Trong khuôn khổ Diễn đàn Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) được Bộ Công Thương tổ chức hôm nay, ngày 11/4/2017, tại phiên chuyên đề “Những thách thức trong CMCN 4.0”, các chuyên gia nhận định, thách thức về an toàn thông tin, bảo vệ dữ liệu cá nhân cùng với cùng với các thách thức về quản lý và nhân lực là 3 thách thức lớn trong cuộc CMCN 4.0.

Trong tham luận về “Hướng đi nào cho quản lý nhà nước trong bối cảnh xuất hiện ngày càng nhiều những mô hình kinh doanh sáng tạo mới”, ông Vũ Tú Thành - Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN đã chỉ ra rằng khai thác dữ liệu lớn là một xu hướng kinh doanh mới hiện nay, trong bối cảnh cuộc CMCN 4.0 đang ảnh hưởng, tác động đến mọi mặt của đời sống xã hội trên phạm vi toàn cầu.

Ông Thành nhận định, nguyên lý “Tài nguyên thiên nhiên là hữu hạn, còn tài nguyên thông tin là vô hạn” đang được áp dụng triệt để. Những cuộc CMCN trước đây phải mất nhiều thập kỷ mới tạo ra được các đế chế kinh doanh và tỉ phú; còn với CMCN 4.0 trong đó có cuộc cách mạng công nghệ số đã giúp tạo ra nhiều tập đoàn công nghệ tỉ USD với nhiều tỉ phú trong khoảng thời gian ngắn hơn nhiều. Những công ty công nghệ trẻ như Google, Facebook, Amazon, Alibaba…. Đều có mô hình kinh doanh phụ thuộc vào việc khai thác dữ liệu lớn. Họ chủ động thúc đẩy người dùng tạo ra càng nhiều dữ liệu càng tốt bằng cách cung cấp nhiều sản phẩm, dịch vụ ngày càng hữu ích và dễ tiếp cận (miễn phí hoặc chi phí thấp) để “dụ dỗ” người dùng.

“Những công ty công nghệ số có tuổi đời già hơn như IBM, Microsoft, Oracle, Intel, Qualcomm… cũng đã nhận ra và đang tận dụng cơ hội khổng lồ từ việc khai thác dữ liệu tạo ra bởi số lượng đông đảo các khách hàng sử dụng các dịch vụ và sản phẩm của họ. Kể cả những tập đoàn công nghiệp có truyền thống cả trăm năm như General Electric hay Siemens cũng đã đưa vào vận hành mô hình kinh doanh dưa trên khai thác dữ liệu lớn từ khách hàng của mình”, ông Thành cho hay.

Đại diện Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN cho rằng: “Xu hướng IoT đang phát triển ngày càng mạnh mẽ sẽ tiếp tục tạo ra lượng dữ liệu ngày càng khổng lồ. Với các thuật toán ngày càng thông minh và chi phí cho siêu máy tính đang giảm nhanh chóng, khả năng khai thác dữ liệu lớn của con người ngày càng tăng. Điều này mang lại cơ hội không chỉ cho những ông lớn mà ả những doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp”.

Tuy nhiên, ở góc độ của người làm bảo mật, ông Vũ Bảo Thạch, Phó tổng giám đốc Công ty Misoft, Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam (VNISA) nhận định chính xu hướng mô hình kinh doanh mới - khai thác dữ liệu lớn đã được ông Thành đề cập ở trên cũng đưa đến thách thức không nhỏ trong việc đảm bảo an toàn thông tin và bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Ông Vũ Bảo Thạch cho biết, bảo vệ dữ liệu cá nhân ban đầu là thuật ngữ dùng để chỉ việc bảo vệ dữ liệu có liên quan đến cá nhân trước sự lạm dụng. Ngày nay, mục đích của việc bảo vệ dữ liệu được xem là để bảo vệ từng cá nhân không bị thiệt thòi trong việc quyết định về thông tin của chính mình, bị cơ quan/tổ chức hoặc cá nhân khác sử dụng. Bảo vệ dữ liệu cá nhân ủng hộ ý tưởng, về nguyên tắc mỗi người đều có thể tự quyết định là người nào, khi nào và dữ liệu cá nhân nào của mình được phép cho người khác xem/sử dụng.

Zeng bí mật xin làm việc tại nhà máy ChangShuo của Pagatron vào mùa hè năm ngoái. Nhà máy nằm trong danh sách phản ánh của BBCnăm 2014 và Bloombergnăm 2016 về tình trạng buộc công nhân làm ca đêm.

Khuôn viên khu ký túc xá nơi Zeng ở. Ảnh: Dejian Zeng.

Cây viết Kif Leswing tờ Business Insiderđã có cuộc phỏng vấn với Zeng.

- Kif Leswing: Công việc cụ thể của bạn là gì? Tôi rất muốn nghe về những ngày tháng ở nhà máy Pegatron.

- Dejian Zeng: Lúc đầu, tôi được giao tham gia vào dây chuyển lắp ráp trong bộ phận được gọi là FATP, khâu lắp ráp cuối cùng. Chúng tôi đặt iPhone lại gần nhau.

Một dây chuyển có khoảng 100 trạm. Mỗi trạm đảm nhiệm vai trò cụ thể. Lúc đầu, tôi làm việc với những chiếc iPhone 6S. Tới tháng 8 thì chúng tôi đổi sang lắp ráp iPhone 7.

Thời gian làm việc với iPhone 6S, tôi được phân công ở 2 trạm. Đầu tiên là lắp hệ thống loa. Công việc là đặt loa vào vỏ, rồi vặn ốc vít vào. Vỏ chạy trên dây chuyền, chúng tôi sẽ lần lượt nhặt lên rồi lấy máy cấp vít “bắn” vào, sau đó đặt iPhone trở lại để di chuyển tới trạm tiếp theo.

Nó vô cùng đơn giản, nhưng là công việc phải làm. Lặp đi lặp lại nhiều lần trong cả một ngày.

- Bạn có thể miêu tả chi tiết công việc hơn được không?

- Hai ngày đầu tiên, người mới phải rất tập trung vì không thể theo kịp tốc độ của dây chuyền lắp ráp. Công việc yêu cầu bạn phải nhanh chóng để làm quen. Vì vậy, bạn phải rất tập trung. Nó làm cho tôi mệt mỏi, nhưng giữ cho tâm trí luôn tỉnh táo. Bạn không có thời gian để nghĩ về bất cứ thứ gì khác. Trong đầu chỉ là tôi cần nhanh, nhanh hơn nữa.

Sau đó, bạn sẽ quan dần với nó và thậm chí có thể nhắm mắt vẫn vặn được ốc vít. Nó chỉ có thế. Vì vậy, sau thời kỳ đầu, bạn sẽ cảm thấy dư thời gian để nghĩ về mọi thứ nhưng chẳng làm được gì. Trạng thái ấy khiến người ta vô cùng bức bối. Bởi vì trong nhà máy Pegatron, bất kỳ thiết bị điện tử nào cũng không được phép mang vào.

Khu tắm rửa của nhân viên. Ảnh: Dejian Zeng.

- Vậy bạn ngủ ở đâu và thức dậy khi nào?

Tôi ngủ trong phòng ký túc xá cùng với 7 người khác. Ký túc xá không nằm trong khuôn viên nhà máy mà cách 10 phút đi xe. Họ có xe buýt đưa đón nhân viên.

Lúc đầu tôi làm ca tối. Tôi thức dậy lúc 6h hoặc 6h30 chiều.

Dây chuyền hoạt động trong nhiều khung giờ khác nhau. Một số bắt đầu làm việc từ 7h30, số khác lại là 8h tối, 8h30 và 9h30 đêm.

Tôi bắt đầu giờ làm việc lúc 7h30 tối và xe buýt đến đón mọi người vào 7h. Làm việc khoảng 2 giờ, bạn được nghỉ 10 phút.