Bình Tây đại tướng Trịnh Phong

Miếu thờ Bình Tây đại tướng Trịnh Phong cách ngã 3 Cải lộ tuyến (nay là QL 1A) hơn 100m, trên đường 23/10, thuộc thôn Phú Ân Nam (xã Diên An, H. Diên Khánh, Khánh Hòa).

Miếu được xây dựng theo lối kiến trúc một gian hai chái trên diện tích khá rộng có tường xây bao bọc chung quanh. Đầu mái uốn cong, lợp ngói âm dương.

Ngôi miếu có giá trị tâm linh rất lớn của người dân vùng này.

Cổng miếu

Qua khỏi bái đường cao hơn sân 30cm với 4 hàng cột gỗ, chúng tôi đến trước chánh điện. Cửa khóa. Nhìn vào bên trong, bàn thờ và nhiều bức hoành phi, câu đối bằng chữ Hán tạo nên nét trang nghiêm cổ kính.

Chúng tôi đang định trở ra thì một giọng nói từ sau vọng tới: "Anh chắc không phải người xứ này?". Quay lại, một cụ già râu tóc bạc phơ nói tiếp: "Có lẽ anh chưa biết nhiều về ngôi miếu?".

Không đợi chúng tôi trả lời, ông chia sẻ: "Miếu này có lâu lắm rồi. Chúng tôi là cư dân ở vùng này được ông bà truyền lại, miếu có từ thập niên 90 của thế kỷ 14. Ban đầu là miếu thờ thần đơn giản bằng tranh tre nứa lá.

Miếu vắng. Lá cây rụng ngập đầy sân.

Thế nhưng đến năm 1886, sau cái chết của Trịnh Phong mà thủ cấp được treo trên cây dầu đôi bên cạnh đây thì người dân mới dùng miếu này để thờ vị anh hùng của dân tộc nhằm che mắt quân Pháp. Sau nhiều lần trùng tu miếu mới được khang trang như hiện nay.

Trịnh Phong là một trong những người lãnh đạo phong trào Cần Vương chống Pháp tại tỉnh Khánh Hòa. Đến nay vẫn chưa có sách vở nào ghi lại năm sinh của ông. Chỉ biết ông người làng Phú Vinh, huyện Vĩnh Xương nay thuộc TP Nha Trang. Năm 1864, triều đình nhà Nguyễn phong cho ông chức đề đốc.

Một năm sau hưởng ứng chiếu Cần Vương của vua Hàm Nghi, ông cùng với các sĩ phu thành lập Bình Tây cứu quốc đoàn. Ông kêu gọi người dân Khánh Hòa tham gia quân khởi nghĩa chống Pháp và được nhân dân tôn làm Bình Tây đại tướng thống lĩnh nghĩa quân đóng tại thành Diên Khánh.

Cũng trong năm ấy, Pháp đổ bộ Nha Trang. Trận giao tranh đầu tiên, Trịnh Phong thua phải về cố thủ ở thành Diên Khánh. Pháp vây thành.

Lợi dụng đêm tối, Trịnh Phong phá vòng vây thoát về phía bắc hợp quân với Trần Đường ở núi Phổ Đà. Pháp tiếp tục tiến đánh. Nhờ thế núi hiểm trở, ông cầm cự được gần một năm.

Bái đường trước chánh điện ngôi miếu

Tháng 6/1886, Pháp kéo đại binh từ Sài Gòn ra Khánh Hòa  dưới sự chỉ huy của thiếu tá De Lorme và Việt gian Trần Bá Lộc, tấn công tổng hành dinh của nghĩa quân ở núi Phổ Đà.

Trong trận giao tranh này, nghĩa quân bị nhiều thiệt hại. Bù lại, Trịnh Phong đã phục kích dùng hỏa công diệt một toán quân lê dương ở khoảng giữa Hòn Hèo và Hòn Khói.

Bia di tích miếu Trịnh Phong.

Sau trận này, Pháp bắt đầu khủng bố. Bằng sự tham mưu của Trần Bá Lộc, người dân bị sức ép nặng nề không dám cho con gia nhập nghĩa quân và không tiếp tế lương thực khiến cho lực lượng của Trịnh Phong yếu dần.

Trong vòng 3 tháng, Trần Bá Lộc đã dẹp yên cuộc nổi dậy của Trịnh Phong. Ông bị bắt ngày 11/9/1886 và bị xử trảm cùng với 6 người khác.

Chiếc thủ cấp bí ẩn

Ông Sáu Tâm, người chúng tôi gặp trong miếu kể tiếp câu chuyện. Ông nói, chuyện bây giờ nghe có vẻ hoang đường nhưng thời ấy nhiều người tin lắm. Sau khi bị xử tử ở Ninh Hòa, thủ cấp Trịnh Phong được đưa về Diên Khánh giao cho tuần vũ Khánh Hòa bêu đầu bên cầu Sông Cạn.

Bà Trịnh Thị Xuyến là cháu ông Trịnh Phong đã lén đánh cắp với dự định đưa về quê ở Phú Vinh chôn cất. Thế nhưng do sợ bị lộ, bà đã treo chiếc túi đựng thủ cấp Trịnh Phong lên bụi cây bên cạnh cây dầu đôi.

Bia di tích miếu Trịnh Phong

Một ngày nọ, có một người đàn bà đi ngang qua cây dầu bất ngờ thấy chiếc đầu lâu lơ lửng trên nhánh cây. Bà thất thần ngã xuống miệng kêu "ma, ma" rồi ngất xỉu. Mọi người chạy đến. Nhìn chiếc thủ cấp không nhận ra người nhưng vẫn đem chôn cất tử tế.

Câu chuyện chưa dừng lại ở đây mà ngước lại còn ly kỳ hơn. Những câu chuyện ly kỳ đã khiến bà con nơi đây biến ngôi miếu thờ thần thành miếu thờ Bình Tây đại tướng Trịnh Phong.

Từ một ngôi miếu đơn sơ trải qua năm tháng giờ đây miếu đã là đi tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. Hiện nay, trong miếu còn có sắc phong của vua Thành Thái và Khải Định. Hai vị vua này đã đến thăm miếu trong những lần kinh lý đến Khánh Hòa.

Cây dầu đôi

Câu chuyện sẽ ít thú vị nếu ta không nhắc đến cây dầu đôi hơn 350 năm tuổi và đã được công nhận là cây di sản nằm cạnh ngôi miếu Trịnh Phong.

Cây dầu cao trên 30m có tán rộng 15m. Cây đã bị cưa nhiều nhánh và hiện nay đang trong tình trạng ít phát triển về lá. Đây là cây dầu rất đặc biệt gồm 2 thân nhưng chỉ có một gốc. Gốc của cây dầu lớn có thể khoảng vài người ôm.

Xưa kia khu vực này vốn là rừng già. Trải qua bao đợt khẩn hoang, nơi đây trở thành làng mạc, chỉ còn sót lại một cây dầu. Đầu thế kỷ 20, con đường từ Nha Trang lên Diên Khánh được mở, cây dầu vẫn tồn tại nằm ven đường trở thành chứng nhân của bao thăng trầm thời cuộc.

Miếu Trịnh Phong và cây dầu đôi gắn liền với lịch sử hình thành và phát triển của huyện Diên Khánh và cả tỉnh Khánh Hòa. Chỉ mong sao, cây dầu sống mãi tiếp tục làm chứng nhân cho nhiều thế hệ kế tiếp.  

Kỷ vật cuối cùng của đại tá công an khiến người phụ nữ rơi nước mắt

Câu chuyện phía sau chiếc áo len cũ sờn của đại tá công an tặng sinh nhật mẹ khiến bà Hồng cảm động rơi nước mắt. Bà dành hẳn 2 ngày để sửa lại chiếc áo thật trọn vẹn, đợi vị khách đó quay lại lấy nhưng... 

Vợ yêu quý,

Khi anh ngồi viết những dòng tâm thư này thì em đang chìm trong giấc mộng trên chiếc giường overside trắng muốt của khách sạn hạng sang giữa lưng chừng mây. Anh không ngủ được, thề là không phải vì cả ngày chạy theo đàn con thơ trong khu giải trí Fantasy khổng lồ khiến anh phát mệt, cũng không phải vì cả ngày quằn quại làm photographer có tâm nhất thái dương hệ để em tha hồ tạo dáng trên Cầu Vàng, mà là vì anh nhớ em. Đừng hỏi vì sao em nằm trên giường, anh ngồi ở ghế mà vẫn còn thấy nhớ nhung thế này. Em biết đấy, anh đã tưởng tượng chúng ta sẽ hương xuân mặn nồng thế nào đêm nay, trong khách sạn sặc mùi Pháp cổ, trên đỉnh Bà Nà trập trùng sương khói. Vậy mà, giờđây, em lăn ra ngủ như chú thỏ non vừa đánh vật với một vườn cà rốt, còn anh ủ rũ như con sói già đói mồi. Anh không dám chắc trong giấc mơ em có đang tung tăng với trai đẹp không, nhưng rất có thể em đang tay trong tay với chiếc thẻ ATM chả hao hụt là mấy sau cả chuyến du lịch Đà Nẵng dài đằng đẵng. Nhìn em thì biết, em thường hay cười mơ hồ khi ngủmỗi khi thẻ ATM của chúng ta được nạp đầy. Còn đêm nay, cơ mặt em rất giãn!

Anh hiểu là cả ngày dài đã khiến em rất mệt, cho nên anh mới không bất chấp mà không khều em dậy để giải toả cơn đói này. Anh chỉ là đang cố ngồi giải mã vì sao em lại phải khiến mình (và cả anh nữa, huhu) mệt mỏi đến vậy trong chuyến du hí này và rất nhiều chuyến đi trước nữa. Chúng ta đi nghỉ mà, có phải đi hành xác đâu em? Nào balo, nào túi xách, nào túi đeo chéo trước ngực đúng trend mới luôn…, cái nào cái ấy rất gọn gàng ngăn nắp: Túi đựng bánh mì, túi đựng giò chả, túi ruốc, túi xôi, túi ba tê, túi xúc xích, còn có nguyên một thùng nước lọc mới kinh. Anh tay xách nách mang đã đành, đàn ông mà, chí nhớn ở bốn phương, than thở gì mấy cái nhọc nhằn lẻ tẻ. Chỉ phải tội sức người có hạn, anh sinh thời cũng chỉ có hai tay, thành ra thằng cu Tí cũng phải lếch thếch xách túi hoa quả, thằng cu Tèo kéo lê túi sữa, em thì tóc tai bờm xờm vì còn ôm bọc mì tôm.

Vất vả thì cũng thôi đi một nhẽ, đằng này em thì mắt la mày lém khi check-in khách sạn, anh thì giả đò ngây thơ hòng đánh lạc hướng mấy em lễ tân. Sơ hở tí là các ẻm bắt mình bỏ hết đồ ăn ra thùng rác chứ chả đùa. Người ta là khách sạn hang sang chứ ít đâu, tủ lạnh lúc nào cũng mát rười rượi đồ tươi nước uống sẵn sàng, ra khỏi sảnh là nhà hàng kiểu Pháp cũng có mà kiểu Việt cũng chiều. Em bảo, chúng ta không ăn, nhất quyết không ăn, vừa đắt vừa không hợp khẩu vị, an toàn vệ sinh thì đố bằng đồ em làm. Thế là em lôi cả nhà đi tìm chỗ ngồi ăn sao cho thiên hạ khỏi soi mói, rồi ăn xong lại thu thu dọn dọn cho đúng tinh thần bảo vệ môi trường. Ngoảnh đi ngoảnh lại hết ngày. Anh thì không phải chuyên gia vệ sinh an toàn thực phẩm, nhưng người ta là nhà hàng chứ có phải quán cơm bụi đâu mà em lo mắt vệ sinh. Đấy là chưa kể, vào đến Huế anh chẳng được ăn cơm Hến, vô Sài Gòn không biết mùi hủ tiếu, về Đà Nẵng mà chưa thử vị mì Quảng…, lấy gì mà về chém gió với chúng bạn. Vậy nên em ơi, sao ta không khát thì ly bia Úc đây, ta vừa uống ngắm các em chân dài nhảy điệu salsa trong vũ hội hóa trang. Thằng Cu Tí cứ việc rảnh tay mà khám phá Công Viên Khủng Long, thằng cu Tèo cứ việc hét khản cổ khi xem phim 4D, 5D, đói đã có chỗ này pizza mới ra lò, chỗ kia có con gà quay thơm lừng béo ngậy.

Vất vả nhất là em, thiệt thòi nhất cũng là em. Dụng tâm lắm để mang theo ít đồ ăn thức uống hòng tiết kiệm chi tiêu chút đỉnh, vì thế mà bỏ lỡ bao nhiêu lạc thú ở đời. Tường facebook đã rêu phong vì chả có cái ảnh tử tế nào đểmà khoe thiên hạ. Cái thì mắt còn mải liếc trông đồ vì sợ bọn ôn vật nó chôm, cái thì váy xống xộc xệch vì túi tắm lỉnh kỉnh. Mồ hôi nhễ nhại nhòe hết cả kem che khuyết điểm rồi. Tóc gió đã thôi bay vì còn phải búi tó lên cho đỡ nóng. Tội nghiệp lắm thay!

Em nhìn xem, giữa thiên hạ rộng lớn này, có bao nhiêu người đàn bàđã biết buông bỏ những tủn mủn vụn vặt để mà tận hưởng cuộc sống cho đúng nghĩa. Đằng kia là cô em chân dài miên man quằn quại tạo dáng từ lúc bình minh cho đến khi ráng chiều đã phủ kín vườn hoa Le Jarrdin D’Amour thơ mộng. Chỗ nọ là đôi vợ chồng son như đôi uyên ương hồ điệp nắm tay nhau thong dong qua các con phố cổ kính lẫn trong mây. Trong khu spa, có biết bao nhiêu nam thanh nữ tú đang nằm dài tận hưởng mùi hương xả thơm ngát và tiếng nhạc du dương mà rũ bỏ mọi ưu phiền. Những khoảnh khắc đẹp đẽ ấy, ta không có nhiều ở đời. Nên khi đã có, xin em đừng để vuột khỏi tay.

(Sungroup sưu tầm)