Hai cha con Albert Einstein và Hans Albert vào năm 1927.
Mặc dù không được thế giới tôn vinh như cha mình, Hans Albert Einstein là một kỹ sư dành cả đời trong học viện, nỗ lực với vai trò một nhà giáo dục, và cuối cùng đã tạo ra di sản của riêng mình, bất chấp những hiểu lầm ban đầu của người cha bác học về lựa chọn nghề nghiệp mà ông theo đuổi.
Sinh ra tại Bern, Thụy Sĩ vào ngày 14/5/1904, Hans Albert Einstein là con thứ hai của Albert Enstein và vợ Mileva Marić. Số phận người chị gái của ông là Lieserl thì chưa được rõ, mặc dù người ta tin rằng cô đã chết vì sốt không lâu sau khi sinh, và một năm sau thì Hans chào đời.
Khi lên 6 tuổi, Hans có thêm em trai là Eduard Einstein và 4 năm sau, bố mẹ ông ly thân. Sau khi sống ly thân được 5 năm, cuối cùng Albert Einstein và bà Mileva Marić ly hôn. Cuộc hôn nhân đổ vỡ của bố mẹ đã ảnh hưởng đến Hans khi còn trẻ, và để lấp khoảng trống đó, Hans thường tự "giam" mình trong trường học.
Do ở với mẹ, Hans thường trao đổi với cha qua thư từ và được ông giải đáp những vấn đề về hình học. Nhà bác học thì tâm sự với con trai, kể cho con nghe về những khám phá và thành công của mình. Cuối cùng, cậu bé Hans được vào học tại Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ, nơi cha mẹ cậu từng theo học. Hans nhận tấm bằng tốt nghiệp kỹ sư dân dụng với tư cách một sinh viên ở tốp đầu của trường.
Hans Albert Eistein.
Tuy nhiên, lựa chọn nghề nghiệp này không được Alberg Einstein ủng hộ. Khi được hỏi ý kiến về con đường sự nghiệp, nhà vật lý nổi tiếng đã nói với con trai mình rằng đó là một ý tưởng kinh tởm. Hai cha con Einstein tiếp tục bất đồng về nhiều lĩnh vực trong cuộc sống cho đến khi Hans đi học xa nhà. Họ không hàn gắn được mối quan hệ trong nhiều năm.
Ngay sau khi rời trường đại học, Hans chuyển đến Đức và trải qua vài năm làm kỹ sư thiết kế kết cấu thép trong một dự án cầu, và tiếp tục học cao lên.
Trong những lá thư gửi cho con trai thứ hai của mình là Eduard, khi đó bị giam giữ trong một bệnh viện tâm thần sau khi được chẩn đoán mắc chứng tâm thần phân liệt cực độ, Albert Einstein đã viết về sự lo lắng của mình đối với Hans Albert. Ông lo ngại cho Hans từ con đường sự nghiệp cho đến cuộc hôn nhân của anh.
Năm 1927, "Einstein con" gặp gỡ và kết hôn với người vợ đầu tiên của mình, Frieda Knecht, nhưng lựa chọn bạn đời của ông bị cha kịch liệt phản đối. Frieda hơn Hans 9 tuổi và mắc chứng lùn bẩm sinh. Vì thế, Enstein cực lực phản đối cuộc hôn nhân này vì lo ngại "gien xấu" của cả hai sẽ gây di hại cho thế hệ sau của dòng họ.
"Nếu chúng không có con cái thì tôi mới có thể an nghỉ bình yên" - cha đẻ thuyết Tương đối viết trong một bức thư. Bất chấp sự phản đối dữ dội, Hans Albert và Frieda Knect vẫn cưới nhau và sống hạnh phúc đến khi vợ ông qua đời.
Về phần mình, Albert gần như không bao giờ chào đón Frieda trở thành thành viên của gia đình. Trong một lá thư gửi cho vợ cũ Mileva, ông bày tỏ tình yêu dành cho con trai, nhưng vẫn thể hiện sự chán ghét đối với con dâu. "Hans có một tính cách thật tuyệt vời. Thật không may là nó có người vợ này, nhưng người ta có thể làm gì nếu con mình thấy hạnh phúc?", thiên tài viết sau chuyến thăm dài ngày tới nhà con trai.
Tại Đức, Hans đạt được bằng tiến sĩ về khoa học kỹ thuật nhưng không có nhiều thời gian ứng dụng kiến thức đã học. Năm 1933, Albert Einstein buộc phải trốn khỏi nhà ở Đức khi hệ tư tưởng chống Do Thái và ủng hộ đảng Quốc xã lan rộng. Lo sợ cho con trai, ông thúc giục Hans cũng chạy trốn. Năm 1938, Hans Albert Einstein rời quê hương, di cư đến Greenville, bang Nam Carolina, Mỹ.
Tại đây, Hans làm việc cho Bộ Nông nghiệp Mỹ và dùng tài năng của mình vào nghiên cứu chuyển đổi trầm tích. Sau đó ông chuyển đến California và tiếp tục công việc tại Viện Công nghệ California. Năm 1947, ông được Đại học California ở Berkely mời về giảng dạy với vai trò giáo sư về kỹ thuật thủy lực cho đến khi qua đời năm 1973.
Hai cha con Albert Einstein và cháu Bernhard vào năm 1936.
Trong suốt thời gian này, Hans Albert đã trao đổi với cha mình để xin lời khuyên về nghề nghiệp, chia sẻ những thành công và lo lắng, quan tâm dành cho gia đình. Mặc dù đã phần nào hàn gắn được những bất đồng trong nhiều năm, "Einstein cha" vẫn tiếp tục mang một chút oán giận rằng con trai ông đã chọn đi theo con đường sự nghiệp khác. Trên con đường riêng của mình, Hans Albert Einstein đã giành được một số giải thưởng - bao gồm Học bổng Guggenheim, giải thưởng nghiên cứu từ Hiệp hội kỹ sư dân dụng Mỹ và nhiều giải thưởng khác nhau từ Bộ Nông nghiệp Mỹ - tất nhiên là không có giải Nobel.
Sức mạnh của gia đình đã vượt lên sự khác biệt giữa cha và con trai. Năm 1939, khi con trai thứ hai của Hans là David sắp qua đời vì bệnh bạch hầu, Albert đã nhắc lại nỗi đau mất con của mình và tìm cách an ủi con. Hai người bắt đầu mối quan hệ ít căng thẳng hơn sau cái chết của hai trong số ba người con trai của Hans cũng như việc ông nhận con gái nuôi.
Khi Albert Einstein qua đời tại Princeton vào năm 1955, có thông tin cho rằng Hans Albert đã ở bên cạnh cha trong phần lớn thời gian đó. Năm 1973, Hans Albert Einstein qua đời vì bị suy tim. Sau cái chết của ông, người con gái nuôi Evelyn đã phải vật lộn kiếm sống trong nghèo khổ, rồi cuối cùng qua đời vì bệnh tật.
Singapore đang kiểm soát tốt Covid-19 nhờ thành tích tiêm chủng ấn tượng. Ảnh: Straits Times
Theo Nikkei Asia, với cách tiếp cận này, Singapore sẽ trở thành "phòng thí nghiệm" cho phần còn lại của châu Á.
Với số ca nhiễm mới trong cộng đồng liên tục ở mức một con số, từ thứ Hai (12/7), Singapore bắt đầu nới lỏng một số biện pháp giới hạn. Lần đầu tiên trong vòng 2 tháng, nhà hàng được phép phục vụ nhóm 5 người, thay vì chỉ 2 người như trước.
Dù nhiều hạn chế vẫn giữ nguyên – chẳng hạn như đeo khẩu trang, khai báo y tế qua ứng dụng truy vết ở nơi công cộng, Chính phủ Singapore đang cân nhắc triển khai các chiến lược phục hồi tiếp theo nhờ tỷ lệ tiêm chủng cao.
Thành tích tiêm chủng ấn tượng
Theo Bộ Y tế Singapore, tính đến ngày 10/7, khoảng 69% trong tổng số 5,7 triệu dân ở Singapore đã được tiêm ít nhất 1 liều vắc xin Covid-19, tăng gấp đôi so với 2 tháng trước. Tỷ lệ người đã tiêm đủ 2 mũi đạt 40%.
"Chúng tôi kỳ vọng 50% dân số sẽ tiêm 2 liều vắc xin trong tuần ngày 26/7", Nikkei Asia dẫn lời Bộ trưởng Y tế Ong Ye Kung trao đổi với các phóng viên hồi tuần trước, khẳng định Singapore hiện nay có đủ các nguồn cung vắc xin. "Đây là một dấu mốc quan trọng, chúng tôi có thể mở cửa hơn nữa", ông nhấn mạnh.
Trong khi đó, các nền kinh tế khác ở châu Á vẫn còn cả chặng đường dài nữa mới tiến đến mục tiêu mà Singapore đạt được hiện nay. Tính đến cuối tuần trước, tỷ lệ tiêm đủ liều vắc xin ở Nhật là 17%, ở Hàn Quốc là 11% và Indonesia là 5%. Một số quốc gia Đông Nam Á đang chống chọi với làn sóng lây nhiễm nghiêm trọng chưa từng có, khiến nhiều thành phố, chẳng hạn như Bangkok, phải phong tỏa trở lại.
Singapore đang nhanh chóng bắt kịp tốc độ của các nước phương Tây đạt tỷ lệ tiêm chủng cao, như Mỹ (47%) và Đức (42%).
Israel là nước đầu tiên chạm mốc 60%. Tuy nhiên, số ca nhiễm mỗi ngày ở Israel trong thời gian gần đây đang dần tăng trở lại, từ mức một con số lên trên 500, chủ yếu do lây nhiễm giữa những người chưa tiêm. Tuy nhiên, số ca bệnh nghiêm trọng tăng không đáng kể, chỉ có 47 ca vào ngày 11/7.
"Đã có những dấu hiệu và tín hiệu từ những nước có tỷ lệ tiêm chủng cao, cho thấy chúng ta có thể kiểm soát Covid-19 thành một loại bệnh giống cúm mùa tính theo tỷ lệ mắc bệnh và tử vong, nếu đạt được mức độ tiêm chủng cao cần thiết", Nikkei Asia dẫn lời Bộ trưởng Tài chính Singapore Lawrence Wong khẳng định tại một cuộc họp báo.
"Đó là lý do chúng tôi nghĩ chúng ta có thể tiến tới viễn cảnh SARS-CoV-2 được coi như cúm thông thường, và chúng ta sẽ có thể tiếp tục cuộc sống bình thường. Vì vậy, chính phủ đang chuẩn bị lộ trình hướng tới việc chuyển đổi sang kịch bản mới nói trên", ông Wong cho biết.
Lộ trình "sống chung với Covid-19"
Các nhà chức trách Singapore chưa công bố chi tiết, nhưng trên tờ Straits Times mới đây, các nhà chức trách nói rằng "sống bình thường với Covid-19" có nghĩa là một người mắc bệnh có thể điều trị tại nhà; mọi người có thể tự kiểm tra thường xuyên bằng các bộ xét nghiệm nhanh và đơn giản; các quy định về an toàn có thể được nới lỏng, và người dân có thể đi tới các nước ít có nguy cơ về dịch bệnh nếu có giấy chứng nhận tiêm chủng.
Hiện nay, một số chi tiết đã được áp dụng. Người dân có thể tìm mua bộ tự xét nghiệm Covid-19 tại các hiệu thuốc.
Temasek Foundation, một tổ chức phi lợi nhuận thuộc Quỹ đầu tư nhà nước Temasek Holdings, cũng bắt đầu phân phát miễn phí máy đo nồng độ oxy trong máu tới các hộ gia đình. Nồng độ ô xy trong máu giảm có thể là dấu hiệu nhiễm Covid-19.
Trong khi đó, Chính phủ Singapore cũng ngừng công bố thông tin chi tiết các ca mắc Covid-19. Trước đây, các chi tiết như độ tuổi và lịch trình di chuyển của từng bệnh nhân đều được thông báo.
Sự chuyển đổi thực sự sang "chung sống với Covid-19" sẽ giúp hồi sinh nền kinh tế sau mức giảm kỷ lục 5,4% của năm 2020. Dỡ bỏ các hạn chế sẽ mang lại cơ hội tốt cho ngành dịch vụ thực phẩm, tổ chức sự kiện - vốn chịu thiệt hại lớn vì bị hạn chế số lượng khách hàng.
Lo ngại còn đó
Nhưng trong bối cảnh diễn biến dịch bệnh ở các nước láng giềng như Indonesia, Malaysia và Thái Lan đang ngày càng phức tạp, việc Singapore khôi phục hoạt động đi lại giống như trước đại dịch sẽ cần nhiều thời gian hơn. Như thế có nghĩa là giao thông và du lịch của Singapore vẫn tiếp tục bị ảnh hưởng, khiến chính phủ buộc phải xem xét lại mô hình phát triển.
Bên cạnh đó còn có nhiều lo ngại về bản thân virus gây Covid-19. Delta cùng nhiều biến thể khác có nguy cơ làm giảm hiệu quả của vắc xin. Pfizer đang xin cấp phép cho liều thứ ba sau khi dữ liệu từ Israel cho thấy hiệu quả ngừa bệnh giảm nhiều tháng sau khi tiêm.
Một mối lo khác ở Singapore là tỷ lệ tiêm chủng thấp ở nhóm người cao tuổi thấp.
Theo Bộ trưởng Y tế Ong, tỷ lệ đã tiêm hoặc đặt lịch tiêm mũi đầu tiên ở những người trên 70 tuổi là 71%, thấp nhất trong nhóm đủ điều kiện tiêm chủng tính đến tuần trước.
"Những gì chúng ta thực sự cần phải làm là tiêm ngừa cho thêm nhiều người cao tuổi hơn nữa. Vấn đề không nằm ở chỗ họ từ chối tiêm vì 'tôi không ra ngoài nên tôi an toàn'", Bộ trưởng Ong nhấn mạnh, lý giải rằng khi xã hội mở cửa, ai cũng có thể ra ngoài và mang vắc xin về nhà.
Mặc dù vậy, hy vọng vẫn rất cao, vì Chính phủ Singapore dự kiến 2/3 dân số sẽ tiêm đủ 2 liều vào đầu tháng 8, quanh mốc ngày Quốc khánh 9/8.
Hãy đóng góp cho Quỹ Vắc-xin phòng, chống Covid-19 của Chính phủ theo một trong các phương thức:
(i) Đóng góp trực tiếp qua website: http://quyvacxincovid19.gov.vn
(ii) Chuyển khoản qua các tài khoản ngân hàng của Quỹ. Xem chi tiết thông tin trên website: http://quyvacxincovid19.gov.vn
(iii) Soạn tin nhắn theo cú pháp: COVID NK gửi 1408, trong đó N là số bất kỳ trong khoảng từ 1 đến 2000, K là thể hiện đơn vị (nghìn đồng).
评论专区