Nói trong buổi họp báo giới thiệu sự kiện hôm 22/9, ông Lê Quốc Cường, Phó giám đốc Sở TT&TT TP.HCM, cho biết diễn tập năm nay sẽ tổ chức trên môi trường gần với thực tế nhất. Hệ thống được xây dựng giống hoàn toàn với hệ thống vận hành hiện nay của Thành phố như máy chủ, email,… trừ việc không có dữ liệu như hệ thống thật. Các đội tham gia làm hacker tấn công vào hệ thống sẽ được lựa chọn từ những đơn vị giỏi nhằm có đánh giá tốt nhất về quy trình phòng ngừa các cuộc tấn công từ bên ngoài.

Như năm ngoái, đợt diễn tập chính gồm bên tấn công và lực lượng phòng thủ. Có khoảng 6 đội sẽ đóng vai trò là các hacker tấn công vào hệ thống, trong khi đó có một nhóm các cán bộ an toàn thông tin đóng vai trò bảo vệ hệ thống, thực hiện các quy trình bảo vệ khi đứng trước một cuộc tấn công từ bên ngoài.

Ông Cường cho biết hoạt động diễn tập được thực hiện trong bối cảnh an toàn thông tin đang diễn biến phức tạp. Điển hình là vụ việc hacker tấn công vào hệ thống của Tổng công ty Hàng không Việt Nam cuối tháng 7. Các lần diễn tập trước cũng trùng với các sự cố an toàn thông tin lớn ở Việt Nam, như lần các báo bị tấn công năm 2013, hay năm 2015 hệ thống của VC Corp cũng bị tấn công.

Bên cạnh yếu tố công nghệ, con người đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ an toàn thông tin. Do đó, hoạt động diễn tập nhằm nâng cao khả năng ứng phó của đội ngũ an toàn thông tin của Thành phố. Việc diễn tập không bảo đảm ngăn chặn toàn bộ các cuộc tấn công về sau, nhưng chắc chắc hoạt động diễn tập diễn ra thường xuyên sẽ nâng cao kỹ năng ứng phó của cán bộ.

Chuyên gia Tracey Follows đến từ Phòng thí nghiệm Tương lai, một cơ quan chuyên giúp các doanh nghiệp hoạch định chính sách tương lai thông qua các nhà nghiên cứu và tư vấn của mình, đã tập trung xem xét các vấn đề sau khi chứng kiến ngày càng có nhiều robot được dùng thay thế con người làm việc trong các ngành công nghiệp.

Trang Times Raconteur dẫn lời bà Follows giải thích: "Suốt nhiều năm qua, những người theo thuyết vị lai từng dự đoán về một sự gia tăng mạnh mẽ các cuộc tấn công khủng bố của những kẻ cô độc. Tuy nhiên, một khi các robot có khả năng bị hack và biến thành những cỗ máy đánh bom tự sát, các cuộc tấn công do những robot cô độc tiến hành cũng có thể trở nên phổ biến".

Là một chuyên gia hoạt động trong lĩnh vực viễn thông, công nghệ, bán lẻ và truyền thông cũng như hỗ trợ định hình chiến lược tương lai cho các thương hiệu như T-Mobile, BT, O2, easyJet và John Lewis, bà Follows cho biết thêm, trí thông minh nhân tạo và khả năng tự học hỏi của máy móc có thể khiến robot tự lập trình được hoạt động tội ác.

"Dự đoán của tôi là, đến khoảng năm 2040, máy móc sẽ gây ra nhiều tội ác hơn con người", bà Follows nói.

Mới đây là sự vụ một khách hàng phản ánh, họ có gửi 4 tỷ đồng vào tài khoản thanh toán tại ngân hàng SCB. Ngày 19/11/2015, khi đến ngân hàng để rút tiền mua nhà bà mới được nhân viên của ngân hàng thông báo số tiền 4 tỉ đồng đã bị rút từ ngày 5/10/2015. Thời điểm bị rút tiền, vị khách trên nêu không nhận được tin nhắn của 
ngân hàng.

Lãnh đạo ngân hàng SCB thừa nhận nhân viên ngân hàng đã có sai sót khi quá nể khách VIP mà chấp nhận cho khách giao dịch qua điện thoại thay vì đến tại quầy hoặc có giấy ủy quyền. Vị này cũng khẳng định nếu như cơ quan điều tra xác minh chữ ký trong uỷ nhiệm chi không phải của khách hàng, ngân hàng sẽ bồi thường đầy đủ cả gốc và lãi phát sinh.

Hay như một nữ doanh nhân tố mất 26 tỷ đồng tại VPBank. Theo nữ giám đốc này, kế toán của bà đã làm hồ sơ giả mạo để mở tài khoản ngân hàng bằng chữ ký của chính người này thay vì của bà - giám đốc, người chịu trách nhiệm trước pháp luật của công ty. Sau đó, số tiền hàng chục tỷ đồng lần lượt được rút qua séc với đầy đủ hồ sơ hợp lệ theo quy định của ngân hàng, còn chủ doanh nghiệp thì không hề hay biết gì. Vị khách này cho rằng nhân viên ngân hàng và nhân viên kế toán của công ty bà đã cấu kết nhằm rút trộm tiền.

Trong khi đó, phía ngân hàng khẳng định rằng nhân viên ngân hàng không đứng tên mua séc mà chỉ đứng tên nhận hộ séc theo chỉ định của công ty; việc mua séc được chính công ty này thực hiện.

Việc nhân viên ngân hàng ký nhận hộ quyển séc cho khách là sai quy định song lãnh đạo ngân hàng khẳng định đây không thể là mấu chốt của sự việc bởi ngay sau đó, nhân viên ngân hàng đã giao lại đầy đủ cho khách, cô cũng ký tên mình trên giấy nhận quyển séc. Bên cạnh đó, quyển séc chỉ có giá trị rút tiền khi có chữ ký của chủ tài khoản và con dấu đã đăng ký với ngân hàng. Sự việc này hé lộ rất nhiều mâu thuẫn trong lời khai của các bên và đã được chuyển lên cơ quan điều tra xử lý.

Từ những câu chuyên trên cho thấy có một kẽ hở lớn trong quy trình phục vụ các khách hàng cao cấp tại các ngân hàng hiện nay. Và nhiều người làm ngân hàng đều thừa nhận, quy trình phục vụ các khách VIP lúc nào cũng được ưu tiên, luôn phải có những đặc cách, linh động, ví dụ như việc tất toán, đổi sổ cho họ mà vẫn cho nợ chữ ký là bình thường.

Hơn nữa, thực tế trong hoạt động ngân hàng, chính sự chủ quan và bận rộn nên rất hiếm khi khách VIP, đặc biệt các VIP là lãnh đạo doanh nghiệp, trực tiếp đến mở tài khoản, ngồi đặt bút ký trước sự chứng kiến của ngân hàng, cũng như mang theo cơ sở pháp lý để đối chứng cho chữ ký. Thay vào đó, họ giao cho nhân viên kế toán, hoặc bộ phận chuyên trách đứng ra làm thủ tục, trình ký, thậm chí hồ sơ này có thể chuyển qua đường bưu điện đến ngân hàng…Cũng có những trường hợp khách VIP bận rộn, họ yêu cầu nhân viên ngân hàng thực hiện thay các thủ tục, thậm chí rút tiền hộ và mang đến tận nhà.

Nhiều khách VIP dù không thu xếp đến quầy giao dịch nhưng vẫn đòi hỏi các giao dịch phải được thực hiện. Vì áp lực chỉ tiêu, nhân viên ngân hàng và ngay cả lãnh đạo ngân hàng vẫn phải nhắm mắt bỏ qua các thủ tục để tránh mất lòng khách.

Như vậy rõ ràng, chính vì sự cả nể của ngân hàng và thái độ "Thượng đế" của các khách VIP là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến những sai sót, hiểu nhầm cũng như rất dễ bị kẻ xấu trục lợi.

Hiện tượng một số người có ý đồ xấu, thấy nhiều người phản ánh mất tiền cũng đã lợi dụng chính sự ưu tiên của ngân hàng, sự lỏng lẻo trong quản lý để tố cáo nhằm trục lợi cá nhân.

Theo một số chuyên gia, nếu có việc lợi dụng sơ hở của ngân hàng nhằm mục đích khai thác chiếm đoạt tài sản thì cơ quan chức năng sẽ làm rõ bản chất vấn đề và xử lý theo pháp luật.

Sau hàng loạt vụ báo mất tiền trong tài khoản thanh toán của cá nhân và doanh nghiệp xảy ra gần đây, NHNN đã lên tiếng yêu cầu các ngân hàng xem lại quy trình mở và sử dụng tài khoản thanh toán (theo cả phương thức truyền thống lẫn điện tử) để hạn chế những rủi ro, gian lận như vừa qua.

Đối với Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng và NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố, Thống đốc cũng yêu cầu đưa nội dung thanh tra về công nghệ thông tin trong hoạt động thanh toán vào chương trình thanh tra, kiểm tra định kỳ.

Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng phải thường xuyên phối hợp với Vụ Thanh toán và Cục Công nghệ tin học nắm bắt thông tin về các thủ đoạn gian lận và kịp thời chỉ đạo các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán nâng cao cảnh giác, phối hợp chặt chẽ với cơ quan bảo vệ pháp luật trong việc phòng, chống tội phạm trong hoạt động thanh toán nói chung, thanh toán thẻ, thanh toán điện tử.