AI đã bắt đầu rảo bước vào lĩnh vực quân sự. Vào tháng 1 vừa qua, hãng tin CBS đã quay cảnh một loạt các máy bay không người lái cỡ nhỏ Perdix, được thiết kế để hoạt động như một đội khi cần. Chúng có thể được dùng để theo dõi kẻ thù hoặc gây nhiễu hệ thống radar của đối phương.

Các máy bay không người lái đã có thể bắn đạn thật, phun hơi cay và hoạt động như một loại súng trường điện tử. Ở Nga, một đơn vị robot quân sự có thể đi tuần và ném lựu đạn, và ở Hàn Quốc, các kỹ sư đã xây dựng được tháp canh có khả năng độc lập theo dõi và nhắm bắn đối tượng. Trong khi đó, người ta vẫn sợ rằng bọn tội phạm một ngày nào đó sẽ đủ khả năng lập trình lại và làm các loại vũ khí như xe tự lái hoặc máy bay tự động để tiến hành khủng bố ở những nơi đông người.

Các chuyên gia cũng lo ngại về những người lính được trang bị tinh vi trong các cuộc chiến sắp tới: những bộ máy truyền thông chính trị, các tài khoản mạng xã hội giả được chính phủ thả lỏng hoặc các tài phiệt sử dụng để đe dọa dân chúng.

Theo Samantha Bradshaw, một nhà nghiên cứu tại Viện nghiên cứu Internet Oxford, thì có "Ít nhất 22 nước đang sử dụng ngân sách để tạo ra các đội quân công nghệ có khả năng thao túng dư luận nhờ các hệ thống tự động".

Trong truyện ngắn "Runaround" viết năm 1942, nhà văn Isaac Asimov đã đưa ra 3 luật định cho robot, nhằm mục đích bảo vệ an toàn cho loài người, và luật định đầu tiên là "một robot không được làm bị thương con người hoặc đứng yên để một người bị tổn thương".

Tuy nhiên, các luật định của Asimov đang trở nên ít liên quan khi bản chất chiến tranh thay đổi. Khi quân đội tăng cường sử dụng các bộ máy thông minh ở mọi mặt trận, thì robot đang chuyển biến từ những công cụ trợ giúp thân thiện với con người thành những con tốt thí phục vụ mục đích quân sự.

Từng hàng máy bay tự động, những nhà kho chứa đấy máy móc tự lắp ráp vũ khí, các đội quân người máy và một đội ngũ hacker thiện chiến đều là một phần trong kế hoạch chuẩn bị cho chiến tranh trong tương lai của quân đội Mỹ. Tất cả những thứ nêu trên đều được đề cập đến trong một bản báo cáo vào năm ngoái của phòng nghiên cứu thuộc Bộ Quốc phòng, trong đó họ đã trình bày rõ robot tự động và có trí tuệ nhân tạo (AI) có thể trở thành nền tảng của chiến lược quốc phòng như thế nào.

Peter Donelly, giám đốc Trung tâm Di truyền Wellcome Trust, cho biết: "AI được dùng để tag người ta vào các bức ảnh, để truyền tải yêu cầu trên điện thoại bằng giọng nói, để các nhà bán lẻ trên mạng đưa ra gợi ý về món đồ bạn có thể quan tâm. Tuy nhiên những ứng dụng này chỉ là bề mặt của khả năng tiềm tàng mà công nghệ này mang lại".

AI đã bắt đầu rảo bước vào lĩnh vực quân sự. Vào tháng 1 vừa qua, hãng tin CBS đã quay cảnh một loạt các máy bay không người lái cỡ nhỏ Perdix, được thiết kế để hoạt động như một đội khi cần. Chúng có thể được dùng để theo dõi kẻ thù hoặc gây nhiễu hệ thống radar của đối phương.

Các máy bay không người lái đã có thể bắn đạn thật, phun hơi cay và hoạt động như một loại súng trường điện tử. Ở Nga, một đơn vị robot quân sự có thể đi tuần và ném lựu đạn, và ở Hàn Quốc, các kỹ sư đã xây dựng được tháp canh có khả năng độc lập theo dõi và nhắm bắn đối tượng. Trong khi đó, người ta vẫn sợ rằng bọn tội phạm một ngày nào đó sẽ đủ khả năng lập trình lại và làm các loại vũ khí như xe tự lái hoặc máy bay tự động để tiến hành khủng bố ở những nơi đông người.

Các chuyên gia cũng lo ngại về những người lính được trang bị tinh vi trong các cuộc chiến sắp tới: những bộ máy truyền thông chính trị, các tài khoản mạng xã hội giả được chính phủ thả lỏng hoặc các tài phiệt sử dụng để đe dọa dân chúng.

Theo Samantha Bradshaw, một nhà nghiên cứu tại Viện nghiên cứu Internet Oxford, thì có "Ít nhất 22 nước đang sử dụng ngân sách để tạo ra các đội quân công nghệ có khả năng thao túng dư luận nhờ các hệ thống tự động".

Trong truyện ngắn "Runaround" viết năm 1942, nhà văn Isaac Asimov đã đưa ra 3 luật định cho robot, nhằm mục đích bảo vệ an toàn cho loài người, và luật định đầu tiên là "một robot không được làm bị thương con người hoặc đứng yên để một người bị tổn thương".

Tuy nhiên, các luật định của Asimov đang trở nên ít liên quan khi bản chất chiến tranh thay đổi. Khi quân đội tăng cường sử dụng các bộ máy thông minh ở mọi mặt trận, thì robot đang chuyển biến từ những công cụ trợ giúp thân thiện với con người thành những con tốt thí phục vụ mục đích quân sự.

Cậu bé đứng giữa bức hình này mới chỉ 8 tuổi, tên em là Dorsen và người đàn ông đứng bên cạnh đang đe dọa sẽ đánh em nếu em làm hỏng việc thêm một lần nữa. Cả hai đang đứng giữa trận mưa lớn, bùn ngập đến mắt cá, trong một mỏ cô-ban ở Công-gô, nơi khai thác rất nhiều cô-ban sử dụng trong chiếc điện thoại iPhone của Apple.

Nhóm tin tức Sky News đã phát hiện ra Dorsen và đưa hình ảnh của em vào một bộ phim tài liệu xuất sắc về việc sử dụng lao động trẻ em tại các mỏ cô-ban để làm pin cho iPhone hồi đầu năm nay.

Apple cho biết công ty đang nỗ lực để chấm dứt tình trạng lao động trẻ em làm việc tại các mỏ cô-ban và công ty đã hợp tác với rất nhiều các tổ chức phi chính phủ để tập trung vào Công-gô nói riêng. “Hoàn toàn không có bất cứ ngoại lệ nào cho phép trẻ em dưới độ tuổi lao động làm việc hợp pháp trong chuỗi cung ứng của chúng tôi”, công ty tuyên bố trong báo cáo về trách nhiệm của các nhà cung ứng cách đây không lâu. Đương nhiên, đây không phải là vấn đề của Apple. Bất cứ công ty điện thoại nào cũng cần pin lithium-ion và cũng đều mua phần lớn lượng cô-ban từ Công-gô. Bởi Apple tạo ra chiếc điện thoại phổ biến nhất thế giới, vì vậy công ty này phải “giơ đầu chịu báng”.

Samsung chưa công bố báo cáo về trách nhiệm xã hội của các công ty cung ứng cho hãng.

Trong khi chờ đợi, Apple đã thực hiện một số biện pháp để khắc phục tình trạng tại các doanh nghiệp khai thác mỏ. Apple cho biết: "Chúng tôi biết có những thách thức thực sự với việc khai thác cô-ban bằng phương pháp thủ công, nhưng vứt bỏ điều này vô thời hạn sẽ gây hại cho các cộng đồng dựa vào ngành khai thác mỏ để kiếm thu nhập. Thêm vào đó, Apple cũng cần cô-ban. Vì vậy công ty đang 'tiến hành các biện pháp để chấm dứt nạn lao động trẻ em và lạm dụng quyền con người trong cộng đồng khai thác mỏ'".

Điều kiện làm việc trong các mỏ cô-ban khá tồi tệ.

Mỏ không hơn những cái lỗ trên mặt đất, được đào bằng tay. Đường hầm có thể dài tới vài chục mét trong lòng đất nhưng không có thiết bị an toàn hoặc hỗ trợ để ngăn sập hầm. Những người thợ mỏ sử dụng các dụng cụ cầm tay để kéo những tảng đá nặng bằng coban lên mặt đất.

Những chiếc bao tải được vận chuyển xung quanh khu mỏ bởi những đứa trẻ. Khi camera lia tới, Dorsen đang bị trách mắng vì nhét vụn đá vào bao tải không đủ nhanh.

Vì thế người đốc công đã dừng lại để đánh em.

Sau khi Dorsen đã nhét đầy chiếc bao, những tay đốc công trưởng thành nhấc nó lên và đặt lên đầu em để em đội nó đem đi.

Theo Tổ chức Ân xá Quốc tế có khoảng 40.000 trẻ em làm nghề khai thác cô-ban ở Công-gô.

Đây là hình ảnh khi các em bị phạt.

Cậu bé đứng giữa bức hình này mới chỉ 8 tuổi, tên em là Dorsen và người đàn ông đứng bên cạnh đang đe dọa sẽ đánh em nếu em làm hỏng việc thêm một lần nữa. Cả hai đang đứng giữa trận mưa lớn, bùn ngập đến mắt cá, trong một mỏ cô-ban ở Công-gô, nơi khai thác rất nhiều cô-ban sử dụng trong chiếc điện thoại iPhone của Apple.

Nhóm tin tức Sky News đã phát hiện ra Dorsen và đưa hình ảnh của em vào một bộ phim tài liệu xuất sắc về việc sử dụng lao động trẻ em tại các mỏ cô-ban để làm pin cho iPhone hồi đầu năm nay.

Apple cho biết công ty đang nỗ lực để chấm dứt tình trạng lao động trẻ em làm việc tại các mỏ cô-ban và công ty đã hợp tác với rất nhiều các tổ chức phi chính phủ để tập trung vào Công-gô nói riêng. “Hoàn toàn không có bất cứ ngoại lệ nào cho phép trẻ em dưới độ tuổi lao động làm việc hợp pháp trong chuỗi cung ứng của chúng tôi”, công ty tuyên bố trong báo cáo về trách nhiệm của các nhà cung ứng cách đây không lâu. Đương nhiên, đây không phải là vấn đề của Apple. Bất cứ công ty điện thoại nào cũng cần pin lithium-ion và cũng đều mua phần lớn lượng cô-ban từ Công-gô. Bởi Apple tạo ra chiếc điện thoại phổ biến nhất thế giới, vì vậy công ty này phải “giơ đầu chịu báng”.

Samsung chưa công bố báo cáo về trách nhiệm xã hội của các công ty cung ứng cho hãng.

Trong khi chờ đợi, Apple đã thực hiện một số biện pháp để khắc phục tình trạng tại các doanh nghiệp khai thác mỏ. Apple cho biết: "Chúng tôi biết có những thách thức thực sự với việc khai thác cô-ban bằng phương pháp thủ công, nhưng vứt bỏ điều này vô thời hạn sẽ gây hại cho các cộng đồng dựa vào ngành khai thác mỏ để kiếm thu nhập. Thêm vào đó, Apple cũng cần cô-ban. Vì vậy công ty đang 'tiến hành các biện pháp để chấm dứt nạn lao động trẻ em và lạm dụng quyền con người trong cộng đồng khai thác mỏ'".

Điều kiện làm việc trong các mỏ cô-ban khá tồi tệ.

Mỏ không hơn những cái lỗ trên mặt đất, được đào bằng tay. Đường hầm có thể dài tới vài chục mét trong lòng đất nhưng không có thiết bị an toàn hoặc hỗ trợ để ngăn sập hầm. Những người thợ mỏ sử dụng các dụng cụ cầm tay để kéo những tảng đá nặng bằng coban lên mặt đất.

Những chiếc bao tải được vận chuyển xung quanh khu mỏ bởi những đứa trẻ. Khi camera lia tới, Dorsen đang bị trách mắng vì nhét vụn đá vào bao tải không đủ nhanh.

Vì thế người đốc công đã dừng lại để đánh em.

Sau khi Dorsen đã nhét đầy chiếc bao, những tay đốc công trưởng thành nhấc nó lên và đặt lên đầu em để em đội nó đem đi.

Theo Tổ chức Ân xá Quốc tế có khoảng 40.000 trẻ em làm nghề khai thác cô-ban ở Công-gô.

Đây là hình ảnh khi các em bị phạt.

Lốp thiếu hơi

Đây là nguyên nhân chính dẫn đến việc nổ lốp, theo nguyên lý hoạt động của xe, áp suất không khí trong lốp có nhiệm vụ nâng toàn bộ trọng lượng của xe và trọng lượng của hành khách, hành lý. Lốp thiếu hơi đồng nghĩa với việc vỏ xe phải gánh thêm “trách nhiệm” dẫn đến các thành phần cấu tạo của lốp như dây thép, cao su, gai lốp và tanh lốp sẽ phải hoạt động quá công suất. Ngoài ra khi thiếu hơi, lốp sẽ không được làm mát đủ, cộng thêm diện tích ma sát giữa lốp với mặt đường gia tăng nên gây ra tình trạng quá nhiệt và phát nổ.

Để hạn chế việc bị thiếu hơi, bạn nên kiểm tra thường xuyên bánh xe thông qua đồng hồ đo áp suất cầm tay hoặc bạn có thể lắp thêm bộ cảm biến áp suất lốp để có thể quan sát liên tục hơi trong vỏ xe. Khi bơm xe, bạn cũng cần tuân thủ theo các thông số về áp suất, thường được dán phía sau cửa tài xế.

Quá tải

Đây là “vấn nạn” muôn thuở của các xe tải ở Việt Nam. Việc chở quá tải trọng, vô tìnhđặt lốp xe vào tình trạng “giới hạn tải trọng cực đại”, khi đó, nhiệt sinh ra trong quá trình ma sát với mặt đường và việc phải đi qua các đoạn đường lồi lõm sẽ khiến sức chịu đựng của vỏ đi quá giới hạn, dẫn đến tình huống nổ lốp là điều khó tránh khỏi.

Rơi ổ gà

Đây là thứ sẽ “giết” vỏ xe bạn ngay lập tức và trường hợp nặng nó có thể phá hủy luôn cả mâm. Rơi xuống ổ gà khi vận tốc thấp sẽ chỉ khiến bạn khó chịu nhưng ở vận tốc cao, sức ép từ mặt đường sẽ làm bể vỏ, cấn nứt mâm và trầm trọng hơn là gãy giảm sốc. Nếu bạn đang đi xe thể thao với mâm kích thước lớn, đồng nghĩa với việc độ dày thành vỏ sẽ rất mỏng nên chỉ cần cấn những gờ nhỏ hoặc đá ở tốc độ cao, rất có thể vỏ sẽ bị nổ ngay lập tức. Vì vậy, không nên đi tốc độ vừa phải nếu bạn không quen đường và khi tầm nhìn bị hạn chế, các hố sẽ rất khó nhận biết ở khoảng cách xa đặc biệt khi bạn di chuyển quá nhanh.

Lốp quá cũ

Theo khuyến cáo các nhà sản xuất, nên thay lốp sau 50.000 km và tùy điều kiện đường sá, nếu bạn thường xuyên đi đường xấu thì nên thay sau 40.000km hoặc không quá 5 năm kể từ ngày sản xuất bất kể lốp có đi ít hơn khuyến cáo. Nếu bạn để lốp quá cũ, lốp sẽ mòn đến điểm giới hạn và khi di chuyển tốc độ cao, các tác nhân như nhiệt độ, áp suất, sức chịu tải sẽ phá hủy lốp xe bạn.

Thao tác khi lốp xe bị nổ

Để xác định nổ lốp, bạn chỉ cần nghe 3 âm thanh sau đây: đầu tiên là tiếng nổ rất to, do vỏ xe bị áp suất phá hủy, sau đó là tiếng xịt rất mạnh của hơi thoát ra ngoài và cuối cùng là tiếng “phịch phịch” của vỏ cao su cọ sát với mặt đường. Trường hợp khác nếu lốp bị “thổi bay” hoàn toàn, bạn sẽ nghe được tiếng kim loại (mâm xe) ma sát xuống đường. Vậy chúng ta phải thao tác như thế nào để thoát khỏi việc bị mất lái hoặc đâm vào xe khác?

Khi xe bị nổ lốp, phản xạ cơ bản của mọi người thường là đạp phanh hoặc đánh lái về phía ngược lại do thấy xe bị nghiêng. Tuy nhiên đây là hành động khiến tình trạng xe mất cân bằng thêm trầm trọng, hãy cố gắng chống lại bản năng là không đạp phanh, chỉ buông chân ga và giữ thẳng tay lái. Khi nhận thấy xe mất cân bằng, các hệ thống như ESP và EBD sẽ can thiệp ngay lập tức để hỗ trợ bạn, vì vậy nếu bạn có những thao tác thêm vào sẽ khiến các ECU rất khó xử lý tình huống. Khi thấy xe đã ổn định, hãy từ từ rà nhẹ thắng và đưa xe vào lề.

Xử lý việc nổ lốp tưởng chừng “đơn giản” nhưng do xảy hiện tượng này xảy ra bất ngờ nên người lái phải thật sự bình tĩnh. Hãy luôn kiểm tra lốp thường xuyên, thay khi gần đến hạn và đi với tốc độ vừa phải sẽ giúp bạn tránh khỏi các nguy cơ rủi ro.  

Khi đang vận hành trên đường rủi ro do lốp xe nổ bất ngờ luôn rình rập bạn. Vậy, phải làm gì để hạn chế tình huống này xảy ra và xử lý ra sao khi lốp xe bạn bất ngờ phát nổ ở tốc độ cao?

Trước tiên, chúng ta cần xác định nguyên nhân dẫn tới nổ lốp, để có thể hạn chế tối đa tình huống xấu nhất có thể xảy ra, việc nổ lốp bất ngờ trên đường do 4 nguyên nhân:

Lốp thiếu hơi

Đây là nguyên nhân chính dẫn đến việc nổ lốp, theo nguyên lý hoạt động của xe, áp suất không khí trong lốp có nhiệm vụ nâng toàn bộ trọng lượng của xe và trọng lượng của hành khách, hành lý. Lốp thiếu hơi đồng nghĩa với việc vỏ xe phải gánh thêm “trách nhiệm” dẫn đến các thành phần cấu tạo của lốp như dây thép, cao su, gai lốp và tanh lốp sẽ phải hoạt động quá công suất. Ngoài ra khi thiếu hơi, lốp sẽ không được làm mát đủ, cộng thêm diện tích ma sát giữa lốp với mặt đường gia tăng nên gây ra tình trạng quá nhiệt và phát nổ.

Để hạn chế việc bị thiếu hơi, bạn nên kiểm tra thường xuyên bánh xe thông qua đồng hồ đo áp suất cầm tay hoặc bạn có thể lắp thêm bộ cảm biến áp suất lốp để có thể quan sát liên tục hơi trong vỏ xe. Khi bơm xe, bạn cũng cần tuân thủ theo các thông số về áp suất, thường được dán phía sau cửa tài xế.

Quá tải

Đây là “vấn nạn” muôn thuở của các xe tải ở Việt Nam. Việc chở quá tải trọng, vô tìnhđặt lốp xe vào tình trạng “giới hạn tải trọng cực đại”, khi đó, nhiệt sinh ra trong quá trình ma sát với mặt đường và việc phải đi qua các đoạn đường lồi lõm sẽ khiến sức chịu đựng của vỏ đi quá giới hạn, dẫn đến tình huống nổ lốp là điều khó tránh khỏi.

Rơi ổ gà

Đây là thứ sẽ “giết” vỏ xe bạn ngay lập tức và trường hợp nặng nó có thể phá hủy luôn cả mâm. Rơi xuống ổ gà khi vận tốc thấp sẽ chỉ khiến bạn khó chịu nhưng ở vận tốc cao, sức ép từ mặt đường sẽ làm bể vỏ, cấn nứt mâm và trầm trọng hơn là gãy giảm sốc. Nếu bạn đang đi xe thể thao với mâm kích thước lớn, đồng nghĩa với việc độ dày thành vỏ sẽ rất mỏng nên chỉ cần cấn những gờ nhỏ hoặc đá ở tốc độ cao, rất có thể vỏ sẽ bị nổ ngay lập tức. Vì vậy, không nên đi tốc độ vừa phải nếu bạn không quen đường và khi tầm nhìn bị hạn chế, các hố sẽ rất khó nhận biết ở khoảng cách xa đặc biệt khi bạn di chuyển quá nhanh.

Lốp quá cũ

Theo khuyến cáo các nhà sản xuất, nên thay lốp sau 50.000 km và tùy điều kiện đường sá, nếu bạn thường xuyên đi đường xấu thì nên thay sau 40.000km hoặc không quá 5 năm kể từ ngày sản xuất bất kể lốp có đi ít hơn khuyến cáo. Nếu bạn để lốp quá cũ, lốp sẽ mòn đến điểm giới hạn và khi di chuyển tốc độ cao, các tác nhân như nhiệt độ, áp suất, sức chịu tải sẽ phá hủy lốp xe bạn.

Thao tác khi lốp xe bị nổ

Để xác định nổ lốp, bạn chỉ cần nghe 3 âm thanh sau đây: đầu tiên là tiếng nổ rất to, do vỏ xe bị áp suất phá hủy, sau đó là tiếng xịt rất mạnh của hơi thoát ra ngoài và cuối cùng là tiếng “phịch phịch” của vỏ cao su cọ sát với mặt đường. Trường hợp khác nếu lốp bị “thổi bay” hoàn toàn, bạn sẽ nghe được tiếng kim loại (mâm xe) ma sát xuống đường. Vậy chúng ta phải thao tác như thế nào để thoát khỏi việc bị mất lái hoặc đâm vào xe khác?

Khi xe bị nổ lốp, phản xạ cơ bản của mọi người thường là đạp phanh hoặc đánh lái về phía ngược lại do thấy xe bị nghiêng. Tuy nhiên đây là hành động khiến tình trạng xe mất cân bằng thêm trầm trọng, hãy cố gắng chống lại bản năng là không đạp phanh, chỉ buông chân ga và giữ thẳng tay lái. Khi nhận thấy xe mất cân bằng, các hệ thống như ESP và EBD sẽ can thiệp ngay lập tức để hỗ trợ bạn, vì vậy nếu bạn có những thao tác thêm vào sẽ khiến các ECU rất khó xử lý tình huống. Khi thấy xe đã ổn định, hãy từ từ rà nhẹ thắng và đưa xe vào lề.

Xử lý việc nổ lốp tưởng chừng “đơn giản” nhưng do xảy hiện tượng này xảy ra bất ngờ nên người lái phải thật sự bình tĩnh. Hãy luôn kiểm tra lốp thường xuyên, thay khi gần đến hạn và đi với tốc độ vừa phải sẽ giúp bạn tránh khỏi các nguy cơ rủi ro.