Bất bình đẳng về vắc xin trên toàn cầu

Cuộc chiến chống lại Covid-19 đang thay đổi, phản ánh sự bất bình đẳng ngày càng sâu sắc giữa các quốc gia đang sở hữu vắc xin chống virus SARS-CoV-2 và những quốc gia không có trong tay thứ vũ khí đó.

CNN trích dẫn thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho hay, các nước thu nhập cao đã tiêm được gần 100 liều vắc xin cho mỗi 100 dân, trong khi các nước thu nhập thấp chỉ có thể tiêm trung bình 1,5 liều cho mỗi 100 dân vì thiếu nguồn cung. Mỹ và EU tuần trước đã cán mốc tiêm phòng ít nhất một liều vắc xin cho 70% người trưởng thành. Ngược lại, chưa đầy 4% dân số châu Phi, tương đương khoảng 50 triệu trong hơn 1,3 tỷ người, đã nhận mũi tiêm đầu tiên.

Đáng chú ý, thời gian gần đây, trước những lo ngại về biến thể Delta lây lan nhanh hơn và nguy cơ rơi vào vực thẳm của một làn sóng lây nhiễm mới đáng sợ, các nước giàu có đang siết chặt kho dự trữ vắc xin. Mỹ và châu Âu đang triển khai một loạt biện pháp khuyến khích bằng tiền và sự ủy thác để thuyết phục các trung tâm tiêm chủng thúc đẩy việc tiêm mũi vắc xin tăng cường cho các nhóm dễ bị tổn thương.

Trong khi đó, trên khắp thế giới, hàng trăm triệu người vẫn đang chờ để được tiêm mũi vắc xin đầu tiên và viễn cảnh về khả năng miễn dịch trên diện rộng giống như một giấc mơ viển vông.

Châu Phi và Đông Nam Á, nơi có tỷ lệ chủng ngừa thấp, đang chứng kiến một số đợt bùng phát dịch tồi tệ nhất. Các nhà chức trách đang phải đối mặt với một vấn đề cấp bách và dường như không thể vượt qua: Làm thế nào để giảm số ca tử vong khi không có vắc xin và đối với những người không còn khả năng tiếp tục ở yên trong nhà. Chỉ tính riêng tại châu Phi, số bệnh nhân thiệt mạng vì Covid-19 trong tháng 7 tăng tới 80%.

Tổng thống Kenya Uhuru Kenyatta tuần trước đã góp thêm một tiếng nói kêu gọi từ bỏ quyền sở hữu trí tuệ đối với công nghệ vắc xin, một chủ đề của các cuộc đàm phán đang diễn ra tại Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Ông Kenyatta tiết lộ với hãng thông tấn Sky News rằng, dù đất nước của ông có tiền để mua vắc xin nhưng không thể tiếp cận chúng vì các nước giàu hơn đã tích trữ quá nhiều.

Israel đã bắt đầu xúc tiến chiến dịch tiêm liều vắc xin Covid-19 thứ 3 cho dân kể từ tháng 7/2021. Trong ảnh, Thủ tướng Naftali Bennett (trái) trấn an mẹ khi bà tiêm liều vắc xin bổ sung tại Haifa ngày 3/8. Ảnh: Reuters

Kêu gọi trì hoãn tiêm tăng cường liều vắc xin thứ 3

Các cơ quan quốc tế, tổ chức cứu trợ nhân đạo, các chuyên gia về bệnh truyền nhiễm và nhà đạo đức học đều đồng loạt cảnh báo các nước không nên tìm cách tiêm bổ sung mũi vắc xin thứ 3 cho đến khi có thêm nhiều dữ liệu cho thấy chúng cần thiết hay không. Thay vào đó, họ kêu gọi các chính phủ đem tặng số liều vắc xin dư thừa cho những quốc gia nghèo hơn đang gặp khó khăn về nguồn cung và hứng chịu tình trạng tăng mạnh ca mắc.

Hôm 4/8, Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus đề nghị các nước giàu ngưng tiêm tăng cường liều vắc xin cho dân ít nhất đến cuối tháng 9, khi thế giới dự kiến hoàn thành mục tiêu chủng ngừa cho khoảng 10% dân số của mọi quốc gia. Ông Tedros cũng kêu gọi các lãnh đạo nhóm G20 hành động nhiều hơn nữa để cải thiện khả năng tiếp cận vắc xin trên toàn cầu.

Song, sự hoành hành của biến thể Delta đã khiến các quan chức ở Mỹ và EU, những người đang cố gắng ngăn chặn một đợt lây nhiễm vào mùa đông và tránh phải tái áp phong tỏa, có quan điểm khác. Phương Tây vẫn tiếp tục tập trung sự chú ý vào "cuộc chạy đua vắc xin" và coi việc thoát khỏi đại dịch là vấn đề trong nước, thay vì quốc tế.

Đức và Pháp đã bỏ ngoài tai các lời kêu gọi, tuyên bố sẽ thúc đẩy việc tiêm liều vắc xin thứ 3 cho những đối tượng dễ bị tổn thương, đồng thời hoàn thành các cam kết đóng góp cho cuộc chiến chống đại dịch chung toàn cầu. Mặc dù Mỹ vẫn chưa công bố chương trình tiêm chủng tăng cường, nhưng Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki đã từ chối lời kêu gọi của WHO. Bà Psaki phát biểu trước các phóng viên hôm 4/8 rằng: "Chúng tôi chắc chắn cảm thấy đó là một lựa chọn sai lầm và chúng tôi có thể làm cả hai".

Tuy nhiên, giới quan sát tỏ ra nghi ngờ khả năng thực hiện cả 2 việc cùng lúc của bất kỳ quốc gia nào. Andrea Taylor, trợ lý giám đốc về chương trình tại Trung tâm Đổi mới y tế toàn cầu thuộc Đại học Duke cảnh báo, ưu tiên tiêm liều vắc xin tăng cường hơn việc chấm dứt sự lây lan của virus khắp toàn cầu sẽ khiến tất cả, kể cả những người ở các quốc gia thu nhập cao vào tình thế nguy hiểm hơn, giống như việc dán băng cứu thương vào một lỗ hổng lớn.

Bà Taylor lưu ý thêm, trong số 4 khu vực chính sản xuất vắc xin với quy mô lớn gồm Mỹ, EU, Ấn Độ và Trung Quốc thì EU xuất khẩu ít nhất. Thực trạng đó vẫn tiếp diễn ngay cả sau khi Ấn Độ cắt giảm xuất khẩu nhằm tập trung đối phó với làn sóng lây nhiễm chết chóc do biến thể Delta gây ra tại nước này.

Hàng dài người chờ đợi tới lượt tiêm vắc xin ngừa Covid-19 ở một trung tâm tiêm chủng tại Kolkata, Ấn Độ. Ảnh: Reuters

Cam kết đóng góp quá ít so với nhu cầu

Dù EU đã đưa ra những cam kết lớn, nhưng rất khó để giảm sát các khoản đóng góp của liên minh. Theo báo Politico, ngay cả Phó chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Josep Borrell cũng thừa nhận, liên minh vẫn còn thiếu 200 triệu liều vắc xin như cam kết tài trợ cho các nước thu nhập thấp và trung bình vào cuối năm nay.

Một phát ngôn viên của EC cho hay, tính đến ngày 2/8, EU đã tặng 7,1 triệu liều vắc xin cho các nước đối tác, trong đó có 1,59 triệu liều thông qua chương trình chia sẻ COVAX do WHO đứng đầu. Người phát ngôn bày tỏ tin tưởng rằng, 27 quốc gia thành viên của khối sẽ nỗ lực hết sức để cung ứng đủ số vắc xin còn thiếu.

Tuần trước, Ngoại trưởng Anh Dominic Raab thông báo, nước này sẽ bắt đầu phân phối 9 triệu liều vắc xin khắp thế giới, lô đầu tiên trong số 100 triệu liều mà Thủ tướng Johnson đã hứa đóng góp tại hội nghị thượng đỉnh G7 vào tháng trước ở Cornwall.

Chính quyền của Tổng thống Joe Biden mới đây cũng ăn mừng việc chuyển giao hơn 110 triệu liều vắc xin cho các nước, hầu hết thông qua COVAX, nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác.

Cho đến nay, COVAX đã chuyển 188,1 triệu liều cho 138 quốc gia, theo dữ liệu từ Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF). Tuy nhiên, tất cả chỉ như muối bỏ bể so với 11 tỷ liều cần để chấm dứt đại dịch như ước tính của WHO.

WHO và các cơ quan y tế công cộng khác lập luận rằng, không ai an toàn cho đến khi tất cả mọi người đều an toàn. Lí do vì, virus SARS-CoV-2 càng phát tán lâu mà không bị kiểm soát, khả năng xuất hiện các biến thể mới, có thể kháng vắc xin càng cao và do đó kéo dài mối đe dọa đối với thế giới.

Tuấn Anh

>>> Thông tin về Vắc xin Covid-19 mới nhất

Chiến dịch tiêm chủng thần tốc bằng vắc xin Sinopharm của UAE

Các Tiểu vương quốc Ảrập thống nhất (UAE) không chỉ là một trong 10 nước cho hãng dược Trung Quốc Sinopharm thử nghiệm vắc xin ngừa Covid-19, mà còn là quốc gia Ảrập đầu tiên phê duyệt sản phẩm.

Roza Shanina trong một bức ảnh chụp năm 1944. Ảnh: medium.com

Tháng 4/1944, một nữ quân nhân Liên Xô đã bóp cò khẩu súng bắn tỉa của mình. “Tôi đã giết một tên”, cô hô lên khi nhanh chân trượt xuống chiến hào.

Cú bắn tỉa thành công đầu tiên đó đánh dấu sự khởi đầu của một sự nghiệp ngắn ngủi nhưng đi vào huyền thoại của nữ xạ thủ Roza Shanina. Tới cuối năm đó, Shanina đã nổi danh với những phát đạn sát thủ và được ca ngợi là “nỗi sợ hãi chưa từng thấy ở mặt trận Đông Phổ”.

Roza Shanina sinh ngày 3/4/1924 tại một miền quê nằm cách thành phố Leningrad (nay là St. Petersburg) vài trăm km, nằm bên một con sông đổ ra Bạch Hải. Mẹ cô là Anna, một người vắt sữa bò và cha Yegor là cựu chiến binh trong Thế chiến thứ nhất.

Khi còn nhỏ Shanina là một học sinh sắc sảo, độc lập. Năm 1938, khi cha mẹ cô không cho con học lên trường cấp hai vì quá xa nhà, cô bé 14 tuổi đã bỏ trốn, đi bộ 50 giờ đồng hồ đến ga tàu gần nhất để đi tới thành phố miền Bắc Arkhangelsk.

Shanina chuyển đến sống cùng anh trai Fyoder cho đến khi cô được nhận vào trường cấp hai, được nhận trợ cấp và sống trong ký túc xá. Nhưng khi phát xít Đức vượt qua biên giới phía Tây Liên Xô vào tháng 6/1941, phá vỡ hiệp ước không xâm lược giữa hai nước, nền kinh tế Liên Xô lao dốc, giáo dục bậc trung học miễn phí bị cắt giảm và Shanina mất quyền trợ cấp.

Roza Shanina cùng khẩu súng sát thủ của mình. Ảnh: Flickr

Để trang trải chi phí, cô gái trẻ Shanina đã xin vào làm việc tại một trường mẫu giáo địa phương, với hy vọng theo đuổi sự nghiệp giáo viên.

Chiến tranh len lỏi đến gần nhà hơn và chẳng mấy chốc, Đức quốc xã bắt đầu ném bom Arkhangelsk. Shanina dũng cảm tình nguyện làm nhiệm vụ quan sát máy bay trên mái nhà trường nơi cô dạy. Sau đó, khi nghe tin người anh trai Mikhail bị giết hại trong một cuộc ném bom vào tháng 12/1941, cô đã quyết tâm nhập ngũ để trả thù cho anh trai.

Ban đầu giới chức quân sự Liên Xô cấm phụ nữ nhập ngũ, nhưng khi tình thế cuộc chiến trở nên khốc liệt hơn, họ đã thay đổi quyết định. Vì thế cùng với hàng chục ngàn phụ nữ Nga khác, Shanina xin gia nhập quân đội.

Cô đăng ký vào Học viện Bắn tỉa Nữ và tốt nghiệp loai ưu vào tháng 4/1944, ngay sinh nhật lần thứ 20. Nhờ tài bắn chính xác đáng kinh ngạc, Shanina được nhà trường đề nghị ở lại đào tạo, thay vì ra chiến trường. Nhưng cô quyết trở thành một xạ thủ diệt giặc báo thù. Shanina được cử làm chỉ huy trung đội bắn tỉa nữ của Sư đoàn Súng trường 184 ngay sau khi tốt nghiệp.

Roza Shanina (trái) hướng dẫn một quân nhân. Ảnh:Flickr

Ba ngày sau khi đến mặt trận phía Tây, Shanina đã hạ được tên địch đầu tiên. Sau này cô kể lại: “Tối hôm đó, một tên lính Đức lấp ló trong chiến hào. Tôi ước tính khoảng cách đến mục tiêu không quá 400 mét. Một khoảng cách phù hợp. Khi tên Đức cúi đầu đi về phía rừng, tôi bắn, nhưng nhìn cách hắn ngã, tôi biết mình không giết được hắn. Trong khoảng một giờ, tên Đức nằm im trong đám bùn, không dám di chuyển. Rồi hắn bắt đầu bò. Tôi lại nổ súng, và lần này thì không trượt”.

Chỉ vài ngày sau, Shanina hạ thêm 10 mục tiêu nữa. Và ngay tháng Năm năm đó, tức là chỉ một tháng kể từ sau phát súng hạ địch đầu tiên, Shanina được trao tặng Huân chương Vinh quang. Cô trở thành nữ xạ thủ bắn tỉa Liên Xô đầu tiên nhận vinh dự đó, và trở nên nổi tiếng với kỹ thuật bắn "phát đôi" chỉ trong một hơi thở.

Cô gái tuổi 20 đã lập chiến công lớn khi vừa cầm súng ra trận. Ảnh: Wikimedia Commons

Số quân địch bị tiêu diệt dưới họng súng của Shanina tăng đều. Giới báo chí bắt đầu để ý đến cô. “Hãy noi gương Roza Shanina”, “Một viên đạn, một tên phát xít” - các tờ báo giật tít.

Đưa tin từ Moskva ngày 23/9/1944, tờ Ottawa Citizen gọi Shanina là “Cô gái Hồng quân, người đã hạ 5 tên Đức chỉ trong một ngày”.

Thời điểm đó, nữ xạ thủ trẻ tuổi đã giết được 46 tên địch. Và chỉ trong vòng 10 tháng ra trận, Shanina tiêu diệt tổng cộng 59 tên phát xít Đức.

Một phần trong danh sách tiêu diệt diệt địch của Roza Shanina. Ảnh: Wikimedia Commons

Tới tháng Mười thì Shanina thực sự nổi tiếng. “Hãy để Người mẹ Nga vui mừng, người đã sinh ra, nuôi nấng và ban cô con gái vinh quang cao quý này cho quê hương!” - nhà báo Xô viết nổi tiếng Ilva Ehrenburg viết.

Trong khi đó, Shanina bắt đầu ghi lại cuộc sống nơi chiến trường và những tâm tư của mình qua trang nhật ký. Cuộc chiến khốc liệt đã cản trở tình yêu của cô. Shanina có bạn trai, để rồi lần lượt mất họ trong những trận chiến.

Trong những ngày dài lê thê trên chiến tuyến, giữa tiếng súng dường như vô tận, những trang nhật ký của Shanina ngày càng trở nên buồn bã. “Đóng băng vì lạnh trong xe tăng, không quen với khói xe tăng khiến mắt tôi cay xè. Tôi không thể chịu được thứ khói này. Ngủ như chết”, Shanina viết vào 16/1/1945, vài ngày trước khi cô hy sinh.

Shanina (trái) chụp ảnh cùng các xạ thủ bắn tỉa khác tại Belarus. Ảnh: TASS

Ngày 27/1/1945, chỉ vài tháng trước khi chiến tranh kết thúc, hai người lính Hồng quân tìm thấy Roza Shanina trên cánh đồng, ngực đẫm máu vì đạn pháo, cô gục người trên một sĩ quan bị thương để che chở cho anh ta. Đã quá muộn để cứu sống Shanina. Cô được chôn cất theo nghi thức quân đội ở Đông Đức.

Một người bạn của Shanina, Pyotr Molchanov, đã giữ những lá thư và nhật ký của cô trong suốt 20 năm sau đó, và vào năm 1965 mới cho công bố chúng để công chúng Liên Xô hiểu thêm về nữ xạ thủ mà họ ngưỡng mộ và tự hào.

Theo baotintuc.vn

Lantana đang viết về quá khứ cuồng nhiệt của mình

Cô đã tiết lộ về những bí mật trong nghề, những mặt trái đằng sau lối sống xa xỉ

Lantana, hiện gần 40 tuổi, cho biết cô theo nghề mại dâm như “tiếng gọi của cuộc đời”. “Tôi luôn cảm thấy bị mê hoặc bởi thế giới mại dâm”, cô nói với tạp chí Female. “Nó như thể một lời mách bảo của số phận vậy”.

Lantana đã làm việc tại một văn phòng để kiếm tiền học đại học. Sau khi chuyển sang nghề vũ công trong chốc lát, cô quyết định đã đến lúc thay đổi nghề nghiệp. “Tôi đã làm theo bản năng và trở thành một gái gọi ở New York”, cô nhớ lại.

Cô bước vào nghề tại một nhà chứa “sang chảnh”, nơi cô học được rất nhiều điều. Sau khi nhà chứa này đóng cửa, cô mua cho mình một căn hộ riêng, tự quảng cáo dịch vụ của mình, và bắt đầu hành nghề với tư cách gái bán hoa cao cấp.

“Lúc đầu tôi rất cẩn thận, luôn kiểm tra người đàn ông kĩ càng trước khi gặp mặt trực tiếp. Tôi sẽ gọi đến chỗ làm của họ để kiểm tra xem họ có nói thật hay không, và luôn gặp lần đầu ở chỗ công cộng. Thậm chí tôi còn thuê một vệ sĩ riêng”.

Nhờ sự cẩn trọng của mình, cô khẳng định mình “chưa từng có một trải nghiệm tồi tệ nào”, và rằng cô đã cảm thấy vô cùng thoả mãn trong công việc mới của mình. “Tôi đã rất thích nó từ trước rồi, sau đó tôi còn được trả tiền để làm những gì tôi đam mê nữa”.

Trong những năm hành nghề, cô bay vòng quanh thế giới và ăn uống ở những nhà hàng đắt đỏ nhất.

Tuy Lantana từ chối tiết lộ cụ thể thu nhập của mình, song cô nhớ lại một lần cô đã được một 'khách hàng thân quen' đưa cho một chiếc túi nhét đầy tiền mặt, tổng trị giá lên tới 50.000USD (khoảng 1,15 tỉ đồng)

Trong những năm làm gái gọi, Lantana đã đi du lịch khắp thế giới. “Luôn luôn là một cuộc phiêu lưu”, cô nói. “Cuộc đời tôi luôn ngập tràn màu sắc và những con người khác nhau”.

Tuy nhiên, không phải mọi thứ đều là màu hồng. “Cuộc đời của một gái gọi thực sự rất cô đơn”, Lantana nói. “Bạn sẽ chẳng có được người yêu lâu dài. Bạn đã kết hôn với lối sống này rồi”.

Dù luôn kề cạnh những người đàn ông có tiền, Lantana vẫn cảm thấy rất cô đơn

Vậy nhưng, tình yêu vẫn đã đến với Lantana, và cô đã có được những mối quan hệ nghiêm túc

“Đó là tình yêu từ cái nhìn đầu tiên”, cô nói. “Chúng tôi đã hẹn hò trong hai năm, và cứ mỗi hai tuần anh ấy lại đến New York thăm tôi một lần. Tôi cố tình không nói với anh ấy việc tôi làm vào ‘tuần được nghỉ’. Anh ấy hơn tôi rất nhiều tuổi và mọi việc cuối cùng không được như ý muốn”.

Sau đó, cô đã gặp một khách hàng đặc biệt, người đã khiến cô đưa ra quyết định giải nghệ. Đó là một người đàn ông độc thân ở tuổi 60. Cô kể rằng, ông ấy suýt chút nữa đã thiệt mạng trong cuộc tấn công khủng bố ở toà nhà Trung tâm Thương mại thế giới vào tháng 9/2001.

“Anh ấy đã chạy bộ xuống 64 tầng sau khi chiếc máy bay đâm vào toà nhà, sau đó anh ấy quay đầu lại và nhìn thấy toà nhà đang sụp xuống”, cô kể lại. “Sau đó, anh ấy quyết định phải giành lấy cuộc đời mình. Vài tuần sau, anh ấy gọi cho tôi và chúng tôi đã đi vòng quanh châu Âu”.

Lantana đã đem lòng yêu và kết hôn với một khách hàng

Lantana đã quyết định kết hôn với người đàn ông này và chính thức bỏ nghề.

Lantana cho biết cũng có những mặt trái của nghề mại dâm. “Phụ nữ với lối sống đó không có cơ hội trưởng thành về mặt cảm xúc”, cô nói. “Khi bạn sống trong một thế giới tưởng tượng và bạn không bao giờ có một mối quan hệ nghiêm túc nào, bạn sẽ rất non nớt về mặt cảm xúc”.

Có lẽ vì vậy mà cuộc hôn nhân của cô sau đó cũng kết thúc trong đổ vỡ. “Nhưng tôi rất mừng là tôi đã có trải nghiệm đó”, cô nói.

Kể từ khi ly hôn, Lantana đã tập trung vào việc viết lách. Bộ sách dài ba phần có tựa đề “Những bí mật sốt dẻo của người đàn bà cám dỗ giới thượng lưu”.

Cô cho biết những chi tiết trong các cuốn sách một phần là tự truyện, một phần là lấy từ trải nghiệm của những người mà cô đã gặp gỡ trong suốt quãng thời gian hành nghề. Mặc dù vậy, cô cho biết một vài chi tiết vẫn là “quá điên cuồng” để có thể đưa vào sách.

“Tôi hi vọng bộ sách chạm được đến một bộ phận độc giả rộng hơn”, cô nói. “Không chỉ là những người đàn ông hiếu kỳ đầy ham muốn”.

Anh Thư