Những chuyến đi chơi giúp gắn kết tình cảm giữa cha mẹ và con cái. Ảnh: T.H.

Nói một cách đơn giản, hiện diện với cảm xúc tức là bạn đặt toàn bộ sự chú ý của mình vào sự việc đang diễn ra trong thời điểm hiện tại. Nó trái ngược với việc xao nhãng hoặc kiêm nhiệm nhiều việc một lúc.

Tiếp xúc mặt đối mặt, mắt nhìn mắt là cách đảm bảo để khiến trẻ biết rằng bạn đang chú ý lắng nghe. Có nhiều lúc việc giao tiếp trực diện bằng mắt có thể khiến trẻ cảm thấy quá căng thẳng. Nếu thế, thi thoảng bạn hãy nhìn đi chỗ khác. Đôi khi bạn có thể nói chuyện khi đang ngồi cạnh con; ví dụ, trong xe hơi hoặc khi đang làm việc cùng nhau như xếp đồ chơi hay dọn bàn ăn.

Trong những trường hợp đó, bạn có thứ mà tôi gọi là “ánh mắt giao nhau trong tưởng tượng”, là nơi sự chú ý và hiện diện của bạn thay thế cho việc tiếp xúc thực bằng mắt.

Hãy cố gắng để thể hiện sự cởi mở. Hãy thả lỏng cơ thể. Không khoanh tay, không rung chân, không lén nhìn vào ti vi hay điện thoại. Mỉm cười hoặc ít nhất là duy trì nét mặt bình thường để thể hiện sự quan tâm của bạn.

Không điện thoại di động, không máy tính, không ti vi, không trò chơi điện tử để tránh xao nhãng. Không gì bực bội bằng đang ở giữa một cuộc thảo luận quan trọng thì đối phương lại quay mặt đi, kiểm tra điện thoại của họ, trả lời tin nhắn hoặc liếc vào màn hình. Những xao nhãng kiểu ấy cho thấy rằng bất cứ ai hay việc gì khác cũng quan trọng hơn.

Hãy ngồi xuống hoặc đứng gần con bạn. Cố gắng làm sao để mắt bạn bằng với tầm mắt của con. Hãy chạm nhẹ vào tay hoặc lưng con để vỗ về. Khi bạn đang nói, hãy chỉ nói mà đừng làm gì khác.

Nhà tâm lý, tiến sĩ Rick Han gợi ý là có năm dạng quan tâm có thể đem đến cơ hội thể hiện sự trân trọng của bạn dành cho trẻ. Chúng là: Không bị gạt ra rìa, được nhìn thấy, được trân trọng, được thích và được yêu.

Trong những tương tác hàng ngày, khi bạn thể hiện những hình thức quan tâm này, con bạn sẽ thực sự cảm thấy mình tồn tại và được trân trọng trong mắt bạn. Việc lặp đi lặp lại những hành vi quan tâm này, theo thời gian, sẽ củng cố sự gắn bó bền chặt và xác lập một cái khung cho sức khỏe cảm xúc vươn lên.

Trong gia đình bạn, sẽ có nhiều lần bạn thật sự cần phải lắng nghe chuyện xảy ra giữa con và người cha/người mẹ ái kỷ hoặc rối loạn nhân cách ranh giới kia và trân trọng sự thật của con. Ví dụ: “Con đúng rồi, bố đã vô lý khi quát con thế. Con chẳng làm gì để đến nỗi phải hứng chịu cơn giận của bố cả.Thế là không công bằng.”

Với một loạt câu nói như thế, bạn đã thể hiện bạn trân trọng cảm xúc của con, nói lên cảm xúc có thể có của con lúc này và bạn cho con cảm giác được quan tâm, được lắng nghe, được nhìn nhận và hỗ trợ.

Hãy trở thành đồng minh của con. Chú ý đến đời sống của con. Biết rõ sở thích, bạn bè, nỗi sợ và những khó khăn của con. Hãy dành thời gian bên nhau. Hãy lắng nghe và đứng về phía con. Hãy để con biết rằng bạn luôn ở đó vì con.

Mới đây, tôi chứng kiến một ví dụ thấm thía về việc cha mẹ đánh giá cao và tham gia cùng con trai mình. Trong khu vực đậu xe của câu lạc bộ sức khỏe, tôi đi sau một bà mẹ, một ông bố, cô con gái và cậu con trai lúc đó đang tiến về phía chiếc xe của họ. Bà mẹ rõ ràng rất bực bội, nỗi tức giận của cô ấy tỏa ra như những vòng sóng.

Cô ấy quay sang cậu con trai lúc này đang đi bên cạnh bố ở đằng sau, và cô nói gì đó làm cậu bé tổn thương. Tôi không nghe rõ câu nói đó là gì nhưng tác động của nó thì thấy rõ, cô ấy đã có một cú tát thẳng vào mặt cậu bé bằng lời nói. Cậu bé, chừng như chín hay 10 tuổi gì đó, cúi đầu ủ rũ và bước chậm lại.

Sau một vài bước, bố cậu đã đến và đặt tay lên vai cậu, và cứ giữ thế khi họ bước đi. Một cử chỉ vỗ về rất đơn giản thế thôi nhưng nói được bao điều. “Có bố ở đây trông chừng con rồi.” Cử chỉ ấy như muốn nói vậy. “Con không cô đơn đâu.”

Một trong những món quà đáng quý nhất mà ta có thể trao cho người khác là lắng nghe sâu sắc. Tức là cho người ta toàn bộ sự chú ý của ta, không lởn vởn ý nghĩ trong đầu nên nói gì tiếp theo, không cố đưa ra lời khuyên hay chỉ trích, không cố lái câu chuyện về bản thân chúng ta mà cởi mở trái tim và tâm trí để đón nhận những điều họ đang nói. Chúng ta chỉ cần thu nhận lời nói của họ trong một không gian an toàn. Bạn càng lắng nghe con, con càng nghe lời bạn.

Trong một cuộc giao tiếp lành mạnh, hiệu quả, có người gửi và người nhận, mỗi người đóng một vai trò quan trọng. Để giao tiếp hiệu quả, cần phải có một sự kết nối, tức là những gì trao đi sẽ được nhận và những gì được nhận sẽ phải được thừa nhận.

Điều này nghe có vẻ cơ bản đến khó tin nhưng trên thực tế, muốn giao tiếp hiệu quả, chúng ta phải tập luyện. Nếu bạn là người nói, người gửi thông điệp, thì hãy nói sao cho rõ ràng, trực diện và nhân văn. Đừng kỳ vọng người khác tự hiểu hoặc có thể biết được ý bạn thông quan trực giác bằng thuật đọc tâm.

Nếu bạn là người nhận, người nghe, thì hãy để người nói biết rằng bạn đang lắng nghe họ. Có thể biểu hiện thông qua một cái gật đầu, một nụ cười, một câu đệm nào đó hoặc một phản hồi trực tiếp. Mỗi lần nói chuyện với con cái là một lần bạn làm gương cho con về kỹ năng giao tiếp và đó chính là cách chúng học hỏi.

Trong những tương tác gần đây, bạn có vô vàn cơ hội dạy trẻ trở thành người nói tốt và người nhận thông tin tốt, dạy trẻ gọi tên cảm xúc của mình, dạy trẻ quả quyết thay vì hung hăng, dạy trẻ tìm hiểu vấn đề và tìm ra giải pháp.

Đường Sách Thành phố Hồ Chí Minh thu hút giới trẻ ham mê đọc sách. (Ảnh: Minh Phú/TTXVN)

Trong 6 tháng đầu năm 2024, mặc dù các đơn vị xuất bản, phát hành đã có nhiều nỗ lực trong việc phát triển sản phẩm, phương thức truyền thông, bán hàng, nhưng tổng doanh thu của các gian hàng tại Đường sách Thành phố Hồ Chí Minh chỉ đạt gần 29 tỷ đồng, giảm 10,4%; tổng số sách bán ra đạt 340.321 cuốn, giảm 25,3% so với cùng kỳ năm 2023.

Về hình thức giao dịch, bán lẻ trực tiếp tại các gian hàng chiếm 57%, bán lẻ online chiếm 21%, còn lại bán sỉ 22%.

Riêng mảng sách dành cho thiếu nhi, lượng sách bán ra đạt 72.633 cuốn giảm đến 37% của năm 2023 nhưng doanh thu chỉ giảm nhẹ 1%, do năm ngoái các đơn vị đẩy mạnh chiết khấu, giảm giá sâu để tăng lượng bán.

Nếu như năm 2023 Đường sách Thành phố Hồ Chí Minh có sự tăng trưởng mạnh mẽ từ doanh thu đến số bản sách bán ra thì 6 tháng đầu năm 2024 hơn một nửa đơn vị có doanh thu giảm mạnh (trung bình giảm hơn 26%).

Lý giải điều này, lãnh đạo Đường sách Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng 6 tháng đầu năm 2023 sức mua tăng mạnh do tâm lý tiêu dùng và nhu cầu mua sắm của người dân tăng cao sau đại dịch, sau đó giảm dần vào thời điểm cuối năm và giảm mạnh ở 6 tháng đầu năm 2024.

Các đơn vị tại Đường sách đã tích cực thay đổi chính sách bán hàng, tổ chức hoạt động sự kiện, tham gia tích cực các Hội sách… tuy nhiên, hiệu quả kinh tế chưa đạt như kỳ vọng.

Dù lượng khách đến Đường sách vẫn đông vào các hoạt động chủ điểm, cuối tuần nhưng sức mua giai đoạn này giảm rõ rệt.

Theo lãnh đạo Đường sách Thành phố Hồ Chí Minh, sự suy giảm này không chỉ do ảnh hưởng của nền kinh tế, tâm lý thắt chặt chi tiêu mà còn một nguyên nhân khách quan là người đọc ngày càng có yêu cầu cao hơn cho việc lựa chọn sách; có nhiều cách để đọc hơn khi công nghệ ngày càng phát triển như sách nói, sách điện tử, trợ lý ảo.

Vì thế, doanh thu sách giấy giảm cũng nằm trong xu thế chung. Thực tế này đòi hỏi các đơn vị không chỉ đầu tư chất lượng xuất bản phẩm mà còn đầu tư hình thức đọc đa dạng, phù hợp với tiêu chí chuyển đổi số trong xuất bản, tổ chức nhiều hoạt động giới thiệu ấn phẩm, dự án mới, kênh bán hàng đa dạng, linh hoạt và nhanh chóng.

Cùng với hoạt động bán sách, hàng trăm chương trình, sự kiện được tổ chức tại Đường sách từ các sự kiện chính trị-văn hóa, trưng bày giới thiệu sách đến các hoạt động trải nghiệm, tương tác, thu hút sự quan tâm của đông đảo bạn đọc, người dân.

Không chỉ giới thiệu sách đơn thuần, các sự kiện còn tăng cường thêm những trải nghiệm mới cho bạn đọc như vẽ tranh, thi kể chuyện, vẽ bìa sách, làm sổ, móc khóa, sân chơi khoa học, thí nghiệm Toán-Lý-Hóa, kỹ năng sơ cấp cứu, phân loại rác thải…

Dù vậy, Đường sách vẫn chưa có nhiều hoạt động phục vụ bạn đọc, du khách nước ngoài; chưa có nhiều sân chơi văn hóa nghệ thuật vào buổi tối và sân chơi phục vụ giới trẻ.

Đường sách Thành phố Hồ Chí Minh đã hoạt động hơn 8 năm với hơn 20 gian hàng của các đơn vị xuất bản, phát hành. Đây là mô hình đường sách đầu tiên trong cả nước được triển khai thành công.

Từ thành công đó, cuối năm 2023 Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục đưa vào hoạt động Đường sách thành phố Thủ Đức (tại đường Hồ Thị Tư, phường Hiệp Phú, thành phố Thủ Đức) với mục tiêu tạo không gian văn hóa phục vụ người dân, thúc đẩy văn hóa đọc.

Hơn 6 tháng đi vào hoạt động, Đường sách thành phố Thủ Đức đạt doanh thu hơn 8,3 tỷ đồng với 122.747 cuốn sách được bán ra; trong đó, doanh thu từ sách thiếu nhi chiếm gần 20%, lượng sách thiếu nhi bán ra chiếm 48%.

Với đầu sách phong phú, sự kiện đa dạng, Đường sách thành phố Thủ Đức đã từng bước trở thành điểm đến yêu thích của người dân, đặc biệt là học sinh, sinh viên các trường trong khu vực.

Dự kiến thời gian tới Thành phố Hồ Chí Minh sẽ phát triển các không gian sách ở nhiều khu vực, như Quận 7, quận Bình Tân và huyện Củ Chi.

Khi Covid-19 lan rộng khắp thế giới, các điểm dịch xuất hiện ngày càng nhiều, khiến con người có phản ứng “đánh hay chạy”. Chúng ta có nên ra đường và tiếp tục đi làm bình thường không? Chúng ta có nên đi chợ mua nhu yếu phẩm và thực phẩm hàng ngày? Hay chúng ta nên trốn trong nhà?

Một bên là nhu cầu thiết yếu, một bên là mong muốn an toàn - cuộc đấu tranh nội tâm diễn ra mỗi ngày làm tăng sự mệt mỏi, ảnh hưởng đến sự tập trung, khả năng lập kế hoạch và ra quyết định. Đồng thời, mỗi người vẫn phải ghi nhớ, tuân thủ các biện pháp phòng ngừa dịch, làm gián đoạn guồng quay cuộc sống. Mỗi khía cạnh lại mang đến những nguy cơ căng thẳng mới.

Quá tải vì “work from home”

Dựa trên cuộc khảo sát của tổ chức Workable, gần 60% người được hỏi cho biết doanh nghiệp của họ đã thay nhau “work from home” (WFH), thậm chí WFH toàn bộ doanh nghiệp khi đại dịch bắt đầu. Điều này khiến cuộc sống của các nhân viên phức tạp hơn. Không chỉ phải điều chỉnh lại guồng quay công việc trong một môi trường mới, nhiều gián đoạn hơn (con cái làm phiền, làm việc trái giờ và quá giờ vì khó thiết lập thời gian biểu), nhưng vẫn phải đạt được KPI mà công ty đặt ra.

4/5 nhân viên ở Hoa Kỳ cảm thấy khó mà 'tắt máy' sau giờ làm việc và những đảo lộn này khiến hơn 50% cần được chăm sóc sức khỏe tinh thần kể từ khi WFH. Còn tại Việt Nam, không khó để nhìn thấy những lời than phiền trên các diễn đàn: KPI mà công ty đặt ra khi WFH còn nhiều hơn cả khi làm việc tại văn phòng.

Nếu sếp lo ngại rằng làm việc tại nhà nghĩa là không chăm chỉ, bạn có thể sẽ cần chuẩn bị tinh thần cho việc lên một thời gian biểu khoa học hết sức có thể.

Đảo lộn xã hội

Điều kiện làm việc thay đổi chính là thách thức với những người vẫn đến công sở làm việc. Để tránh nguy cơ lây nhiễm, nhiều người phải từ bỏ xe buýt và sử dụng phương tiện cá nhân. Tại nơi làm việc, cách vận hành công việc cũng thay đổi như bắt buộc sử dụng khẩu trang, vệ sinh thường xuyên và tránh dùng chung đồ dùng. Tất cả đều là một phần trong quy định phòng chống Covid-19 của công ty.

Nhưng vẫn chưa đủ. Không may là nhiều doanh nghiệp phải sa thải bớt nhân sự do tình hình tài chính. Với hệ quả như vậy, sự thất nghiệp gia tăng sẽ kéo theo cảm giác bất an và nản chí.

Quá tải cảm xúc

Căng thẳng và lo lắng là cảm xúc thường thấy mà mỗi người trải qua trong đại dịch. Ngoài ra còn có sự tức giận, buồn bã vì buộc phải từ bỏ thói quen đi uống cà phê gặp gỡ bạn bè, tham gia những câu lạc bộ theo sở thích. Điều tồi tệ nhất là cơ hội thăng tiến có thể suy giảm.

Ngoài ra, cảm xúc khó chịu và sự không chắc chắn về tương lai khiến mỗi người dễ bi quan, tưởng tượng đến những tình huống xấu nhất. Những tin tức tiêu cực về dịch bệnh đổ đến hàng ngày càng dễ gây mất tinh thần. Khi mọi người xung quanh đều cùng chung trải nghiệm, nó sẽ trở thành trạng thái tiêu cực tập thể.

Đặc biệt, không dễ gì khi vừa đối mặt với những cảm xúc tiêu cực, đồng thời vẫn phải duy trì năng suất và sáng tạo trong công việc. Một nghiên cứu cho thấy, 50% thế hệ Gen Y (1981 - 1996) và 75% Gen Z (1997 - 2015) đã bỏ việc vì lý do trầm cảm trong thời gian đại dịch.

Cách để bình ổn tâm trạng

Rõ ràng, việc cân bằng cảm xúc khi làm việc trong đại dịch cần phải có sự thông cảm, hỗ trợ từ công ty. Nhưng đại dịch đã bước sang năm thứ 2 và không ai biết chắc khi nào nó sẽ kết thúc. Vì vậy, để bước tiếp một cách an toàn và tích cực hơn, mỗi người cần chủ động để bảo vệ sức khỏe của mình.

Những vấn đề mà CareerBuilder đặt ra ở trên sẽ giúp mỗi người ‘xốc lại’ tinh thần. Trước hết, bạn phải chấp nhận những cảm xúc tiêu cực của bản thân, hiểu rằng mình không phải là siêu nhân, cần yêu thương bản thân hơn nữa khi khó khăn. Nếu bạn không hoàn thành một mục tiêu nào đó, đừng vội phán xét và dán nhãn tiêu cực cho bản thân.

Bạn có thể thử một số cách bình ổn tâm trạng mà CareerBuilder đã chia sẻ như: 8 cách để duy trì cân bằng giữa công việc và đời sống thường ngày, 6 bí kíp tự chăm sóc bản thân, “Be cool” chốn văn phòng...

(Nguồn: Careerbuilder.vn)