Phát biểu khai mạc diễn đàn tổ chức vào ngày 17/12, PGS.TS Nguyễn Hoài Sơn - Trưởng phòng Khoa học công nghệ và hợp tác phát triển, Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội (VNU-UET) khẳng định: Nghiên cứu và phát triển năng lượng bền vững tại Việt Nam là nhu cầu cấp thiết, có ý nghĩa hết sức quan trọng. Diễn đàn sinh viên nghiên cứu khoa học năm nay với chủ đề “Frontiers in Sustainability” (Những người tiên phong trong phát triển bền vững) là sân chơi dành cho sinh viên các trường đại học thuộc khối ngành kỹ thuật năng lượng. Báo cáo các kết quả nghiên cứu nhằm giải quyết các vấn đề công nghệ thực tiễn đặt ra của ngành năng lượng, tạo cơ hội để sinh viên giao lưu và cập nhật các vấn đề chuyên môn liên quan đến điện, năng lượng, vật liệu mới và phát triển bền vững. 

Kỳ vọng vào tương lai công nghệ năng lượng Việt Nam

Không chỉ là sân chơi để sinh viên phát huy tinh thần sáng tạo, phát triển sự nghiệp nghiên cứu khoa học, thông qua diễn đàn này, các doanh nghiệp, cơ quan nhà nước và đơn vị tư vấn quốc tế có thể tìm ra những ý tưởng xuất sắc và những cá nhân tài năng. Những người trẻ trong nghiên cứu khoa học sẽ được đón nhận và giao phó vai trò, trách nhiệm nghiên cứu các công nghệ mới trong ngành năng lượng bền vững - lĩnh vực mà Việt Nam đang rất thiếu công nghệ và nguồn nhân lực chất lượng cao. 

Phát biểu tại sự kiện, bà Vũ Chi Mai - Giám đốc Dự án Năng lượng sạch, chi phí hợp lý và an ninh năng lượng cho các nước Đông Nam Á của GIZ chia sẻ sự trân trọng của GIZ đối với đóng góp về mặt nghiên cứu, sáng tạo của các thầy cô giáo và sinh viên tại diễn đàn. Bà nhấn mạnh, với lộ trình cam kết thực hiện Net Zero của Chính phủ vào năm 2050, rất cần các công nghệ mới, chính sách mới để phát triển năng lượng. Trên hành trình đó, cần có sự tìm tòi, nghiên cứu, sáng tạo các công nghệ mới, với chi phí phù hợp với Việt Nam. 

Theo bà Mai, trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam kỳ vọng tổng công suất lắp đặt điện tăng lên gấp đôi vào năm 2030, đồng thời tỉ lệ điện sản xuất từ năng lượng tái tạo cũng tăng lên ít nhất gấp ba lần trong 6 năm tới để đạt 70% sản lượng điện từ năng lượng tái tạo. Việt Nam cần thêm nhiều nguồn lực tài chính cũng như con người. Diễn đàn sinh viên nghiên cứu khoa học chính là một cơ hội để nguồn nhân lực trẻ phát huy sáng tạo, góp phần phát triển năng lượng bền vững.  

Theo đánh giá của Ban tổ chức, chủ đề báo cáo năm nay đa dạng hơn các năm trước. Chất lượng của báo cáo cũng ngày càng tốt hơn do sinh viên được cọ xát nhiều qua từng năm và có sự đầu tư và chuẩn bị chuyên nghiệp hơn. Những kết quả nghiên cứu và đóng góp của sinh viên tại diễn đàn hàng năm đã, đang khẳng định dấu ấn và vai trò của người trẻ trong phát triển năng lượng bền vững, mở ra hy vọng cho tương lai công nghệ năng lượng Việt Nam. 

Bích Đào

Cơ hội để người trẻ tham gia hành trình chuyển dịch năng lượng

Ở Việt Nam, vai trò của người trẻ trong phát triển năng lượng bền vững đã và đang được xác định và nâng cao thông qua các hoạt động thiết thực khuyến khích sự tham gia trực tiếp của sinh viên, học sinh. Qua đó sinh viên, đặc biệt là sinh viên các ngành kỹ thuật có cơ hội tiếp cận chuyên gia, doanh nghiệp trong ngành; cập nhật kiến thức, công nghệ mới từ đó có được hiểu biết về định hướng nghề nghiệp cho bản thân. Một trong các hoạt động được nhiều trường đại học hưởng ứng trong suốt những năm qua là Diễn đàn sinh viên nghiên cứu khoa học các trường Đại học kỹ thuật (Student Forum) được tổ chức thường niên với sự phối hợp của Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ).

Diễn đàn sinh viên nghiên cứu khoa học là sáng kiến của Chương trình Hỗ trợ Năng lượng GIZ, phối hợp thực hiện lần đầu tiên với Đại học Bách khoa Hà Nội vào năm 2021 và tiếp tục được duy trì hàng năm với sự tham gia của các trường đại học kỹ thuật hàng đầu đào tạo chuyên ngành Điện và Năng lượng. Diễn đàn lần thứ tư năm 2023 do Trường Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội điều phối đã thu hút hơn 100 bài nghiên cứu khoa học với sự tham gia của gần 200 sinh viên.  

Phát biểu khai mạc diễn đàn tổ chức vào ngày 17/12, PGS.TS Nguyễn Hoài Sơn - Trưởng phòng Khoa học công nghệ và hợp tác phát triển, Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội (VNU-UET) khẳng định: Nghiên cứu và phát triển năng lượng bền vững tại Việt Nam là nhu cầu cấp thiết, có ý nghĩa hết sức quan trọng. Diễn đàn sinh viên nghiên cứu khoa học năm nay với chủ đề “Frontiers in Sustainability” (Những người tiên phong trong phát triển bền vững) là sân chơi dành cho sinh viên các trường đại học thuộc khối ngành kỹ thuật năng lượng. Báo cáo các kết quả nghiên cứu nhằm giải quyết các vấn đề công nghệ thực tiễn đặt ra của ngành năng lượng, tạo cơ hội để sinh viên giao lưu và cập nhật các vấn đề chuyên môn liên quan đến điện, năng lượng, vật liệu mới và phát triển bền vững. 

Kỳ vọng vào tương lai công nghệ năng lượng Việt Nam

Không chỉ là sân chơi để sinh viên phát huy tinh thần sáng tạo, phát triển sự nghiệp nghiên cứu khoa học, thông qua diễn đàn này, các doanh nghiệp, cơ quan nhà nước và đơn vị tư vấn quốc tế có thể tìm ra những ý tưởng xuất sắc và những cá nhân tài năng. Những người trẻ trong nghiên cứu khoa học sẽ được đón nhận và giao phó vai trò, trách nhiệm nghiên cứu các công nghệ mới trong ngành năng lượng bền vững - lĩnh vực mà Việt Nam đang rất thiếu công nghệ và nguồn nhân lực chất lượng cao. 

Phát biểu tại sự kiện, bà Vũ Chi Mai - Giám đốc Dự án Năng lượng sạch, chi phí hợp lý và an ninh năng lượng cho các nước Đông Nam Á của GIZ chia sẻ sự trân trọng của GIZ đối với đóng góp về mặt nghiên cứu, sáng tạo của các thầy cô giáo và sinh viên tại diễn đàn. Bà nhấn mạnh, với lộ trình cam kết thực hiện Net Zero của Chính phủ vào năm 2050, rất cần các công nghệ mới, chính sách mới để phát triển năng lượng. Trên hành trình đó, cần có sự tìm tòi, nghiên cứu, sáng tạo các công nghệ mới, với chi phí phù hợp với Việt Nam. 

Theo bà Mai, trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam kỳ vọng tổng công suất lắp đặt điện tăng lên gấp đôi vào năm 2030, đồng thời tỉ lệ điện sản xuất từ năng lượng tái tạo cũng tăng lên ít nhất gấp ba lần trong 6 năm tới để đạt 70% sản lượng điện từ năng lượng tái tạo. Việt Nam cần thêm nhiều nguồn lực tài chính cũng như con người. Diễn đàn sinh viên nghiên cứu khoa học chính là một cơ hội để nguồn nhân lực trẻ phát huy sáng tạo, góp phần phát triển năng lượng bền vững.  

Theo đánh giá của Ban tổ chức, chủ đề báo cáo năm nay đa dạng hơn các năm trước. Chất lượng của báo cáo cũng ngày càng tốt hơn do sinh viên được cọ xát nhiều qua từng năm và có sự đầu tư và chuẩn bị chuyên nghiệp hơn. Những kết quả nghiên cứu và đóng góp của sinh viên tại diễn đàn hàng năm đã, đang khẳng định dấu ấn và vai trò của người trẻ trong phát triển năng lượng bền vững, mở ra hy vọng cho tương lai công nghệ năng lượng Việt Nam. 

Bích Đào

Về phía nhà trường, Hiệu trưởng Yaron Tomer cho biết: "Khoản tiền quyên góp giúp chúng tôi tiếp tục thu hút những tài năng không đủ điều kiện theo ngành y. Hàng năm, chúng tôi đưa bác sĩ và điều dưỡng đến nhiều nơi để đào tạo. Do đó, chúng tôi luôn biết ơn những khoản tài trợ".

Tiến sĩ Philip Ozuah là Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Hệ thống Y tế Montefiore Einstein - tổ chức bảo trợ của Trường Cao đẳng Y dược Albert Einstein, cho biết, 'món quà' 1 tỷ USD (24.000 tỷ đồng) của bà Ruth sẽ giúp sinh viên không cần đóng học phí. Theo đó, sinh viên sẽ được nhà trường hoàn lại học phí kỳ này. 

Bắt đầu từ tháng 8, sinh viên chính thức không cần đóng học phí. Học phí của trường khoảng 60.000 USD/năm (1,4 tỷ đồng), do đó trung bình mỗi sinh viên sau khi tốt nghiệp sẽ nợ hơn 200.000 USD (4,9 tỷ đồng). Trước đó, tháng 10/2023, Hiệp hội các Trường Cao đẳng Y tế Mỹ đưa ra kết quả khảo sát, khoảng 70% sinh viên ngành y tốt nghiệp năm 2023 nợ học phí. 

Bà Ruth chia sẻ, ban đầu không biết làm gì với khối tài sản thừa kế của chồng. Về sau, bà quyết định quyên góp cho Trường Cao đẳng Y dược Albert Einstein ở Bronx - quận nghèo nhất thành phố New York (Mỹ). Ngoài ra, đây cũng là nơi y tế kém phát triển nên tỷ lệ người chết trẻ vì vấn đề sức khỏe tương đối cao.

Trước đó, năm 2010, vợ chồng bà Ruth cũng quyên góp 25 triệu USD (615.750 tỷ đồng) cho Trường Cao đẳng Y dược Albert Einstein thành lập Viện Nghiên cứu Tế bào gốc và Y học Tái tạo.

Năm 1968, bà Ruth L. Gottesman gia nhập khoa Nhi của Trường Cao đẳng Y dược Albert Einstein với vị trí giáo sư lâm sàng danh dự. Hơn 50 năm cống hiến, bà phát triển các phương pháp sàng lọc, đánh giá và điều trị cho trẻ khuyết tật gặp khó khăn trong học tập.

Năm 1992, bà thành lập chương trình Xóa mù chữcho người lớn tại Trung tâm Phục hồi và Đánh giá Trẻ em Einstein (Mỹ). Ở tuổi 93, hiện bà là Chủ tịch Hội đồng Quản trị của Trường Cao đẳng Y dược Albert Einstein.

Đại diện Trường Cao đẳng Y dược Albert Einstein (Bronx, Mỹ) chia sẻ với truyền thông ngày 26/2, cho biết, cựu giảng viên khoa Nhi - bà Ruth L. Gottesman đã quyên góp 1 tỷ USD (24.000 tỷ đồng) để giúp sinh viên được miễn học phí. 

Số tiền bà Ruth tài trợ trường do chồng quá cố là ông David Gottesman - một nhà kinh doanh nổi tiếng để lại. "Tôi biết ơn người chồng quá cố vì để lại số tiền này. Tôi may mắn khi được trao đặc ân để mang đến món quà lớn vì mục đích xứng đáng", bà chia sẻ.

Về phía nhà trường, Hiệu trưởng Yaron Tomer cho biết: "Khoản tiền quyên góp giúp chúng tôi tiếp tục thu hút những tài năng không đủ điều kiện theo ngành y. Hàng năm, chúng tôi đưa bác sĩ và điều dưỡng đến nhiều nơi để đào tạo. Do đó, chúng tôi luôn biết ơn những khoản tài trợ".

Tiến sĩ Philip Ozuah là Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Hệ thống Y tế Montefiore Einstein - tổ chức bảo trợ của Trường Cao đẳng Y dược Albert Einstein, cho biết, 'món quà' 1 tỷ USD (24.000 tỷ đồng) của bà Ruth sẽ giúp sinh viên không cần đóng học phí. Theo đó, sinh viên sẽ được nhà trường hoàn lại học phí kỳ này. 

Bắt đầu từ tháng 8, sinh viên chính thức không cần đóng học phí. Học phí của trường khoảng 60.000 USD/năm (1,4 tỷ đồng), do đó trung bình mỗi sinh viên sau khi tốt nghiệp sẽ nợ hơn 200.000 USD (4,9 tỷ đồng). Trước đó, tháng 10/2023, Hiệp hội các Trường Cao đẳng Y tế Mỹ đưa ra kết quả khảo sát, khoảng 70% sinh viên ngành y tốt nghiệp năm 2023 nợ học phí. 

Bà Ruth chia sẻ, ban đầu không biết làm gì với khối tài sản thừa kế của chồng. Về sau, bà quyết định quyên góp cho Trường Cao đẳng Y dược Albert Einstein ở Bronx - quận nghèo nhất thành phố New York (Mỹ). Ngoài ra, đây cũng là nơi y tế kém phát triển nên tỷ lệ người chết trẻ vì vấn đề sức khỏe tương đối cao.

Trước đó, năm 2010, vợ chồng bà Ruth cũng quyên góp 25 triệu USD (615.750 tỷ đồng) cho Trường Cao đẳng Y dược Albert Einstein thành lập Viện Nghiên cứu Tế bào gốc và Y học Tái tạo.

Năm 1968, bà Ruth L. Gottesman gia nhập khoa Nhi của Trường Cao đẳng Y dược Albert Einstein với vị trí giáo sư lâm sàng danh dự. Hơn 50 năm cống hiến, bà phát triển các phương pháp sàng lọc, đánh giá và điều trị cho trẻ khuyết tật gặp khó khăn trong học tập.

Năm 1992, bà thành lập chương trình Xóa mù chữcho người lớn tại Trung tâm Phục hồi và Đánh giá Trẻ em Einstein (Mỹ). Ở tuổi 93, hiện bà là Chủ tịch Hội đồng Quản trị của Trường Cao đẳng Y dược Albert Einstein.

Việc thiếu giáo viên chuyên môn, thiếu sự tôn trọng của xã hội và sự tham gia của doanh nghiệp đã kìm hãm sự phát triển của các trường dạy nghề, dẫn đến tình trạng thừa cung sinh viên tốt nghiệp đại học trong khi thiếu hụt công nhân kỹ thuật lành nghề.

Các nhà chức trách Trung Quốc đã triển khai một loạt biện pháp kể từ năm 2022 để hỗ trợ giáo dục nghề nghiệp- vốn từ lâu bị gắn mác là chất lượng thấp– nhằm giải quyết vấn đề trên, bao gồm luật sửa đổi quy định giáo dục nghề nghiệp có tầm quan trọng ngang với giáo dục phổ thông, cũng như các yêu cầu chi tiết để các trường đào tạo tay nghề cao và cung cấp nhiều chương trình đào tạo tại chỗ hơn.

Trung Quốc hiện có hệ thống giáo dục nghề nghiệp lớn nhất thế giới. Theo Bộ Giáo dục nước này, hơn 8.700 trường tuyển sinh khoảng 10 triệu học sinh vào năm 2022. 

Tuy nhiên, nước này vẫn thiếu công nhân lành nghề sau vài thập kỷ quá tập trung vào việc mở rộng cơ hội tiếp cận giáo dục đại học. Được biết, hệ thống hiện tạo ra hơn 5,5 triệu sinh viên tốt nghiệp mỗi năm với bằng cấp học thuật, nhưng đang phải vật lộn để tìm việc làm. 

Mới đây, tờ South China Morning Post dẫn công bố của Bộ Giáo dục Trung Quốc cho biết lượng sinh viên tốt nghiệp đại học trong năm học tới dự kiến đạt 11,79 triệu, tăng 210.000 so với năm học trước đó. Đây là năm tiếp theo ghi nhận số sinh viên tốt nghiệp của Trung Quốc đạt hơn 10 triệu, vốn được ghi nhận lần đầu trong năm học 2022.

Nghịch lý là, Trung Quốc dự kiến sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu 30 triệu công nhân lành nghề trong lĩnh vực sản xuất vào năm 2025, theo dữ liệu từ Bộ Nhân lực và An sinh xã hội.

Thiếu giáo viên dạy nghề

Theo Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Xây dựng Thành phố Quảng Châu, ngoài chất lượng và chuyên môn, các trường dạy nghề không có đủ giáo viên do địa vị xã hội thấp và lương thấp.

"Thực tế, ngay từ năm 2020, Chính phủ đã quy định các trường dạy nghề cần tuyển dụng những giáo viên đã có kinh nghiệm làm việc ít nhất là 3 năm trong công ty. Nhưng chúng tôi vẫn chưa tuyển được những nhân sự như vậy", vị hiệu trưởng này cho biết. 

Theo số liệu từ Bộ Giáo dục, năm 2023, có hơn 16,7 triệu sinh viên theo học tại các trường dạy nghề trình độ cao hơn, so với khoảng 19,65 triệu sinh viên tại các cơ sở đào tạo đại học.

Tuy nhiên, hiện tại chỉ có hơn 610.000 giáo viên tại các trường dạy nghề. Luật Giáo dục nghề nghiệp sửa đổi, có hiệu lực từ tháng 5/2022, đã nâng tầm vị thế của giáo dục nghề nghiệp, cho rằng giáo dục nghề nghiệp cũng quan trọng không kém giáo dục phổ thông và do đó, sinh viên tốt nghiệp trường dạy nghề phải được hưởng cơ hội giáo dục và nghề nghiệp bình đẳng.

Trong khi đó, một số trường đã đầu tư số tiền lớn để nâng cấp cơ sở vật chất. Viện Kỹ thuật Hàng Châu ở tỉnh Chiết Giang đã chi 15 triệu NDT để mua một chiếc máy bay Airbus A320 đã ngừng hoạt động để hỗ trợ giảng dạy cho sinh viên chuyên ngành bảo trì máy bay và dịch vụ hàng không.

Yếu tố cần để giáo dục nghề nghiệp phát triển mạnh

Tuy nhiên, theo giới chuyên gia, giáo dục nghề nghiệp sẽ chỉ phát triển mạnh khi sinh viên tốt nghiệp được trả lương xứng đáng.

Theo một cuộc khảo sát của công ty tư vấn giáo dục MyCos có trụ sở tại Bắc Kinh, vào năm 2022, thu nhập trung bình hàng tháng của sinh viên mới tốt nghiệp có bằng giáo dục nghề ở Trung Quốc là 4.595 NDT, so với 5.990 NDT đối với những người có bằng cử nhân.

Tư tưởng cố hữu là chỉ những người không đủ điểm vào cấp 3 và đại học mới vào trường dạy nghề hoặc tham gia thị trường việc làm. Danh tiếng kém của giáo dục dạy nghề cũng khiến sức hấp dẫn đối với học sinh và giáo viên bị ảnh hưởng.

Đã có thông tin rằng một số trường dạy nghề cung cấp các chuyên ngành giả để thu hút sinh viên. Nhiều công ty bị cáo buộc bóc lột sinh viên bằng cách thỏa thuận với các trường dạy nghề để tuyển dụng “thực tập sinh” và trả lương cho họ dưới mức lương tối thiểu.

Là một phần của cải cách giáo dục nghề nghiệp, các nhà chức trách đã khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp để cải thiện đào tạo nghề và cam kết sẽ xây dựng hơn 10.000 công ty có chức năng như các trung tâm đào tạo hợp tác với các trường dạy nghề. Tuy nhiên, hầu hết các công ty đều tỏ ra ít quan tâm do chi phí đào tạo cao.

Theo dữ liệu mới nhất từ Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, tỷ lệ thất nghiệp ở thành thị của Trung Quốc đạt mức 5,6% vào tháng 2/2023 và đứng ở mức 5% tính đến tháng 11. Đến tháng 6/2023, tỷ lệ thất nghiệp ở nhóm tuổi 16-24 đã tăng lên mức cao nhất mọi thời đại là 21,3%.

Tử Huy

Hệ thống trường nghề lớn nhất thế giới

Sau khi công tác trong một bệnh viện công trong hơn 15 năm, bác sĩ Yin Jichao được chính quyền TP Tây An, tỉnh Thiểm Tây, Tây Bắc Trung Quốc điều động về làm hiệu trưởng Trường Y tế Tây An, một ngôi trường dạy nghề có truyền thống đào tạo y tá.

Ông tự gọi mình là “một ví dụ về sự hợp tác giữa ngành công nghiệp và học viện” vào thời điểm Trung Quốc đang thúc đẩy cải cách giáo dục nghề nghiệp để cải thiện năng lực kỹ thuật của lực lượng lao động. Nền kinh tế nước này đang chuyển đổi sang phụ thuộc nhiều hơn vào dịch vụ và sản xuất phức tạp.

Việc thiếu giáo viên chuyên môn, thiếu sự tôn trọng của xã hội và sự tham gia của doanh nghiệp đã kìm hãm sự phát triển của các trường dạy nghề, dẫn đến tình trạng thừa cung sinh viên tốt nghiệp đại học trong khi thiếu hụt công nhân kỹ thuật lành nghề.

Các nhà chức trách Trung Quốc đã triển khai một loạt biện pháp kể từ năm 2022 để hỗ trợ giáo dục nghề nghiệp- vốn từ lâu bị gắn mác là chất lượng thấp– nhằm giải quyết vấn đề trên, bao gồm luật sửa đổi quy định giáo dục nghề nghiệp có tầm quan trọng ngang với giáo dục phổ thông, cũng như các yêu cầu chi tiết để các trường đào tạo tay nghề cao và cung cấp nhiều chương trình đào tạo tại chỗ hơn.

Trung Quốc hiện có hệ thống giáo dục nghề nghiệp lớn nhất thế giới. Theo Bộ Giáo dục nước này, hơn 8.700 trường tuyển sinh khoảng 10 triệu học sinh vào năm 2022. 

Tuy nhiên, nước này vẫn thiếu công nhân lành nghề sau vài thập kỷ quá tập trung vào việc mở rộng cơ hội tiếp cận giáo dục đại học. Được biết, hệ thống hiện tạo ra hơn 5,5 triệu sinh viên tốt nghiệp mỗi năm với bằng cấp học thuật, nhưng đang phải vật lộn để tìm việc làm. 

Mới đây, tờ South China Morning Post dẫn công bố của Bộ Giáo dục Trung Quốc cho biết lượng sinh viên tốt nghiệp đại học trong năm học tới dự kiến đạt 11,79 triệu, tăng 210.000 so với năm học trước đó. Đây là năm tiếp theo ghi nhận số sinh viên tốt nghiệp của Trung Quốc đạt hơn 10 triệu, vốn được ghi nhận lần đầu trong năm học 2022.

Nghịch lý là, Trung Quốc dự kiến sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu 30 triệu công nhân lành nghề trong lĩnh vực sản xuất vào năm 2025, theo dữ liệu từ Bộ Nhân lực và An sinh xã hội.

Thiếu giáo viên dạy nghề

Theo Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Xây dựng Thành phố Quảng Châu, ngoài chất lượng và chuyên môn, các trường dạy nghề không có đủ giáo viên do địa vị xã hội thấp và lương thấp.

"Thực tế, ngay từ năm 2020, Chính phủ đã quy định các trường dạy nghề cần tuyển dụng những giáo viên đã có kinh nghiệm làm việc ít nhất là 3 năm trong công ty. Nhưng chúng tôi vẫn chưa tuyển được những nhân sự như vậy", vị hiệu trưởng này cho biết. 

Theo số liệu từ Bộ Giáo dục, năm 2023, có hơn 16,7 triệu sinh viên theo học tại các trường dạy nghề trình độ cao hơn, so với khoảng 19,65 triệu sinh viên tại các cơ sở đào tạo đại học.

Tuy nhiên, hiện tại chỉ có hơn 610.000 giáo viên tại các trường dạy nghề. Luật Giáo dục nghề nghiệp sửa đổi, có hiệu lực từ tháng 5/2022, đã nâng tầm vị thế của giáo dục nghề nghiệp, cho rằng giáo dục nghề nghiệp cũng quan trọng không kém giáo dục phổ thông và do đó, sinh viên tốt nghiệp trường dạy nghề phải được hưởng cơ hội giáo dục và nghề nghiệp bình đẳng.

Trong khi đó, một số trường đã đầu tư số tiền lớn để nâng cấp cơ sở vật chất. Viện Kỹ thuật Hàng Châu ở tỉnh Chiết Giang đã chi 15 triệu NDT để mua một chiếc máy bay Airbus A320 đã ngừng hoạt động để hỗ trợ giảng dạy cho sinh viên chuyên ngành bảo trì máy bay và dịch vụ hàng không.

Yếu tố cần để giáo dục nghề nghiệp phát triển mạnh

Tuy nhiên, theo giới chuyên gia, giáo dục nghề nghiệp sẽ chỉ phát triển mạnh khi sinh viên tốt nghiệp được trả lương xứng đáng.

Theo một cuộc khảo sát của công ty tư vấn giáo dục MyCos có trụ sở tại Bắc Kinh, vào năm 2022, thu nhập trung bình hàng tháng của sinh viên mới tốt nghiệp có bằng giáo dục nghề ở Trung Quốc là 4.595 NDT, so với 5.990 NDT đối với những người có bằng cử nhân.

Tư tưởng cố hữu là chỉ những người không đủ điểm vào cấp 3 và đại học mới vào trường dạy nghề hoặc tham gia thị trường việc làm. Danh tiếng kém của giáo dục dạy nghề cũng khiến sức hấp dẫn đối với học sinh và giáo viên bị ảnh hưởng.

Đã có thông tin rằng một số trường dạy nghề cung cấp các chuyên ngành giả để thu hút sinh viên. Nhiều công ty bị cáo buộc bóc lột sinh viên bằng cách thỏa thuận với các trường dạy nghề để tuyển dụng “thực tập sinh” và trả lương cho họ dưới mức lương tối thiểu.

Là một phần của cải cách giáo dục nghề nghiệp, các nhà chức trách đã khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp để cải thiện đào tạo nghề và cam kết sẽ xây dựng hơn 10.000 công ty có chức năng như các trung tâm đào tạo hợp tác với các trường dạy nghề. Tuy nhiên, hầu hết các công ty đều tỏ ra ít quan tâm do chi phí đào tạo cao.

Theo dữ liệu mới nhất từ Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, tỷ lệ thất nghiệp ở thành thị của Trung Quốc đạt mức 5,6% vào tháng 2/2023 và đứng ở mức 5% tính đến tháng 11. Đến tháng 6/2023, tỷ lệ thất nghiệp ở nhóm tuổi 16-24 đã tăng lên mức cao nhất mọi thời đại là 21,3%.

Tử Huy