling, nhà nghiên cứu cấp cao về chiến tranh trên bộ tại Viện Dịch vụ thống nhất Hoàng gia Anh nhận định, các công sự mạnh hơn sẽ làm chậm đà tiến của quân đội Nga và giúp Ukraine phải phân bổ ít quân hơn cho phòng thủ, giúp họ có thêm thời gian để huấn luyện bổ sung.

“Người Ukraine đang chuyển sang thế phòng thủ vì chiến dịch phản kích của họ đã lên đến đỉnh điểm”, ông Watling nhận xét, đồng thời lưu ý, các lực lượng Moscow đã giành lại thế chủ động trên tiền tuyến và có thể chọn nơi để tấn công.

Cũng theo nhà nghiên cứu Watling, trong bối cảnh kho đạn pháo của Ukraine ngày càng giảm, tỷ lệ thương vong của quân Nga cũng giảm, khiến Moscow dễ dàng thành lập các đơn vị mới hơn và có thể mở ra các tuyến tập kích mới theo thời gian.

Trong khi đó, phía Ukraine “đang cố gắng giảm thiểu thương vong cho mình, đồng thời tái tạo sức mạnh chiến đấu, phản công”. Các công sự cũng có thể được sử dụng để bảo vệ 2 bên sườn của Ukraine khi nước này khôi phục tấn công.

Thiết lập hệ thống “răng rồng”

Các phóng viên Reuters mới đây đã có cơ hội chiêm ngưỡng các chiến hào được người Ukraine đào bằng máy xúc và xẻng tại một địa điểm được giữ kín ở vùng Chernihiv, gần biên giới Nga.

Serhiy Naev, chỉ huy lực lượng hỗn hợp Ukraine, người giám sát khu vực quân sự phía bắc, chia sẻ với các phóng viên: “Khi dân thường hoàn thành công việc của họ (xây dựng các vị trí), chúng tôi sẽ rải mìn dày đặc”.

Tháng trước, nhóm phóng viên Reuters cũng đến thăm các chiến hào mới được Ukraine xây dựng ở Chornobyl, gần biên giới với Belarus. Theo chỉ huy Naev, việc xây dựng các công trình phòng thủ như vậy, dây thép gai, “răng rồng” (rào chắn bê tông) đang diễn ra ở toàn bộ khu vực hoạt động phía bắc, ở các vùng Sumy, Chernihiv và ở hướng Kiev. Chúng sẽ được khai thác như vật cản bê tông liên tục đối với các xe bọc thép của đối phương.

Một kỹ sư quân sự biệt danh "Thằn lằn" kể, họ thường lắp đặt "răng rồng" trước tiên, tiếp theo là những cuộn dây thép gai và sau đó là mìn. Ông nói, hầu hết những rào cản này lẽ ra phải được xây dựng sớm hơn nhiều, có thể là vào mùa xuân năm ngoái vì “việc này tốn quá nhiều thời gian”.

Một kỹ sư khác cho biết, Ukraine đang cố gắng giảm thiểu việc sử dụng mìn cho các công sự nhằm tránh để lại những loại đạn dược nguy hiểm trên lãnh thổ của mình.

Nga cảnh báo sử dụng vũ khí hạt nhân, Ukraine phản đối lệnh ngừng bắn