- Như thế nào gọi là biếng ăn và sự ảnh hưởng của tình trạng này đến sức khỏe như thế nào thưa Giáo sư?

Biếng ăn là tình trạng trẻ ăn ít hơn 60% nhu cầu và kéo dài từ một tháng trở lên. Biếng ăn kéo dài làm cho cơ thể không nhận đủ dinh dưỡng, khiến trẻ chậm tăng cân dần dần gây suy dinh dưỡng.

Trẻ biếng ăn trong 2 năm đầu đời có nguy cơ nhẹ cân nhiều hơn 3 lần, thậm chí thua kém từ 6 - 22% chỉ số cân nặng lý tưởng so với trẻ ăn uống tốt. Biếng ăn, cơ thể thiếu dưỡng chất ảnh hưởng đến phát triển trí não và hệ miễn dịch.

Theo thống kê, trẻ biếng ăn sẽ có số ngày bị bệnh nhiều hơn 29% và nguy cơ viêm nhiễm đường hô hấp trên nhiều hơn 45% trẻ có thói quen ăn uống tốt.

Trẻ biếng ăn là nỗi lo lắng lớn của nhiều bậc phụ huynh

-  Giáo sư vui lòng chia sẻ về các nguyên nhân khiến trẻ mắc chứng biếng ăn?

Có nhiều nguyên nhân gây biếng ăn ở trẻ, dưới đây là 7 nguyên nhân thường gặp:

Trẻ biếng ăn do rối loạn tiêu hóa: Đầy bụng, chướng bụng, đau bụng, táo bón, tiêu chảy, hấp thu dưỡng chất kém,... khiến bé không có cảm giác ăn ngon miệng và không còn hứng thú ăn.

Trẻ biếng ăn do xây dựng bữa ăn không phù hợp: Khẩu phần ăn quá nhiều; khẩu phần ăn đơn điệu hay chỉ tập trung vào một số loại thực phẩm, quá nhiều đạm, thiếu chất xơ; hoặc quá nhiều loại thực phẩm trong một bữa ăn; chế biến không phù hợp khẩu vị của trẻ,...

Trẻ biếng ăn do có những thay đổi trong giai đoạn phát triển: lẫy, bò, đi, mọc răng,… có thể gây biếng ăn, nhưng thường không kéo dài

Trẻ biếng ăn do có những vấn đề về răng miệng: sâu răng, viêm loét miệng hoặc các bệnh (ốm sốt, viêm mũi họng, viêm tai giữa, nhiễm khuẩn tiêu hóa, …) làm trẻ mất cảm giác ngon miệng, ăn kém.

Trẻ biếng ăn do dùng kháng sinh kéo dài, làm mất cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, gây khó tiêu, ăn không ngon miệng và ăn kém.

Trẻ biếng ăn do tâm lý: trẻ biếng ăn khi có cảm giác bị ép ăn.

Trẻ biếng ăn do bị dị ứng thức ăn: có một số trẻ bị dị ứng sữa hay một số loại thực phẩm làm trẻ không hấp thu được, gây rối loạn tiêu hóa.

Với trẻ dùng sữa công thức nên chú ý đến thành phần để giúp trẻ hạn chế tình trạng biếng ăn. (Khách hàng mua sữa PureLac tại hệ thống Mẹ và bé Jim Tồ, Thanh Hoá)

Chế độ dinh dưỡng với từng trường hợp biếng ăn

- Phòng tránh và khắc phục biếng ăn ở trẻ bằng cách nào thưa Giáo sư?

Trước hết cần tìm hiểu nguyên nhân gây biếng ăn ở trẻ. Từ nguyên nhân biếng ăn, sẽ tìm các biện pháp khắc phục phù hợp cho từng trường hợp.

Với trẻ biếng ăn do rối loạn tiêu hóa hoặc mắc các bệnh khác thì cần điều trị các bệnh đó để trẻ khỏe mạnh thì sẽ hết biếng ăn.

Với trẻ biếng ăn do chế độ ăn không phù hợp thì phải điều chỉnh lại chế độ ăn. Nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng và kéo dài đến 2 tuổi, chỉ ăn dặm khi vào tháng thứ 6, chế biến thức ăn đa dạng, phù hợp với khẩu vị.

Nếu nguyên nhân biếng ăn do chuyển giai đoạn phát triển: những lúc này cần giảm bớt khẩu phần, chế biến sao cho hấp dẫn, phù hợp và dễ tiêu hóa.

Nếu trẻ biếng ăn do dùng kháng sinh kéo dài làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cần bổ sung thêm lợi khuẩn để giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột.

Không nên ép ăn, cần tạo cho trẻ có cảm giác được an toàn, quan tâm và yêu thương. Nếu trẻ biếng ăn do dị ứng sữa công thức hay thực phẩm thì phải thay đổi loại sữa và thực phẩm phù hợp. Đồng thời cũng phải thông báo cho những người cùng chăm sóc trẻ biết và đề phòng.

- Trong những biện pháp hạn chế biếng ăn của trẻ bác sĩ có chỉ ra là nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng. Vậy với trường hợp mẹ không đủ sữa mẹ thì làm thế nào thưa Giáo sư?

Trong 6 tháng đầu đời, hệ tiêu hóa của trẻ còn non yếu, sữa mẹ chính là nguồn dinh dưỡng phù hợp nhất nên WHO đã khuyến cáo nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong thời gian này. Trong trường hợp không thể cho trẻ bú mẹ hoặc sữa mẹ không đủ có thể thay thế bằng sữa công thức và không nên cho ăn dặm hoặc ăn các thực phẩm khác ngoài sữa để tránh gây rối loạn tiêu hóa.

Bà mẹ nên chọn dòng sữa phù hợp với bé từ 0-6 tháng tuổi, ưu tiên lựa chọn sữa có thành phần chất béo OPO (giúp trẻ dễ hấp thu, tránh đầy bụng, nôn trớ, rối loạn tiêu hóa); Synbiotics (vừa bổ sung lợi khuẩn vừa bổ sung các chất xơ là thức ăn cho lợi khuẩn , sẽ giúp trẻ tiêu hóa và hấp thu thức ăn tốt, tránh rối loạn tiêu hóa và nhiễm khuẩn đường ruột) và Lactoferrin (là kháng thể miễn dịch giúp giảm các bệnh viêm đường hô hấp, viêm tai, …).

Đây là những dưỡng chất giúp trẻ tiêu hóa tốt, hấp thu tốt, tăng sức đề kháng, ngăn chặn những nguyên nhân gây biếng ăn ở trẻ, tạo điều kiện để hạn chế tình trạng biếng ăn ở trẻ.

- Xin cảm ơn Giáo sư!

Thúy Ngà (thực hiện)

Quá tải bệnh nhân nhập viện

PGS.TS Nguyễn Văn Kính, Giám đốc BV Bệnh nhiệt đới TƯ cho biết, dịch sốt xuất huyết đang diễn biến rất căng thẳng.

Tại Hà Nội đã ghi nhận ca tử vong thứ 2 là một nam bệnh nhân 51 tuổi (Ba Đình, Hà Nội), nâng tổng số ca tử vong cả nước lên 15 trường hợp, trên tổng số hơn 50.000 ca mắc.

PGS Kính cũng cho hay, so với cùng kỳ năm ngoái, hiện số ca mắc đến khám và điều trị tại BV cao gấp 4 lần, trung bình mỗi ngày hơn 200 người, 10-20% số này phải nhập viện.

Bệnh nhân sốt xuất huyết nằm kín khoa Virus

Đáng lưu ý, cao điểm sốt xuất huyết tại Hà Nội thường rơi vào tháng 9-10, nhưng năm nay chia thành 2 đỉnh dịch, ngay tháng 5-6 đã tăng cao, tuần qua có hơn 1.200 ca mắc. PGS Kính lo lắng, với tình hình mưa kéo dài như hiện nay thì số bệnh nhân sẽ còn tăng mạnh nữa.

Trước tình trạng quá tải, BV đã phải mở thêm 3 phòng khám chuyên về sốt xuất huyết. Bệnh nhân thông thường chỉ nằm trọn ở khoa Virus, nay phải chuyển về tất các khoa còn trống do không đủ giường.

BV chỉ có 350 giường nhưng lúc nào cũng 600 bệnh nhân, nên nhiều trường hợp phải chuyển sang cơ sở 2, xe cấp cứu làm việc hết công suất. Cả bác sĩ, nhân viên y tế đều quay cuồng.

Biến chứng xuất huyết não tăng bất thường

PGS Kính cho biết, điểm bất thường của dịch sốt xuất huyết năm nay là số ca tử vong do biến chứng xuất huyết não, xuất huyết tiêu hoá tăng cao. Các năm chỉ tập trung sốt xuất huyết dengue 2 nhưng năm nay xuất huyện trên cả 4 type.

“Mỗi năm thường chỉ có 1-2 ca tử vong liên quan đến xuất huyết não, thì năm nay đã có 5 bệnh nhân tử vong do biến chứng này. Số còn lại tử vong do sốc, truỵ mạch”, PGS Kính thông tin.

Ca tử vong thứ 2 do sốt xuất huyết tại Hà Nội cũng do xuất huyết não. Trước đó bệnh nhân nằm điều trị tại một BV, được chẩn đoán sốt xuất huyết, chụp CT phát hiện trong não có các ổ xuất huyết lớn, toàn bộ gan bị phá huỷ, được chuyển sang BV Bệnh nhiệt đới sáng 12/7 và tử vong sau đó 2 ngày.

Được biết, nam bệnh nhân này có tiền sử bị đái tháo đường và tăng huyết áp đã nhiều năm nay.

“Bệnh này không mới nhưng người dân mình còn rất chủ quan. Chúng tôi từng chứng kiến nhiều trường hợp ngày thứ 3 mới vào viện, khi vào tươi tỉnh, nói chuyện bình thường nhưng 3 tiếng sau đã tử vong do xuất huyết não. Trong khi đến sớm có thể dự phòng sớm”.

Theo PGS Kính, với các trường hợp xuất huyết não, BS không thể can thiệp được gì do chọc ra máu không đông. Nguyên nhân do virus tấn công làm thủng mạch máu.

Nữ bệnh nhân sốt xuất huyết bị biến chứng viêm cơ tim nằm tại khoa Cấp cứu hơn 10 ngày qua

Tại khoa Cấp cứu của BV Nhiệt đới TƯ, hàng ngày tiếp nhận 4-5 ca sốt xuất huyết nặng có dấu hiệu sốc, doạ sốc.

Hiện khoa cũng đang điều trị cho 1 bệnh nhân nữ 43 tuổi bị biến chứng viêm cơ tim và một nam thanh niên 21 tuổi hạ tiểu cầu nặng, đi tiểu ra máu, bội nhiễm vi khuẩn.

“Qua thực tế điều trị, chúng tôi nhận thấy có nhiều trường hợp nặng hơn bình thường và đang cứu nhưng chưa tìm thấy yếu tố gì đột biến”, PGS Kính thông tin.

Sốt cao trên 38,5 độ nên xét nghiệm

PGS Kính khuyến cáo, do đang ở đỉnh dịch sốt xuất huyết nên nếu sốt cao trên 38,5 độ, người dân cần đến các BV khám, làm test sốt xuất huyết. Nếu kết quả âm tính có thể yên tâm về theo dõi các loại sốt khác như virus hay sốt viêm họng...

Như trường hợp bệnh nhân Nguyễn Đình T. (26 tuổi, Đống Đa, Hà Nội), ban đầu sốt cao đột ngột 39,5 độ, uống hạ sốt không đỡ. Nghĩ sốt virus, bệnh nhân tiếp tục vào BV gần nhà khám, về uống thuốc 2 ngày vẫn không khỏi.

PGS Kính khuyến cáo, khi sốt cao, người dân cần đến BV làm xét nghiệm để loại trừ sốt xuất huyết

Khi vào BV Nhiệt đới kiểm tra mới phát hiện sốt xuất huyết, sau 1 tuần điều trị vẫn chưa được ra viện.

Theo PGS Kính, việc phát hiện sớm sốt xuất huyết có cơ hội điều trị dự phòng sớm để giảm nguy cơ biến chứng do bệnh diễn biến nhanh.

BS khuyến cáo, người bệnh cần đặc biệt lưu ý ngày thứ 3-5 của bệnh, do hầu hết biến chứng đều xảy ra vào giai đoạn này.

Với nam giới, nếu chảy máu mắt, chảy máu cam, nữ giới xuất huyết âm đạo ồ ạt thì nguy cơ cao bị xuất huyết não.

Những trường hợp mắc sốt xuất huyết có biểu hiện sốt cao vật vã, đau gan có thể dẫn đến sốc, truỵ mạch, xuất huyết não hoặc xuất huyết niêm mạc. Những trường hợp từng mắc sốt xuất huyết, nếu bị lại sẽ nặng hơn.

PGS Kính lưu ý thêm, việc diệt muỗi, ngăn muỗi đốt, phun thuốc mũi… chỉ diệt được phần ngọn. Muốn ngăn sốt xuất huyết phải tiêu diệt loăng quăng, tức là không còn những nơi tồn đọng nước sạch (nước mưa, nước máy) để muỗi đẻ trứng.

Báo động: Sốt xuất huyết tại Hà Nội tăng vọt 4 lần

Sốt xuất huyết tại Hà Nội đến sớm hơn 3 tháng, số ca mắc đã lên tới gần 4.000 ca, tăng hơn 4 lần so với cùng kỳ năm 2016.