Sau khi xem xét, Bộ VHTTDL cho rằng tháng 3/2019, Việt Nam đã đệ trình Hồ sơ di sản phi vật thể Nghệ thuật Xòe Thái đề nghị UNESCO ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Hồ sơ đã được cộng đồng chủ thể của di sản, chính quyền địa phương các cấp có di sản ở các tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Sơn La và Yên Bái đồng thuận trình và cam kết bảo vệ.

Quá trình chuẩn bị hồ sơ, sau khi cân nhắc và xem xét một số yêu cầu, điều kiện của Tổ chức Kỷ lục thế giới (The Guinness world records), Ban Tổ chức quyết định dừng đăng ký Hồ sơ Kỷ lục Guinness thế giới, vẫn tổ chức màn đại xòe trong khuôn khổ lễ hội cho nhân dân và du khách.

Theo Hồ sơ, Nghệ thuật Xòe Thái có 3 loại chính là Xòe nghi lễ, Xòe vòng, Xòe biểu diễn. Trong đó, Xòe vòng là múa tập thể, mở rộng dần vòng xòe, cuốn hút mọi người hòa cùng niềm vui trong mỗi dịp Tết đến, xuân về hay trong mỗi dịp lễ hội, cuộc vui, liên hoan... Tuy nhiên, theo tổ chức UNESCO đối với hồ sơ đề nghị ghi danh vào dan sách của UNESCO, các quốc gia cần lưu ý các khuyến cáo.

Cụ thể, thận trọng trong các biện pháp bảo vệ và phát huy giá trị di sản bởi có thể vô tình gây nên sự ganh đua giữa các cộng đồng hoặc giữa các quốc gia, cũng như cần thiết phải lường trước sự nhạy cảm của cộng đồng khác trên khắp thế giới. Bên cạnh đó, sự tôn trọng lẫn nhau giữa các cộng đồng, nhóm người và cá nhân là một nguyên tắc cơ bản của Công ước 2003... ghi danh di sản vào Danh sách của UNESCO không hàm ý độc quyền hay tạo thành dấu ấn về quyền sở hữu trí tuệ.

Cộng đồng phải đảm bảo vai trò trung tâm trong việc lập kế oạch và thực hiện các biện pháp bảo vệ được đề xuất với sự đồng thuận trước và tự nguyện trên cơ sở đầy đủ thông tin. Lưu ý giới thiệu di sản trong bối cảnh của chúng và chú trọng vào giá trị và ý nghĩa của chúng đối với công đồng có liên quan hơn là chỉ tập trung vào sức hấp dẫn về thẩm mỹ hoặc giá trị giải trí của di sản.

Ngoài ra, sự tác động của hoạt động du lịch đến việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản phi vật thể phải đảm bảo cộng đồng, nhóm người và cá nhân có liên quan là những người hưởng lợi, đồng thời phát huy vai trò dẫn dắt của họ trong quản lý hoạt động du lịch đó; sức sống các chức năng xã hội và ý nghĩa văn hóa của di sản không bị giảm bớt hoặc đe dọa bằng bất kỳ hình thức nào từ hoạt động di sản. 

Với những ý nghĩa trên, văn bản nhấn mạnh việc tổ chức để xác lập kỷ lục với các thành tố di sản nói riêng và di sản nói cần hết sức thận trọng vì có thể vi phạm các khuyến cáo của UNESCO. Vì vậy, Bộ VHTTDL đề nghị tỉnh Yên Bái cân nhắc việc tổ chức "Màn đại xòe Việt Nam lớn nhất thế giới" để đăng ký xác lập kỷ lục Guinness và các hoạt động liên quan.

Phía UBND tỉnh Yên Bái cũng cho biết, trước đó với quy mô mở rộng màn đại xòe lên tới 5.000 nghệ nhân dân gian, diễn viên quần chúng và du khách lớn nhất từ trước đến nay, Ban tổ chức dự kiến gửi hồ sơ đăng ký tới Tổ chức Kỷ lục Thế giới nhằm giới thiệu nghệ thuật xòe cổ và quảng bá điệu múa dân gian của đồng bào Thái - Tây Bắc ra thế giới.

Tuy nhiên quá trình chuẩn bị hồ sơ, sau khi cân nhắc và xem xét một số yêu cầu, điều kiện của Tổ chức Kỷ lục thế giới (The Guinness world records), Ban Tổ chức quyết định dừng đăng ký Hồ sơ Kỷ lục Guinness thế giới, vẫn tổ chức màn đại xòe trong khuôn khổ lễ hội cho nhân dân và du khách.

Tình Lê

Flycam được yêu thích bởi khả năng chụp ảnh và quay video từ trên cao, mang đến những góc nhìn độc đáo và ấn tượng. Bên cạnh mục đích chụp ảnh, flycam được sử dụng để phục vụ cho công việc, hỗ trợ các nhà sáng tạo nội dung hoặc các nhiếp ảnh gia để có được các tác phẩm ưng ý.

Trong khi đó, các loại máy bay không người lái (drone) đã trở thành "thú chơi" và niềm đa mê của không ít người. Nhiều câu lạc bộ và cộng đồng có chung niềm yêu thích máy bay không người lái được ra đời, giúp các thành viên chia sẻ kinh nghiệm sáng chế ra các thiết bị bay mới, kỹ thuật bay…

Ngoài ra, máy bay không người lái hiện còn được ứng dụng vào sản xuất nông nghiệp, trong đó drone được sử dụng để phun thuốc trừ sâu, giúp tăng hiệu suất, rút ngắn thời gian phun thuốc trên diện tích rộng lớn, giảm sức lao động và tránh độc hại cho người nông dân…

Tuy nhiên, sự phổ biến của các thiết bị bay không người lái đặt ra các vấn đề về an toàn và an ninh. Việt Nam đã ban hành nhiều quy định nhằm đảm bảo việc sử dụng flycam và máy bay không người lái được an toàn, tránh gây ảnh hưởng đến cộng đồng.

Nếu là một người chơi flycam hoặc máy bay không người lái, bạn cần nắm rõ các quy định của pháp luật Việt Nam về loại thiết bị bay này để tránh bị xử phạt.

Điều khiển máy bay không người lái cần có giấy phép

Khoản 1 Điều 3 của Nghị định 36/2008/NĐ-CP của Chính phủ quy định tàu bay không người lái là thiết bị bay mà việc điều khiển, duy trì hoạt động của chuyến bay không cần có sự tham gia điều khiển trực tiếp của phi công, tổ lái trên thiết bị bay đó. Như vậy, flycam và các loại drone được xếp vào nhóm "tàu bay không người lái".

Trong khi đó, các loại tàu lượn được mô phỏng theo hình dáng, kiểu cách các loại máy bay, được gắn động cơ sử dụng nguồn năng lượng bằng pin hoặc nhiên liệu lỏng, rắn hoặc năng lượng mặt trời, được điều khiển bằng vô tuyến hoặc chương trình lập sẵn… được xếp vào nhóm "mô hình bay".

Nghị định này cũng nêu rõ việc sử dụng "tàu bay không người lái" hoặc "mô hình bay" cho mục đích cá nhân, nghiên cứu khoa học hoặc thể thao… đều phải được cấp phép từ trước của cơ quan có thẩm quyền. Điều này nhằm đảm bảo an ninh quốc phòng, trật tự công cộng và tránh các rủi ro liên quan đến an toàn hàng không.

Việc quản lý, cấp phép điều khiển "tàu bay không người lái" hoặc "mô hình bay" sẽ do Cục Tác chiến - Bộ Tổng tham mưu Quân đội Nhân dân Việt Nam (trực thuộc Bộ Quốc phòng) chịu trách nhiệm.

Điều khiển máy bay không người lái, mô hình bay sai luật - Coi chừng phạt nặng

Theo Điều 7 của Nghị định số 144/2021/NĐ-CP, mức phạt hành chính đối với hành vi tổ chức hoạt động bay mà chưa được cấp phép là:

- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với cá nhân và từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng đối với tổ chức khi điều khiển flycam và các phương tiện bay khi chưa xin phép.

- Phạt tiền từ 6.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng tàu bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ quay phim, chụp ảnh từ trên không khi không được phép.

- Phạt tiền từ 8.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi thực hiện hoạt động bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ không đúng nội dung trong giấy phép bay do cơ quan có thẩm quyền cấp.

- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng tàu bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ nhưng không chấp hành các lệnh, hiệu lệnh của cơ quan quản lý điều hành và giám sát hoạt động bay.

- Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi thử nghiệm tàu bay, động cơ tàu bay, cánh quạt tàu bay và trang bị, thiết bị của tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ khi chưa có giấy phép do cơ quan có thẩm quyền cấp.

- Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ cản trở hoặc gây mất an toàn cho các phương tiện bay khác.

Không chỉ bị xử phạt về hành chính, nếu sử dụng máy bay không người lái dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, làm bị thương hoặc gây chết người… người điều khiển các thiết bị bay có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 128 của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), tội "vô ý gây chết người".

Theo đó, người vi phạm có thể bị xử phạt tù từ 1 năm đến 12 năm, tùy theo mức độ thiệt hại.

Có thể nói việc sử dụng các thiết bị bay không người lái tại Việt Nam không bị nghiêm cấm. Tuy nhiên, người điều khiển các thiết bị này với bất kỳ mục đích gì, dù là giải trí hoặc nhu cầu công việc… cần phải đáp ứng các quy định của pháp luật.

Nếu sử dụng flycam và các loại máy bay không người lái, mô hình máy bay điều khiển từ xa… không đúng quy định, gây hậu quả nghiêm trọng, xâm phạm tài sản, sức khỏe hoặc tính mạng người khác thì người điều khiển các thiết bị này sẽ phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật.

Người ta gọi họ là "ông bà Quê" không phải ám chỉ ông bà nhà quê lên phố, mà vì sự trùng hợp khi ông bà đều tên Quê và cùng là người Long An lên Sài Gòn lập nghiệp. Ông là Song Quê, năm nay 70 tuổi, còn bà là Ngọc Quê, 63 tuổi. Vì hoàn cảnh gia đình khó khăn, lại phải phụ tiền trả nợ cho con cháu nên dù đã ở tuổi xế chiều, hai ông bà vẫn phải gắng gượng đi làm mỗi đêm để kiếm thêm tiền.

Cứ đến 6h tối, ông bà Quê lại dọn hàng dưới chân cầu Mới trên đường Bạch Đằng, Quận Bình Thạnh. Ông bơm xe, bà luộc trứng. Dù có khách hay vắng khách, đến 12h đêm ông bà mới dọn hàng về.

Bà Quê nói: "Tôi với ổng có nhiều cái chung lắm, chung tên, chung quê quán, chung luôn ý chí mưu sinh. Chúng tôi gặp nhau trên đất Sài Gòn này đã là một duyên may rồi. Thời trẻ hai người quyết chí làm ăn buôn bán để mua được miếng đất nhỏ, rồi cất được cái nhà tuy xập xệ nhưng vẫn ở được mấy chục năm nay".

Công việc bơm vá xe của ông Quê cũng vô chừng, có hôm ông bơm vá được 3,4 chiếc. Có hôm cả buổi tối cũng chỉ có 1,2 người, thậm chí không có ai. Ông nói: "Bơm vá xe cũng kiếm được 5, 10 ngàn thôi. Chủ yếu mình đã buôn bán ngoài vỉa hè thì nhận luôn việc này, nhỡ người đi đường bị hư xe, bể bánh, thì còn có mình sửa cho".

Còn bà Quê thì bán hột vịt lộn cho khách. Mỗi ngày bà ra chợ mua khoảng 30 - 40 trứng về. Mỗi trứng bán ra bà chỉ lời được 3 nghìn đồng, có hôm bán được 20 trứng, có hôm thì ế đến khuya.

Ông Quê phụ nhóm lửa luộc trứng. Dòng người vội vã trên đường ít khi để ý đến nơi bán của ông bà vì vỉa hè này khá tối.

Ông nói: "Trứng hấp rồi phải bán trong đêm chứ không để qua ngày hôm sau được. Nên có những đêm mưa, không có một bóng người đến ăn thì chúng tôi phải chịu lỗ khi bỏ hết số trứng đã hấp".

Cùng theo với ông bà Quê bao nhiêu năm nay là chú chó già được cột một góc trên lề đường. Chị bán ve chai, vé số khi đi ngang nơi bán của ông bà cũng thích chú chó này.

Hai ông bà xem chú chó là bạn, chơi đùa với nó những khi vắng khách. Bà nói: "Phải cột nó vào vì sợ bọn trộm chó đến dụ rồi bắt nó đi mất, mỗi ngày tôi lấy cơm nguội trộn với hột vịt lộn cho nó ăn. Mình ăn sao, nó ăn vậy, ngoan lắm!"

Bà kể: "Chúng tôi có 3 đứa con nhưng đứa nào cũng khổ, không nhờ vả được gì. Có thằng con trai lúc lấy vợ sinh con không được bao lâu thì đứa bé bị bệnh phải nhập viện mà vợ chồng tụi nó nghèo, không có tiền nên đi vay nặng lãi người ta. Giờ hai vợ chồng tôi phụ trả cho bọn nó 50 nghìn/ ngày. Tiền kiếm được không bao nhiêu, chỉ dành trả nợ hết. Vậy mà trả cũng sắp xong rồi, chỉ còn một tháng nữa là dứt nợ nần".

Hai ông bà sợ nhất là trời mưa, vì những đêm đó rất khó nhóm bếp, hai ông bà núp dưới mái hiên, chờ tạnh mưa lại bê nồi bê củi ra vỉa hè nhóm lửa bắc bếp hấp trứng, trời mưa lại ôm nồi chạy ngược vào hiên. Có đêm không bán được bao nhiêu, sáng hôm sau không đủ tiền đi chợ, chỉ mua được một ít trứng bán tiếp. Dù khắc khổ và vất vả như thế, nhưng ông bà vẫn cười hiền, chia sẻ: "Đôi bạn già này cũng buôn bán cùng nhau mấy chục năm qua. Buồn vui cùng trải, cũng không thấy hiu quạnh, chỉ thương con cháu giờ lang bạt nhiều nơi mưu sinh mà mình cũng không giúp được gì nhiều".