Theo nghệ nhân, khi làm cơm, ta nên lựa chọn thực đơn theo mùa cho tươi ngon. Thời điểm này tuy đã bước sang mùa thu nhưng tiết trời còn khá nóng, ta nên lựa chọn đồ ăn có vị mát, tính hàn.

Mâm cỗ cúng Rằm tháng Bảy, ngoài các món truyền thống như gà luộc, xôi đỗ xanh, giò lụa, nem, canh miến mọc… các bà nội trợ có thể làm thêm món nộm hoa chuối hoặc nộm rau thập cẩm.

Vẫn theo lời nghệ nhân Ánh Tuyết, các gia đình cũng đừng quá câu nệ phải tuân thủ theo mâm cỗ truyền thống mà có thể chọn thực phẩm theo mùa, chế biến món ăn phù hợp khẩu vị với gia đình mình. Đặc biệt các bà nội trợ cần tính toán làm mâm cơm mà chi phí phù hợp với hoàn cảnh, tránh lãng phí.

Dưới đây là cách chế biến một số món trong mâm cỗ cúng Rằm tháng Bảy qua sự hướng dẫn của nghệ nhân Ánh Tuyết.

1. Mâm cúng Phật

Đối với những gia đình theo đạo Phật thì Rằm tháng 7 là một ngày lễ lớn. Theo giáo lý nhà Phật, lễ cúng không quan trọng ở mâm cao cỗ đầy mà cốt ở lòng thành của mỗi người.

Ảnh: Tô Hưng Giang

Ngày Rằm tháng 7 cũng là ngày lễ Vu Lan, xuất phát từ tích kể đức Mục Kiền Liên xả thân cứu mẹ. Vì vậy, vào ngày lễ Vu Lan, bạn chỉ cần sắp một mâm cơm chay hoặc đơn giản hơn là mâm ngũ quả để cúng Phật rồi thụ lộc tại nhà.

Lúc làm lễ cúng nên đọc một bài kinh Vu Lan để hồi hướng công đức cho những người thân trong quá khứ được siêu sinh và cũng là một cách giúp hiểu hơn về ngày lễ này.

2. Cúng thần linh và gia tiên

Mâm cúng gia tiên thường là mâm cỗ mặn, kèm theo tiền vàng và cả những vật dụng dành cho người cõi âm làm bằng giấy tượng trưng như quần áo, giày dép...

Các gia đình có thể làm một mâm cơm mặn với đủ các món như xôi, gà luộc, canh, cơm, cá kho,… và đồ vàng mã theo nhu cầu sinh thời của người đã khuất.

Xôi đỗ

Gạo và đỗ ngâm trong vòng 4-5 tiếng (hoặc trước khi đi ngủ ngâm gạo đỗ, sáng hôm sau nấu), nếu không có thời gian thì ngâm 3 tiếng cũng được.

Gạo đỗ sau khi ngâm nở to hơn, đem vo nhẹ, xóc, để ráo nước. Cho muối, đường/mật ong vào xóc đều để gạo ngấm rồi đổ gạo vào chõ đồ chín. Khi xôi đã chín tới lần 1, bạn mở chõ ra để đảo đều nước cốt dừa vào xôi rồi hấp tiếp khoảng 15 phút nữa là chín.

Gà luộc

Đặt gà vào nồi rồi đổ nước lạnh xâm xấp con gà. Sau đó, cho 1 thìa muối hòa với nước. Đập dập gừng và cắt đôi hành tím ra rồi cho vào nồi nước, đun lửa to trong vòng 5 - 10 phút, đến khi nước sôi thì vặn lửa nhỏ để nước luộc sôi liu riu cho chín ở bên trong mình gà. Không nên để sôi sùng sục, tránh làm rách da gà. 

Cuối cùng là đập dập 1 củ nghệ. Cho mỡ gà vào chảo nhỏ rồi rán lên cho đến khi mỡ bắt đầu chảy ra. Cho nghệ vào mỡ gà rồi tiếp tục rán cho đến khi được hỗn hợp màu vàng đẹp mắt. Tiếp tục đun khoảng 15 phút rồi tắt bếp và ngâm gà trong nồi thêm 30 phút nữa.

Sau khi luộc chín, nhấc gà ra rồi nhúng ngay vào chậu nước sạch để nguội có đá lạnh. Bước này sẽ giúp da gà được căng giòn. Dùng hỗn hợp mỡ gà và nghệ bôi đều lên da gà để có màu vàng ươm đẹp mắt.

Miến nấu lòng gà

Miến dong đem ngâm với nước cho nở, rồi cắt ngắn. Các loại hành lá, mùi, rau răm bạn nhặt sạch, loại bỏ lá úa, héo rồi rửa sạch, thái nhỏ. Lòng mề gà rửa sạch, thái miếng vừa ăn, ướp với 1 chút gia vị cho ngấm.

Bắc nồi lên bếp, bạn đổ chút dầu ăn vào nồi rồi cho lòng mề gà đã ướp vào xào cùng với mộc nhĩ nấm hương cho chín. Cho nước dùng gà đun sôi, nêm nếm gia vị vừa miệng ăn, thả miến vào trần và vớt ra bát, thêm rau thơm, hành lá...

Nộm gà xé phay giòn mát

Bắp cải thái sợi thật nhỏ. Hành tây thái mỏng cho vào chén có pha 2 muỗng canh dấm + 1 muỗng canh đường + 1/2 muỗng cà phê muối. Trộn đều, sau đó cho vào ngăn mát tủ lạnh. Khi nào trộn gỏi thì mới lấy ra. Nếu sợ thái hành tây bị cay mắt, bạn có thể nhai kẹo cao su trong lúc thái hoặc để hành tây vào tủ lạnh khoảng 30 phút rồi lấy ra thái sẽ hết cay mắt nhé!

Pha hỗn hợp trộn gỏi gà xé phay như sau: 3 muỗng nước mắm + 2 muỗng nước cốt chanh + 2.5 muỗng đường cho vào chén hoà tan, sau đó cho ớt sừng + ớt băm + tỏi băm vào trộn đều. Cách pha hỗn hợp trộn gỏi này sẽ có hương vị chua chua ngọt ngọt, rất dễ ăn cho món gà xé phay. Xé thịt gà thành những miếng nhỏ theo thớ.

Sau đó bạn cho gà đã xé phay cho âu cùng bắp cải, hành tây trộn đều. Cuối cùng bạn rưới hỗn hợp nước mắm pha trộn đều. Sau đó mới cho rau răm + lạc trộn lần nữa là xong. 

3. Mâm cúng chúng sinh

Trái với mâm cúng Phật và gia tiên. Lễ cúng cô hồn được thực hiện vào buổi chiều tối ngày 14/7 hoặc 15/7. Bởi vì, người ta quan niệm, đây là thời gian những vong linh trên đường trở về địa ngục nên cũng là lúc cúng cô hồn chuẩn nhất. Mọi việc cúng phải được hoàn tất vào ngày 15/7.

Trên mâm cúng chúng sinh lễ vật gồm có:

Muối gạo (1 đĩa sẽ được rắc ra vỉa hè hoặc sân nhà về bốn phương tám hướng sau khi cúng xong), cháo trắng nấu loãng (12 chén nhỏ), hoa quả (5 loại 5 mầu),12 cục đường thẻ.

Quần áo chúng sinh với nhiều màu sắc (xanh lam, xanh lá mạ, vàng, hồng...).  Các loại bỏng ngô, bánh, kẹo, tiền vàng (tiền thật các loại mệnh giá và tiền vàng mã)

Nước: 3 chun (hay 3 ly nhỏ ), 3 cây nhang , 2 ngọn nến nhỏ.....

Một lưu ý quan trọng của lễ cúng cô hồn là không cúng xôi, gà, heo. Chỉ cúng cô hồn bằng các món ăn chay, không cúng đồ mặn vì sẽ khơi dậy tham, sân, si.

Món cháo loãng không thể thiếu trong lễ cúng cô hồn, bởi vì người ta tin rằng món này dành cho những linh hồn bị đày đọa phải mang một thực quản nhỏ hẹp không thể nuốt được thức ăn thông thường.

Bày lễ và cúng ngoài trời hoặc trước cửa chính ngôi nhà. Gia chủ có thể đọc các bài văn cúng hoặc khấn nôm theo tâm nguyện. Kết thúc lễ cô hồn, gạo, muối được vãi ra sân, đường, sau đó là đốt vàng mã.

Sự thật về những điều kiêng kỵ trong tháng cô hồn

 Từ xưa, người dân thường truyền tai nhau 18 điều phải kiêng kỵ trong tháng cô hồn, nếu không sẽ gặp xui xẻo.

Từ tác hại…

Trong khói thuốc lá chứa hàm lượng chất độc nicotin rất cao, loại chất này đã được chứng minh là có khả năng kích thích và phá hủy thần kinh, cơ quan hô hấp và các bộ phận khác trong cơ thể.

Ở những người bị viêm loét dạ dày tá tràng thì chất nicotin có trong khói thuốc lá khi được hít vào trong sẽ kích thích sản sinh nhiều chất cortisol- tác nhân gây viêm loét dạ dày tá tràng và làm tăng nguy cơ mắc bệnh nếu như người bệnh có nhiễm vi khuẩn HP.

Bên cạnh đó thuốc lá còn kích thích niêm mạc dạ dày sản sinh ra chất endothelin làm cho cơ chế tự bảo vệ của niêm mạc dạ dày bị suy yếu. Hút thuốc lá làm giảm lưu lượng máu đến vùng niêm mạc dạ dày và ngăn cản không cho dạ dày bài tiết ra chất nhầy. Do vậy những đối tượng có hút thuốc lá, đặc biệt là những người hút thuốc lá thường xuyên với số lượng nhiều rất dễ bị viêm loét dạ dày tá tràng.

…Đến các bệnh ung thư

Ước tính 41% của bệnh viêm loét dạ dày tá tràng ở nam giới và 33% các bệnh ở phụ nữ có thể là do hút thuốc lá. Hút thuốc lá làm suy yếu tác dụng điều trị của thuốc đối kháng histamin-2, có thể kích thích bài tiết pepsin, thúc đẩy trào ngược tá tràng vào dạ dày, làm tăng nguy cơ và tác hại của vi khuẩn H.P và làm tăng sản xuất các gốc tự do, vasopressin tiết bởi tuyến yên, tiết endothelin bởi niêm mạc dạ dày và sản xuất các yếu tố kích hoạt tiểu cầu.

Hút thuốc cũng ảnh hưởng đến cơ chế bảo vệ niêm mạc. Thuốc lá đóng góp quan trọng đối với sinh bệnh học của bệnh viêm loét dạ dày tá tràng và chỉ ra rằng hút thuốc đóng vai trò thuận lợi đáng kể trong bệnh loét dạ dày tá tràng. Nó làm giảm lưu lượng máu niêm mạc dạ dày và ức chế dạ dày bài tiết chất nhầy, bài tiết prostaglandin dạ dày, nước bọt tiết ra yếu tố tăng trưởng biểu bì, bài tiết bicarbonat niêm mạc dạ dày và bài tiết bicarbonat tụy, thuốc lá làm giảm tái tạo tế bào nên cho loét lâu lành.

Các nghiên cứu mới đây đã chỉ ra rằng, những người hút thuốc lá có thể sẽ phải đối mặt với nguy cơ mắc các bệnh ung thư nhiều hơn. Khi hút thuốc bạn còn phải đối mặt với vô số bệnh ung thư khác như: Ung thư phổi, ung thư thực quản, ung thư thanh quản, ung thư miệng, ung thư mũi, ung thư tuyến tụy, ung thư bàng quang, ung thư bộ phận sinh dục như âm hộ, tử cung, dương vật...

Có một số người có thói quen vừa ăn vừa hút thuốc hoặc ăn xong là hút một điếu thuốc cho “thơm miệng”. Đây dường như là thói quen của rất nhiều người tuy nhiên họ lại không ý thức được rằng ngay sau khi ăn, dạ dày và ruột co bóp mạnh, tuần hoàn máu tăng nhanh, vì vậy hút 1 điếu thuốc lá lúc đó cơ thể bạn sẽ hấp thu lượng độc tố gấp 10 lần.

Những chất độc hại trong khói thuốc lá

Trong khói thuốc lá chứa hơn 4000 loại hoá chất. Trong đó có hơn 200 loại có hại cho sức khoẻ, bao gồm chất gây nghiện và các chất gây độc. Người ta chia ra 4 nhóm chính:

- Nicotine: Nicotine là một chất không màu, chuyển thành màu nâu khi cháy và có mùi thuốc khi tiếp xúc với không khí.

- Monoxit carbon (khí CO): Khí CO có nồng độ cao trong khói thuốc lá và sẽ được hấp thụ vào máu, gắn với hemoglobine với ái lực mạnh hơn 20 lần oxy.

- Các phân tử nhỏ trong khói thuốc lá: Khói thuốc lá chứa nhiều chất kích thích dạng khí hoặc dạng hạt nhỏ.

- Các chất gây ung thư: Trong khói thuốc lá có trên 40 chất trong số đó gồm cả các hợp chất thơm có vòng như: Benzopyrene có tính chất gây ung thư.

- Khói thuốc phụ là khói toả ra ở đầu điếu thuốc để cháy tự nhiên khi không hút và thành phần chất độc chứa trong khói thuốc phụ cũng tương tự như trong khói thuốc chính nhưng cao hơn rất nhiều lần vì vậy nó rất nguy hiểm cho người hút đặc biệt là những người hút thuốc thụ động.

Chính vì vậy khi hút thuốc lá nguy cơ bị những bệnh lý cao hơn người bình thường gấp nhiều lần. Vì sức khỏe của bạn, của những người xung quanh và vì cả thế giới ngay từ bây giờ bạn hãy nói không với thuốc lá.

Minh Tuấn

Cách Hà Nội khoảng 330km, Cái Chiên là một hòn đảo nhỏ xinh đẹp thuộc địa phận huyện Hải Hà, thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh.  Du khách có thể đi ra đảo Cái Chiên bằng phà tự hành chạy từ bến Ghềnh Võ, xã Quảng Điền. Phà tự hành chở người và phương tiện ô tô từ 4-32 chỗ ngồi. Mỗi ngày, 3 lượt phà chạy theo giờ cố định từ đất liền ra xã đảo và ngược lại vào 6h30, 10h30 và 16h30.

Ai đã từng đặt chân đến với xã đảo Cái Chiên đều thích thú vẻ đẹp hoang sơ, thơ mộng của hòn đảo này: rừng núi trùng điệp nhấp nhô, những bãi cát trắng mịn trải dài, nước biển trong xanh như ngọc, không khí yên bình đến nao lòng...  

Đảo Cái Chiên - ‘thiên đường du lịch’ mới ở Quảng Ninh

Đến với Cái Chiên, du khách sẽ được đắm mình dưới làn nước trong xanh tại 3 bãi biển thơ mộng là Cái Chiên, Vụng Bầu và Đầu Rồng. Mỗi bãi tắm mang một vẻ đẹp riêng, trong đó, bãi Đầu Rồng nằm ở phía Đông đảo là nơi thu hút khách du lịch hơn cả. Nơi đây có bãi biển dài khoảng 2km, cát trắng mịn, nước biển trong vắt, hàng phi lao thẳng tắp, không khí trong lành.

Cái Chiên còn là vùng biển đảo có nhiều món ăn phong phú, đặc trưng, nhất là các loại hải sản tươi ngon được người dân khai thác trực tiếp từ biển , đặc biệt hấp dẫn là món thịt gà râu trứ danh.

Hiện nay, trên toàn đảo đã có hàng trăm phòng nghỉ homestay, dịch vụ ô tô, xe điện sẵn sàng phục vụ du khách. Ngoài lưu trú ở homestay, nhiều du khách còn thích thú cắm trại nghỉ đêm trên bãi biển.Bạn cũng có thể hòa mình vào cuộc sống của người dân trên đảo với các hoạt động thường ngày như soi mực, câu cá, bắt ốc…

Điểm du lịch biển đảo mới ở Quảng Ninh

Từ một hòn đảo hoang sơ ít người biết đến nhưng sau khi được quan tâm đầu tư, Cái Chiên ngày càng trở nên thu hút du khách.  Với nhiều tiềm năng, lợi thế về du lịch biển đạo, thời gian gần đây, lượng khách du lịch trong và ngoài tỉnh đến với Cái Chiên tăng mạnh, đặc biệt là dịp cuối tuần, mùa hè, hay dịp nghỉ lễ. Một vài năm trở lại đây, tính trung bình mỗi năm Cái Chiên đón khoảng gần 60 ngàn lượt khách du lịch...

Để khai thác tiềm năng du lịch, huyện Hải Hà cũng như xã Cái Chiên đã tích cực đầu tư cơ sở hạ tầng, kết nối xây dựng các tour, tuyến du lịch; phát triển các sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn và các điều kiện đảm bảo an toàn cho du khách khi đến với đảo. Nhằm làm phong phú thêm các hoạt động tham quan, trải nghiệm cho du khách, Cái Chiên đã liên kết với một số xã trên địa bàn huyện Hải Hà để hình thành các tour, tuyến, điểm du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm, như tham quan đền Trần Hưng Đạo - chùa Hải Hà (xã Phú Hải) hay cửa khẩu Bắc Phong Sinh (xã Quảng Đức) ...

Theo đề án Phát triển du lịch đảo Cái Chiên giai đoạn 2016-2020, định hướng đến năm 2030, huyện Hải Hà sẽ huy động hơn 128 tỷ đồng đầu tư cơ sở hạ tầng như: Bến phà Ghềnh Võ - Cái Chiên, bãi đỗ xe, khu trung tâm điều hành, dịch vụ đón tiếp, hướng dẫn khách, mở rộng tuyến đường trục xã nhằm phục vụ phát triển du lịch; Huyện cũng kêu gọi doanh nghiệp đầu tư các dự án du lịch nghỉ dưỡng cao cấp. Hiện nay, đã có 1 doanh nghiệp đầu tư vào dự án khu vui chơi, giải trí, nghỉ dưỡng tại bãi tắm Đầu Rồng.

Đặc biệt nhất, mới đây UBND tỉnh Quảng Ninh đã công nhận Khu du lịch Cái Chiên (huyện Hải Hà) có diện tích 15.545 ha, trong đó diện tích mặt nước gần 13.000 ha là khu du lịch cấp tỉnh. Sự kiện này được kỳ vọng sẽ mở ra nhiều triển vọng, điều kiện để phát triển mạnh vùng biển đảo này trở thành điểm đến hấp dẫn, mới lạ đối với du khách.

Ngọc Minh