Bùng nổ những hoài nghi

Những ngày này, các đài truyền hình Hàn Quốc thường xuyên đưa tin về Mỹ bằng một cái nhìn tiêu cực, với hình ảnh hàng loạt người Mỹ vây quanh các tòa nhà để chờ được xét nghiệm Covid-19, hoặc những biểu đồ mô tả sự gia tăng theo cấp số nhân số ca tử vong bởi Covid-19.

Nhiều tờ báo Hàn còn đặt nghi vấn về sức mạnh của nền dân chủ tại Mỹ sau cuộc bầu cử 2020. Một bài viết gần đây trên tờ Hankyoreh đã giật tít: “Covid-19 và sự sụp đổ của nước Mỹ”, trong khi một bài viết khác trên tuần báo Sisajournal đã đặt câu hỏi: “Hệ thống bầu cử đáng kinh ngạc này khiến bạn phải tự hỏi: Mỹ có thực sự là một quốc gia dân chủ hay không?”.

Vị thế của nước Mỹ đang ngày một suy giảm trong mắt người dân Hàn Quốc. Ảnh: Bloomberg

Và thậm chí, điều này không chỉ xuất hiện trên các bản tin hàng ngày. Trong các phòng họp, lớp học hay trong cả những bữa ăn, người Hàn Quốc gần đây thường tán gẫu về một chủ đề mang đầy tính bi quan: Làm thế nào nước Mỹ lại trở nên lạc lối đến vậy?

Theo Politico, đó là một sự thay đổi đáng kinh ngạc với một quốc gia mà suốt nhiều thập kỷ, phần nhiều đều xem Mỹ như một “người anh lớn”, một hình mẫu thành công và tiến bộ mà người dân trong nước có thể học hỏi. Giờ đây, nhiều người Hàn Quốc xem Mỹ như một quốc gia lụn bại, bị chia rẽ sâu sắc và không thể đối mặt với những thách thức cơ bản nhất.

Sự thay đổi trên lên tới đỉnh điểm trong năm nay, trước những phản ứng của Chính phủ Mỹ đối với dịch Covid-19, cùng những nỗ lực gần đây của Tổng thống Trump và đảng Cộng hòa trong việc thay đổi kết quả cuộc bầu cử tổng thống 2020.

Đối với người Hàn Quốc, năm vừa qua đã phơi bày những vấn đề sâu xa trong hệ thống chính trị-xã hội của Mỹ, từ những chia rẽ mang tính đảng phái, sự mất niềm tin sâu sắc của người dân vào chính phủ, đến hệ thống chăm sóc sức khỏe yếu kém.

Những vấn đề này vốn đã quen thuộc với người Mỹ, nhưng còn xa lạ với phần nhiều người Hàn Quốc, những người vẫn duy trì lý tưởng về “chủ nghĩa ngoại lệ kiểu Mỹ” một cách lâu dài và sâu sắc hơn cả chính người Mỹ.

Tỷ lệ ưa thích suy giảm mạnh

Theo Lee Hyun-song, giáo sư khoa biên-phiên dịch tại Đại học Ngoại ngữ Hàn Quốc, sự ngưỡng mộ đối với Mỹ đã giảm đi phần nào khi Hàn Quốc, từ một trong những nước nghèo, vươn mình trở thành nền kinh tế lớn thứ 10 thế giới.

Tuy nhiên, giáo sư Lee cho rằng nhiệm kỳ của Tổng thống Trump, đặc biệt là năm 2020, mới thúc đẩy mạnh mẽ tâm lý trên, đặc biệt là đối với các thế hệ trẻ tại Hàn Quốc, những người đang bày tỏ lòng tự tôn dân tộc lớn hơn và muốn bớt lệ thuộc nhiều hơn vào Mỹ.

“Từng có một niềm tin mạnh mẽ rằng có rất nhiều điều đáng để học hỏi từ nước Mỹ. Nhưng niềm tin đó đã sụp đổ sau khi ông Trump đắc cử. Khi chứng kiến nước Mỹ đang chật vật trong việc phòng chống dịch Covid-19, còn truyền thông nước này thì liên tục đưa tin người dân bất tuân các lệnh đeo khẩu trang bắt buộc, chúng tôi dần nhận ra rằng Mỹ không còn là một quốc gia “phát triển” hơn chúng tôi”, ông Lee Hyun-song cho biết.

Trong lịch sử, Hàn Quốc luôn là nước duy trì mối quan hệ thân thiện với Mỹ. Theo kết quả một cuộc khảo sát của BBC năm 2013, người Hàn Quốc nhìn nhận Mỹ với thái độ tích cực nhất trong số tất cả các quốc gia châu Á được khảo sát.

Mối quan hệ liên minh Mỹ-Hàn vốn được hình thành từ những năm 1950, khi Mỹ là nước kết thúc tình trạng chiến tranh và ổn định tình hình trên bán đảo Triều Tiên. Từ những năm 1970, hai nước đã trở thành đối tác thương mại thân thiết. Hàn Quốc là nước cung cấp hàng nhập khẩu lớn thứ 6 của Mỹ trong năm 2019.

Giáo dục Mỹ từ lâu cũng được xem là “tiêu chuẩn vàng” ở Hàn Quốc, là “giấy thông hành” cần thiết cho giới thượng lưu hoặc cơ hội “đổi đời” đối với những người có điều kiện xuất ngoại. Mỹ cũng được xem như điểm đến lý tưởng thứ 2 đối với các du học sinh Hàn Quốc.

Cũng có những thời điểm “tư tưởng bài Mỹ” bùng phát một cách mạnh mẽ trong lịch sử Hàn Quốc, nhưng hầu hết chỉ tồn tại thời gian ngắn và chỉ nhắm vào các cá nhân, tổ chức cụ thể.

Tuy nhiên, những chỉ trích hiện nay nhắm vào Mỹ đã mang tính rộng rãi và cơ bản hơn. Người Hàn Quốc đang bắt đầu nghi ngờ chính hình ảnh của nước Mỹ như một ngọn hải đăng của sự thịnh vượng và tiến bộ, cũng như vị thế của nước này trong vai trò một siêu cường thế giới.

Một khảo sát Trung tâm Nghiên cứu Pew cho thấy, tỷ lệ ưa thích nước Mỹ của người Hàn Quốc đã giảm từ 80% vào năm 2018 xuống chỉ còn 59% vào năm 2020.

Sự thay đổi trên còn được biểu hiện rõ trên các phương tiện truyền thông Hàn Quốc. Các phóng sự và phân tích tình hình nước Mỹ của các đài truyền hình, hãng thông tấn của nước này phần lớn đều mang tính chỉ trích.

Không còn ủng hộ vô điều kiện

Trong một bài viết được đăng tải trên trang tin của đài truyền hình nhà nước Hàn Quốc KBS hôm 9/11, nhà báo Kim Won-jang, người từng có thời gian du học tại Mỹ vào năm 1993 và đưa cả gia đình đến nước này vào năm 2012, đã đặt câu hỏi: Liệu “Mỹ có thực sự còn là quốc gia số một hay không?”, khi nước này thậm chí còn không thể quản lý nổi cuộc bầu cử tổng thống.

Bên cạnh đó, Kim Won-jang còn so sánh cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020 với cuộc bầu cử năm 2008. Đó là thời điểm truyền thông Hàn Quốc hầu như có sự đồng thuận rằng, cuộc bầu cử này là thời điểm vị thế của tổng thống Mỹ được nâng tầm, trong khi danh tiếng về sự tiến bộ và đổi mới của nước Mỹ được củng cố.

Song điều tương tự khó có thể được lặp lại trong năm nay, khi những chia rẽ trong lòng xã hội Mỹ đang phải trả giá bằng niềm tin vào các biện pháp sức khỏe cộng đồng, cũng như kết quả của cuộc bầu cử. Dẫu vậy, ông Kim tin rằng Hàn Quốc vẫn sẽ duy trì mối quan hệ liên minh với Mỹ, trước hết để kiềm chế tầm ảnh hưởng của các nước lớn trong khu vực.

Sự gần gũi giữa 2 quốc gia vẫn được thể hiện ở việc mỗi năm, người Hàn Quốc sẵn sàng chi trả cho các thương hiệu đắt đỏ của Mỹ. Có tới 3,3 triệu người tại Hàn Quốc đang sử dụng dịch vụ xem phim trực tuyến Netflix, và thương hiệu cà phê Starbucks mỗi năm vẫn thu về khoảng 1 nghìn tỷ Won tại thị trường nước này.

Tuy nhiên, Mỹ sẽ khó có thể tiếp tục là một điểm đến thu hút đối với người nhập cư và du học sinh Hàn Quốc. Trước các chính sách cấp thị thực có phần nghiêm ngặt và phức tạp hơn dưới thời Tổng thống Trump, số lượng sinh viên Hàn Quốc xin vào Mỹ đã giảm tới 23%.

Theo Politico, Tổng thống đắc cử Joe Biden được cho là có khả năng tạm hoãn hoặc đảo ngược các chính sách đối với Hàn Quốc của Tổng thống Trump, đồng thời khôi phục và hàn gắn quan hệ. Tuy nhiên, một số chính sách và quan điểm khó có thể được phục hồi như trước.

“Một điều rõ ràng hơn, là người Hàn Quốc sẽ không ủng hộ nước Mỹ một cách vô điều kiện như họ đã từng làm trước đây”, giáo sư Lee Hyun-song nhận định.

Việt Anh

Thời kỳ kết thúc đại dịch Covid-19 đã bắt đầu

Washington Post nhận định, thời điểm kết thúc của dịch Covid-19 đã bắt đầu, nhưng nhanh hay chậm còn phụ thuộc vào xuất phát điểm của từng nước.

Dù tân binh Joshua Zirkzee sẵn sàng xung trận sau khi chuyển đến từ Bologna, nhưng nhà cầm quân Hà Lan chưa muốn xếp anh đá chính những trận đầu mùa, bởi cần thời gian làm quen đồng đội mới, cùng như môi trường Premier League.

Thế nên, nhiều khả năng Jadon Sancho sẽ có suất chính thức trong trận Siêu cúp nước Anh tới đây, với Rashford bên hành lang trái và Amad Diallo ở cánh phải.

HLV Ten Hag nói về tình hình nhân sự: "Jadon Sancho có thể là một phương án tốt khi không có Hojlund.

Chúng tôi biết Sancho chơi được nhiều vị trí. Cậu ấy sẽ là lựa chọn ở vị trí tiền đạo ảo.

Joshua Zirkzee đã có mặt tại Carrington và bắt đầu tập luyện. Tuy nhiên, cậu ấy là người mới nên cần thời gian thích nghi bóng đá Anh cũng như lối chơi của MU."

Sancho và Ten Hag gạt đi mối bất hòa mùa trước vì lợi ích chung của CLB. MU sẵn sàng bán cầu thủ chạy cánh 24 tuổi này nhưng chỉ có PSG dừng mức quan tâm.

Fan Quỷ đỏ nghĩ rằng, Rashford có thể đá cắm, nhưng Ten Hag muốn xếp cậu học trò bên hành lang trái sở trường.

"Rashford từng đá tiền đạo cắm trước đây và đó cũng là một lựa chọn. Thế nhưng, cậu ấy hiệu quả nhất bên cánh trái, sử dụng tốc độ bứt phá hoặc đi vào trong dứt điểm."

MU chưa thoát khỏi cơn ác mộng chấn thương

Dựa trên các hồ sơ thuế được thu thập từ năm 2000 đến năm 2017 liên quan đến ông Trump và hàng trăm công ty do ông sở hữu, báo trên tiết lộ vị Tổng thống thứ 45 của nước Mỹ thực chất đã lỗ tới 47,4 triệu USD trong 2018, trái ngược với tuyên bố kiếm được ít nhất 434,9 triệu USD của ông trong năm đó. Đây được cho là nguyên nhân vì sao suốt 15 năm qua, ông Trump chỉ đóng thuế 5 năm.

Tổng thống Mỹ Donald Trump

Cũng theo phóng sự, hầu hết các doanh nghiệp trong đế chế kinh doanh của ông Trump, từ các sân golf đến khách sạn của ở thủ đô Washington D.C, đang phải chịu lỗ hàng triệu cho đến hàng chục triệu USD mỗi năm. Các hồ sơ thuế còn cho thấy nhiều khu nghỉ dưỡng và khách sạn của ông Trump đang được sử dụng bởi các nhà vận động hành lang, quan chức nước ngoài và những người có mối liên hệ gần gũi khác với Tổng thống Mỹ.

Ông Trump đã xoay sở để “lách thuế”?

Dù sở hữu hàng trăm doanh nghiệp lớn nhỏ và có tổng giá trị tài sản xấp xỉ 2,5 tỷ USD (theo ước tính từ Forbes), nhưng Tổng thống Trump vẫn xoay sở để không phải trả thuế trong khoảng từ 10 đến 15 năm qua.

Theo New York Times, lý do là vì phần lớn các khoản báo lỗ từ những doanh nghiệp do ông Trump sở hữu và điều hành giúp ông ít phải nộp thuế thu nhập liên bang cho bất kỳ các khoản giao dịch và đầu tư nào khác, chẳng hạn như khoản thuế 600 triệu USD đối với chương trình truyền hình “The Apprentice” do ông Trump chủ trì.

Thủ thuật quan trọng trong việc “phù phép” những báo cáo về tài chính của ông Trump là sử dụng tiền thu được từ danh tiếng của bản thân, để mua lại và hỗ trợ các doanh nghiệp đang gặp rủi ro, sau đó tận dụng các khoản lỗ từ chúng để “lách thuế”.

Về cơ bản, Tổng thống Trump đang mất rất nhiều tiền, nhưng ông vẫn xoay sở để lách luật thuế của Mỹ bằng cách gánh các khoản lỗ còn tồn động ở những năm trước để giảm mức thuế phải nộp trong những năm tiếp theo. Vào đầu những năm 1990, khi đế chế kinh doanh đứng trên bờ vực sụp đổ và bản thân mất trắng 1 tỷ USD, ông Trump vẫn có thể tận dụng được các khoản khấu trừ thuế trong suốt 18 năm tiếp theo.

Ivanka Trump đang “gánh nợ” giúp cha mình?

Theo New York Times, Ivanka Trump, con gái lớn của Tổng thống Donald Trump, đã nhận được một khoản "phí tư vấn" giúp giảm hóa đơn thuế cho gia đình mình, khi còn làm nhân viên của Tổ chức Trump.

Phỏng đoán này dựa trên một hồ sơ riêng của Tổng thống cho thấy, công ty của ông từng trả tới 747.622USD cho một nhà tư vấn giấu tên cho các dự án khách sạn ở Hawaii và Vancouver (Canada). Các hồ sơ cá nhân được công khai mà Ivanka từng nộp cho Nhà Trắng năm 2017 cho thấy cô nhận được một số tiền tương tự thông qua một công ty tư vấn do cô đồng sở hữu.

Tờ Guardian nhận định, vụ việc trên nếu bị phanh phui có thể gây ảnh hưởng lớn đến danh tiếng của Ivanka, nhất là khi nhiều người tin rằng cô đang ấp ủ tham vọng chính trị của riêng mình sau khi cha cô rời nhiệm sở.

Ông Trump lợi dụng chức vụ để làm giàu?

Các doanh nghiệp của Tổng thống có được hưởng lợi từ chức vụ của ông trong Nhà Trắng hay không vốn là một trong những vấn đề gây nhiều tranh cãi.

Bản chất toàn cầu của Tổ chức Trump cùng danh mục các khách sạn, khu nghỉ dưỡng và những lợi ích khác của tập đoàn này đã dẫn đến những suy đoán rằng các nhà vận động hành lang, lãnh đạo doanh nghiệp và giới chức nước ngoài có thể chi tiền cho những doanh nghiệp này để gây ảnh hưởng ở Mỹ.

Phóng sự của New York Times, dựa trên các tờ khai thuế của Tổng thống Trump, cho thấy rõ ràng các doanh nghiệp của ông đã thực sự được hưởng lợi từ sự nghiệp chính trị của ông.

Kể từ khi trở thành ứng cử viên hàng đầu cho chức Tổng thống Mỹ, ông Trump đã nhận được rất nhiều khoản tiền của các nhà vận động hành lang, chính trị gia và các quan chức nước ngoài, thông qua việc lưu trú tại các khu nghỉ dưỡng hoặc tham gia các câu lạc bộ của Trump. Tờ báo cũng nêu chi tiết các khoản tiền được trả tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Largo ở bang Florida, khách sạn Trump ở Washington D.C, cùng các địa điểm khác.

Cũng theo New York Times, trong 2 năm đầu tiên ở Nhà Trắng, Tổng thống Trump đã kiếm được 73 triệu USD từ các nguồn thu ở nước ngoài, trong đó có 3 triệu USD từ Philiippines, 2,3 triệu USD từ Ấn Độ và 1 triệu USD từ Thổ Nhĩ Kỳ.

Các khoản thuế mà ông chi trả ở nước ngoài cũng cao hơn nhiều so với các chi trả khoản thuế trong nước. Vào năm 2017, ông Trump chỉ phải trả 750USD cho Chính phủ Mỹ, nhưng đã trả gần 15.600USD cho Panama, 145.400USD cho Ấn Độ; và 156.824USD cho Philippines.

Ông Trump vẫn gánh khoản nợ khổng lồ

Phóng sự của New York Times cũng tiết lộ, Tổng thống Trump đang phải đối mặt với một thử thách tài chính chính lớn, vì trong vòng 4 năm tới, các khoản vay hàng trăm triệu USD của ông sẽ đáo hạn.

Theo tờ báo, ông Trump đang lặp lại sai lầm tương tự trước đây. "Ông đang phải chịu trách nhiệm cho các khoản vay lên tới 421 triệu USD, hầu hết trong số đó sẽ đáo hạn trong vòng 4 năm tới,” tờ báo cho biết, “Nếu tái đắc cử, những chủ nợ của ông Trump sẽ bị đặt vào một tiền lệ chưa từng có, khi họ phải cân nhắc có nên siết nợ một tổng thống đang tại vị hay không.”

Ông Trump có “sứt mẻ” danh tiếng?

Theo Guardian, những ủng hộ viên nhiệt thành của Tổng thống Trump có thể không chú ý đến phóng sự của New York Times hoặc những bài viết tương tự trên Twitter.

Tuy nhiên, phóng sự đặt ra những câu hỏi sâu sắc hơn, và có thể gây tổn hại nhiều hơn tới hình ảnh của ông Trump đối với những cử tri trung lập, như nguồn thu đáng kể từ nước ngoài của ông Trump có mâu thuẫn với trách nhiệm của ông trong vai trò Tổng thống Mỹ hay không? Ông Trump có đang đặt lợi ích cá nhân lên trên cả người dân Mỹ không? Ông Trump có đang vi phạm luật pháp Mỹ hay không?

New York Times hứa hẹn sẽ đăng tải thêm nhiều phóng sự điều tra khác liên quan đến vấn đề tài chính của ông Trump. Chúng có thể sẽ không lay chuyển ý chí của những người trung thành với ông Trump, nhưng vẫn có thể thu hút một số lượng cử tri để có thể tạo ra khác biệt biệt lớn trong cuộc bầu cử diễn ra vào tháng 11 tới.