Trên đường tìm về số 285 đội 8, thôn Tân Dân 2, xã Phương Trung, huyện Thanh Oai (Hà Nội), chúng tôi nhận được nhiều cái thở dài, xót xa cho số phận người đàn ông bất hạnh đang sống tại đó. 65 tuổi, ông Phạm Văn Tập nằm bất động, đôi mắt vô hồn như người thực vật, hàng ngày vật lộn với căn bệnh tai biến mạch máu não trong căn nhà cũ kỹ, ẩm thấp.

Ông Phạm Văn Tập thoi thóp trên chiếc giường rách nát

Sau khi kết hôn, vợ chồng ông làm ăn, sinh sống tại Mộc Châu (Sơn La) suốt 30 năm. Hai người con trai lần lượt ra đời, căn nhà cũng từng rộn rã tiếng cười nói của trẻ thơ. Bất ngờ, con trai thứ hai của ông Tập đột nhiên treo cổ tự tử khi mới 13 tuổi. Nỗi đau mất con khiến ông rơi vào trầm cảm một thời gian dài, để rồi năm 2012, ông bị kết luận mắc bệnh tâm thần.

Đúng vào thời điểm bệnh tật, cần bàn tay chăm sóc của vợ thì chính người bạn đời đó lại đuổi ông đi khỏi căn nhà của mình. Rời Sơn La trong tình trạng không bình thường, ông lang thang khắp bến xe Yên Nghĩa, sống vạ vật suốt 3 năm ròng.

Đến năm 2015, khi thành phố Hà Nội có chính sách đưa một số người lang thang, cơ nhỡ vào Trung tâm bảo trợ xã hội số 2 Hà Nội, ông Tập chợt nhớ mang máng mình còn một người chị tên là Phạm Thị Tề (năm nay đã 71 tuổi, ở làng Chuông, huyện Thanh Oai, Hà Nội) mà trước kia vợ chồng ông thỉnh thoảng còn liên lạc. Các cán bộ thuộc Trung tâm bảo trợ đã liên hệ về bộ phận thương binh xã hội của xã Phương Trung (huyện Thanh Oai, Hà Nội) giúp ông.

Chẳng thể ngờ nổi, cuộc gặp mặt người chị ruột sau 30 năm xa cách lại ở vào một hoàn cảnh hết sức đặc biệt. Bởi lúc này, ông Tập đã mắc bệnh tâm thần. Sau nhiều năm xa cách, người chị gái thương em mang số phận long đong, đã cùng với những người trong họ đưa ông đi chữa bệnh tại Bệnh viện tâm thần Ba Thá (huyện Ứng Hoà, Hà Nội). Thế nhưng tình hình vẫn không thể cải thiện. Đến năm 2017, ông được bác sĩ cho về nhà để gia đình trông nom.

Cơn tai biến

Không chỉ mình ông Tập mà ngay cả con trai lớn của ông cũng bỏ nhà đi lang thang, đến nay vẫn chưa rõ tin tức. Nhà cửa trên Sơn La cũng đã bán, chẳng còn ai biết vợ con ông ở đâu. Ngày 8/8/2020 vừa qua, ông lên cơn đột quỵ do tai biến mạch máu não. Trong căn nhà cũ nát do cha mẹ để lại, ông nằm bất động, người co quắp. Họ hàng có cắt cử người trông nom nhưng không thể thường xuyên túc trực.

Hoàn cảnh đáng thương của bác Phạm Văn Tập đang rất cần được cộng đồng giúp đỡ

Do điều kiện kinh tế quá khó khăn, ông Tập không thể đi bệnh viện. Ngay cả chị ruột ông, bà Tề cũng đang bị suy thận giai đoạn cuối. Mọi người chỉ giúp đỡ được một phần vì chẳng ai đủ dư giả để cưu mang một ông lão bệnh tật đang hấp hối. Thỉnh thoảng, ông Nguyễn Đình Lai (75 tuổi), anh rể ông Tập qua nhà để ý một lúc.

"Em tôi cả đời khổ sở, ai cũng thương. Nhưng giờ chúng tôi cũng nghèo cũng khó, vợ tôi còn đang bệnh chưa chữa được. Chẳng biết tới đây em tôi có qua nổi không", ông Lai chia sẻ.

Phạm Bắc

Cậu bé gặp nạn chuyển 3 bệnh viện vẫn nguy kịch

Được nghỉ học tránh dịch, sáng hôm ấy cũng như mọi ngày, A Chặt dậy sớm lên rẫy phụ ba mẹ. Trời mới tờ mờ sáng, A Chặt không nhìn rõ đường nên bất ngờ bị ngã. Em phải chuyển đi khắp các bệnh viện để điều trị.

Hiện anh là Giám đốc kỹ thuật của công ty giải pháp phần mềm do mình cùng vài người bạn sáng lập. Dù công việc bận rộn, Duy Thanh vẫn dành nhiều thời gian tham gia các chương trình tư vấn hướng nghiệp của Tổng cục Giáo dục Nghề nghiệp tại địa phương, giải đáp các thắc mắc cho học sinh lớp 12 có đam mê tin học trước khi đăng ký thi đại học.

Đại sứ Kỹ năng nghề Nguyễn Duy Thanh

Trăn trở của Giám đốc 9X

Từ thí sinh dự thi, anh trở thành huấn luyện viên, mang những kinh nghiệm của mình đào tạo nhiều sinh viên tham dự các kỳ thi tay nghề. Năm 2018, 2 sinh viên anh đào tạo đã giành được 1 huy chương vàng và 1 huy chương đồng khi tham dự cuộc thi Kỹ năng nghề ASEAN.

Duy Thanh chia sẻ, với kinh nghiệm tại các đấu trường trong nước cũng như quốc tế, anh nhận thấy, sinh viên Việt Nam không hề thua kém sinh viên bất kì quốc gia nào trên thế giới về mặt kiến thức. Tuy nhiên, điểm hạn chế lớn nhất chính là kỹ năng mềm như kỹ năng giao tiếp, giải quyết vấn đề, ngoại ngữ... Nếu khắc phục được những điểm đó, anh tin là Việt Nam sẽ giành được nhiều huy chương trên những đấu trường trí tuệ của quốc tế và khu vực.

Nguyễn Duy Thanh trong một sự kiện

Mặt khác, anh cho rằng, ở Việt Nam, doanh nghiệp và nhà trường chưa phối hợp sâu với nhau để kết hợp đào tạo, huấn luyện sinh viên đi thi. Trong khi thực tế, các trường hợp từng giành được thành tích đều có doanh nghiệp, tổ chức hỗ trợ, huấn luyện chuyên môn. “Việc huấn luyện ở trường cũng tốt nhưng không thể bằng học trực tiếp với các nhân viên giỏi, có kinh nghiệm như ở doanh nghiệp”, anh nói.

Duy Thanh cũng chia sẻ, việc huấn luyện tại Việt Nam chưa thực sự được đầu tư đúng mức. Nếu được hỗ trợ tốt ngay từ ban đầu, chắc chắn chất lượng thí sinh tham gia thi sẽ được nâng cao.

“Như tôi chẳng hạn. Tôi được ban huấn luyện làm công tác tư tưởng khá tốt, động viên. Tôi được doanh nghiệp hỗ trợ về tài chính, đào tạo, suốt 13 tháng huấn luyện bên Hàn Quốc, tôi không làm gì khác ngoài học và học. Tôi ý thức được mình được đầu tư, được tạo điều kiện như vậy thì phải tận dụng để tiếp thu kiến thức mới cho bản thân”.

Anh cũng chỉ ra việc huấn luyện thi tại Việt Nam còn một số bất cập. Chẳng hạn, phần lớn các giảng viên kiêm luôn nhiệm vụ làm huấn luyện viên khiến cho thời gian hạn hẹp, vì họ còn đi dạy, làm công tác chuyên môn. Thí sinh còn bị phân tâm bởi các mối quan hệ khác như bạn bè, làm thêm… Chính vì vậy, việc huấn luyện chưa đáp ứng được yêu cầu về chất lượng cuộc thi.

Ước mong mở trung tâm huấn luyện

Như Duy Thanh đã chia sẻ, để chuẩn bị cho kỳ thi thế giới, anh được một doanh nghiệp điện tử đưa sang Hàn Quốc huấn luyện 13 tháng. Tại đây, anh được các huấn luyện viên cung cấp nhiều kiến thức tiếp cận với công nghệ lập trình tiên tiến. “Các thầy đã chỉ cho tôi thấy những giải pháp cải tiến và cách làm sao cho đạt hiệu quả tối ưu nhất”, Duy Thanh bộc bạch. 

Duy Thanh hi vọng, mình sẽ hỗ trợ được nhiều thí sinh hơn nữa trong các cuộc thi Kỹ năng nghề khu vực và thế giới.

Hàng ngày, anh đến địa điểm ôn luyện từ 7 giờ sáng đến 12 giờ đêm mới kết thúc. Lịch trình đều đặn từ thứ Hai đến Chủ Nhật, không có ngày nghỉ. Ngoài học kỹ năng về lập trình phần mềm, anh được các chuyên gia dạy về ứng xử, giao tiếp và cách làm chủ thời gian, tạo hiệu quả cao cho công việc.

Khóa huấn luyện có phiên dịch viên nhưng sau 5 giờ chiều phiên dịch nghỉ nên Duy Thanh phải tự học thêm tiếng Hàn cơ bản, giao tiếp với các huấn luyện viên. “Tôi hiểu rằng, mình đang mang một trọng trách quốc gia nên không cho phép bản thân được lười biếng”, chàng trai Bến Tre nhớ lại.

Duy Thanh chia sẻ thêm, trung tâm huấn luyện của nước bạn có quy mô lớn, máy móc, công nghệ hiện đại. Chàng trai 9X hi vọng tương lai anh có thể mở được một trung tâm huấn luyện nghề chuyên nghiệp cho các thí sinh dự thi tay nghề khu vực và thế giới như bên Hàn Quốc. 

“Tôi đã ấp ủ lâu rồi. Hiện tại, tôi đào tạo, huấn luyện nhưng mang tính chất cá nhân, đơn lẻ. Tuy nhiên, để mở 1 trung tâm cần nhiều yếu tố: Vốn, thủ tục, nhân lực… Tôi đợi khi công ty đi vào hoạt động ổn định, sẽ triển khai dự định này”, giám đốc 9X nói.

Với cương vị Đại sứ kỹ năng nghề, Duy Thanh đang tích cực tham gia các chương trình lan tỏa việc học nghề, tư vấn, định hướng nghề nghiệp cho học sinh - sinh viên. Anh cho biết, thường có 2 trường hợp. Với những học sinh, sinh viên đã có định hướng sẵn về nghề nghiệp. Anh chỉ cần tư vấn về kinh nghiệm, các vấn đề cần xử lý là đủ. Còn với những học sinh, sinh viên đang loay hoay không biết lựa chọn ngành gì, học gì hoặc chọn nghề trái ngành thì anh sẽ tùy theo sở thích, khả năng của họ để tư vấn.

“Tôi nghĩ, mình cần giải thích cho họ hiểu, học nghề hay học đại học đều là những lựa chọn trong cuộc sống, quan trọng là mình chọn thứ phù hợp với bản thân. Đặc biệt, phải giúp mọi người hiểu rõ hơn tầm quan trọng của kỹ năng nghề. Học ở trường chỉ là phần nổi của tảng băng, muốn làm được việc khi tốt nghiệp, anh cần phải nắm chắc kỹ năng”.

Đại sứ kỹ năng nghề 9X nhìn nhận, ở Việt Nam có một thực tế là sinh viên ra trường, doanh nghiệp tiếp nhận phần lớn phải đào tạo lại. Vì vậy, chúng ta cần tập trung đào tạo nguồn nhân lực có tay nghề, kỹ năng thành thạo, nâng cao tay nghề sau đại học. 

Hồng Phượng

Đội hình ra sân
Xứ Wales:Ward; Roberts, Davies, Mepham, Rodon; Norrington-Davies, Wilson, Morrell, Levitt; James, Johnson.
Hà Lan:Flekken; Teze, de Vrij, de Ligt; Hateboer, Koopmeiners, Schouten, Malacia; Lang, Weghorst, Gapko.

Thiên Bình